The Rhos Herald

<€Jynhadledd Ddirwestol Deheu Caernarfon. Cynhaliwyd yr uchod yn Mhorthmudoc ,dydd Mawith. Cwynai yr Ysgrifenydd at y diffyg sel arnlygid gan yr eglwysi yn nglyn .s. threfnu cyfarfodydd dirwestol. Agorwyd ymdrafodaeth ar le dirwest yn yr ysgoiion dyddiol, yn ngwrs yr hon y lS4ywedai Mr Wm George, Criccieth, brawd ,ccangliellydd y Trysorlys, y dylai dirwest fod yn rhan mor hanffodol o weithrediadau yr Jrsgol a rHfyddeg neu Euclid. CYMRU A'R FASNACH. Cynhaliwyd cyfaifod cyhoeddus yn yr rihwyr dros yr hwn y llywyddai Mr William GeOrge. Yn cyfeirio at orchfygiad y Mesur 'Trwyddedol, dywedodd Mr George fod Sotdd o bob dyryswch. Yn ol yr adrodd- "iad a gyhoeddwyd yn ddiweddar o werthiant ,rcwrw a gwirodydd yn y wlad hon yn ystod yr ycWdie- fisoedd diweddaf, ceir fod y i'Blaid Ryddfrydol, trwy drethoedd trwydded- ol a gynygir yn y Gyllideb bresenol, wedi •ffynorthwyo yn sylweddol i leihau gwerthiant .diodydd ar un Haw, ac ar y llall sicshau gan y fpsnach nerthol hon gyfraniad mwy cyfiawn tuag at dreuliau gweinyddiadol, treuliau y jg^tiai lawer i'w chwyddo, Ond ynfytyn Jyddai pwy bynag a teddyliai y gallai tyng- ed yrlachos dirwestol gael ei adael i ddi- sbynu ar waith Seneddol. Rhaid i sylfaen -Vob diwygiad dirwestol orphwys ar opiniwn ;:gyhoeddus iach a chynyddol, yn treiddio ac yn rheoli trwy bob dosbarth o gym- detthas. Yr oedd yr amser yn awr yn ddiamheuol Wedi dod pryd y dylai Cymru gymeryd cam .;Petiderfynol yn mlaen, a hawlio gyda llais "eryf ac unedig, driniaeth wahanol ar y cwes- tiwn hwn o reolaeth dros y fasnach drwy- j ddedol yn y Dywysogaeth. Mewn trefn i igyrhaedd yr amcan hwn, ac i grynhoi y farn y .jgyhoeddus ar hyn, dylent yn y lie cyntaf jjeisio gweled fod pob ystadegaeth yn nglyn .r fasnach yn Nghymru yn cael eu cy- < Itoeddi ar wahan, fel ag iddynt wybod yn '"1l1hle y safent parthed yr arfei-iad o ymyfed. A ydym fel cenedl, gofynai Mr George, yn ■ fwy neu yn llai sobr na'n brodyr dros y clawdd ? Mae rhai arwyddion yn tueddu i 4dangos fod ein barn ar y cwefctiwn hwn ar yy blaen i'n hymarferiad, ac os yw hyn yn lurir byddai yn dda i ni gael gwybod hyny, oherwydd symbylai y wybodaeth ni i fwy .1.0 wyliadwriaeth a gweithgarwch. Fodd J>y»ag am hyn, un o egwyddorion gwerin- Saeth ydyw y dylai cenedl gael caniatad i iywodraethu ei hun yn unol a'i barn wir- Ioddol fel y datgenir hi trwy y tugel—(cym). -+.

1 EISTEDDFOD NEW BRIGHTON. | Cynhaliwyd hon dydd Sadwrn diwedd- af o dan amodau rTafriol oran tywydd. A.eth llawer o'r ardal hon gyda Chor Plant Bethlehem yr hwn oedd yn cystadlu. Profodd yn Eisteddfod hynod Iwyddianus o ran nifer y cystadleuwyr, a lluosog- rwydd y cynulliadau. Yr oedd y dyfarn- iadau fel y canlyn CYFARFOD Y PRYDNAWN. Pedwarawd T.T.B.B., "The Star of love I I yn y rhagbrawf, 3 a'r y Uwyfan; a'r Aeolian Quartet. Crewe, yn enill. Unawd i techgyn tan 16, When the heart is youri^ 11 yn y rhagbrawf, 3 ar y llwyfan, a Robert Hamer, Accrington, yn cael y wobr. Y CORAU PLANT. 'Roedd cryn ddisgwyl am yr ornest hon, ond caed peth siom yn absenoldeb cor Barry (Caerdydd). Y darnau canu oedd "The Shepherd (TVa/ord Davies), a I know a bank" (Horn). Fel hyn y dyfarn- wyd Plant y Pentre (R T Edwards) 146 Rhos, Bethlehem (J Edwards). 141 Caergjbi (Mrs C 0 Hughes).14° Southport (W T Barnett) 139 I Felly y wobr gyntai o 5 gini a thlws aur i'r arweinydd, a thlws arian i bob aelod o'r cor, yn myned i Gor Plant y Pentre a'r ail wobr o 3 gini a thlws arian i'r ar- weinydd yn myned i Gor Bethlehem, Rhos. Unawd Baritone, "Eleanore" (Cole- ridge Taylor), gwobr gini a thlws arian. Yr oedd 31 yn y rhagbrawf ac ymddang- osodd tri ar y llwyfan, o ba rai y dyfarn- wyd Mr Llewelyn Davies, Cefn Mawr, yn oreu. Action Song i bartion o blant heb fod dan 12 mewn nifer. Tri ddaeth yn mlaen sef Parti Llanerch o'r Rhos dan arweiniad Mr Dan Roberts, A.C., y thai a berfform- ient "Y Wasp," Plant Southport, yn perfformio "Little Orphaned Annie," a nifer o Gor Plant y Pentre. dan arweiniad Miss Edwards yn canu "Caller Herrin." Yr oedd dwy wobr sef 3 gini a £1 136 y rhai awnaed yn un, haner bob un o'r cyf- answm yn cael ei roddi i'r ddau gor olaf. Dyna un o gystadleuaethau mwyaf dydd- orol y dydd, yr hon a barodd fawr fwyn- had i'r gynulleidfa. Condemniai Dr Mc Naught waith y pwyllgor yn caniatau 1 bob cor ddewis ei ddarn, a dywedir ei fod yn debyg i phe gotynid i dri beirniaid mewn ardpangosfa amaethyddol ddweyd y rhagor rhwng mochyn a cucumber. Adroddiad i ferched, "The Ship on Fire," gini a thlws arian, 6 yn y rhag- brawf a 3 ar y llwyfan, Florence Hey, Birkenhead. Unawd Soprano, My heart ever faith- ful," dwy gini a thlws arian, i i: yn y rhag- brawf a 3 ar y llwyfan, a Miss Annie I Pearson, Lynthwaite. CORAU MEIBION. Cystadleuaeth eithriadol oedd hon hef- yd, yn yr hon y cynygid gwobr o ^25 a I tlwys aur i'r arweinydd, ail wobr o ^10 a thlws arian i'r arweinydd, a thrydydd wobr o ^"5 a thlws arian i'r arweinydd, am ddatganu The Reveille," (Elgar). Y b corau a gystadleuent oedd y rhai canlyn- ol, y tri blaenaf yn enill y gwobrau Cyfanrif y Marciau—-80. Habergham-(Hitchin) 78 Warrington—(Nesbitt) 72 Neison-(Harry Berry) 70 Crewe Apollo.. 68 Huddersfield 66 St Helens 65 Wigan Harmonic. 63 CYFARFOD YR HWYR. Adroddiad i feibion, "Bernado and Alphonso" gini a thlws arian, Samuel Greensmith, Nottingham. Unawd Contralto, The poet's life" 2 gini a thlws. 13 yn y rhagbrawf, tair ar y Ilwyfan, Miss Beaumont, Hudders- 4ield. Pedwarawd, S A'T.B. Whilst youth- ful sports," heb gyfeiliant. Y Birkdale Parti yn cael y wobr, pedair gini Unawd Tenor, My Queen," 2 gini a thlws. Evan Lewis, Capel Curig. Deuawd, Watchman, what of the night," 3 gini, 18 yn y rhagbrawf 3 chwpl yn cael y llwyfan, a dau aelod o'r Aelion Quartet, Crewe, yn enill y wobr. Y BRIF GORAWL. Hon mewn gwirionedd oedd cystadleu- aeth fwyaf y dydd, rhai o gorau gpreu Lloegr yn ymdrechu am y dorch. Y darn- au oeddynt Let their Celestial Con- certs "(Samson-Handel), a "Who is Sylvia," (German). Y gwobrau, ^35, a her-darian gwerth 35 gini -,C, io a thlws arian £5 a thlws arian. Y rhai canlynol yn y gystadleuaeth a'r tri blaenaf yn cael y gwobrau Cyfanrif yMarciau-ISO. Cydgan Rhangan Cyf. Cotne Valley. 75 75 150 Huddersfletd. 74 74 148 Southport 71 73 144 St Helens. 70 72 142 'I Talke & District. 72 68 138 Oldham 68 60128 Orianna 59 '64 Iiif Beirniadwyd y corau gan Dr McNaught, Mr Harry Evans, a Mr Dan Price, a'r adroddiadau gan Mr J H jones. Cyfeil- iwyd gan Megan Mqn, a Miss Millicent Richards. Arolygid y gweithrediadau gan Mr Liew Wynne.

Pieserdeithwyr y Sabboth. Mewn cysylltiad ag ymweliad y Hong ryfel H M.S. Caernarfon i Gaergybi yr wythnos hon, cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus ar Sgwar y dref i b otestio yn erbyn itic-Ce-, pJeser-lungdu ati ar y Sabboth. Appeliodd Mr W S Owen, aelod o'r Cyng. hor Sirol ar y dorf i beidio tOI i gorchymyn pendant Duw. Nid oeddynt yn protestio yn erbyn i'r rhyfel-iong ddcd i Gaergybi, fel yr honai eu gelynion, ond yn erbyn digys- segriad y Sabboth gan bobl yn awyddus am eiw arianol. Nid oedd yn synu tod y fath bethau yn cael eu dwyn yn mlaen yn Lloegr, ond poenid ef i feddwl eu bod hwy yn Nghymru grefyddol, gwlad y gwyliau pre- gethu a'r cymanfaoedd, yn troi yn fradwyr i'w crefydd. Dywedodd Mr Robe.'t Williams, cenhad- wr yn y porthladd, nad oedd y bobl a estyn- ent gyfleusderau i fyned ar fwrdd y rhyfel- long ar Sul yn meddwl dim am y dynion hyny unig ddiwrnod gorphwys y rhai oedd y Sabboth. Y Parch T Edwin Jones, Rheithior Caer- gybi a ddywedodd eu bod yn pi otestio yn erbyn toriad y Sabboth oddiar egwyddor, ac hefyd pe y caniateid i'r amgylchiad hwn fyned heibio heb wrthdystiad y cymerir mantais i'w vchwaneeru yn v dyfodol. Yr oedd hefyd yn condemnio chwareu golff ar Sul, yr hyn yr ofnai oedd yn enill tir yn gyflym yn y gymydogaeth.

J Ffiint a'r Eisteddfod Genedlaethol I Yn Fflmt nos Fawrth, cynhaliwyd, cyfar- fod cyhoeddus i'r diben o ystyried y priod- oldeb o sefydlu cor undebol yn Sir Fflint i gystadlu yn Eisteddfod Genedlaethol Colwyn 1 Bay yn 1910. Yr oedd cynulliad mawr wedi ymgasglu o wahanol ranau' y Sir, a nodweddid y gweithrediadau gan lawer o frwdfrydedd Llywyddid gan Mi Arthur J nes, Bagillt- Wedi ymdrafodaeth faith penderfynwyd yn unfrydol i wneyd y trefn- ladau angenrheidiol er ffurfio oor yn cyn- rychioli y Sir, ac appwyntiwyd pwyllgor yn I cynwys amryw o arweinyddion cerddorol adnabyddus. _h'

« I GOHEBIAETH. CWESTIWN Y SABBOTH. At Olygydd Heraldy Rhos. SYR,—A fydd i chwi ganiatau ychydig ^westiynau ary mater uchod trwy y Herald j H H. L. os bydd ef mor garedig a'u fliateb :— t-Onid oes yr un hawliau yn y deg gor- „ £ hymyn ar fywyd y Cristion ag ar fywyd yr Juddew ? z-A oes rhai o'r gorchymyriion yn llai wysig na'r Ileill ? 37 Gan y cydnabyddwch fod llawer o wysigrwydd yn y ffaith fod y Sabboth ar seithfed dydd, onid oes llawer o bwysig- ifwydd yn ei newid ? 4-0s mai seithfed ran o amser sydd i'w ,,gancte iddio i r Arglwydd, a oes i ni ryddid ii ddewis y rhan mwyaf cyfleus i ni ? Byddaf ddiokhgar i H L." am atebion il'r cwestiynau uchod yn.eich rhifyn nesaf AARON.

Gwrthwynebu Pleidlais i Mr Lloyd George. Yn Llys Ad. drefniadol Criccieth yr wyth- v mos ddiweddaf gwrthwynebai y Ceidwadwyr i &ais Mr Lloyd George am bleidlais parthed preswyliad ty. Dywedid na bu y Cang- tiellydd erioed yn byw yn y caban." Pro- iestiai Mr Wm George, brawd y Canghell- yr hwn a yrnddangosai ar ran y Rhyddfrydwyr, yn eiddugus nad caban ond ac y byddai'r Cang- i tiellydd onibae am ei ddyledswyddau Sen- f, °^ yn byw ynddo; Canitawyd y i bleidlais.

Gwrthwynebu mynd i'r Ysgol. Nlae sefyllfa ryfydd wedi ei achosi yn nglyn ag un o ysgoiion Sir Gaernarfon. Y flwy- ddyn ddiwtddaf helaethwyd Ysgol y Cyng- hor Rhosgadfan, a gwnaed hi yn ysgol y dosbarthiadau ieuengaf (hyd y pedwerydd dosbarth) o dan brif-feistr. Wedi cyrbaedd y pumed ddosb&rth trosglwyddid y plant i Ysgol y Cynghor Rhostryfan, oddeutu dwy j filldir oddiyno. Y flwyddyn hon, fodd bynag, gwrthododd y rhieni anfon eu plant i Rhostryfan, ac oherwydd prinder lie ni fedrid cymeryd y i mewn i Ysgol Rhosgadfan. Mewn can- lyniad rnae llawer o'r ysgolheigion hynat yn rhanbarth Rhosgadfan heb fod yn mynychu | yr ysgol er yr holidays. Mae'r mater i ddod dan sylw y Pwyllgor Addysg. I —— I

Marwolaeth Parch David Jones, Garreg Ddu. Y Sul diweddaf bu farw y Parch David Jones, Aberdyfi, gynt o'r Garreg Ddu, Blaenau Ffestiniog, yn yr oedran o 74 mlwydd. Vroedd Mr Jones yn weinidog enwog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yn Ngogledd Cymru. Nid yw ond y flwyddyn ddiweddaf er pan ymddiswyddodd o fugeil- iaeth yr Egl wys yn y Garreg Ddu, ac ar yr un adeg ymddiswyddodd fel Ysgrifenydd i Gymdeithas Ddirwestol Gogledd Cymru pryd y cyflwynwyd iddo anerchial hardd fel cydnabyddiaeth o'i lafur mawr. Am lawer o tlynyddoedd bu yn aelod o Bwyllgor Coleg y Bala, a llanwodd amryw safleoedd j eraill o anrhydedd a chyfrifoldeb yn ei Gyfundeb. ¡

Dr Roberts a'r Dduwinyddiaeth i, Newydd. I Yr wythnos hon cynhelir cynhadledd y rhai a goleddant y Dduwinyddiaeth New- ydd, yn yr Abermaw. Heblaw y Parchn R J Campbell a Rhondda Williams, hysbyswyd fod y Parch Dr R Roberts, (M.C.), Trefnant, Dyffryn Clwyd, i gymeryd rhan. Bu trafod- aeth ar y mater ynoN ghyfarfod Misol Dyffryn Clwyd. yr wythnos ddiweddaf yn yr hwn y pasiwyd y ddau benderfyniad canlyn- ol:— 46 i,-Nad oedd cydsyniad Dr Roberts i ddarllen papur yn Nghynhadledd y Dduw- inyddiaeth Newydd sydd i'w chynal yn yr Abermaw,Medi'1 15ted a'r 16fed, yn gol- ygu ei fod yn derbyn syniadau'r Patch R J Campbell, M A., ac eraill cysyljtiedig ag ef yn y mudiad. u2.-Fod Dr Roberts, ar ol deall y parai ei bresenoldeb yn y Gynhadledd hono ofid i'w gyfeillion yn y cyfarfod Misol, yn gystal ag i liaws o Fethodistiaid Cafinaidd y Dywysogaeth, wedi penderfynu ymgadw oddiyno a pheidio darllen eu bapur."

Dydd Mav rth yn Ngwrecsam cyhuddwyd Michael Dfvnoyhue, glowr, o fud yn feddw! yn nhy trwyddedol yr Alex andra Vaults, ac hefyd cyhuddwyd y landlord Beckett Lloyd o werthu diod i berson meddw, ac o gan- iataii meddwdod Galwyd amryw o dystion o blaid yr erlyniaeth a'r amddiffyniad. Ar y terfyn dywedodd y Maer fod yr Ynadon yn unfrydol o'r farn fod yr achosion wedi eu profi. Dirwywyd Donoghue i 1 is YI) cynwys costau, a'r landlord i 42 a £ 1 10s gostau.

,¡ NOTHING SOeeEEDS LIKE SOeeESS! Especially when the success is due to merit alone. THE SALES OF Ask As MARGARINE 11 ARE GOING UP BY LEAPS AND BOUNDS and this is not to be wondered at when you consider that it is of such high quality that it cannot be distinguished from BEST BUTTER at nearly double the price. 8 d, p e r lb or I lbs. for a shilling, c i¡ ¡III ¡I I! n il! II ¡lii!:1 il 'I: It. ílit it 1:: I!! it:!f II! I'I; f'f!!i: I': II"! [I' II f": II ASK YOUR GROCER FOR A FREE SAMPLE. J r THERE IS BREAD AND BREAD, sut the gest y W |T%1 Ff CI gread oj all is \j W 1C-F Thousands of Leading Bakers of Great Britain and Ireland have sent samples of their Hovis Bread to the Bakers' Exhibition, London, and the Judges considered OUR HOVIS BREAD was amongst the best submitted to them and award- us a SPECIAL PRIZE and DIPLOMA. We make II A \M Q Fresh Daily, and res- and deliver H VJ V 1 tJ pectfully solicit a trial. -=- We are also noted for the High Quality of all olir Goods. Below are a few Special Lines- PRIZE DAIRY CHESHIRE CHEESE, 9d Ib „ BUTTER MILLENIUM FLOUR (Best in the world) Arthur Edwards, LIVERPOOL HOUSE, JOHNSTOWN. THE STORES, MARKET-ST-, RHOS