The North Wales Weekly News

Drama Gymreig. Dewis Aelod Seneddol. MEWN UN ACT. Golygfa Pwyllgor yn un o Ystafelloedd y Dref. Ysgrihnvdd Anwyl Gyfeillion chwi wyddoch oil amcan ein cyfarfod, sef dewis Aelod Seneddol. o leiaf dewis gwr cymwys yn Ymgeisydd. Er mwyn trefn, fel y medrom symud ym mlaen yn rheolaidd, a wnewch chwi ddewis Cadeirydd ? Aelod Mr. Ysgribin, yr wy'n cynyg William Llwyd, Pant y Carw. Aelod A minau yn eilio. Ysg. Pawb o'r un farn ———— Mrs. Griffiths Yn araf deg. Yr ydwyf finau yn cynyg Mrs. Stanley, Rose Villa. AIrs. Pugh A minau yn eilio. Ysg. Yr oeddem bron wedi pasio William Llwyd cvn i chwi godi Mrs. Griffiths. Mrs. Grifiiths Bron oedd hi. Y mae'n bosibl dal y march, pan na chaffo ond ei ben allan. John Jones: Holo Diwrnod golchi ynte? A phob amser, pan fo'r lleidr yn stryd ni, y mae'r plisman mewn stryd arall. Mrs. Griffiths Chwi ddylech, o good man- ners, ganiatau i foneddiges fel Mrs. Stanley gael ei dewis. Onid yw resyn fod pobl mor anfoneddigaidd. Prin y byddai'n ddoeth i ni gamol ein hunain, a gwell i ni ddewis yn foneddigaidd, na saethu'r naill y llall. Ysg. Beth a wnawn ni, gyfeillion ? Mrs. Pugh: Pleidleisio. Rhaid i chwi bleidleisio. A gofelwch am gadw'r merched yn gaethion. John Jones: Holo Gan sicred a bod bedwen uwch y pistyll, dyma Syffra Gets yn eu lliw eu hunain. Mrs. Pugh Ha, ha. Wala ha, ha, ha. Da iawn, John Jones. Syffra Gets Da iawn. John Jones: Da y clybu'r byddar, os clyw o beth. Ysg. Trefn, gyfeillion. Rhaid i ni symud ym mlaen. Mrs. Griffiths Gan eich bod yn son am drefn, y drefn oreu y gwn i am dani fyddai i Mr. Llwyd wrtkod cvmeryd ei cnwi, a chan- iatau i Mrs. Stanley i s/ael ei dewis. Yr wyf yn apelio at Mr. Llwyd i dynu yn ol. Peid- iwch rhedeg eich hun ar draws boneddiges. John /ones Gan wired a'r Pader, Syffra Gets yw'r rhein. Mi ddaw yn fellt a thar- anau cyn pen yr awr. Pwy ydyw'r ladies yma, Mr. Ysgrifenydd ? Ydyw eu gwyr yn gwybod eu cerdded ? Y mae'r bara yn siwr o losgi, a hwythau yn y fan yma yn codi eu hwyliau i'r gwynt. Ysg. Trefn. Treln. Rhaid i ni votio, os gwelwch yn dda, Mrs. Griffiths. O'm rhan i, chwi gewch ymladd ei hochr hi wedi i ni ddewis Cadeirydd. Pawb sydd dros Mrs. Stanley. Un, dwy, tair. Tair. John Jones: Oes gan Mrs. ———- Ysg. Mrs. Stanley. John Jones: lë, Mrs. Stanley, hawl i votio drosti ei hun ? Ysg. Pawb sydd dros William Llwyd. Chwech. John Jones Good boy. Chwech, heb i neb votio trosto ei hun. Ysg. Y mae'n bleser calon i mi alw ar William Llwyd i'r gadair. A oes heddwch ? A mnw Heddweh. William LlWHl Gyfeillion,—Diolch i chwi am yr anrhydedd. Er i mi feddwl ein bod am gael storom, a hono yn anisgwyliadwy, daeth hindda fel hwyrnos ym Mai. Rhaid i mi apelio atoch am gydweithrediad o hyn i ddiwedd y Pw) llgor. Y mae genym waith pwysig, sef dewis Ymgeisydd, un i sefyll yn yr Etholiad nesaf; un i redeg hefyd am y Senedd, ac i gyredd yno yn gyntaf. Y mae Mr. Siriol Siriol, Yswain, o Bant Eistedd, yn rhoddi ei swydd i fyny. Bu Mr. Siriol yn aelod campus, ac anhawdd iawn fydd cael ei gystal. Y mae yn adnabod pawb yn y lie yma. Yn adnabod pawb wrth ei enw. Rhoddodd yn hael at bob achos agorodd bob Basar a Chyngherdd yn y wlad yma er's amser Noah. Hon oedd ei ddawn benaf, a gwnaeth ddefnydd campus o honi yn ein plith. Er mai siaradwr cyffrcdin ydoedd, yr oedd ei farn yn ddiogcl iawn, a rhoddodd hi bob amser i'n plaid ni. Un o'r hen stamp yw Air. Siriol, riistaw oddi cartref, a byw i waith adref. Talodd bob amser ei dreiliau i'r Senedd, a thalodd yn dda i ni am ei helpio. Mrs. Griffiths Cwylnos Mr. Siriol Siriol, Yswain, y diweddar aelod dros Sir Ddoe ac Echdoe. Er cof am ei elusenau gartref, a'i ddistawrwydd yn y Senedd. Yr olaf o hen farwniaid Cymru, y rhai a dalasant yn ddrud am gael myncd i'r Senedd wrth eu pwys, i ddim ond ysmocio a siarad yn yr ystafell ginio. Mi gyll beef a gwin Ty'r Cyffredin un o'u caredigion penaf, a chaiff yr esmwvth- faingc hamdden i gael ei cliefn ati. Huned mewn hedd. Cadeirydd Nid da gormod o ddim, Mrs. Griffiths. Yr oeddwn heb gwbl orffen fy anerchiad. Mrs. Griffiths Ho A oeddech wedi ei pharotoi ? Cadeirydd Rhaid i bawb feddwl beth i'w ddyweyd ar amgylchiadau pwysig. Mrs. Griffiths Hen gastiau'r dynion eto. Chwi wyddech mai chwi fvddai'r Cadeirydd. Twyll i gyd oedd y tipyn votio. John Jones Gan wired a'r Pader, rhai dewr yw'r Syffra Gets yma. Ti darewaist yr hoel ar ei phen, 'y mechan i. Nid rhyfedd i'r haid hono roddi tro ar natur Lloyd George, nes i'w thu Qljwith ddpd i'r golwg. Cadetrydrl Wei, ein pwngc fit yw dewis olynydd i Mr. Siriol Siriol. Y mae pedwar o bobl gymwys i ymddangos o'n blaen, a'n gwaith yw dewis y goreu. A oes genych rhyw brif nodau, fel pethau anhebgor aelod newydd ? Y mae'n ymddangos na thai yr hen wcnith cartref ? rhaid i'r merched gael peilliad tramor, o herwydd y mae eu blus hwy am grempogau. Walter Morgan Y mae cyfeillion Llan- gam wedi'm hanfon i yma i bleidleisio yn union fel ffon. Y mae acw giam," a giam yn dinistrio pob peth. Rhaid i'r bobl acw gerdded yn nhraed eu sanau rhag gwylltio'r giam. Os giam Pharoah oedd y soflieir hyny gafodd Israel, rhaid mai i'r fan acw y dont yn awr. A'r felltith yw, ni cha'r bobl acw eu rhoddi yn eu crochanau. A phe lladdai'r cwn un o honynt, rhaid i'w berchenog hel ei bac i Batagonia. Da chwi, os na fedrwch gael aelod heb fod yn ffrind i'r giam," treiwch gael un ddaw a brid newydd o gwn i ni. 0 achos y mae cwn Llangam acw yn casau'r giam a chas cyflawn, ac am eu lladd bod ag un. A rhwng fod y cwn yn eu casau, a'r boneddigion yn eu caru. y mae Llangam acv/ yn Waterloo giam." Cadeirydd. Mesur bvr, gyfeillion. Ewch trwy eich stori yn fvr, rhag i ni golli llawer o amser. John Jones Beth pe'r anfonech Col. Jackson, Llangam Hall, i'r Senedd ? A phan bydd ef yn cerdded ol a blaen i bleid- leisio ar fan bethau, ac yn chwilio am gwn yn caru pheasants, chwi gewch chwithau hamdden i ollwng Tango a Nero ar dda pluog Llangam. Moms Morgan Chwareu teg i gwn Llan- gam. Y mae eu meistri a hwythau bron o'r un anian. Mrs. Griffiths Yr ydym ni'r merched wedi hen flino ar y son am v giam," deddf- au r tir," Dadgysylltiad," a "Iasnach Rydd." Y mae'r enwau yma fel cerddi ceiniog, yn cael eu canu ym mhob ffair. Bancri Etholiad ydynt. Tynir hwy allan o'r box ar adeg Etholiad, a phan elo hono trosodd, rhoddir hwy yng nghvmdogaeth y box drachefn, hyd oni ddelo amser arall o bysgota votes. Rhaid i ni. gael ymgeisydd a. roddo bleidlais i ferched. Yr ydym cvn galled a'r dynion, yn dioddef caledi fel hwvthau, ac vn gorfod talu ugain swllt y bunt ym mhob man. A phwy glywodd am ferched vn magu giam i boeni neb ? Qldrris Morgan Magu llwvnogod er mwyn cael hela, a chael golwg ar y bonedd- igion, dyna felltith ein ladies. John Jones: Pleidlais i ferched. Dyna'r glusthir o'i gwal o'r diwedd. Mi aroglais i onion pan welais y rhein gyntaf. Mr. Cad- eirydd, fedrant hwy bobi, ysgwn i, a thylino, a phobi bara ceirch, a smwddio, a chweirio'r gwelyau ? Mrs. Stanley 0 medrwn siwr a gwerthu bustach hefyd. Rhaid i ni ofalu am danom ein hunain, a rhaid i rai o honom bobi i'n gwyr hefyd, neu fe newyna'r creaduriaid anfedrus, a phendew. John Jones: Twt, twt. Mrs. Stanley Twtiwch chwi faint a lynoch arnoch eich hunain. Y mae yn hen bryd i chwi ddechreu, yn lie cadw slaves hyd yn od i osod eich gwallt mewn trefn. Gwilym Wyn Gadewch i ni, Mr. Cadeir- ydd, ddal v ciorianau'n deg, a cherdded yn araf. Rhed y cyfeillion hyn bob un ar ol yr eiddo ei hun. Rhowch i ni symud yn y lianw daioni, y daioni penaf i bawb, yn lie ceinioca a'n shopau gwynion ein hunain. Onid vw egwyddorion eang Rhyddfrydiaeth yn cynwys bendith i bawb ? Ein hangen yw, dyn yn credu'r rhai hyny a gwr digon llydan ei galon i'w byw ym mhob man, a'u gweith- redu at bawb. Gwr dynha'n gyliawn gor- tynau'r giam," gwr rydd Bleidlais i ferched," Ddadgysyllta'r Eglwys," leiha'r tafarnau, a rydd fanteision addysg i bawb, ac a geidw gwpwrdd pawb yn llawn o dan fendith Masnach Rydd." Morris AInrgan Pob un yr eiddo ei hun," meddai Mr. Wyn y mae peth synwyr yn hyny. Cof da gen i glywed y Mynyddog yn canu am i bawb rwyfo ei gwch ei hun." Myn cebystr, yr wyf fi am neidio i'm cwch fy hun. Y mae'r ardreth yn uchel, a'r trethi gan uched ag Eryrod Eryri. A thyma ychain Canada yn dod i'r wlad wrth y mil- oedd. Beth am y doll ? Gwilym Wyn Os yw'r tir yn uchel tynwch ef i lawr. Gwesgwch y cryf yn ogystal a'r gwan. Wrth lefain am doll ar fwyd, cofiwch am ein railiynau tlodion, ein gweddwon, a'n hamddifaid. Cadeirydd Heb ddadleu ychwaneg, fe alwn ar yr ymgeiswyr, er cael eu barn am bvnciau'r dydd. A chewch chwithau ofyn iddynt unrhyw gwestiwn a phan ddelo'r diwedd, ni gawn rydd ymddiddan, a dewis y goreu. Mr. Y-grifenydd, a wnewch chwi alw ar Syr Arthur Wynn, Yr Hendref. (Syr Arthur Wynn yn dod i fewn.) Syr Arthur Wynn: Dydd da, bonedd- igions. Cadeirydd Dydd da i chwi Syr Arthur. Rhowch i ni air bach o'ch credo wleidyddol. Ni wyddom oil am danoch fel cymydog car- edig, a'ch gweithredoedd da. Ond rhaid i ni ofalu yn y dyddiau hyn, dyddiau'r twll du, am bobl o rhyw syniadau pendant o ran eu gwleidyddiaeth. Chwi gofiwch ei bod yn llawer mwy pwysig beth fo dynion yn ei gredu, na beth fo dynion yn cu wneyd. Beth yw eich barn ar Home Rule," Llwytho Llongau," Y Fasnach Opium," a phob helynt bell arall. A phellaf fo'r helynt, melusaf fo'r mel. Syr Arthur Wynn Wei, Mr. Chairman a Gentlemen. Fi coho dynion mawr yn y gwlad yma. Fi dim yn gwbod llawer am Baliour a Asq'iith. Ond fi yn gwbod am bob hen gwr clawd yn y glad yma, a gmig fi gwbod am bob lien graig clawd yn can i milltir round. Cadeirydd Diolch i chwi, Syr Arthur. One beth yw eich barn am Home Rule" ? Syr Arthur Home Ritle 0, ma Lady Wynn yn edrach ar ol fi, a fi yn edrach ar ol Lady Wynn. Cadeirydd Esgusodwch fi, Syr Arthur. Home Rule" i'r Iwerddon. Syr Arthur O dear rue. Gwyddel dyn neis iawn dyn neis iawn. Ond ma fo cyn wyllted a colcarth nos Clangaea. A pan fo fo wedi gwylltio, waeth canddo fo tori pen chi, mwy na tori cynffon lamb. Walter Morgan A ydych chwi am gadw llawer o giam," Syr Arthur ? A bleidiwch chwi ddeddf yn gwahardd eu magu, dim ond y rhai a fago'r tir yn naturiol ? Syr Arthur Giam," Walter Morgan ? Ma fi'n magu rhyw 'chydig dwsins, er mwyn cael rhai i hanfon i cymdogion a ffrends at Christmas. Mi daru mi danfon cwpwl i chi, Walter. Oeddan nhw'n da, Walter ? Gwilym Wynn Y mae eich tir yn ddrud, Syr Arthur. Syr Arthur Tir fi'n uchel Mi daeth Mrs. Gronwy, Siglan Ganol, ataf fi chwe mis yn ol, a medda fo, Tir chi, Syr Arthur, yn rhy drud. Ond fi gwedi mynd yn hen, methu farmio, a rhy clawd i fyw heb frarmio. Beth 'na i, Syr Arthur ? Oh," medda fi, y ma cin fi plan i chi fyw fel gwr byn- heddig. Faint ydi maint ffarm chi ? Cant a haner o acrcs," medda fo. A faint ydi rhent chi ? Cant a haner o punau," medda fo. Gosodwch y tir ar Sale." Mi gnaeth. Mi aeth tenantiaid fi yno, a rhoddasant dwy punt yr acer am bob cwys. Dvna fo. Ma fi yn cal cant a haner o rent, a ma Mrs. Gronwy yn cal cant a haner am fyw yn y ty. Y ma'r hen graig anwl yn cal cant a haner, a chal aros yn i wely tan ddeg y bore. Ac os licith o, mi geith fynd i glwydo o flacn yr iar. John Jones Tu yma i glawdd y mynydd, ni chlywais y fath beth. Campus, campus, Syr Arthur Nid oes guro ar hen frid y wlad. Mrs. Stanley A ydych chwi yn barod i roddi pleidlais i ferched ? Syr Arthur I he your pardon, mam. How do you do ? How are they all at home, mam ? Wei, mam, mi gwedodd hen person wrtha i, a Lady Wynn, a hen gwr duwiol oedd o hefyd. Syr Arthur," ebra fo, un ydych chwi a Lady Wynn mwyach, a'r hyn a unodd Duw na wahaned dyn." A mi daru i ni cymryd cyngor yr hen gwr Duw. Mi byddwn ni yn mynd am dro yn yr un car, ac yn yfed te o'r un te pot. Un pwrs pres sy gynon ni. Mi bydda i yn rhoi ei benthyg o i Lady Wynn i prynu overcoat i mi, a mi fydd hithau yn rhoi ei benthyg o i mi i brynu het smart iddi hithau, a ma'r dau bron yr un bris. Gai ofyn cwestiwn i chwi, Mrs. Stan- ley ? Mrs. Stanley Faint a fynoch. Syr Arthur Qes gynoch chi gwr ? Mrs. Stanley Oes. Syr Arthur Pa diwrnod yw hi heddyw ? Mrs. Stanley Dydd Llun. Syr Arthur Y mae Lady Wynn yn edrach ar ol y merched yn colchi a phobi heddyw. Sut y ma chi'n gneyd ? Mrs. Stanley Anfcn y dillad allan y byddaf fi, Syr Arthur 0 felly; y ma'r dillad yn medru'r ffordd ar ol y graig. Pwy sy'n talu ? Mrs. Pugh Hollol anfoneddigaidd, Syr Arthur. Syr Arthur Oh How do you do, mam, I beg your pardon, mam. More fine leathers. Dydd da, mam. (Myned allan.) Cadeirydd: Y nesaf yw Mr. Cymydog Jones. (Mr. Cymydog Jones yn dod i fewn.) Air. Cymydog Jones Chwi wyddoch fy marn i ar bynciau'r dydd. Nid oes i mi ran na chyfran ym mhethau pell y byd. Doeth- ach i'm tyb i yw dechrel1 gartref. Y mae'r tlodi a'r cyni sydd yn y wlad wedi'm harwain i gredu y rhaid wrth gyfnewidiau trylwyr yng nghvmdeithas. Rhaid cael Ilai o Longau Rhyfcl, llai o segurwyr yn Llundain yn cael cyiiogau mawrion, a miloedd yn ncwynu yng nghvsgod eu drws. Rhaid rhoddi'r Raihcavs i'r Llywodraeth, a'r tir i'r bob!, a'r giam i bawb a fedro eu dal a'u coginio. John Jones Walter Morgan, dyma'r dyn i Langam. Mi gewch ginio giam gan hwn. Ewch ym mlaen, 'y machgen i. Cymydog Jones Rhaid plygu cymdeithas vn ei haner, fel y delo'r pen goludog i gyredd angen y pen tlawd. Dylai'r diwaith cyfoethog, am na fynant weithio, gynorth- wyo'r diwaith tlawd, am na chant waith. Home Rule i bawb, i bawb a phleidlais i ferched, i bob mab a merch dros un ar hugain. Anfoner i'r Senedd ein pobl oreu, a thaler eu treiliau. Mrs. Griffiths A lioffecli chwi weled merched vn aelodau o'r Senedd ? Cymydog Jones Prin y mae'r cwestiwn hwn wedi cael ystyriacth eto. Mrs. Griffiths Credo dda, ond gwr cloff o'i glun. David Davies Beth am y ddiod feddwol ? A roddweh chwi eich pleidlais i symud pob tafarii o'r wlad ? Cymydog Jones Dewisiad lleol dan rai amgylchiadau.

Dr. Pierce's Cure for Consumption. THE GREAT DISCOVERY OF THE AGE. DR .PIERCE'S GOLDEN MEDICAL DISCOVERY. WEAK LUNGS, COUGHS, SPITTING OF BLOOD. For Weak Lungs, Spitting of Blood, Shortness of Breath. Bronchitis, Severe Coughs. Golden Medical Discovery" is a sovereign remedy. Whilst it promptly cures the severest coughs, it strengthens the system and purifies the blood. It rapidly builds up the system, and increases the flesh and weight of those reduced below the usual standard of health by "wasting diseases." Price 4s. 6d. per bottle-contains 80 doses. For sale by most chemists, or write to DR. PIERCE, PYKE HOUSE, 19, OXFORD ST., LONDON, W. S37a

Cyfarfod Ysgolion M C. Dosbarth Conwy a'r Creuddyn. Cynhaliwyd cyfarfod trefniadol yng Nghaer- salem ddiwedd ilydref, pryd y daeth nifer liosog o gynrychiolwyr ynghyd, a chafwyd cyfarfod da. Dewiswyd swyddogion a l'e r cyfarfodydd ysgolion am 1911-12. Dewiswyd Mr. Evan Jones, Clan Conwy, yn llywydd ar derfyn tymor Mr. Henry Jones, Deganwy, yr hwn a lanwodd y swydd dros ysbaid o bed air blynedd gyda ffyddlondeb mawr. Dewiswyd Mr. II. Parry, Cadnant-park, Conwy, yn is-iywydd, a'r Parch. R. Wil- liams, M.A., Glan Conwy, yn arholwr. Archwilwyr y llyfrau: Mr. D. G. Jones, Siloh, a Mr. H. Jones, Deganwy. Aelodau ar Bwyllgor Cyma.nfa'r Plant: Mr. H. Parry, Carmel, a Mr. John Davies, Beth- ania. Aelodau ar Lwyllgor yr Ysgol Sab- bothol: Mr. E Jones, Glan Conwy, a Mr. G. Williams, Pensarn. Bwrdd Safonwyr: Mri. E. Jones, GJan Conwy; II. D. Roberts, Siloh; II. Parry, Conwy; lIt Jones, Degan- wy; J. Jones, Bryn Pydew; G. Williams, Pensarn; a W. J. Davies, Caersalem. Trvsorydd: Mr. H. Parry, Conwy. Ail ddewiswyd Mr. W. J. Davies yn ysgrifen- nydd. CYFARFOD YSCOL CARMEL, CONWY. Cynhaliwyd y cyfarfod hwn Tachwedd 6ed, 1910, daxi lywyddiaeth Mr. Henry Jones, C.C., Deganwy. Am Q o'r gloch, cafwyd cyfarfod cynrychiolwyr, ond yr oedd amryw o gynrychiolwyr yn absennol, oher- wydd y tywydd anffafriol. Derbyniwyd amryw genhadwriaethau o'r ysgolion. Am 10 o'r gloch, dechreuwyd drwy gael adrodd- iad rhagol01 o'r Ysgrythyr gan ddosbarth bs'/hgyn Mr. Hooson. Arweiniwyd mewn gweddi gan Mr. Williams, Tabernacl. Yna agorwyd ymdrafod- aeth ar y mater, sef Cyfansoddiad yr ysgol at anghenion yr oes," gan y Parch. Thomas Parrv, Colwyn Bay, yr hwn a wnaeth svlwadau rhagorol, a da fuasai i holl aelodau yr Yssol Su1 eu clywed. Ategwyd gan Mr. Williams, Tabernacl, a Mr. O. W. Roberts, Siloh. Ar y terfyn cafwyd cyfarfod cvnrychiolwvr a charedigion yr ysgol. Dar- llenwyd a chadarnhawyd cofnodion cyfarfod Ysgol Penrhynside a Chyfarfod Ysgol ar- bennig a gynhaliwyd yng Nghaersalem. Pasiwyd cydymdeimlad a gweddw a phlant diweddar gynrychiolydd Caersalem, Mr. T. S Jones. Gwnaetn y Llywydd sylw fod Mr Jones wedi bod vn selog vmhob Cyfarfod VsgoJ, ag yn barod bod amser i wneud yr hvn a allai dros yr Ysgol Sul. Hefyd pasiwyd cydymdeimlad a Mr. Williams, Tabernacl, yn y brofedigaeth o golli ei frawd, ac hefvd a Mr. Williams, Pensarn, vn ei wael-edd, gan ddymuno adferiad buan. Cynygiodd Mr. O. W. Roberts, Siloh, ag eilwyd gan Mr. John Davies, Bethania, ddiolchgarwch gwresocaf y cyfarfod ysgol- ion i'r llywvdd, Mr. Henry Jones, ar ddiwedd y tymor. Gwnaeth Mr. Roberts syiwadau cyn nes. Diolchodd Mr. Jones am y sylwadau caredig. Yn y Cyfarfod Ysgol nesaf, a gynhelir yn Siloh, yn lonawr, bydd yr arholwr, y Parch. R. Williams, M.A., yn cymeryd ei le. Diolchwyd i Siloh am syrthio i mewn a'r trefniadau newydd am ddau o'r gloch. Dechreuwyd drwy gael adroddjad Q Esaiah liii., gan ddosbarth Miss Griffiths, Regent-house (5 o chwiorydd uainc). AdroddaSant yn ganmoladwy. Arweiniwyd mewn gweddi gan Mr. W. J. Davies, Caersalem. Yna holwyd y plant vn y Rhodd Mam gan Mr. O. W. Ro- berts. Yr oedd y plant yn ateb yn dda, a'r holwr yn amlwg yn cael ei foddhau. Wed'yn holwyd y Dosbarth Canol gan Mr. John Davies, Bethania, yn hanes Joseph," ac vr oedd yr holi a'r ateb v dosbarth yma eto yn rhagorol. Hwyi, am 6 o'r gloch, holwyd yr holl ysgol yn Philiniaid i., gan y Parch. Thomas Parry, a chafwvd gwledd- vr holi a'r ateb yn fendigedig. Yr oedd yn amlwg fod yr holwr hen wron gvda'r Ysgol Sul) yn cael ei foddhau. Cafwyd hanes yr Ysgol vn y lie, yn ol y llyfrau, gan yr archwiliwr, Mr. John Hughes, Pensarn, prvd y cafwyd fod yma leihad yn rhif y presenoldeb, o'i gvmharu a'r flwvddvn ddi- weddaf, ond yr oedd y dysgu allan wedi c.vnyddu. ("afwyd gair gan yr Arolygwr, Mr. Josef E. Tones, yr hwn a ddvwedodd fod yna barodrwvdd bob amser i fyned vn atbra -on. Cafwyd gair vmhellach gan Mr. Thomas. Arolygwr Yseol v Plant, a dywed- ai yntau fod golwg siriol ar ysgol v plant svlw manwl vn cael ei dnlu i ddarllen vn cvwir, a dvseu allan da, ac fod y plant vn vmddwvn yn dda, yr athrawon a'r athraw- esan vn ffyddlon. Yr oedd canu v plant (f.) I-n Mr. ITonson) ar hyd v dvdd vn dda. Diolchodd y llvwydd, dros v cynrychiolwyr, ani a chroesaw cyfeillion v lie.—Ysgrifennvdd. -=- L--7

——■ IN THE EMPIRE. II UNDER THE FLAG. Whole Counties Given Awag. HOMESTEADS OF 160 ACRES EACH GIVEN FREE BY CANADA (BRITAIN'S NEAREST OVERSEAS DOMINION) DURING EIGHT MONTHS EQUAL IN AREA NINB URITISIi COUNTIES. 20TH CENTURY IS CANADA'S. YOUR CHANCE OF A HOME AND A COMPETENCE. Place Yourself and Your Monsy There. WORK FOR ALL FARM LABOURERS AND DOMESTIC SERVANTS. For free maps, pamphlets and full particulars, apply to Mr. A. F. JURY, Canadian Government Emigration Agent, Old Castle Buildings, Preesons Row, Liverpool; or to Mr. J. OBED SMITH, Assistant Superintendent of Canadian Emigra- tion, 11 and 12 Charing Cross, London, S.W. oM

NODION Llywarch Hen. Croesaw calon i'r Weekly News" ar ei waith yn estyu ei gortynau, ac yn eangu ei 'babell. Ar wahan i'w ragoriaeth fel newyddiadur, y mae yn un o'r rhai hel- aethat hefyd yn ein gwlad. Nid gwir yr hen ddihareb bob amser, mai ychydig o beth da geir am orian. Eled rhagddo i oleuo ac hyfforddi, er mwyn ein gwlad a'n cenedl. Nid yw ein gwlad ar y brvmau o lawer, o ganlyniad ymgysegred pawb i'w gwasan- aeth, ac i* gario ei baner i ben y bryn. Doilch i'r Perchenogion hefyd am y getn- ogaeth roddwyd ac a roddir i Lenyddiaeth Gymraeg a Hanes Cymru. Rhed newydd- iaduron Cymru ar ol hanes lleol wedi ei ail dwymno, gan anghofio'r dosbarth goreu 0 ddarllenwyr. Yn ymrysonieydd rhedeg Beaumaris llawenhai Arglwydd Raglaw Mon fod yr "idle rich" yn medru gwneud rhyw beth. Tybed na wyddai Mr. Lloyd George y (medrent ymxyson trhedeg ceffylau, hela, saethu, betio, bwyta, ac yfed ychydig. Khaid iddynt hwythau ymarfer yn rhyw (ld lreldi i wario eu harian. Nid raid i'r Arglwydd (Raglaw guchio llawer, oblegyd aeth ei stad fawr ef yn fechan fach, o gael ei gwerthu ddam ar ol darn. Ni cha Mr. Lloyd George asgwrn cigog iawn i'w grafu .in mhob man. Daelh John Redmond, penaeth pobl yr Ynys Werdd, adref o'i daith gasglu yn America, a chanddo ddeugain mil o bunau yn ei god. Cafodd groesaw tywysog, hawdd y gallasent deimlo'n llawen am ei ddod yn ol, gan ei fod mod godog. Cwyd yr Observer ci wrychyn, yn enbyd, a phroffwyda rwygo'r Ymerodraeth a'r mil- oedd hyn. Pen cyfarth ar y c.wn Ceidwad- 01 yw amcan yr Observer if this does not make the bulldog bay in Lancashire, neither there nor anywhere will that nation- al animal ever show teeth again." Y mae'r own yn blino cyfarth ar waith pawb yn rhyngu ei draed yn y llawr, c.awsant bellach eu cam arwain gymaint o weithiau. Trueni hefyd nad elai'r aiian hyn at rywbeth heb law gwleidyddiaeth Wyddelig. Onid yw'r ymgyrc-hoecid hyn i America yn aflonyddu'r Gwyddelod yno, gan ei difetha fel dinaswyr a chodi hiraeth diamcan yn eu calonau am Iwerddon liach." Cn o bethau gwyllt ein gwleidyddiaeth yw'r shows a godir draw ac yma i brofi haeriadau disail. Gellir gweled ym Man- chester Dumping Exhibition," scf ar- dclanghosiad o'r nwyddau anfonir dan brij o Wiedydd Trarnor a'u heffaith yn ddinis- triol i'n masnach ni. Ond wele fasnachwyr Manchester yn cyhoeddi yn y newvddiadur- on, mai nwyddau "made in England" yw'r pethau a nodir allan fel made in Ger- many." Archwiliodd Director Cwmni T. H Rigby nifer o fantelli, a chafodd eu bod oil, ddefnydd a gwaith, o wneuthuriad Lloegr. Yr un yw hanes llawer o bethau eraill. Onid yw budr elw yn arwain dynion i arfer- ion gwaradwyddus, y wleidyddiaeth fas- nachol, a elwir Tariff Reform yn twyllo ar gerdded. I'r Werin bobl y mae'r Dump- ing yn fendith, cant bethau rhatach. Ond y mae'r Cwmniau yn methu codi pris- iau eithafol uchel o'u herwydd, o ganlyniad ceisiant luchio llwch i lygaid y bobl i'w hamcanion eu hunain. Gochelwch dwyll Dumping Shops y Tariff Reform." Cas gan ein calon swn streic. Dranoeth wedi'r digwydd yw ymyraeth Bwrdd Mas- nach bron bob ainser. Oni chawsom bellach ddigon o brawf o'u difrod i drefnu gwared- igaeth trwy ddeddf neu fwrdd yn perthyn i'r Llywodraeth, yn gorfodi'r pleldiau dig i apelio ato, cyn rhuthro o honynt i yddfau eu gilydd. Pobl selog, brwd, yw'r Deheu- wyr, a cer anglod i'w cenedl, ymferwodd eu brwdamaeth yn nwyd ddrwg, afreolus, nes tori dros ben pob gweddeidd-dra. Gwna'r areithwvr Ceidwadol fasnach dda o un o vmadroddion Llyvydd ilwrdd Masnach, pan alwodd hwnw'r Llywodraefli yn gyfeillion v gweilhwyr." Ni wyddwn blaen fod hvnv yn bechod mawr, oherwydd ar adeg etholiad clvwais Mr. F. E. Smith and Co." yn ffugio'r un peth. Ni thybiais ehwaith ei fod yn fwy pechod ym mhell o etholiad i un blaid honi ei bod yn ffrindiau i'r gwcahiwr, rhqgor i'r llall fod yn gyfeill- ion i'r g'yr mawr. Doeth i'm tyb i gwnaeth Llywydd y Bwrdd roddi'r geiriau goreu i'r blaid fwyaf ddrwg ei thvmer, a hono'r tro hwn oedd y gweithwyr. w Fd arfer y mae'r Cymru yn ddyddorol a da. Gwedi bwrw golwg dros ei gynwys ar yr amien, syrthiodd fy llygaid ar 13uddug R. Mon Williams." Cof da am dani,. a gofid ei cholli. Gwraig dda odiaeth ydoedd merch i Gweirydd ap Rhys, ac, fel ei thad, yn llenores ddeallus a barddones gain. Ys- grifena R. Mon" am dani yn rhagorol, yn dyner ac anwyl lei y gweddai i un a'i hadwaenai. Erthycl weeh yw eiddo'r Parch. T. E. Nicholas ar Dwm o'r Nant." Nid adwen i bob aderyn y sonia Mr. Richard Morgan am dano, ond amhosibl peidio dar- lien er hyn, oherwvdd y mae ei ddarluniad mor fyw, a'i Gymraeg mor ddyddorol a gloyw! Nid oes yma Gerddoriaeth." Ai effaith ystormydd y gaeaf yw hyn. Sylwais hefyd mai digan Trysorfa'r Plant am Dach- wedd. Ni welais hi felly erioed o'r blaen. Etholiad! Etholiad! Na chynhyrfed neb, ni ddaeth y diwedd eto, ac ni ddaw etholiad chwaith fel lleidr yn y 110s. Y mae gwynt mawr yn lloriau dyrnu ein newydd- iaduron yn ami, ond nid yw'r gwynt uchel a'r us yn golygu llawer o wenith bob amser. Ychydig amser yn 61 tynodd Mr. Lloyd George y lien ar beth o waith y dyfodol. AI. cellwair yr oedd? A ydyw yntau hefyd ym mhlith twyllwyr Gwerin ei wlad? Cymered pawb hamdden; nid yn llaw'r bobl sy'n llefain etholiad y mae'r agoriadau. Yn ol y proffwydi daro- ganllyd hyn, yr oedd i fod yn etholiad cyn pen chwech wythnos wedi'r etholiad o'r blaen. Ond er eu gofid hwy trodd cerbyd amgylchiadau i rhyw ffordd arall. Pwy wyr nad oes etc rhyw drofa gyfrin rhyngom a maes a bivvydr. Er ein holl gwyno a darogan, myned rhagddi y mae Dirwest. Lleiha'r ymyfed, a daw dynion 1 weled ynfydrwydd ac anuw- ioldeb y fasnach feddwol. Ond y mae genym ffordd hir cyn y darfyddo'r arfer felldigedig hon o borthi cin blus. Yn 1S99 yr oedd' y swn wariwyd am diodydd mcdawol yn 185 o fihwnau, ac yn iQeg yn 155 0 filiwnau, yn lleihad graddcil o 30 o filiwnau. Y mae'r lleihad yn gyfarftaledd o rhyw 3 miliwn y flwyddyn. Gwin-a'r Werin pan glywo am wr goludog yn werth miliwn o bunau, a deffru fel o gwsg i lefain TIgnyfiawndei' a thrais. Ond y mae ei barn a'i chydwybod yn cysgu'n hwYlus vn ei hachos ei hun, ni fyn son am y rhan gvmer hi ei hun yng ng«vario 155 o filiwnau" bob blwyddyn ar ei bins dinistriol ac ynfyd. Deng mlynedd yn 61 gwerid ar gyfer pob un, y swm o 14 8s. old., am ddiod feddwol; ac yn iqog gwariwvd £3 8s. nid. y pen. Pe gorfodid ni oil i gyfranu cymaint at addysg, buasai'n (rhjtfel gartrefol boeth. Ond ca duw Bachus ei aberthau drud, heb i neb o'i addolwyr gwyno dim rhag ei raib. Yn hvtrach cabla ei addolwyr bawb a godo eu liaw yn erbyn eu pechod. Gwaria LJoegr £3 ixs. nd. yr un am ddiod, Iwerddon £3 os. iojd., ac Ysgotland £ 2 14s. 4fjd. Er holl gariad y Gwyddel at chwisgi, yf lai na'r Sais diotlyd. Y fath ben twr ofnadwy o arian a werir i gefnogi -aiihitnedd, tlodi, dirywiad a melltith. Gwynfyd yr amser pan ddelo yr holl gynysgaeth hon yn help i addysg a datblyg- iad yn ei wahar.ol agweddau. iad yn ei wahar.ol agweddau. Ar ol hir ymdaith yn yr anialwch, a chael o hyd i Iarha chwerw ei Has, a cholli ei ehlod wrth ddyfroedd y gynen, daeth y Ddirprwyaeth Eglwysig i olwg yr Iorddonen. Ni cha groeso gan neb, oherwydd hi lysg- odd gymaint nes diflasu o bawb yn gwylio ei symudiadau. Dinistriwyd ei gwaith i raddau pell gan ysbryd un beriaeth, a chan I opiniynau cryfion y cadeirydd. Deallwn mai dau yn umg a arwyddodd yr adroddiad

EVANS' CELEBRATED LLANDUDNO TOFFEE, obtainable from leading confec- tioners or direct from manufacturer, Mostyn Avenue, Llandudno. Tel. ny. 1107

Pobpeth yn Dod i'w Le. At Olygydd y WEEKLY NEWS. S\îi,Does dim yn fwy boddhaol gan y rhai sydd yn caru eu cymydogion na'u gweld yn ca cl ou dyrchafu, a hynny fel y mae'r Bibl yn dysgu. Pan y byddai y Creawdwr doeth eisiau proffwyd, nid i'r athrofa fawr neu'r palasdy gwych, ond i'r maes rhwng cyrn yr aradr, yr e'ai i'w noi ac os eisiau "'field marshall fyddai arno, nid i 'nol y bon- eddwr cyfoethocaf yn y sir yr elai Ef, ond i'r vsgubor at hen ddyrnwr" (fel y buas- ni llawer o honom ni yn ei alw yn ddignn ysgoiwedd), sef Gideon. Ond efe oedd y Field Marshall i fod er hynny, am fod yr IIwn oedd yn gwybod beth oedd mewn dyn wedi dod i alw am dano. Rhy fynych y mae dynion wedi eu galw i swyddi pwysig gennym, nid am y gwyddem beth oedd ynddynt ond beth oedd ganddynt, er cael ganddynt dalu am de neu giniaw mawr- eddog i ni. 1ae llawer gormod o honom ag y mae yn well gennym gael gwledd go dda unwaith mewn blwyddyn na chad rhyddid a chyfiawnder i deyrnasu drosom. (xwelwch at beth yr y'm yn cyfeirio. Fel y dywedwyd ar y dechreu, y mae pethau yn dod i'w lie, a dyma'r unig ffordd i bethau ddod i'w He er budd i dlawd a chyfoethog hefyd ac os delir at;, i benodi swyddogion yn o! y cynllun hwn fe fydd llwyddiant sicr yn dilyn yn wladol a chrefyddol. Mae yn dda gan fy nghalon fod Cynghor Trefol, Conwy, wedi gwneud mor ddoeth eleni trwy ddewis Mr. Henry Jones i fod yn Faer eu tref henafol. Yr wyf yn adnabod Henry Jones er pan ddaeth i'r gymydogaeth, ac yr wyf wedi ei gael bob amser yn ddyn i'w air; am wneud cymwynas, a gwen ar ei enau, i dlawd a chyfoethog yn weithiwr di- fefl mewn bvd ac eglwys, ac mae yn dda gennyf am ei ddyrchnfiad. Digon gwir yw geiriau Solomon Dvrchafa di hi, hithau a'th ddyrchafa di hi a'th ddug di i an. rhvdedd os cofleid: hi." Dymunwn iddo bob llwyddiant, a gobeithio" y caiff bob cefnogaeth er hyrwyddo llwyddiant Bwrdeis- dref Conwy yn gvffredinol. Dyn un gwyneb, yn gwenu,—a daliwn, Nid ar ei deulu Na, un Hon ydyw i'r llu, Medda finau aed ar i iyny. UN O'R TYWYN. Tjtchwedd qeg, 1910.

Congl yr Awen. EIN BABI NI. A welsocli chw i ein babi ni ? Y tlysaf yn y byd Mae '1 fani yn dvveyd mai cariad yw, A "iwgr gwyn i gyd. Gwallt melyn aur sydJ ganJdo ef, A hWl1nw 'n gyrls i g-yd A llygad g-¡" fel glas y nef A glas y môr ynghyd. Beth gwelscch chwi ei wyncb hardd Rhoes rhywun aial coch, Fel hwnnw demtiodd Efa gynt, Bob ochr ar ei ioch. Yn wir mae i fam yn dweyd y gwir, Waeth beth ddywedwch chwi Ni weisoch fabi "1 gwenu erioed Mor dlws a'u baloi ni Y bychan del. chymerwn ni Mo r byd am dano ef Mae'n gwneud ein haelwyd, dyna p'am, Yn debyg iawn i'r Nef. Penmaenmawr. E.E.E. EMYN I'w ganu Ddydd Diolchgarwch am y Cynhauaf. Awenau y llywodraeth 5y'n ngofal Duw Rhagluniaeth, Alac deddfau natur yn gytfin Bob un dan Ei lywyddiaeth Mae ywlaw a gwres wrth reol Yn dilyn yn olynol. Nid damwain ydyw'r storom gref Ond lief oddiwrth y Dwyfol. Pan wel ei blant mewn eisiau Alae,n atal cwrs y deddfau. Mwy dwfn yw cydymdeimlad Iôr Na'r m6r, mae'n caru maddeu Cydnabod hawliau'r Mawredd, A phlygu wrth Ei Orsedd, Yw dyled dyn ar dfig a gwlaw, A chredu daw trugaredd. Pandy Tudur. DAVID WYNNE.

ONE MOMENT PLEASE. James Swift, Attercliffe, Sheffield, says The first dose gave me great relief. One box ot these Pills has done me more good than all the medicines I have Mrs King. Runwell-road, Wick ford, says :—"Duty compels me to tell all who suffer that your pills cured me after years of pain. Sufferers from Gravel, Lum- bago. the Kidneys, Bright's. Dropsy. &c., Sciatica. Rheumatism, and Gout, will find a positive cure in lioW- royd's Gravel Pills, is. lid. of all Chemists; post free ta stamps. HOLDROYD S MEDICAL HALL, Cleckheaton.

Abergele Sparks. THE COUNTY SCHOOL QUESTION. The days of miracles are not over by any means. For instance, I know a cabby who ha-s been given a silver medal by a commercial traveller for being a teetotaller for five weeks. You can decide for yourselves which is the miracle—the cabby being a T.T. or the other gent giving away a medal. Both events border on the phenomenal. Here's another miracle. Llanddulas can boast of men, women, and children constitutionally hardy enough to be able to play the hide-and- seek game with death itself, though dwelling in houses" absolutely and hopelessly unfit for human habitation. Forgive me for desig- nating death-traps as houses. Some of these dens should be bodily transplanted to the nearest lime quarry and thtn blasted into infinitesimal particles of dust and blown away by the winds of heaven to tickle the crests of the waves of the restless Atlantic Ocean. Yet another miracle. A certain widow and her five little children, the eldest of whom is not 14, and the youngest a mere baby in arms, are apparently going to work a miracle by living on the princely sum of 8s. per week,. generously granted them by the angelic St. Asaph Guardians, who will try and save their faces by saying that they will also find boots for the children. But boots or no boots, is it humanly possible to feed a family of six, buy coal, and pay rent with eight shillings a week ? And you must remember that a woman with a baby in her arms cannot go out to do any work. it But when you buttonhole some Guardians and bring a case like this to their notice, the only answer you get from them is the RATES They say 4i Rates" far more enthusiastically than they say their prayers. Hates is the Alpha and the Omega of their miserable exist- ence and some of them shout it out with vehemence enough to knock down a bronze statue of Bumble. Of course, there are a lot of splendid men and women Guardians of even the St. Asaph Union. But there are others Last Sunday was observed as "Temperance Sunday throughout the country. And let me say right here that I can eljjoya temperance sermon as well as any man, from Ned Llwyd down to the printer's devil. Put this is what I cannot quite understand. Why is it that we don't have a Misers' Sunday" occasionally ? If brass is the root of all evil, then, logically, it should be oftener exposed as such from every pulpit in Christendom. •X « Colwyn Bay bus shot its bolt, end the stag- nant (?) little lown of Abergele has emerged triumphantly from she County School conflict. The decisive action of the County Cou;.cii on Friday has set all doubts at rest. Colwyn Bay cannot have a County School 1 hue is no desire to crow over the County Council's ver- dict at Atergele, and I hope the Colwyn Bay champions will take their defeat like true sportsmen. ï he fight waged on behalf of the Ahergele County School has been entirely in the educational interests of the district as a whole. Abergele people have realised all along that one strong, efficient County School would, in the long run, be far better for Colwyn Bay and Abergele than two insignificant schools, one in each town. The general feeling in Abergele is one of expectancy that the educational leaders of Colwyn Bay, now that it is settled there cannot be two County Schools in the district, will join hands with the Abergele governors in making the Abergele County School, or, as I should like to call it, "The Abergele and Colwyn Bay County School," the best in Denbighshire. With a little co-operation there is no reason why the Abergele and Colwyn Bay County School should not wrest the supremacy from the Wrexham County School. Mr. J. T. Millward, as the Abergele repre- sentative on the County Council, Messrs. H. E. Pritchard and E. H. Millward. on the Colwyn BayfDistrict Education Committee, and .Messrs. J. Inglis and E. A. Crabbe, as chairman and clerk of the Abergele Governors, have done yeoman service in the fight which has just terniiiiated while Mr. Jeremiah Williams and his first lieutenant, Mr. \V. J. Evans, have worked like Trojans in defence of the school where they have laboured together for nearly ten years. It is to the special efforts of the gentlemen I have named, and the general sup- port extended to them by friends throughout the district, that Abergele is indebted for last Friday's brilliant victory. SEAl CHUGHT.

Denbighshire Roads. IMPORTANT IMPROVEMENT SCHEME. At Friday's meeting of the Denbighshire Comity Council, held at Wrexham, from a summary of the proposals submitted by the surveyors to the various authorities in the county, in connection with the Road Board's request for applications for aid, it appeared that the total cost involved for the whole county was 644,151. It was pointed out that, assuming the estimated grant of ^600,000 was divided between the various authorities in England and Wales on the basis of rateable value, Denbighshire's share would be about 62,000. It was decided to recommend the following as the most desir- able cases in respect of which applications for advances should be made to the Road Board:—Road leading from main road near Glyntraian, Pontfadog Church to Felin Lyn and Llwynmawr; Erddig and Hafod-road, near Wrexham Regent-street, Wrexham, at junction with Grosvenor-road and Rhosddu- road. Grove-road crossing, Wrexham roads in Abergele urban district, Denbigh borough, Llanrwst rural district, Llanrwst urban, Ruthin borough, Ruthin rural, St. Asaph (Denbigh) rural district (new road between Llansannan and LlanfairtaLhaiarn), Uwch- aled rural, &c. These recommendations were adopted.

Colwyn Bay Doctor in South Wales. REQUIRED AS A WITNESS. A paternity ca-e, Emery v. Lyons, was in the list at the Colwyn Bay Petty Sessions on Saturday, Mr. G. A. Crabbe appearing for the applicant and Mr. J. Lloyd for the defence. Mr. Crabbe stated that Dr. Owen, of Brynamman, was considered a necessary witness for the applicant, and was served with a subpoena and given 25s. conduct money. The subpeena was signed by Mr. T. J. W illiams, one of the Magistrates of the Court, who received two letters from Dr. Owen, in which the doctor strongly object- ed to being a witness, and returned the sub- poena and the postal orders for 215s. Mr. Williams courteously brought over the lett" rs to the advocate's office, and left him to deal with them. A telegram was at once sent to Dr. Owen, telling him he must attend. The doctor had now sent a medical certificate and a letter saying that, in addi- tion to -the state of his health, he held an appointment in connection with a colliery, and his partner being away on sick leave he had been overworked to the detriment of his health. There were three separate epid- emics in the locality now. His evidence would not help the defendant or the plaintiff. The defendant was as anxious to have him to appear as the applicant. Mr. Lloyd: I certainly want the doctor here. Mr. Crabbe said his application was that the case might be adjourned to give Dr. Owen another opportunity to attend. As for the certificate, it was evidently signed by an assistant in the doctor's employ. Mr. Lloyd: I entirely agree with Mr. Crabbe that the doctor is necessary, but not to establish my friend's case. (Laughter.) An adjournment to December iota granted. -ro.y", .y-

liNl'KUUUCTlVt.. ADVERTISING is the only kind that oosts money. Advertising in the North Wales Weekly News pays you.

David Davies Dan ba amgylchiadau ? Cymydog J ones Pan na byddo'r bobl yn cael eu marchogacth gan benboethiaid o ddirwestwyr a chrefyddwyr. David Davies Pob adcryn a adwaenir wrth ei bin. Boddio'r lliaws yw eich crefydd wladol chwi. Chwareu hwvlus yw cyfocth- ogi'r tlodion ar draul pawb ond hwy eu hunain. Drylliwch eu delwau a'u duwiau hwy yn g>ntaf. Pc llwyddech i'w hudo o afael y ddiod, chwi symudech haner eu tlodi ar unwaith. Cymydog Jones Paham y cenfigenwch chwi wrth bleser y tlawd ? David Davies Paham y cenfigenwch chwi wrth bleser y cyfoethog ? Cymydog Jones Am fod ei frawd mewn angen. David Davies Am fod ei frawd mewn angen o herwydd ei bleser. I Cadeirydd Cedwch o fewn terfynau, fon- eddigion, a thrinwch olygiadau eich gilydd yn deg a boneddigaidd. Cymydog Jones Diolch i chwi. Brawd yr anghenus wyf fi. Gwn fod llawer o dylodion ein gwlad yn ddiog, yn wastraffus, a meddw. Nid yw eu hangen ddim llai. Caraf hwynt, a rhaid eu codi. David Davies Na, mwy ydyw, o achos yr holl bethau hyn. Diolch i Mr. Cymydog Jones am ei eiriau olaf, dadlenodd wendid ei achos ei hun. Cymydog Jones Gwelaf yn eglur nad oes i mi heddyw un math o chwareu teg. Daw'r dydd, daw'r dydd, pan y gwrandewch arnaf. Rhaid i Gymru gredu'm credo i. (Myned allan.) Cadeirydd Nesaf. Mr. Edward Edward Ellis. (Dyfod i fewn.) E. E. Ellis Dydd da, gyfeillion. Cadeirydd Dydd da, Mr. Ellis. Dyma Mr. Ellis, frodyr, ein Cyfreithiwr. Un o wyr y cwils ydyw ef. Gwastrafi ar amser fyddai i mi ofyn eich barn chwi, Mr. Ellis. Gwyddom oil am danoch yr ydych yn un o honom. Chwi a'n dysgodd i feddwl, a barnu. Buoch bob amser yn egwvddorol ffyddlon i'n Plaid ni. er gwell ac er gwaeth. E. E. Ellis Gyfeillion, ac anwyl gyd- wladwyr Yr wyf yn Ymneilltuwr o'r bru, ac yn Rhyddfrydwr o groth fy mam. Caraf Gymru, fy ngwlad, a'm cened). Pa wlad fel v wlad y bu farw Caradog, Llywclyn, a Glvn Dwr trosti ? Y mae'r mynyddoedd coediog yn swynol i'm calon, o herwydd buont vn amddiifynfeydd cadarn i'n tadau gynt. Sangtaidd yw'r glynoedd tlysion yno y mae beddau ein gWTr glew. Pa nen- tydd harddach na nentydd Gwalia, gerddi ydynt o amgylch beddau'r dewr. Y mae ysbrydoedd ein liarwyr yn lleiain o benau'r mynydcL)cdd-" r fvny fo'r 111)(1. Dringwn lethr.iu sertli clod." Collaic;t dy obaith, Gymru anwyl, pan gollaist Llywelyn a chysgaist yn drwm yn dy alar. Cysgaist pan oedd Oliver Cromwell yn ysgwyd Lloegr, a metliodd Morgan Llwyd a phigo dy gyd- wyocd. Gododd dy scren yn Griffith Jones Llauddowrur, a gwelwyil gwen dy haul yn Hywel Harris, Daniel Rowlands, a Williams, Pant y Cclyn. Yn uwch, uwch eled Gwalia Wen." Walter AIorfan Beth wnewch chwi er cael y tir yn rhatach. Ni wna barddoniaeth fara beunyddiol i neb. E. E. Ellis Mi ymdrechaf fy ngoreu glas. John Jones Araith gampus. Wehvch chwi, mi gredais fy mod yn gwrando darn o Paradise Lost." Tir yn rhatach ? Rhoswch chwi ? A wnewch chwi rywbeth er cael gan Gyfreithwyr wneuthur gweithredoedd tir yn rhatach, fel na byddo raid i ni dalu bron gymaint am y Gweithredoedd ag am y tir ? E. E. Ellis Go drwm, John Jones. Hen gornclwr heb ei ail yw clochydd Llangam. John Jones Oh Y mae gan John Jones, y clochydd. lawer eto yn ei god arfau. Paham yr ydych chwi yn codi cymaint am eich cynghorion, a minau yn cvnghori ar hyd fy oes a.m ddim ? E. E. Ellis 0, y mae hyny yn dibynu ar werth y cynghorion. John Joyies A fydd cymaint o dwrneiod yn y nefoedd ag sydd yn y Senedd ? E. E. Ellis Y mae arnaf ofn na chant gwmni John Jones yn y Senedd nag yn y nefoedd. Os yn v He arall hwnw y bydd y mwyafrif, chwi gewch chwi gwmni da, ac fe gant hwythau glochydd Llangam i ganu eu cloch. John Jones Go drwm go drwm, Mr. Cadeirydd. Dyma hwn wedi cael carai dda o'm croen i yn barod. (Myned allan.) Cadeirydd Dydd da, Mr. Ellis. Nesaf. Mr. John Glandeg Jones. (I~)nd i fe.7s>t}. Glandeg Jones Dydd da, foneddigion. Cadeirydd A chwithau, Mr. Jones. Eich barn yn fyr ar byngcian'r dydd. Glandeg Jones Gan fod cymaint brys, y ffordd gyntaf i'r dalar yw i chwi holi. John Jones O'r gore, 'y machgen glandeg i, tro di dy wyneb yma, a mi rhydd Sion Glochydd di drwy'r bedydd Esgob. Glandeg Jones Os fi biau'r tfrwyn, hwyr- ach mai cefn rhywun arall biau'r wialen. Awgrymais holi, i ddeal! eich angen, fel y gwypwyf ym mha le y mae'r esgid yn gwasgu. Morris Morgan Oh Yr ydych chwi am ffitio eich hun at y traed. Ein hangen ni yw pobl ar eu traed eu hunain. Glandeg Jones Nid felly chwaith. Nid af yn esgid i neb. Ond hoffwn ddeall ym mha Ie y mae esgidiau pobl eraill yn gwasgu, os hoffent i mi eu hesmwythau. John Jones Da, 'machgen i. Cwestiwn neu ddau. Beth yw Tori ? Glandeg Jones Cam leidr Y mae ein Toriaid ni yn feibion i hil y lladron a gymer- asant ei heiddo oddi ar yr Eglwys, a gymer- asant y cominoedd oddi ar y tlodion, y pysgod oddi ar y werin, a'r adar oddi ar y bobl. Morris Morgan Gwarchod ni I John Jones Beth yw Radical, 'y machgen glandeg i ? Glandeg Jones Brawd, undad unfam i'r Tori. Pan welaist leidr, cytunaist &g ef. Cauasant un llygad, a pheidiasant a gweled hefo'r llall canys daw'n haf ar bawb yn eu tro. John Jones Beth yw Imperialist ? Glandeg Jones Gwr am gadw llongau rhyfel ar draul pohl eraill, er mwyn ei gastell ei hun. Efe a ollwng ei god dan faner ei wlad, ac a ymgyfoethoga'n ddirfawr. John Jones Beth yw Unionist ? Glandeg Jones Huned mewn hedd. Gwnaeth wasanaeth da i'w blaid, ac ni bu cvmdeithas ar ei cholled. Balchter a'i cen- hedlodd, ond dysgodd ofn ef i ganu caneuon heddweh. Ond y mae'r olaf o'r teulu yn hel ei arfa.u i'w cadw. John Jones Beth yw Home Ruler ? Glandeg Joyies Clamp o dwrnai pert, yn amcanu troi Ynys vn Shop iddo ei hun. Trydd bob Syr a Lord o'r terfynau, fel y cafto ef lordio fel y myno. Morris Mr. Cadeirydd, er v'm hoed ——— Cadeirydd Pob peth yn dda. Pigwch y gwenith. Amscr nithio yw hi heddyw. John Jones Beth yw Sosialist ? Glandeg Jones Airship yn hwylio i Utopia ar gefn y gwynt. A phan gollo hi nwy hunan, gan gymcryd ei He yn a.ddnrno'r anialwch, hi gyrhaedda Baradwys well. John Jones Beth yw Syffra Gets ? Glandeg Jones Y ? Maddeuwch i mi, syr. John Jones Y merched yma sy'n gwacddi Votes for women." Glandeg Jones Oh pobl dda, wedi blino yn gwarchod adref, wedi blino ar dawelwch y cafn pobi, wcdi blino ar ogoniant cartref dedwydd. Credant mai'r ffordd i wir fawr- edd yw sgrechian ger perthi bywyd cym- deithas, a thailu ein pebyll haf i'r llawr. Mrs. Pugh Ydych chwi yn byw yn ein plwyf ni, Mr. Jones ? Glandeg Jones Pa un yw eich plwyf ehwi ? Mrs. Pugh 0, Llan pawb yn gofalu am yr eiddo ei hun. Glandeg Jones Na, yn Llan pawb yn gofalu am yr eiddo arall, y ganwyd fi. Cadeirydd Diolch i chwi, Mr. Jones. Glandeg Jones Diolch i chwithau, fon- eddigion. Morris Morgan Gwarchod pawb John Jones Gwarchod ni Walter Morgan Wel, le, am a wn i, wir Mrs. Stanley 0 dear me, rhyw gafod o law yn maeddu fine feathers tywysogion y Bleidlais. Our fathers Cadeirydd Pleidleisiwch, gyfeillion, pawb roddi enw ei ddyn ar ddarn o bapur. Gwell hel gwair ar hindda. Cyfrifwch chwithau'r pleidleisiau, Mr. Ysgribin. John Jones Dear me, dear me Cadeirydd Wel, Mr. Ysgrifenydd ? Ysg. Syr Arthur Wynn, 3. Mr. Cymydog Jones, 3. Mr. Edward Edward Ellis, 3. Cadeirydd Tri, Thri, naw. Y mae yma ddeg o honom. Ysg. Chwi anghofiodd bleidleisio, Mr. Cadeirydd. Cadeirydd Os felly, mi roddaf fy mhleid- lais i Mr. Edward Edward Ellis. Ysg. Gwell i chwi roddi Mr. Cymydog Jones a Syr Arthur i fyny eto, gael i ni eu cael i lawr, a chael mwyafrif. Cadeirydd Pawb sydd dros Mr. Cymydog Jones, coded ei law. Un, dwy, tair. Tair. Pawb sydd dros Syr Arthur, coded ci law. Saith. Mrs. Stanley Cywilydd. Rhyddfrydwyr, yn wir Y Merched Votes for Women. Lawr a'r dynion. No votes, i-iorates. Cadeirydd Tawelwch, os gwelwch yn dda. Y Merched Pleidlais i ferched. Wh Wh Pleidlais i ferched. Cadeirydd Pawb sydd dros Syr Arthur. Mrs. Grifiiths 'Nawr am phesants," Morris Morgan. Cadeirydd Pawb sydd dros Syr Arthur, coded ei ———— Mrs. Stanley Heliwch eich traed at eu gilydd, edmygwyr Owain Glyn Dwr. Cod- wch eich dwylo i ddal giam." Cadeirydd Neb dros Syr Arthur. Y Merched Pleidlais i ferched. Pull up, ddewrion Crimea. Dim ychwaneg o ysgy- farnogod. Ach Ach Cadeirydd Pawb sydd dros Mr. Edward Edward Ellis. Un dwy. Saith. \Vedi ei ddewis. Mrs. Push Hir oes i hen wlad ein tadau. Gwalia Wen a Bedd Llywelyn wedi cael ei ethol yn Ymgeisydd Seneddol. Cadeirydd Llwyddiant i'n hymgeisydd. Hwre hwre. Y Merched Votes for Women. Votes for Women. Y DDRAIG GOCH. (Gellir cael caniatad i'w pherfformio trwy gyhoeddwyr y Weekly News.)

yn gyflawn, myn pawb arall roddi i fewn ei bethau anwyl ei hun. Anhawdd eu con- demnio. Canys ni fyn neb arwyddo barn neb atall ar draul esgeluso ei farn ei hun. (Jnt chamgymerodd y Ddirprwjaeth ei chwrs ? Credasom mai casglu hanes a ffeithiau oedd ei huincan yng nglyn a Chymru, fel y medrai pobl 1. a wyddent am y wlad farnu ei safle grefyddol. Yn lie hyny, ymroddasant hwy eu hunain i farnu a sctlo safle yr Eglwys ac Ymneilltuaeth. Meddyliasom y buasai'r adroddiad yn werthfawr fel hanes crefydd yng Nghymru a hanes ymdrechion cretyddol a moesol ein cened], yn hanes anenwadol heb ei liwio gan etn cariad naturiol at ein henwad ein hun. Vmddengvs nad felly y mae, ond fod ymhlith y Ddirprwyaeth fwy o en- wadaeth nag yng Nghymru fechan ei hun. Da y condemnia Dr. Morgan Gibbon y Cadeirydd am fynu cadw allan bob son am ein hymdrechion yng nglyn ag addysg, ein llenyddiaeth, a'n can. Oherwydd ei gref- ydd y gweithiodd y Cymro yn benaf dros addysg. Eddyf yr Eglwyswyr hyn yn ben- dant. Ymladdant dros eu hysgolion oher- wydd eu crelydd a'u Heglwysyddiaeth. Yrndrechodd yr Ymneilltuwyr lawer dros addysg am y carai i'w blant gael eu haddysg fydol o gyredd pob dvlanwad sectol. Rhad rhag anwybodaeth rhai o honynt o grefydd Cvir.ru. Treiliasant am- seroedd blin i setlo ystyr cyflawn aelod" a "chymunwr." Pa ham na roddasant y geiriau fel eu defnyddir gan bob enwad. Gwyr yr Ymneilltuwr dylaf yn y wlad fod cymnnwr a chyflawn aelod yn gyfystyr, a pha gyfiawnder yw plygu un enwad i derm- au eglwysig y llall. Y mae athroniaeth y doethion vn cwbl ddyrysu doethineb ymar- ferol y cyffredin yn fynych iawn. Y mae synwyr cyffredin cryf yn weil na Lollwybod- aeth dynion anymarferol. Gobeithio er hyn fod yr Adroddiad yn rhyw beth amgen fel (Flanesiaeth Eglwysig na'u disgwyliad. Yr ydym yn ei anwybyddu i raddau pell, fel yn arwain i Dadgysylltiad. Rhaid i Dad- gysylltiad ddod yn hwyr neu hwyrach ar bwys yr egyvyddorion o gyfiawnder, cyd- raddoldeb crefyddol, a'r ymnewid fydd ar grefydd i drefn syml y Testament Newydd.