Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

6 articles on this Page

Advertising

,I Capel Bri&d, ampliou-st,…

I IYsgoldy ETbeaezer, Queea…

Advertising

i (PULPIT SUPPLIES) |

, CYMDEITHAS RYDDFRYDOL Y,…

News
Cite
Share

CYMDEITHAS RYDDFRYDOL Y, RHO-S. €yfarlodydd yn Wardiau y Pon- jkey, Rhos, a'r Pant. Nos Lun diweddaf, yn ol trefniadau Cymdeithas Ryddfrydol y Rhos, cynhal- iwyd cyfarfodydd yn nbair Ward y Plwyf i dderbyn adroddiadau yr hen Gynghor- pryr, ae i appwyntio^ personau i'w gosod 0 flaen y Cyfarfodydd Plwyf a gyfarfyddanfc y,misnesati ddewis cynrychiolwyr ar y Cynghorau Sir, Dosbarth, a Plwyf am y liair mlynedd nesaf. Trodd cynrychiol- aeth gxef i fyoiy i'r tri chyfarfod. Cyn- taliwyd on Ward y Ponkey yn Ysgol y Bechgyn, Ponkey; Ward y Rhos yn y Publie Hall; Pant yn Ysgoldy Mount Pleasant, Ponkey. WARD Y PONKEY. Cadeiriwyd gan Mr W M Jones, yr hwn a ddywedadd fod cynllun y Gym- deithas wedi newid ychydig y tro h-wn, pob Ward yn eael ymddiried iddi y gwaith 0 ddewis ei hymgeiswyr ei hun. Hys- bysodd naai y gwaith cyntaf fyddai dewis un i gynrychioli y Ponkey a'r Pant ar y Cynghor Sirol. CYXGHOIl SIROL. Cynygiodd Mr Richard Jones, Beech Aarenwe, ac eiliodd Mr Wat kin Jones, eu bod yn gofyn i Mr Joseph Stephen Jones sefyll am dymhor pellach. Pasiwyd hyn yn uufiydol. "j" Dywedodd Mr Jones y dymunai dqioleh iddyttt am yr anrhydedd, os aqjhydedd hefyd, oblegid golygat lawer iawn o amser, llafur, a thraul Er hyny ni edrychai, ir hyn os oedd ei ail etholiadynbrawi iddo fod o wasanaeth iddynt. Bu yn eu cyn- rycbioli am y 12 mlynedd diWeddaf, a gallai eu sicrhau iddo wneyd y gwaith yn onest, a phleidleisio bob amser yn unol a'i gydwybod, heb ofni gwg na cheisio gwen neb. Yn ystod y cyfnod hwn yr oedd gwaith y Cynghor Sir wedi cynyddu yn ddirfawr. Yr adeg hyny 4 neu 5 oedd nifer y cyfarfodydd mewn blwyddyn, ond yn awr, rhwng cyfarfodydd rheolaidd a phwyllgorau yr oedd y nifer mewn cyfar- taledd o ddau a thri yr wythnos. Dy- wedai Mr Jones os oedd yn angenrheidiol caei Rhyddfrvdwr iV cvnrvchioli vn v Senedd, yr oedd yr uo mor angenrheidiol, neu yn fwy felly, cael Rhyddfrydwr ar y Cynghor Sirol; oblegid gwneyd deddfau yn unig yr oeddynt yn Sant Stephan, tra yr oedd y Cynghor yn eu gweithio allan. Yoa rhoddodd Mr Jones ystadegaeth fan- wl o wahanol gyfarfodydd y Cynghor a'r Pwyllgorau yn ystod y tair mlynedd di- weddaf, a'i bresenoldeb yntau ynddynt, a dangosai iddo fynychu gydag ond ychydig fiiiihriadau bron yn yr oil. Yn diweddu sylwodd ar waitb y Cynghor yn n^Iyn ag add ysg, a dvwedodd fod y gost i'r treth- dalwyr wd¡ gostwng rhagor ydoedd o I dan jt faeo Fvrddau YsgoI, er fod 15 ych- walieg o ysgolion yn y Sir yn awr ragor y pryd hyny. Hefyd yr oedd Pwyligor y Presenoideb (i'r hwn y meddai yr an- rhydedd o fod yn Gadeirydd) wedi ilwy- Iddo i ychwanegu 3,000 yn mhresenoldeb y plant ar yr hyn oedd pan ddaeth y Ddeddf Addysg dan weinyddiad y Cyng- borau Sirol, a thrwy hyny sicrhau ych- wanegiad o 96,000 o bwrs y wlad. Pasiwyd pleidlais o Ud lolchgarwch gyda I chymeradwyaeth i Mr Jones am ei ad- roddiad ddyddorol. CYNGHOR DOSBARTH. Yna aed at y gwaith o ddewis dau gyn- rychiolydd ar y Cynghor Dosbarth dros Ward y Ponkey. Hysbysodd Mr Richard Jones fod y Glowyr wedi penderfynu dod ag un ym- geisydd allan yn mherson Mr Dd Davies, Glasgow House. Bu yu cynrychioli y Ward y tair blynedd diweddaf, er nad yn uniongyrchol dros y gweithwyr, ond y tro hwn yr oeddynt yn barod i gyfarfod ei holl dreuliau. Cynygiodd Mr Joseph Griffiths eu bod yn derbyn penderfytfiad Cyindeithas y Glowyr. Eiliodd Mr W R Hughes, a chariwyd hyny yn unfrydol. Awgrymodd Mr Sam Pritchard berson a ddesgrifiai fel y trethdalwr mwyaf yn y cylch, yn gyflogydd llafur delfrydol, yr hwn a dalai gyflogau Undebau Llafur, sef Mr W Aston, Dodrefn-wneuthurwr, ond cafwyd allan nad oedd yn drethdalwr nac ychwaith yn breswylydd yn y cylch. Cynygiwyd Mr Watkin Jones gan Mr J T Edwards, ac eiliwyd gan Mr Thomas Hughes. Cynygiwyd Mr Wm Thomas, Baker, a Mr W R Hughes, Dilladydd, ond yr oedd y ddau yn gwrthod sefylL Credai Mr W R Hughes fod eisiau dyn ieuanc, a gwaed newydd i gynrychioli y sedd, a chynygiai Mr Joseph Griffiths, Chapel. street. Eiliwyd gan Mr John Williams, Wesley street. Rhoddwyd y ddau enw i bleidlais a dyfarnwyd arnynt fel y canlvn:— Joseph Griffiths 13 1Watkin Jones 11 Yn ddilynol mabwysiadwyd a ddau ap- pwyntiedig, sef Mri David Davies a. Jos Griffiths. DiolcboddMrGriffitbs am yr anrhyd- edd, a Mr Davies yr hwn hefyd a rodd- odd adroddiad o'i waith ar y Cynghor Dosbarth am y tair mlynedd. Cynygiwyd diolchgarwch i Mr Davies a Mr Watkin Jones. CYNGHOR PLWYF. Yr oedd ya aagearheidTO^ am chweck o aelo-dgKr ar y Cynghor Plwyf dros Ward y Ponkey. Pieidleiswyd ar y naw can- lynol, a dyma bleidleisiau y ch-weeh- uwchaf:— W It Jones .21 David Davies 20 Kendrick Wynne .19 Kendrick Wynne .19 Joseph Griffiths 19 Richard Jones Watkin Jones 14 Samuel Jone's Dan Roberts. William Thomas. Ni roddwyd ffigyrau y tri isaf. Wedfr etholiad rhoddwyd pleidlais unfrydol i'r chwech uwchaf. Pasiwyd pleidlais ya ftafr cael Demon- stration Ryddfrydol yn Rhos. Diolchwyd i'r Cadeirydd am lywyddu. WARD Y RHOS. Cynhaliwyd cyfarfod Ward y Rhos nos Lun o dan lywyddiaeth Mr Jos Rogers, High street. CYNGHOR SIROL, Appwyntiwyd Dr J C Davies,, Plas-yn- Rhos, yn unfrydol fel ymgeisydd Rhydd* frydol i gynrychioli y Rhos a Peiiycae ar y Cynghor Sirol. Cydnabyddodd y Dt gyda diolchgarwch yr ymddiriedaeth a roUant ynddo am yr ail waith. CYNGHOR DOSBARTH. Etholwyd Mr Samael Roberts, Hope street, (yr hwn hefyd ydyw dewis-ddyn y Glowyr,) fel aelod dros y Rhos ar y Cyng- hor Dosbarth yn lie y diweddar Mr Wm Williams. Diolchodd Mr Roberts iddynt am yr anrhydedd. Ar gynygiad, Mr S Roberts pasiodd y cyfarfod bleidlais 0 gydymdeimlad gyda theula y diweddar r CYNGHOR PLWYF. gynrychiolydd. I Dewiswyd y rhai canlynol dros Ward y Rhos.ar y Cynghor Plwyf i-- William Hughes, Pentredwr 1 D L Price, Lyndhurst Samuel Roberts, Hope street Llewelyn Davie^, Hope street Gwelir fod dau enw newydd ar y rhestr ucbod, sef Mr Wm Hughes a Mr Llewelyn Davies. Cymerant le Mr Tom Roberts (yr ,W,n allan fel ymgeisydd anni- bynol yn vr etholiad diweddaf), a Mr Kendrick Wynne, yr hwn sydd yn awt byw yn Ward y ronkey. Y PANT. v Llywyddwyd gilD Mr Edwin Hawkins, Church street B:1sues cyutaf y cyfarfod oedd appwyiitAo ymgeisydd dros y Cyng- hor Siroi. Yr aelod presenoi oedd Mr Joseph S Joces yr hwn a gynrychiolai Wardiau y Ponkey a'r Pant. CYNGHOR SIROL. Cynygiodd Mr Ted Jones fod Mr Jones yn cael ei aii ethol i'w cynrychioli. Eil- iwyd gan Mr C Morgar, a chariwyd hyny vn uofrvdol. Wrth ddiolch i'r cyfarfod am eu cefn- ogaeth unfrydol a'u hymddiriedaeth dy- wedodd Mr Jooes y dymunai roddi ad- roddiad byr o'i oruchwyliaeth am y tair blynedd diweddaf. Yn cyfeirio at Ddeddf Blwydd-dal i'r Hen dywedai fod y Cyng- hor Sirol wedi appwyntio naw o Is- Bwyllgorau i weithio y Ddeddf, a thros un Ruabon meddaer anrhydedd o fod yn Is-Gadeirydd. Yn ystod y flwyddyn yn diweddu Rnagfvr, 1909, yn oedd nifer y derbynwyr yn Rhos ar Ponkey yn 155, yn tynu f,33 lis yn wythnosol, neu gyf- answm 0 E4,552 am y flwyddyn. Carai ddweyd hefyd iddo fod yn bresenol mewn 162 o gyfarfydydd mewn pertbynas a't Cynghor Sir.. CWESTIYNO'R AELOD. Cvnygiodd Mr C Morgan ddiolchgarwch calonog i Mr Jones am ei wasanaeth. Mr Ted Jones with eilio a ddywedodd y carai ofyn i Mr Jones a oedd yn ffafr i'r Cynghor Sirol drcsglwyddo mwy o allu i Bwyllgor Rheolwyr Ysgolion. 0 dan yr amodau presenol nid oedd Pwyllgor Ruabon yn amgen i ffug, Nid oedd ganddynt allu i appwyntio athraw nac ychwaith i wario dros Zio. Gwastraff ar amser oedd iddynt gyfarfod, os na welai y Cynghor Sir ei ffordd yn glir i ganiatau iddynt fwy o allu. Atebodd Mr Jones ei fod yn hollol yn ffafr rhoddi mwy o allu i'r Pwyllgor Addysg Lleol, ac addawai wneyd bob peth fedrai i ddwyn hyn oddiamgylch. Mr Arthur Edwards a ddywedai ei fod yn ystyried gwaith Mr Jones ar y Cynghor yn foddhaol iawn. Ond dymunai ofyn i Mr Jones a oedd \n ei ystyried yn deg i ap- pwyntio Prif Ysgolfeistri i athrawon o'r tu allan i'r Sir o fl.aen athrawon yn byw yn y Sir? Yr oedd yn ystyried hyn yn anheg pan yr oedd cymwysderau athraw o'r Sir yn g stal. Dywedodd Mr Jones ei fbd yn rhydd fas- nachwr yn hyn o beth. Ei dyledswydd hwy oedd cael yr athrawon goreu posibl i'r brif swydd yn eu hysgolion. Er hyny, pan fydd- ai cymwysderau un o'r Sir yn gyfartal ag, un oddiallan yna rhoddai y flaenoriaeth i'w hatbrawon eu hunain. Dywedodd Mr Ted Jones d fod yn deall mai y safon fabwysiedir gan y Cynghor Sir i ddewis athraw oedd, os byddai gan yr ap- pelydd hyfforddiant Seisneg, yna edrychid arno yn fwy ffafeicA na. phe ganddo ond hyfforddiant Cymreig. Qs felly y mac ys* tyriai ei fod yn anheg. Credai hefyd fod y prawf dirwestol allan o le mewn dewisiad athraw. Atebodd Mr Jones nad oedd y prawf dir- westot nac ychwaith hyfforddiant Seisneg yn cael eu defnydftio fel safon appwyntiad. Feallai, eu 6od yn dylanwadu ychydig ar rai o'r aelodau, ond nid oeddynt mewn un modd yn safon. Diolchwyd i Mr Jones am ei atebion clir a diwyrni. CYNGHOR DOSBARTH. Hysbysodd y Cadeirydd mai gwaith nesaf y cyfarfod oedd dewis ymgeisydd ar y Cynghor Dosbarth. Yr aelod presenoi oedd Mr Morris Kyffin. Cynygiwyd Mr Ted Jones gan Mr C Morgan, ond gofidiai am na fyddai yn alluog i sefyll. Yna cynygiodd Mr Morgan Mr J Tysilio Jones, Johnstown, ac eiliodd Mr J Roberts Mount View. Gofynodd Mr Joseph Price a oedd Mr Kyffln wedi derbyn rhybudd o'r cyfarfod, neu a wyddai lywun nad oedd am setyll P Mr Wm Williams a ddywedodd pa- un a twriadai Mr Kyffin sefy]) ai peidio yr cedd yn ceftiogi y cynygiad fod Mr Tysilio Jones yn cael ei ddewis ganddynt. Mr Arthur Edwards: A yw Mr Kyffiti yn aelod o'r Gymdeithas Ryddfrydol ? A yw yn drethdalwr ? A yw yn RyddfrJrdwr1 Maeangen arnom am gynrychiolydd sydd yn teimlo baich y trethi ei hunan. Bu y Johnstown yn rhy hir heb gynrychiolydd, ac mae'n amser cael dyn o Johnstown. Mr John Roberts: Yr ydym eisiau dyn fydd yn fyw i'r amgylehiadau. Yna etholwyd Mr Tysilio- Jones yn un- frydol, yr hwn a ddiolchodd iddynt am yr anrhydedd. Yr oedd wedi dilyn bywyd lied brysur ar y cyfan, ond gbbeithiat gael mwy o amser yn y dyfodol i gymeryd dyddordeb mewn- materion Iteol cyhoedd- us. CVNGHOR PLWYF. Pedwar o aelodau sydd yn angenrhediol dros Ward y Pant. Yr aelodau presenol ydyat Mri C Morgan, Ted Jones, Joseph Charles, a Richard Jones. Gan fod y di- weddaf wedi symud i fyw i Ward y Ponkey, yr oedd yn rhaid dewis un yn ei le. fod y tri blaenaf yn sefyll a phasiwyd yn unfrydol. I lanw'r lie gwag cynygiwyd y rhai can- lynolMri John Roberts, J Nicholas, Ar- thur Edwards, John Davies (Lodge) Saml Nicholas, John Davies (Church st), a Tom Jones, ond gwrthodai'r oil sefyll. Yadeffynotsyithiwyd ar Mr Jos Price, Pant, ac appwyntiwyd efyo unfrydol. y r.