The Rhos Herald

Crweinidogaeth Cymru yn y dyfodol. Dydd Llun, yn Bangor, cynhaliwyd cyfar- itod mawreddog i estyn croesaw cyhoeddus j'f Prif Athraw T Rees, yr hwn sydd yn.di- îyn y diweddar Dr Probert fel Prif Athraw ",Coleg Annibynol Bala-Bangor. Dr Gat vie, ;;prif Athraw New College, Llundain, oedd yn traddodi yr urdd-anerchiad. Yn siarad ar derfyn y cyfarfod dywedodd Prif Athraw Rees ei fod yn manteisio ar y ^cyfle i ddiolch i bobl Bangor a chyfesllion y ,oleg yn Ngogledd Cymru am y croesaw rf-cyoes a charedig ertynwyd iddo. Yn ar- litenig dymunai ddiolch i'w ddau gyd-Athraw yn. y Coleg am eu croesaw a'r cynorthwy gwirioneddol a estynwyd iddo ganddynt eis- "ves Calanogid ef i obeithio llawer yn y .dyfodol oherwydd ei wybodaeth y raedrai yn wastad fanteisio trwy eu dcethineb, profiad, ;a'o cydweithrediad, Gwyddai yn dda ei fod ..yo myned i mewn i etifeddiaeth gyfoethng. 'BC yn dechreu »r waith mawr bu dynion I (fir disglaerdeb penaf, y rhai a roddasant i zgymru y gwasanaeth uwchaf—yn y pwlpud, -^newn duwinyddiaeih. mewn addysg a phol- ac yn mhob canghen o'r bywyd cenedl- t, -:3ethoi,—yn ei ragflaenu yn y swydd bono. Jtfid oedd ganddo ddigon o uchelgais i rag- ,jOri ar eu gwaith na Uanw eu Ileoedd Ond Ir oedd amseroedd newydd, ac amodau .newydd, yn cynyrchu hawlh>u newydd, ac ;!i1 yr hawliau newydd hyny yr oedd yn ,gobeithio earned lie iddo'j nun, a gwnai ei 1-breu i'w 1 nw. Dechreuai gyda'r argyhoeudiad dwfn mai ^regethiad yr efengyl wnneih bobpeth i •iGymru yn y gorphenol i'w gwneyd yn fawr ac amhydeddus, ac yn fwy eto yn y dyfodol i>yddai pregethiad yr efengyl yn angen- ybeidiol i arwain i uchelderau aruchel mawr- ,edd. Ond rhaid i bregethwyr y dyfodol fod "fei p'egethwyr y gorphenol, yn ddynion o ,ddylanwad gorthrechol, dynion y medrid eu ihadnabod fei arweinwyr oherwydd eu duw- loldeb a'u cymeiiad uchel a'u doniau uwch- ,Tad(iol mewn dysgeidiaeth. Yr oedd y 3dCymry with natur yn bregethwyr a duwin- yddion, ac yn awr yr oedd yr amodau yn .-zynyg eu hunain j'r Cymry gymeryd safle -atweiniol yn myd y meddwl a gweithred- jad crefvddol. Dywedodd y diweddar Brif Athraw" Viramu Jones yn ardderchog un- waith mai cenhadaeth Cymru o flaen pob peth arall oedd crefydd, ond os oedd i lanw 'hono yr uwchaf o bob cenhadaeth, byddai yn rhaid iddi yn y dyfodol fel y gorphenol roddi o'i goreuon i'r weinidogaeth. Yr cedd manteision addysgol a cbyfleusderau i enill gwybodaeih with ddrws pob dyn. ac yn cvnyddu yn ddyddiol ond gyda hyny daeth lemtasiynau newydd i'r dymon goreu geisio I .enwogrwydd, cyfoeth, ac anrhydedd mewn ,maesydd eraill Nid oedd am awgryrau fod I cunrhyw alwedigaeth yo gyffiedin neu sHan, ond gofynai i'r eglwysi eto i roddi o'u dyn- -Ion goreu a'u cyfoeth i waith y weinidogaeth I grístiongol Gofynai i'r dynion ddeuent i'r I 'Coleg i osod o'u blaen y delfrydau uwchaf inewn sancteiddrwydd cymeriad, mewn as- 5tudrwydd drwyadi a chydwybodol, ac mewn ymroddiad manwl at ei gwaith. Yr oedd Igan weinidogion efengyl y dyddiau presenol lawcr o anhawsderau yn myd y meddwl a ■gweithrediad i ymgodymu a bwynt, ond yr .,oeddynt yn gyfryw ag a ddylent danio brwd- irydedd ac ymroddiad goreuon em pobl ieu- ainc i'w gorchfygu. Yr oedd ffurfiau, tradd- zdi-adol ar feddwl wedi methu, a gwnai y ibyd ofynion athrawiaethol newydd oddiar yr -Eglwys. Yr oedd Crist a'i wirionedd wedi tbod yn gwneuthur dynion yn rhydd bydd- £ d iddynt ymorchestu yn y rhyddid i wneyd jdatguddiad Crist o'r Tad a'i Efengyl o irawdgarwch gyffredinol yn fwy gwirioneddol a theimladwy i'w cydwladwyr yn y dyfodol flag a fuont erioed yn y gorphenol.

Dydd Mercher cynhaliwyd cyfarfod cyn- taf Cymdeithas Ddiiwestol newydd sydd wedi ei sefydlu dros Sir Fflint. Y Llywydd oedd Mr F Llewelyn Jones, Wyddgiug, a iSiaradwyd gan Dr J Humphrey Williams, Fflint | Mrs Herhert Lewis; Mr G C Hockenhull; Parch J Glyn Davies, Rhyl; Mr T H Sloan, A.S., Belfast; a Maer Cwrecsam, y Cyng. T Sauvage.

BARDDONIAETH. LLONOYFARO.'NA." Ar Briodas Mr John R Aubrey a Miss Catherine Ann Mitchell, Jobttpon Street. MsdJyliodd John Richard, fel llawer o'i flaeu, Os am pruel C-v"¡r"n a rhyw fa''nC o rr.en, Fc> raid wIth pyyioyttlwy liD !l'all Fe Fyrthiodd ei lyerad ar wedd Catherine Ann, A gwelodd gymhwysder yn hon yn y fan, IfodiddoetynunddiwaH. Mae llawer 'rol dewis ei wrfiior wedi mynd Heb uorhyw Huron, heb srar, ac heb ffrynd, Ac hefyd heb wei-!fcf:wr cymeriad; Ni bu hi yn raso! a choron i'w gwr, Oasa^d bob a msec y dwr, A buan y d-.eth y dirvwia-d. Nid glnudid alian >1 yn unipr y sydd Yu troi y t^wyHwcLi aaddcgol yn ddydd,— Ond gwra:g amynedtlaat a phwyliog, Heb fod yn anynad, fel defni parbaus. Yn p-rchu ei pbriod heb un pair sarbaus, Un felly wna'i thy yn gyfoethog. Dyninniad fy nsbalon yw i ehwi eicb dau Weld lygad yn liygad ar byd eicb oes frau, I rwyfo eich oweh yn ddio»el; I fyr/d yn hstnddenol rhag boddi'u y byd, Drwy'i blefer a'i draobwar fc ond mynwcb c hyd Itoi'ch sereb ai y pethau Hydd uchel. 'Does neb ond y Crewr E; Hun wyr pa hyd Y pery'r c^fyrnod—'r'ycb mewn raaiwol f'yd Uwnewch heddyw gyfammod a'r lesu Ei Air fyddo'n wastad yn llusern ¡"ell traed, Gofyriwch am Iddo eicb golchi'n Ei wgec;, A chydag Ef bytb oevrch dcyrnasu. CYMYDOG.

nHOS A'R GYLLIDE3. At Olygydd Herald y Rhos. Sir,— Meth f ddeall paham y rhaid i'r Gym. deithas Ryddfrydol yn Rhos fod yn target i bob craeh Rnyddfrydwr ergyriio ati. Posibl nad yw y gal la wiwyaf blaen] iaw a,les1d g?p,l, oncfeyn sior mae yr hyn y gWDfl gwres Rbyddfrydol y cyhoedd hi. Pe dangosid mwy. o prydvmdeindsd ai dyddordeb cyffredinol tua<^ ati, a pbe amlygid mwy o Rydd- frydiaelb goleuedig yn yr ardal—(nid euro dwylaw a ehicio traed, ac atal i'r Wrthblaid i siamd ar adeg et,holi,icl)-yn eior byddai yn fwy o gslondid ac ernes i'r Gymdeitbas weitbie. Ond o boeibl, gyda r Rhyddfrydiaetb newydd sydd yn codi pen, o'r hwn y mne eich gohebydd yn dcligybl raor bybyr na phery petbau yn bir fel y maent, ond yn bytrach y bydd yr ardal yn odda,eth o dan politicaidd, ac y ilosarir pothaeh Ceidwadiaeth, ac byd yn oed Rhydd- fndiaetb hen ffasiwn, yn ei angerdd. O:;d yr hyn a'm gogleisiodd i, Mr Gol, oedd ei yralioliad Ai Did oedd neb yn yr ardal yn ddigon nerthol i stiniulatio' aelocian y Gymdeitba0 hon," a gofyna yn cfilus pa Ie y mae aelodun goleuedig y GymdeitJias Geltaidd ? (Rhoddwch 'goleuedig' mewn italics Mr Gal.) Avvrgrvma ein bod yn rhy ago at y becberyn atbryiithgar (P.) i ganfod maint eu hathryiith Atbrylirh yn wir Pa le y dar- ganfyddodd ef ? Ch«nfyddodd neb ond hwy eu h unain lygedyn ynddynt, (ond fetllai mai un o honynt ydyw Bhi'CDFuydwr Newydd). Yr unig fAthl ylith -velwi cl ynddynt oedd at'hryhth y castiau jTi»D, (a rhai digois iselw'iel, gyda hyny.) megis I amgylcbiad R- F Toti iu y Cynghor Plwyf, kc, &e, tiwnaethaut ddigon o dwrw !.r eu sefyd- lisd, oiid gellir riwevd am danynt "Mwyaf trwst lles-tri gweigion." Er mwyn enw da Rhyddfryd- iaeth gwaredc-r hi rbagddynt, byd new y byddant wedi dyegu parcbu eraill, a gwneyd iddynt fel y dymunant i eraill wneyd iddynt hwy. -Ydwyf, HEN RYDDFUYDWR.

CWESTIWN Y SABBOTH. At Olygydd Herald y Rhos. SYR,—Ni feddylais fod dim yn anfonedd- igaidd pan yn rhoddi ffugenw with y cwes- tiynau ar y mater uchod, ond yn hytrach i'r gwrthwyneb. Mae cuddio yr enw mewn llawer o achosion o'r fath hyn y fanteisiol i'r gwirionedd ei bun gael mwy o sylw a chwareu teg, 'nid gan y pleidiau yn unig, ond gan y darllenwyr, heblaw ei fod yn ym- ddygiad llai hunangar. Yr wyf, fel un sydd wedi gwrando ar yr anerchiadau gwerthfawr ar faterion dyrus a phwysig yn y Tent, yn awyddus am ragor o oleuni, nid ar y cwes- tiwn uchod yn unig, ond llawer o gwestiyn- au pwysig eraill. Buasai yn dda genyf i gynulleidfaoedd y Rhos i gyd glywed yr anerchiadau, am eu bod mor iach, ac oblegid hyny yn gynorthwyol; a dyna farn y rhan fwyaf oeddynt yn gwrando, yn enwedig y ihai mwyaf meddylgar ac ystyriol, ac yn arbenig felly yr anerchiadau cyn dyfod at fater y Sabboth. Gwelais Mr Hugh Lewis J J: • „ L yno un noson, ac ymadangosai yn mwynhau ei hun, oblegid yr oedd yn porthn Anoga un ni trwy eich newyddiadur i ymwrthod a'r S.D.A. fel y gwnaethem a phla. Wei, nid wyf yn un o honynt, ond hyn a ddywedaf, allwn ni ddarllenwyr ddim fforddio ymwrthod a Gair Duw, yr hwn a bregethir i ni mor glir a gonest ganddynt, heb dynu dim oddiwrtho, nag ychwanegu dim ato. Oni eilir cymhwyso y geiriau di- frifol hyn atom, er ein holl bregethau, a'n hysgolion, a'n capeli, a'n canu Wrth bwy y dywedaf fi, a phwy a rybuddiaf, fel y clywant; Wele, eu dust hwy sydd ddien- waededig, ac ni allant wrando; wele dir- mygus ganddynt Air yr Arglwydd nid oes ganddynt ewyllys iddo."—(Jer. 6, xo). Yn ol Mr Lewis y mae yma Babyddion, Paganiaid, a Phroselytiaid, a diau fod, yn enwedig y ddau gyntaf. Beth os ydynt yn lluosogi yn enw Cristionogaeth ? Gwelais y troseddwyr, a gresynais, am na chadwent Dy Air Di.(Salm 119, 158). Faint ydym ni yn resynu heddyw ? Rhag y trychineb o fod islaw sylw, antur- iaf yn awr gyhoeddi fy enw. JOHN GREEN.

Prynodd Cynghor Sirol sir Drefaldwyn, mewn arwerthiant yr wythnos ddiweddaf, yr Arddlen Green, fferm 96 0 erwau, am y swm o £3,35° i fod yn fan dyddynod. Bwriedir i'r cynHun neillduol hwn gyflenwi 151 o ymgeiswyr cyfaddas am dyddynod. \Y mae 64 o ymgeiswyr wedi cael eu cyflenwi eisioes a 583 o erwau.

Barnwyr yn gorfodi Parch i Archebion y Llys. Yn Llys Sirol Gwsecsam, dydd Mercher, gwnaetb Air Simpson, cyfteithiwr, appel at y Barnwr Moss am ryddhad dyn o'r enw Robt Jones, o ffermdy y Green Lodge, Bwlch- gwyn, o garchar Dywedodd y Barnwr na wnai yn sicr roddi archeb am ryddhad y dyn, ar hyn c biyd, beth bynag Cafodd y dyn feddiant o fferm ei fam yn nghydar holl dda byw a'r celfi ac yna trodd hi allan. Cytunodd i daiu iddi 51- yr wythnos Ni wnaeth hyn er ei fod wedi amddifadu ei fam o bob rnoddion cyn- haliaeth Yr hyn yr oedd ef (y Barnwr) eisiau ei ddangos oedd fod gallu tu cefn i archebion Llys, ac os naddatgana y dyn ofid oheiwydd ei waith, ac yr addawa ufuddhau i archiad y Llys, i'e'i cedwir yn ngharcbar. Heblaw y cwestiwn o hawliau cyfreithiol, y mae gofynionmoesol ar y dyn i gynorthwyo ei fam. Yr oedd, felly, yn gwrthod yr ppel,

Llifogydd yn Neheudir Cymru. COLLI AMRYVV FYWYDAU. YSGUBO PONTYDD YMAITH. Cafwyd gwlaw eithriadol o drwm yn Neheudir Cymru ddydd Mawrth, yr hwn a achosodd lifogydd mawrion dros ranau eang o'r wiad, a boddodd amryw berson- au. Ysgubwyd pedair neu bump o bont- ydd i ffwrdd, a gwnaed difrod mawr ar eiduo yn y trefydd a'r wlad. Yn' Aberafon bododd y dwfr mor gyf lym yn ystod y nos fel yr oedd amryw bobl yn anaiiuog- i ddianc trwy y drws na'r ffenestri, a bu raid eu gwaredu trwy dyliau a wnaed.yn y nenfwd. Dywedir fed dau gant o bobl yn y dref hon mewn angen, heb ddim bwyd na diHad. Vr oedd yr heolvdd yn llawn o laid drygsaw- rus y prif garthffos wedi ymddryllio a'r bobl yn droddef, yn ngbanol y diiuw, oddiwrth ddiffyg dwfr priodol i'w yfed, am fod y pipeilau dwfr wedi ymddrylsio hefyd. Ni welwyd y fath ystorm yn Nghasteil- nedd er's llawer o flynyddoedd. Yr oedd y Grioll wedi tori dros ei cheulanau, a'r dwfr yn ymarlJwys i'r heolydd cyfagcs, gan wneyd ei ffordd trwy y prif heolydd, ac i nifer luosog o dai, ac adeiladau o fusnes. Yn Nghwmdar, yr oedd swyddfa new- yddiadur lleol yn llifeiriant, a chafwyd pysgod ytil yr ystafell. Yr oedd y dwfr yn rbuthro i lawr ochr y mynydd nes gorlifio pwll Cwmni y Bwllfa, a'i gwneyd yn anmhosibl gweithio y pwll dydd Mer- cher. Yn Nyffryn CasteUnedd, ysgubwyd pont ymaith ar Ffordd Haiarn y Rhon- dda, a Bau Atiertawe, a dinystriwyd gryn lawer ar y llineli.

NODION. -0- Mae Mr Asquith, y Prif Weinidog, wedi addaw anerch cyfarfod cyhoeddus yn Bir- kenhead, i Mr H Vivian, yr A S. presen- ol dros y dref. Nid yw y dyddiad eto wedi ei benodi. -0- Penderfynwyd gohirio cyfarfodydd Un. tieb Bedyddwyr Cymru hyd y I Sfed o Hydref, a'r pedwar diwrnod dilynol. Y prif atdyniad fydd anerchiad y gadair gan y Gwir Anrhydeddus D Lloyd George, cadeir- ydd yr undeb am y flwyddyn. Cynhelir y cyfarfodydd yn Nhreorchi, Cwm Rhondda. -0- j Hysbysir fod crwydryn wedi troi i addol- iad yn rhai o gapelau Llanystumdwy yn ddiweddar. Ymddygodd yn addas iawn hyd nes y daethpwyd at y casgliad. Y pryd hyn rhuthrodd am y pres, ond ni Iwyddodd | yn ei amcan a diangodd ymaith. Dewiswyd Mr H Lewis, F.G.S., Llywydd Undeb Athrawon sir Ddinbych, allan o 200 0 ymgeiswyr i fod yn brifathraw yr ysgol uwchraddol newydd yn Hoylake, dan Bwyllgor Addysg sir Gaer. -0- Dydd 8111 ordeiniwyd Mr J Vernon Lewis, B A. B D., myfyriwr o Goleg Mansfield, Rhydychen, yn weinidog Eglwys Annibynol Park Road, Lerpwl, fel olynyddd i'r diwedd- ar Barch 0 R Owen. -0- Rhoddwyd croesaw brwdfrydig i Gor Treorci ai ei ddych,weliad yn ol o'i wibdaith i wahanol barthau (y byd. Dygent dystiol- aeth uchel i'r derbyniad croesa-wus gawsant gan y Cymry yn mhobman. -0- Tua saith o'r gloch nos Fawrth, gwelwyd mwg yn dyfod allan o ystabl mewn cae, yn agos i'r Ysgol Sir newydd yn Llandudno, pan y gwysiwyd y tan frigad. Cyn i'r frigad a'r heddgeidwaid gyrhaedd, modd bynag, aeth y tan alWt ohono ei hun. Pan aeth yr heddgeidwaid i i'r ystabl, gwelsant gorph Edward Ev i.s, 41 mlwydd ced, llafuriwr er'y rhai blynyddoedd. Y mae'n amlwg iddo fyned i'r lie, gan oleu ei getyn, a gosud gwellt oedd yno ar dan, ac iddo fygu yn nghanol'y mwg. -0- Yn cario bwndeli amheus cafodd pedwar o ddynion o'r Cefn Mawr, eu hatal gan ddau heddgeidwad, ac wedi eu chwilio gwelwyd fod ganddynt wyth ar hugain o gwningod, amryw latheni o faglau, a nifer 0 bethau ereill perthynol i daclau herwhela.

:¿M'¡''JZ.mv'i'.1}¿'Œ.&.Tl l'Jtj;¡;;f!ÍJ,S;:i:.3;3ig"f;¡¡'I:n.?;. Hijom I I I FLliiy !I:t'- ,<tt:Tr: JffM" _l' .r' E3ARBAMNE 1t::IiI ¡I; \'JaUI r- It is an excellent substitute for BUT- TER for ALL purposes in which BUTTER is used. At the brealtfast or tea table it will be found EQUAL TO BEST BUT- TER costi11g nearly double the price, while for all cooking purposes it STANDS ABSOLUTELY UNRI- & d. per B'b 0R I lbs. for a shilling, ALL GROCERS OF REPUTE SELL GOLDEN FLEECE Hargarine and will be glad to hand you a .aaaeaf F' FREE SAMPLE. &&M F &so ar ;DW""Ao1I':l Mal in m, THERE IS BREAD AND BREAD, gut the §est O gread of all iS Fg\J M 1 KjP Thousands of Leading Bakers of Great Britain and Ireland have ent samples of their Hovis Bread to the Bakers' Exhibition, London, and the Judges considered OUR HOVIS BREAD f was amongst the best submitted to them and award- us a SPECIAL PRiZE and DIPLOMA. We make Jf A U| C Fresh Daily, and res- and deliver H \J V I pectfully solicit a trial. We are also noted for the High Quality of all our Goods. Below are a few Special Lines: PRIZE DAIRY CHESHIRE CHEESE, 9d lb „. „ BUTTER MILLENIUM FLOUR (Best in the world) Arthur Edwards, LIVERPOOL HOUSE, JOHNSTOWN. THE STORES, MARKET-ST., RHOS