The Rhos Herald

EISTEDDFOD BWLCHCWYN. Cynhaliwyd yr Eisteddfod uchod eleni >:ÜI arfer ar y Llungwyn. Daeth cynull- cgidfaoedd mwy nag arfer ir Llanerch fyrydferth. Profodd y tywydd braf yn jgaffaeliad neillduol i lwyddiant yr Eis- teddfod. Yn ystod y flwyddyn cafodd y Pwyllgor yr anffawd ddifrifol o golli eu -jhysgrifenydd llafurus, Mr Alun Roberts, -,trwy farwolaeth. Bu yo gysylltiedig a'r Eisteddfod er ei chychwyniad yn 1897, a tsron er hyny efe fu yn Ysgrifenydd iddi. Vn Rhaglen y dydd yr oedd y pwyligor wedi rhoddi darlun o Mr Roberts ac "ysgrif goffa fer am ei lafur ai ymdrech o blaid yr Eisteddfod. Nid oedd hyn ond f £ yfiiawn ynddynt ar ol un wnaeth gymaint .£f ei llwyddiant. Cynhelid yr Eisteddfod mewn pabell wedi ei rhoddi ar faes cyfleus yn ymyi Dyffryn Nant y Ffrith. Cynhaliwyd o gyfarfodydd y rhai a brofodd yn fjsoblogaidd dros ben. Arweiniwyd yn ;bynod ddoniol trwy'r dydd gan y Parch harles Jones, Llanfyllin. CYFARFOD Y BOREU. Llywyddwyd gan j P Evans, Ysw., "0ryn Awelon, Bwlchgwyn, yr hwn yn .doddedig a gyffiiriodd at y gelled a gaf- I y i e yr' Eisteddfod trwy tarwolaetheu I "dhveddar Ysgrifenydd. Cyfeiriodd hefyd 1 it alar y wlad o achos colli ei Brenin, a j jfofynodd i'r gynulieidfa sefyll ar eu traed lei datganiad o gydymdeimlad a'r teulu I brenhinol. Unawd Baritone, 44 O'r Dyfnder," (Lucas Williams), daeth mfer dda o gys- -iadleuwyr, ac wedi cystadleuaeth ragorol .dyfarnwyd y wobr i Mr R Roberts, Hal- .'1 Jsyn. Adroddiad i blant, "Ora Pro Nobis," (Eifion WyHn). Idris Williams, Brym- irSyO- Unawd ar y Berdoneg i blant, Miss fcnes, Liverpool. Cymerwyd gweddill cyfarfod y boreu i yny i'r brif Gystadleuaeth Gorawl. Cyn- ygid gwobr o £ 20 i gorau heb fod dan 30 mewn nifer am y datganiad goreu o I iH Martyrs of the Arena," (De Rille). Anfonodd deuddeg o gorau eu henwau i :!aw, ac o honynt trodd wyth i fyny, y rhai Ji ganasant yn y drefn ganlynol:— < I-Brunswick-F A Knight. 2-Habergham-E Hitchin. 3—Waryngton—S Hassall. 4-Brymbo-R J Wright. 5-Maelor (Cefn)- J Wright. 6—Liverpool—J 0 Reilly. 7-Wigan-A Bullock; 8—Penuel (Rhos)-I Llovd Tones. Y FEIRMADAETH. Wrth draddodi y feirnia,daethidywedodd Dan Price eu'bod wedi gwrando cys- tadleuaeth ardddrchog. Yn wir, yr oedd o'r corau bron yn anorchfygol. Yr ,sedd rh ii o'r perfformiadau, fodd bynag, wedi eu hanurddo trwy i rai o'r corau jyymeryd y berdoneg i'w cyfeilio. Nid doeth cymeryd cyfeiliant y berdoneg pan siad oedd cyfeiliant arbenig wedi ei ys- grifenu i'r dernyn. Weithiau pan ddig- wyddai y donyddiaeth yn dueddol i fod j ychydig yn uchel, yr oedd y berdoneg yn JSU hatgas adgoffa o'r diffyg, tra heb y berdoneg gallai y beirniad yn hawdd sdrych dros wall fel hyn. y r- -BRUNSWICK.-Yr oedd y cor hwn yn gyfuniad o leisiau lied dda. Ychydig yn 4vasgaredig, fodd bynag, oedd y seiniau. Teirnlid diffyg unoliaeth trwy'r holl ber- ifbrmiad, a dinystriwyd purdeb y gyng- hanedd trwy ganu agored a chaled y tenoriaid, Teimlid hefyd fcrd diffyg ar- ddull a chydsymudiad. 2-HABF-RGHAM.-Vr oedd hwn yn gor a leisiau eithriadol gyfoethog. Nodwedd- id eu canu trwyddo gan fywiogrwydd a chydsymudiad. Yr oedd y cyffyrddiadau ibeiddgar a dramataidd yn goJeuo y darn, ac yni a thrydaniaeth y perfformiad yn fSidw y dyddordeb yn eirias hyd y diwedd. Ifr oedd y basswyr yn fawreddog, yn ardderchog, ac yn odidog, a'r perfformiad )To un cithriadol uchel gan gor eithriadol "-co' wych. Yr oedd rhan y roaring lions yn ddyrchafol fawreddog, a'r adranau hum ming yn neillduol felodus. Trwyddo oil perfformiad tra uehel. 3—WARRINGTON.—Yr oedd y cor hwn hefyd yn un o leisiau rhagorol. Dangvs- wyd gryn allu yn ngweithiad ailan yr aJ- ranau dramataidd. ond nid oedd digon o addfedrwydd yn y lleisiau i wneyd y rh:n- au tyner yn effeithiol. Gwnaed And when the life-blood is pouring" yn rhag- orol iawn. 4-BRYMBO, —Cychwynodd y cnr hwn yn lied addawol, ond yn fuan canfyddwvd fod y lliwiad braidd yn wan. Gotynai y dernyn am gyflawnder o danbeidrwydd, ac yn hyn teimlid eu bod yn ddiffygiol. 2!1 Dygent i mewn j'w canu gryn lawer o deimlad gwirioneddol, yr hyn wnai ber- fformiad lied ddof ar wahan i hyn yn ddyddorol. Yr oedd cyfeiliant y berdoneg gan Yl<cor hwn yn mhell o fod yn gyn- orthwy iddynt, ac adgoffai hwy yn bar- haus nad oedd y donyddiaeth yn hollol bur. 5—CEFN.—Yr oedd y Bass yn y cor hwn ychydig yn rhy dywyll, a theimiid yr effaith cyfFredinol yn rhy drymaidd, nid oedd digon o loywder. Er hyny nod- weddid y datganiad gan amryw bwynt- iau da. 6—LIVERPOOL.—Yn y cor hwn yr oedd y basswyr yn rhy dueddol i chwy.rn'u yn yr adranau uchel, tra yn yr adran sy'n desgrifio y Hewod yr oeddynt braidd yn ddof. Nid oedd y perfformiad yn un cyn- hyrfus, er eu bod ar brydiau yn ymgais at fod yn dramataidd. I 7-WIGAN.-Gan y cor hwn yr oedd yr adranau a wir ofynent am arddull lawn, dranaataidd, a chydsymuid yn wan. Yr oedd eu desgrifiad o'r llewod rhyadwy yn llawer rhy lwfr a thawel, a cherddai y panthers yn hytrach na Hamu. 8-RHOS.-Gwnaeth y cor hwn agoriad rhagorol. Yr oedd y lleisiau yn addted a mynegiadol, gyda'r canlyniad fod y teimlad yn wirioneddol ac yn cyffwrdd eraill. Ar y trydydd ar pedwerydd tu- dalen yr oedd y canu yn dda, er fod y donyddiaeth yn anmhur ar brydiau. Yr oedd y llewod yn Hawn afiaeth a chyn- ddaredd, a'r olygfa yn yr arena yn hynod o ddramataidd o ran ei ddirnadaeth a'i weithiad allan. Nid oedd y gynghanedd ar brydiau, fodd bynag, yu hollol gywir, fel yr adgoffheid hwy yn garedig gan y berdoneg. Tueddai y tenoriaid i fod yn sharp. Nid oedd cydbwysedd hollol yn peddwarawd, ond yr oedd yr unawd tenor yn llawn ysbrydiaeth a gwres. Cenid y rhanau de-fosiynol, 11 G-odof the martyr," yn wir eneiniedig, a chytfyrddent y teim- lad ir byw. Ar y cyfan dangosai per- fformiad y cor hvffn dde^illd A?riaeth uchel o'r dernyn. s Yn ddilynol rhoddodd Mr Price y marc- iau canlynol i i Habergham 78 Warrington 72 Rhos 7 t Wigan .70 Brymbo 68 Maelor 65 Brunswick.60 Liverpool 58 CYFARFOD Y PRYDNAWN. Ltywyddwyd gan J Stanford, Ysw., Maer Gwrecsam. Yn ei sylwadau dy- wedodd y Cadeirydd nad oedd gwahodd- iad o Wrecsam am yr Eisteddfod Gened- laethol yn 1912 yn golygu o angenrheid- rwydd y byddai yn skid ei chynal yn Ngwrecsam, ond yn myw le yn Nyffryn Maelor. Yn mhen llai nag wythnos wedi anfon allan cylchlythyrau yn ymofyn am Drysorfa Gwarantwyr, yr oedd addewid- ion a»m ^500—-haner y swm gofynol- wedi ei dderbyn. Credai ef y byddai yn gamgymeriad difrifol os na dderbynid gwahoddiad Gwrecsam. Hyderai, fel mái i Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon v bu yr ymweliad Brenhinol diweddaf, mai yr un'nesaf fyddai i Eisteddfod Gened- laethol Gwrecsam yn 1912-(cym). Cystadleuaeth Adrodgl, "Gatit y Gof- al, {Llewelyn Ddu 0 Fon). Idris Will- iams, Brymbo. Unawd Tenor. Yr Anwyl Oen," (Tom. Price), Mr D J Williams, Prescot. Unawd iBlant, "Bwthyn yr Amddi- fad," (J Henry),, iaf, Miss Williams, Rhos 2il Miss Jones, Minera. Yn yr ail gystadleuaeth o Gorau Meib- ion cynygid gwobr o £ 5 i gorau heb fod o dan 16 o leisiau, am y datganiad goreu o Cydgan y Morwyr/' (Dr Parry). Ymddangosodd chwech o gorau ar y llwyfan, a dyfarnwyd y wobr i Barti Prescot dan arweiniad Mr D J Williams. Cystadieuaeth Corau Plant, Gwobr ^4 am, ganu "Croesaw Wanwyn," dernyn j buddugol gan Mr J P Hughes. Coed- poeth, yn Eisteddfod Bwlchgwyn 1908 Dau gor ddaeth ymlaen sef Broughton (B Fisher) a Coedpoeth (J Williams). Llongyfarchodd y beirniaid y Pwyligor 1 am ddewis dernyn gan gyfansoddwr lleol, yr hwn oedd yn adlewyrchu clod mawr ar yr awdwr. Wedi cystadleuaeth dda dyf- arnwyd y wobr i Coedpoeth. CYFARFOD YR HWYR. Llywyddwyd gan Dr Moss, Gwrecsam, gan yr hwn y cafwyd anerchiad yn cyfeirio at y Bwlchgwyn o safle iechydol. Dy- wedai fod pob peth yn ffafr y fangre fel cyrchfan iechyd, ei huchder uwch arwyn- ebedd y mor, a'i hawyr iach a digymysg, a'i llonyddwch a'i thawelwch. Dywedodd y carai roddi gwohr o gini am y traeth- 'N' awd goreu ar Welii Cvmdeithasol yn ystod teymasiad Victoria," neu ryw j destyn a ddevvisa y Pwviigor. j Unawd Sop'a'K Hen W..li--s F .ndig- | aid." If" o Miss H Eiia 1, Cefn. Araeth dueg rn-j'-tyd, B\C1¡wyn fet cyrchfan Iechyd." Mc John Rube res, Hall street, Rhos. Cystadleuaeth Corau Cymy^g, "We never will bow down (Handel), corau heb fod dan 30 o leisiau, gwobr £15 Dau gor yn unig ddaeth yn rniicn set Stretford (Thomas Corlett) a Prescot (D J Williams). Dywedai y beimidid fod y gystadleuaeth hon eto fel un y Cor Meib- ion yn y boreu, o safon uehel. Cafwyd canu rhagorol gan y ddau gor. Yr oedd gan y naill a'r Hall eu rhagoriaeth.iu a'u diffygion, yn y blaenaf y lleisiau Sop- rano oedd ar ol, yn yr ail nid oedd y bass yn gyfoethog. Yr oedd amseriad yr olaf yn rhy araf, tra yr oedd y cyntaf yn canu pob symudiad yn gydbwys o ran amser- iad, mynegiant a thonyddiaeth, ac felly trwy ychydig dyfarnai Stretford yn oreu. Cystadleuaeth Adrodd i bob oed. ".Yr Amheuwr yn y Glyn," (Dyfed), Mr Wm Edwards, Acrefarr. Deuawd T. a B," Y Morwyr," (Emlyn Evans), Mri Tom Morris. Brymbo, ac R Roberts. Halkyn. Cystadleuaeth Canig i bartion o 16 i 20 mewn nifer, U H una, huna Blentyn Iesu," ,,Ci.. Un cor yn unig ddaeth yn mlaen sef Glanyrafon a dyfarnwyd y wobr iddynt. Beirniadwyd y gerddoriaeth gan Mr Dan Pi ice, R.C. M., Liundain, a Mr W M Roberts, Gwrecsam, rhoddasant foddlon- rwydd cyffredinol. Cyfeiliwyd gan Mr E Emlyn Davies, A.R.C.O., Rhos, yr hwn sydd yno bob bl\vyddyn ers amser bellach, er boddhad dirfawr i'r cystadleuwyr.

—— EISTEDDFOD PRESTATYN. Y beirniaid cerddorol yn yr uchod oedd- ynt Mr E Hurren Harding, Mus Bac., Bangor, a Mr J Owen Jones, F.R C.O, Caerdydd. Yr oedd nifer dda o gystadleu- wyr, a'r dyfarniadau fel y canlyn :-Corau Meibion, Y Gof," (jenkins), Broughton (E Evans). Pedwarawd dwbl, Broughton; Unawd Soprano, Miss J Hooson, Coed- poeth; Her Unawd, Miss Taylor, Birken- head. Enillwyd vr unawd Baritone gan Mr R Isaac Jones, Rhos, yr hwn gafodd gan- moHaeth uchel gan y beirniaid.

+—: EISTEDDFOD POWYS. Cynhaliwyd hon eleni yn Nghaersws. Arweiniwyd yn ystod y dydd gan Cadvan. Yn yr Orsedd y boteu gwnaed cyfeiriadau teimladwy at farwolaeth y Brenin. Dywed- ai Cacvan iddo gael yr anrhydedd o gym- eryd rhan mewn urddo y diweddar Frenin i Gylch Barddol yr Orsedd yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon, a datganodd y Brenin yr adeg hono ei werthfawrogiad o'r urddas roddwyd arno trwy gael ei d(ierbyn i'r sefydliad addysgol hynaf yn Ewrop. Yn lie y Canu Penillion arferol yn yr Orsedd gofynwyd i'r dorf ganu er coffadwriaeth yr emvn Gymreig Bvdd Myrdd o Ryfedd- odau," ar y don Babel," yr hyn a wnaeth yn effeithiol iawn. Yn ystod cyfarfod y prydnawn torodd ystorm o fellt a tharanau arswydus dros y fangre. Rhedai y gwlaw yn didylif trwy canvas y babell yn mha un y cynhehd yr Eisteddfod, a bu raid atal y gweithre iiadau.

EISTEDDFOD MON. Hon yw yr un fwyaf o holl Ei°teddfodau y Gogledd, a pharha am ddau ddiwrnod. Yr oeadynt wedi trefnu ar gyfer mwy na'r cyffredin o ymwelwyr, oherwydd fod Cang- hellydd y Trysorlys, Mr D Lloyd George, i fod yn Uywydd un o'r c\ farfodydd dydd Llun. Ptofodd ei absenoldeb, oherwydd marwolaeth y btenin, yn siomedigaeth ddir fawr i'r miloedij oeld wedi ymweled a Beaumaris lie y cynhelid hi. Yn yr Orsedd dywedai Pe, ro¡(;Jr. hwn a arweiniai, eu bod wedi c. f,.rfy<K o^ ,dan aragylchiadau eithriadol. Yr oedd^ vji ^haid iddynt oil gym eit deimlo fod sefyllfy hasql:-y. lad wedi ei llwyr newid. Nijoedd,yn cynrych- iolydd uniongyrchorQorseM^y Beirdd, ond ni byddai yn os na ofynai i'r cynulli4d).ddatgan y gofid dwys, oherwydd marwolaeth y Brenin, a teimlid gan bob cfosbarth yn ddiwahaniaeth. Nid oedd y teimlafi yn unman yn ddyfnach ¡

_-1_ RU. 1 Careful Personal £ j Attention. The man who comes to us for his Suits and Coats invariably receives I s this from us, and we study his wish- 5 es closely with regard to details. I Thus he is able to fee] sure of secur- J; ing" exactly the Suit he wants, ex- j pre-sing his own ideas in every res- j pect. | First-Rate Tailoring t follows as a matter of course—and it really is first-rate, We give you the benefit of the experience of years, and the skill and knowledge of ex- sij pert tailors. Our Specialite f A Suite to Measure, 45/ I THOMAS and SON, Hope Street, WREXHAM.

(f 9, ¡ L_. i !9 t MUTUAL I 1 'i' J-i;å 'j r .lli jL:f!ll. 1\ '1. 1¡ If you trust us we can I trust you. I :.u- 4- CJusT as a landlord will trust you to EYE; -in bouse B and pay the rent at cerium periods, so we trust ■ I I you in furnishing your liom«. We supply furniture B from our large and specially selected stock and deliver immediately 011 our easy payment system, which is a sound business proposal. We should be pleased to send you full particulars or to talk the matter over with you if you call. THOMAS & SON, FURNISHING DEPARTMENT, 40 HOPE STREET, WREXHAM. a. sound business proposal. We should be pleased to send you full particulars or to talk the matter over with you if you call. "3# THOMAS & SON, FURNISHING DEPARTMENT, 40 HOPE STREET, WREXHAM. "f1'iIIt;¡;¡"-JlI ,lr: ,II

I MR D JENKINS A PHWYLLGORAU EISTEDDFODAU. Wrth draddodi ei feirniadaeth ar y brif gorawl yn Eisteddfod Llannefydd, ger Din- II. bych, llongyfarchodd Mr D Jenkins, Mus. Bac., Aberystwyth. y Pwyllgor ar eu dewis- iad o gerddoriaeth i'r gystadleuaeth Yn anffortunus yr oedd Pwllgorau Eisteddfodau yn atal cynydd cerddoriJeth trwy eu dethol- iad parhaus o gerddoriaerh hen ac adnab- yddus, fel nad oedd gan y corau na'i arwein- r wyr gyfleusdra i doatbh gu yn ddarllenwyr medrus o gerddoriaeth ddiweddaraf. Y Pwyllgorau hyny oedd dan nawdd Eglwyi a Chapeli oedd y troseddwyr penaf yn hyn o beth. Os na drefnid y cyfarfodydd hyn gyda'r amcan blaenaf o feithrin chwaeth uwch mewn cerddoriseth a lleny ddiaeth, yr oedd tynged yr hen sefydliad yn amlwg. Yr oedd yn hen bryd i sefydliadau crefyddol i ddyfeisio rhyw foddion hebl w yr Eisteddfod i dalu eu dyledion. Yroedd dewis hen ddarnau ystradebol er mwyu tynu cystadleu- wyr yn anheilwng o'u galwedigaeth uchel, ac nid oedd yn llai na darostyngol i wneyd hyny gyda'r unig amcan o wneyd arian. Pryd y cant Eisteddfodau cyffelyb i r cystad- j leuaethau cffrddorol yn Lloegr, y rhai a hyrwyddid gyda'r unig amcan o ddyrchafu cerddoriaeth, ie, cvffel, b i'r hyn oedd gan- ddynt hwy yn yr Eisteddfod Genedlaethol? Dyna oedd cri ein cerddorion penaf, a h\d- erai yn fawr y caent eu sylweddoli yt. fuan. -■ ,„—.

PONKEY. ANRHEG.—Ar ddiwedd yr oedfa nos Sul diweddaf, manteisiodd dosbarth Mr John Morris, Bank street, yn Ysgol Sul Sion, ar y cyfleusdra i anrhegu eu hathraw gyda phar o spectols gwerthfawr. Mae Mr Mor i wedi gwasanaethu y Dosbarth yn y. cyich hwn am lawer iawn o flynyddau, a cbymer- odd ei ddisgyblion y cwrs ymarferoi hwn i ddangos eu gwerthfawrogiad o'i lafur ffydd- Ion a diflino. Cyflwynwvd yr an?heg iddo ar ran y dosbarth gan Mis Thomas Davies, } High street, Rhos Diolchodd Mr Morris i'w ddosbarth am eu caredigrwydd mevvn j araeth fer bwrpasol. SWPER.—Dan nawdd mudiad v n: ere hen darparwyd Swper yn Ysgoldy Sion yr wj th- nos ddiweddaf, pryd yr. eisteddodd r-ifer li> osog 0 flaen arlwy ardderchog. G <K b. S J J aethwyd ar y gwesteuon gan nifer o cb" 10: ydd yr Eglwys. Elai yr elw i drysorfa y. Eglwys, ac yr ofedd yn sylweddol. Ar ygiad y Parch E Mitchell cynes i'r chwiorydd am eu hymdrech ddiflino.-P| leihau y ddyled. ? l

NATIONAL LOAN SOCIETY IS 12xi->ressly Established acd Rejr^tered Pursuanfc to Act. ot PArlinmeut to make Private Advances witbo^i, Loan formalai. To all classes (Male or Ftmale), 'FROM ClO TO £ 1000 ON SIM PL hi WRITTEN PSOMJSB TO HEPAr, for any 'iom-di ,ie ne^d or p/iv&te n.?e to ebarfc itt t,o furr;ish your house; to buy stotk when" the market i, low to p y renc or rates. Cash sent des;red. You can iret moaey privately here as interviews are unnecessary, and refereneeB are DOli required. Qeuuine fappl;cat ions never re- fused. The advaaea cau b' piid back by moutbly quarterly, or h>.il'.year!y iustiiiment«. ar it desired [ the advance can remiiu out UI1 to five ye -ra by pay* ing lDterest only r>ittai;ce no Oti,ct. Irtere8fc and rtpymel-. lowest in England and Wales. Soriat privacy nn atraigbt-'onrard dealings guaran- teed. B >no vers p.vying exto? tiorare icseretit else- where are request-ad to 'ippJy to us when existing loans can be pasd Ltfajid It! ger ^ivances made a& inuoh lower rate-ot It. tel esr, It vvjil CO" you nothing tu SFVP Y(.-U by icq".iring in strict soalideoce in EiJgh,L or Wekk, :01" our freø prospeot us to NATiONAL LOAN SOCIETY, 19 QUEEN STREET, WREXHAM. —o— Head Office s — 41, CORPORATI ON STHLET, MANCHESTER. (4tW:J T. tt-pbc- e 2-x 5). Established 1837. BARGAINS IN FORFEITED PLEDGES AS lSs. -Spjendid full size Walnut Bed- room Suite, 4. foot Wardrobe with loog mirror and deep drawers, ta bIes run on c.ators-a g-jeat bargain.—» Ooly wants seeing. — VVoith double. 601 17s. 6,-I.-Fir-;t class D.B. Breech* leading Gun, Top Action, Left Shake sure kiHer-in pettect condition.— Payments taken. P, 5 IDs. — Reduced Price, High Class American Organ by Kimball, Chica- go. L-itely cost £:25; also a 4 Col- umbia Organ. English m*ke, only :66 9 6 t payment's. £2 12s 6d.—Gents' First Ciass Bicycle good make. free wheel, nea: iy new and ready for the road —A grand opportunity.—Cash or payments. If you wish to buy, sell, or obtain an ad- vance on anything of vciiie, call zo/iere the above bargains are to be obtained. ROSENTHAL BROS., PAWNBROKERS AND JEWELLERS, 3, Charles Street, Wrexham. HaMess & Belts if yo. twe BIFURCATED RIVETS. No need to panctxholes. SimpJydrive and bend back the pr^a^ Neat and strong. Of Price List ou appJicaicn.. (41;: 1 AAA GOOD BUSINESS F.:i\ EL- 13. v/v/'J OPES for 2/6.—Call and sec* same at Herald Office.

nag ynNgogledd Cyroru Bu adeg pan yr oedd cyfnewHiad Teyrn yn achosi gryn lawer o bryder i'r Dywysogaeth, end nid felly yn awr. Gallai v Brenin Sior V ofyn cwestiwn yr Orsedd, A oes Heddwch," heb yr amheuaeth leiaf beth fyddai yr ateb- iad—(cym). Am draethawd ar "Ryfelwyr Sir Fon," cyn^gld gwobr o ^15. ond ataliwyd y wobr oddiar yr unig un ddaeth i law. Yn ddi- weddarach catwyd allun mai gwas fferm 0 oedd yr awdwr, weJi magu tylwyth ar 101 r yr wythnos. a rhoddodd y Ptvyllgor £ 1 iddo fel calondid am ei waith. Yn y brit gystad- leuaeth gorawl cynygid gwobr 0 £42 a chwpan arian am y datginiad goreu o Worthy is the Lamb," ac Awelon y Btyniau," ac allan o bump o gorau ddaeth \n mlaen, dyfarnwyd Caernarfon yn oreu, a Bangor yn ail. Enillwyd y Gadair a ^5 am Bryddest ar "Goronwy Owen," gan v PctTch J Ellis Williams. Bangor. Mewn cyfatfod dilynol o'r Pwyligor Uweithiol rhoddwvd adroddiad gan y trysorydd fod gweddill arianol o ^460 yn nwylaw y Pwviigor. Pet derfynwyd i sefydlu arholiadau yn nglyn a Gorsedd Eisteddfod Mon, ac i roddi t st ysgrifau i bob; 'yrr%eisydd buddugol yn- ddynt. Rhoddwyd gwahoddiad o Caetgybi am yr Eisteddfod yn 1912, derbyniwyd hyny.