Cymro a'r Celt Llundain

Y GYLLIDEB. Dyddiau pwysig yw y rhain i'r gwleid- yddwr Cymreig. Yr wythnos ddiweddaf 'roeddem yn croesawu Meaur Datgysylltiad ar lawr y Senedd, mesur a'i holl fwriad at wneud cyfiawnder a Chymru a'r wythnos hon wele ni yn croesawu Cyllideb gan Gymro sy'n eilun cenedl gyfan. Gwir fod pym- theng mlynedd er y bu pwnc Datgysylltiad yr Eglwys yng Nghymru ger brony Ty ond y mae cyfnod hirfaith iawn er y caed Cymro o Ganghellor i gyflwyno'r fath Gyllideb ar ran yr holl Deyrnas. Llwyddodd Mr. Lloyd George i gadw manylion ei gynllun yn hynod o ddiogel hyd yr awr olaf. Yr oedd pawb yn teimlo y byddai'n rhaid iddo osod trethi ychwanegol ar y deyrnas oherwydd yr oedd masnach wedi cilio i'r fath raddau nes gwneud y diffyg yn eithriadol o fawr. Roedd casgliad- au ac amcangyfrifon y Canghellor am y flwyddyn ddiweddaf wedi troi yn anghywir, ac yn lie cael mantolen ffafriol wele'r diffyg yn eithafol o isel, ac nid gwaith hawdd ar unrhyw adeg yw llanw'r bylchau yn nhreth- oedd y Deyrnas. Gorchwyl cyntaf Mr. Lloyd George oedd gosod y wlad ar sylfeini arianol gadarn a diogel. Nid peth i'w gyflawni ar fyr rybudd oedd hyn. Bu raid iddo bwyso a mesur ami i gynllun yn ystod y misoedd diweddaf hyn, a'r pwnc yn awr yw a fydd y wlad yn foddlawn ar delerau'r gyllideb hynodol hon. Gwaith aniolchgar yw gosod trethi, a diau y caiff Mr. Lloyd George gymaint o'i gystwyo ag unrhyw Ganghellor fu o'i flaen. Yr hyn sydd yn peri pryder ym meddwl y werin yw fod treuliau y Deyrnas yn par- hau i gynyddu yn hytrach nag i iselhau, a hynny mewn blynyddoedd o heddwch a chysur. Os ydyw'r gost i fod mor enfawr pan mae pawb yn gyfeillgar yn y gwahanol wledydd, beth am y draul pan fo'r gelyn wrth y drws, a rhyfel ar ei eithaf ? Mae y blaid Ryddfrydig wedi tynghedu i leihau y costau milwrol, eto i gyd dengys y ffigyrau am eleni fod y swm a geisir tuag at y Fyddin a'r Llynges yn myned ar gynnydd yn hytrach na lleihau. Gwir fod un dosbarth yn y wlad hon yn ceisio creu anghydfod rhwng teyrnasoedd ac yn galw am i bawb ddysgu dwyn arfau er mwyn amddiffyn y wlad, ond os yw ein uchelwyr am i ni am- ddiffyn y wlad, boed iddynt yng nghyntaf ddysgu'r werin i garu'r wlad drwy wneud cyfleusterau priodol i bob dosbarth o'r deiliaid i fyw bywyd hapus o'i mewn. Ond i ni greu gwerin hapus, fe sicrheir y fyddin briodol a'r brwdfrydedd angenrheidiol er cadw y wlad rhagpob gwrthwynebydd.

NODION EISTEDDFODOL. Mae dydd yr Eisteddfod yn agoshau. Rhaid i bob ymgeisydd anfon ei enw i'r ysgrifenyddiou heddyw os am gymeryd rhan yn y gwahanol gystadleuon, ac mae'n rhaid danfon y cyfansoddiadau llenyddol fel ag i gyrraedd swyddfa'r Eisteddfod erbyn y cyntaf o Fai. Ceir y manylion ynglyn a'r gwahanol gystadleuon yn ogystal a'r holl reolau yn rhestr testynau yr Wyl, yr hon a geir o'r swyddfa hon am wyth geiniog drwy'r post. Yn ol adroddiad diweddaraf yr ysgrifen- yddion, y mae rhagolygon am gystadleuon dyddorol yn adran y corau. Bydd rhai corau Seisnig yn ymddangos, ond mae'n amlwg mai o Gymru y daw mwyafrif y partion. Ac am yr unawdwyr dylai'r nifer fod yn lliosog iawn. Gwaith nesaf y pwyll- for fydd trefnu pa ddyddiau i osod y gwa- anol gystadleuon i gymeryd lie, a pha nifer o ragbrofion fydd raid eu cynnal. Mae pwyllgor Adran y Celfau tan gyfar- wyddyd Mr. Goscombe John, R.A., wedi trefnu i gael hysbyslenni hynod o gelfgar i gyhoeddi'r Wyl ar barwydydd y ddinas a phrif drefi Cymru. Tipyn o gamp yw cyn- llunio hysbyslen atyniadol mewn oes fasnach- 01 fel hon, pryd y mae pob dyfais yn cael ei defnyddio i roddi rhinweddau sebon a whisky o flaen llygaid y werin ar lenni o bob lliw ond credwn fod y pwyllgor Wedi bod yn ffodus i sicrhau pobl gelfgar fel Mri. Goscombe John, Christopher Williams, a Kelt Edwards i fod yn gyfarwyddwyr yn hyn o faes. Ceir gweld a lwyddant i dynnu'r miloedd drwy yr hysbyslen newydd. Yn ol pob rhagolygon mae Cor yr Eis- teddfod yn sicr o godi canu corawl i gryn fri yn ein mysg ar adeg yr Wyl. A barnu oddiwrth yr ymarferiadau geir, y mae yn un o'r corau goreu sydd wedi bod ymysg Cymry Llundain. Y dyddiau hyn mae'r aelodau yn prysur ddysgu gwaith newydd Mr. D. Thomas, ac er mor anhawdd yw'r darn, hysbysir y gellir ei gyflwyno i'r cyhoedd mewn modd hynod o foddhaol yn un o gyngherddau'r Eisteddfod. Mae'r oil o'r cantorion wedi eu sicrhau bellach ac er fod rhai enwau wedi eu gadael allan, credwn y byddai'n anhawdd i ragori ar y rhestr mae pwyllgor y gan wedi ei ddewis. # Y pwnc nesaf i'w benderfynu fydd, llety- garwch i'r ymwelwyr. Pa nifer o Gymry Llundain sy'n barod i gynorthwyo yn hyn o waith trwy ofalu am letty i rai ddigwyddant ddod i'r ddinas am wythnos yr Wyl. Os oes rhai o'n darllenwyr yn abl i roddi gwybodaeth am leoedd cysurus boed iddynt anfon y manylion yn ddioed, ynghyd ag amcangyfrif o'r prisiau, a pha nifer ellir dderbyn. Oaed cynulliad mawr o arweinwyr y by,l Eisteddfodol, a mawrion y cylch Cymreig, i gapel Jewin ddydd Mawrth diweddaf, i gymeryd rhan ym mhriodas Miss Gladys E. A. Vincent Evans, unig ferch Y Finsent," cadeirydd poblogaidd pwyllgor yr Eisteddfod yn Llundain, ac ysgrifennydd Cymdeithas yr Eisteddfod, ac amryw Gym- deithasau ereill sydd ¡t'u hamcan i godi lien a chymeriad cenedl y Cymry. Caed gwas- anaeth tri o feirdd-bregethwyr, cadeiriol a choronog, i roddi'r cwlwm priodas, sef Rhuddwawr, Elfed, a Machreth, a phe bae'r Archdderwydd o fewn cyrraedd, buasai yntau yno hefyd, ond gan na allai ddod ei hun, anfonodd awdl ei fendith mewn cyf- archiad cynnes.