Cymro a'r Celt Llundain

COFFA DDEWI SANT. GWYL 0 WEDDIAU A GWLEDDOEDD. Pwy ddywed nad yw'r Cymry yn genedl ? A phwy a ddarogan ddiwedd y cenhedloedd bychain ? Pe deuai rhai o'r dosbarth hwn i gynulliadau'r Cymry ar adeg dathliad Gwyl Ddewi rhoddid taw oesol ar eu gwadu a'u gwawdiaeth Fel ym mhrif drefi Cymru ei hun, bu Cymry Llundain yn dangos eu teyrngarwch i'r henwlad a'r Gymraeg trwy gynnal nifer o gyfarfodydd yn ystod yr wythnos hon, a bu'r brwdfrydedd yn gymaint ag mewn unrhyw adeg yn eu hanes ynglyn a'r oil o honynt. Dechreuwyd y gyfres gyda Chyngerdd Cenediaethol yng ngbapel Castle Street nos Sadwrn, Chwefror 26ain, lie y daeth tyrfa hapus i wrando ar hen alawon y genedl, ac ni ddaeth gair o'r Saesneg i dorri ar felodedd y noson. Y nos Lun ddilynol cynhaliwyd y Gymanfa fawr yn Eglwys Gadeiriol St. Paul, lie y bu'r gwasanaeth Cymreig a gychwyn- wyd yn 1890 yn atynfa i filoedd o'r dinas- yddion. Yn holl banes yr wyl flynyddol hon ni chafwyd cynulliad mwy gweddus, gwas- anaeth mwy defosiynol, na threfniadau mor hwylus; a haedda'r pwyllgor eleni glod arbennig am y llwyddiant nodedig a ddil- ynodd eu hymdrechion. Pa nifer o'r genedl ddaeth ynghyd nid oes sicrwydd, ond dy- wedodd un o swyddogion yr Eglwys Gadeir- iol wrthyf yn gynnar yn y gwasanaeth fod deng mil o bobl yn yr adeilad a chyn i'r pregethwr esgyn i'r pulpud yr oedd pob congl o'r adeilad wedi ei lenwi. Yn ych wanegol at y cor o dros 200 o leisiau, yr oedd cerddorfa y Grenadier Guards yno, o dan arweiniad y Cymro dys- gedig yr Is-Gadben Williams, Mus.Doc., a rhoddwyd detholiadau rhagorol ganddynt cyn dechreu y gwasanaeth. Hefyd, ar ol yr emyn gorymdeithiol cafwyd perfformiad o'r Dead March," er cof am y diweddar David Williams, yr hwn fu am flynyddau yn ys- grifennydd yr wyl. Cymerwyd y rhan gyntaf o'r gwasanaeth gan y Prifathro D. J. Thomas, a'r ail ran gan y Parch. W. Griffith, St. Padarn, a darllen- wyd y llithoedd gan y Parcbn. L. Roderick a J. Crowle Ellis. Y pregethwr eleni oedd y Parch. D. Grimaldi Davis, ficer y Trallwm, yr hwn a bregethodd yn effeithiol ar y geiriau Ein Tad, deled dy Deyrnas," Luc 11, 2. Wrth son am y Deyrnas fel Eglwys weledig Duw yn y byd, dywedodd fod yr Eglwys wedi dDd yn foreu iawn i'n gwlad ni. Pa mor foreu nid yw'n hysbys, er y ceir traddod- iadau yn priodoli y cychwyniad i Paul ei hun, yr hwn fu ar ymweliad a pharthau peHenig y Gorllewin ac un o'r cymeriadau enwocaf yn hanes yr Eglwys ym Mhrydain oedd Dewi Sant, yr hwn a goffeid gan y gwasanaeth blynyddol hwn. Yr oedd y canu ya rhagorol, ac yn brawf fod y cor wedi ei ddisgyblu yn drwyadl. Gwasanaethodd Mr. R. Meyrick Roberts a Mr. D. J. Thomas wrth yr organ, a gofalodd Mr. J. E. Davis (Clwydian) am y trefniadau fel ysgrifennydd. Y nos Fawrth ddilynol, sef y laf o Fawrtb, cynhaliodd yr Ymneilltuwyr eu cymanfa hwythau yn y City Temple, ond gan fod rhyw aflerweh ynglyn a'r dyddiad ni chafwyd cynulliad mor lliosog ag arferol. Y ddau bregethwr mawr eleni oeddent Parch. Daniel Hughes, Pontypool, ar ran y Bedyddwyr, a'r Dr. Cynddylan Jones ar ran y Methodistiaid Calfinaidd. Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth gan y

WELSH BAPTIST CHURCH, CASTLE STREET EAST, OXFORD CIRCUS, W. Grand = Evening = Concert 9 (IN AID OF THE NEW ORGAN FUND), WEDNESDAY EVENING, APRIL 20th, 1910, At the STf. lilll'l -A-, L -L GREAT PORTLAND STREET (near Queen's Hall). Artistes:- MISS EDITH EVANS. MISS PHILLYS LETT. MR. THOMAS THOMAS. MR. IVOR FOSTER. Violinist: MISS MARY LAW. Accompanist: Mr. DAVID RICHARDS. THE LONDON WELSH MALE VOICE CHOIR. Conductor: Mr. MERLIN MORGAN TICKETS—Reserved and Numbered, 5/- and 3/ Reserved, 2/ Admission, 1(-may be had of the following:—Mr. William Evans, 81, Buckingham Palace Road, S.W.; Mr. Abel Davies, 200, Earl's Court Road, S.W.; Mr. John Lewis, 18, Broadway, Wimbledon; and of the Hon. Sees., John Owen, 36, King Street, Camden Town; Arthur Griffith, 15, Pembroke Square, Earl's Court Road, S.W. Doors open at 7.30 p.m. Commence at 8 p.m.

THE HONOURABLE SOCIETY OF CYMMRODORION. The Principal Meetings of the Society for the present Session are as follows Jan.—Paper on Vocal Tradition in Wales," by Dr. Alfred Daniell. Feb.—Paper on John Jones of Glanygors," by M. Pennant Jones, Esq. Mar.—Paper on The Book of Aneurin," by Professor Anwyl, M.A. Apr.—Paper on William Herbert, Earl of Pembroke (first creation)," by Howell T. Evans, Esq., M.A. May.—Paper on Thomas Gouge," by the Rev. Thomas Shankland, B.A. June.—The Annual Conversazione. Full particulars of membership and list of the Society's Publications can be obtained from the Secretary, 64, Chancery Lane, London, W.C.

It is interesting to note that the excellent pianos at the Newport Lyceum Theatre, Corporation Baths, Monmouthshire County Asylum, Newport Gymnasium, St. Gabriel's Church, Cwmbran, and Newport Temperance Hall, were supplied from Davies's Music Warehouse, Bridge Street, Newport. Davies's have a reputation for excellent pianos. THE LONDON WELSHMAN AND KELT (CELT LLUNDAIN). A WELSH WEEKLY NEWSPAPER. Established 1895. The Official Orgom of the London Welsh Community. TRADE ADVERTISEMENTS. Displayed. Per insertion Per Inch, in Column 2/6 „ Half Column 15/- Column 1/8/0 m Page 4/0/0 Reduction for a series oj ij or more insertions Special Position by Arrangement.

Parchn. D. C. Jones, y Boro'; D. Davies, Walham Green; a T. F. Jones, Shirland Road. Arweiniwyd y canu gan Mr. J. Nicholas Lewis, Castle Street, a gwasan- aethodd Mr. W. Rees, Jewin, fel organydd. Yr Hell Frythoniaid Dyma'r Gymdeithas Gymreig hynaf yn Llundain heddyw, ac mae ar fin dathlu ei dau can mlwyddiant. Hon, meddir, oedd y 195ain cinio blynyddol ynglyn a'r Gym- deithas, a daeth cynulliad lliosog i Westy'r Holborn nos Fawrth ddiweddaf. Yn anffodus, nis gallodd Iarll Plymouth ddod i lywyddu, a chymerwyd ei le gan y Cadfridog Windsor Olive, yr hwn a ddarllenodd adroddiad ynglyn ag Ysgol y Merched yn Ashford. Ar ol y cinio canwyd gan gor merched yr ysgol, a dyddorwyd y dorf gan Pencerdd Gwalia trwy roddi detholiad o alawon Oymreig ar y delyn. Gwledd Genedlaethol Yng ngwesty'r Trocadero y daeth mwy- afrif y Cymry i ddathlu coffa'r hen Sant. Yno yr oedd pob plaid ac enwad, a llywydd- wyd gan Syr E. Vincent Evans. Yn ei gwmni yr oedd ei ferch (Mrs. Clarke), Syr J. Herbert Roberts, Syr Francis Edwards, Mr. Prichard Jones, Mrs. T. E. Ellis, Mr. a Mrs. John Hinds, Mr. a Mrs. J. T. Lewis, Mr. a Mrs. W. Price, Mr. a Mrs. John Owen, Mr. a Mrs. Glyn Evans, Parchn. Machreth Rees, a Dan Bryant, a tua thri chant o genedlgar- wyr. Rhoddwyd amryw lwnc-destynau, a chanwyd alawon Cymreig gan Miss Tilley Bodycombe, Mr. John Roberts, Miss K. Cordelia Rees, a Mr. David Richards. Gofalwyd am y trefniadau gan Mri. Owain Evans, ac Arthur Griffith, a chymaint £ll'r galw am docynau fel y bu raid gwrthod amryw ar y funud ddiweddaf. Yn anffodus, nis gallodd Mr. D. Lloyd George ddyfod yno i siarad, fel yr oeddem wedi disgwyl, a bu hyn yn gryn siom i amryw o'r rhai oeddent wedi dyfod ynghyd.