Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Advertising
THE! CENTRAL INSURANCE COMPANY, LIMITED. Guaranteed by the Liverpool and London & Globe Insurance Co Assets exceed £ 11,000,000. Fire, Burglary, Workmen's Compensation, Accidents, Third Party Indemnity, Plate Glass, Loss of Profits, &c., &c. Write for Prospectus: Head Office-1, CORNHILL, LONDON, E.G. HUGH LEWIS, Manager and Secretary. MILK ABSOLUTELY PURIFIED From Sediment at the rate of from 200 galls, to 1,000 galls, per hour by the STANDARD MILK FILTER. AWARDED GOLD MEDAL at the Dairy Show, 1917, in Competition with others, for EFFICIENCY I SIMPLICITY SPEED I NO SCREWING OR FIXING REQUIRED. YOU SIMPLY LAY THE CLOTH IN THE WIRE BASKET. Write for Price List- .DAIRY OUTFIT CO., LTD., 251, 253, 255 & 226, PENTONVILLE ROAD KING'S CROSS, LONDON, N. ——— MADee DAVIES, R.R.O.M., Teacher, L.C.M. Voice Production and Solo Singing. Telephone 8914 Central. NOTE NEW ADDBESS:— 495, OXFORD STREET, W. (Near Marble Arch).
---YN Y GLORIAN.
YN Y GLORIAN. Wedi gorffen o'r ornest ar faes yr ethol- aethau, y mae dyddordeb y gwleidyddwr yn cael ei gyfeirio, yn naturiol, i ardal West- minster y dyddiau hyn. Mae tynged y blaid Ryddfrydig yn ogystal ag awdurdod Ty'r Arglwyddi yn y glorian; ac mae dyfodol rhyddid ein gwlad yn dibynnu yn hollol ar ymddygiad Mr. Asquith a'i wein- yddiaeth yn ystod wythnosau cyntaf y Senedd-dymor. Gwir fod yr anhawsterau yn fawrion a'r cynghorwyr yn lliosog ar y daith; er hyn oil, y mae llwybr y blaid yn hollol oleu, a'r unig ofnau yn awr ydynt, fod canlynwyr Mr. Asquith yn teimlo yn rhy lwfr i ymosod ar y gelyn ar unwaith, a phenderfynu, unwaith am byth, pa un ai y bobl ynte'r Arglwyddi sydd i fod yn ben ym Mhrydain. Myn rhai cynghorwyr mai dilyn cynllun- iau 1906 sydd oreu i'r blaid, a cheisio cymodi a'r gwrthwynebwyr ymhob am- gylchiad. Y ffaith onest yw, mai dyna fu damnedigaeth y blaid yn y flwyddyn honno Dangosodd y Rhyddfrydwyr eu bod yn rhy lwfr, drwy geisio ymddwyn yn foneddigaidd, a dylai'r wers a gawsant y pryd hynny fod ar gof a chadw yn awr. Unwaith y dech- reuir cymodi a chytuno ar y modd i ad- drefnu Ty'r Arglwyddi fe gyll y wlad bob dyddordeb yn y pwnc, ac ni fydd gwaeth ganddi gael ei rheoli gan Doriaid yn hollol na chael ei rheoli yn rhannol trwy gyfadd- awdau parhaus. Mae'r etholwyr wedi datgan eu barn, a gwaith pendant y Senedd- wyr ddylai fod i ofalu fod caie; yr etholwyr yn cael ei ateb yn briodol. Cyhoeddodd Mr. Asquith yn bendant, ar ddechreu yr ornest, na byddai iddo ef nac un Rhyddfrydwr arall ffurfio gweinyddiaeth hyd nes cael dealltwriaeth clir ar safle Ty'r Arglwyddi ynglyn a materion ariannol y wlad. Nis goddefir i'r Ty Uchaf ymyrryd dim a gofynion cyllidol y Deyrnas; ac ymhellach na hyn, ceisir rhoddi atalfa ar eu gallu i rwystro un math o fesurau os bydd i'r mesurau hynny gael ymdriniaeth briodol ar lawr Ty'r Cyffredin ddau dymor yn olynol. Deddfwrfa i ddiwygio ein cyfreithiau newydd yn unig ddylai Ty'r Arglwyddi fod, ac nid Ilys lie y gellir gwrthod yn hollol bob cais a wneir ar ran unrhyw weinyddiaeth Rydd- frydig. Nid oes un anhawster ar y ffordd yn awr, nac unrhyw gamddealltwriaeth ynglyn ag apel Mr. Asquith ar ddechreu yr ymdrafod- aeth, ac felly y mae'r llwybr yn glir. Yr unig fater i'w benderfynnu fydd, pa un ai y Gyllideb ynte ad-drefniant Ty'r Arglwyddi gymerir gyntaf. Mae'r ddau yr un mor bwysig, ac mae'r wlad wedi rhoddi ei llais tros y naill a'r Hall. Ond pa un bynnyg a gymerir gan y blaid Ryddfrydol, y mae'r wlad yn disgwyl y bydd iddi ymwneud ag ef gyda chalon ddewr ac yn ddi-ildio. Bydd pob petrusder yn arwydd o lwfrdra, ac ni haedda'r llwfr byth gael ail-gefnogaeth y cyhoedd, mewn achos mor bwysig i'n bodol- aeth fel gwerin rydd ag sydd tan ystyriaeth y Senedd ar ddechreu y tymor hwn.
NODIADAU LLENYDDOL.
NODIADAU LLENYDDOL. Tafolog," Mae gwrando ar fardd yn taflu ei linyn mesur dros weithiau bardd arall yn beth dyddorol bob amser, ond pan glywais, y nos o'r blaen, fod Elfed yn myned i ddar- lithio ar Tafolog," o flaen Cymdeithas Lenyddol y Tabernacl, nid oedd eisieu rhagor o wahoddiad arnaf cyn bod yn bresen- nol. Cyn ymdrin a barddoniaeth Tafolog gwnaeth y darlithydd gyfeiriad at y gyfrol werthfawr o'i weithiau a gyhoeddwyd yn ddiweddar, dan olygiaeth y Parch. Evan Davies, Trefriw. Mae'n debyg fod Evan Davies a Tafolog yn hen gyfeillion myn- wesol, a thystiai Elfed fod y gyfrol goffa hon yn brawf o wron-addoliaeth tuhwnt i fesur. Dim ond y cyfeillgarwch mwyaf diffuant ac hunanymwadol ar ran y Grolygydd tuag at yr awdwr allasai fod yn symbyliad i ddwyn y fath gyfrol drwy'r wasg, a haeddai'r gwaith dderbyniad calonnog am ei gynnwys godidog. Un o feirdd yr oes o'r blaen oedd Tafolog. Amaethwr cyffredin wrth ei alwedigaeth; gwr heb gael llawer o fanteision addysg, yn ystyr gyffredin y gdir, ond eto wedi yfed yn helaeth o ddysg natur; ac o dan lu o anfan- teision wedi cynyrchu'r fath doraeth o farddoniaeth uchel, a haeddai gyfrol fel ag a ddygwyd allan gau Evan Davies. Yn hyn o beth. yr oedd Tafolog yn esiampl nodedig i bobl ieuainc yr oes hon i wneud rhywbeth yn eu horiau hamdden a fyddai o wir les i'n bywyd cenedlaethol, yn ein hoes ni neu yn yr oesau oeddent i ddod. Fel bardd. Un o feirdd athronyddol, dwfn er ynniwlog, ein cenedl oedd Tafolog; gwr ag oedd yn rhaid ei ddarllen yn feddylgar cyn syl- weddoli ceinder ei iaith ac arucheled ei feddwl. Y tebycaf iddo yn y byd Seisnig oedd Browning, ac yr oedd pob efrydydd ar eu lies o gael bardd oedd yn hawlio sylw a meddwl er deall ei genadwri. Hwyrach na ddeuai yn fardd poblogaidd; yn wir, nid oedd y meddylwyr goreu ddim yn rhyw boblogaidd iawn un amser, ac yr oedd llaw yr athronydd yn rhy drwm fel rheol i ganu tannau y delyn farddonol yn rhyw felodus iawn. Er hynny, ceid yn Tafolog lu o emau gwerthfawr, ac yr oedd rhai o'i gywyddau yn cynnwys llinellau a fyddent yn hoffus gan lenorion pob oes. Darluniau o fywyd Oymreig oedd ganddo i gyd, a phrofai'r cyfan, er mai yn alltud yn Lloegr y treuliodd y rhan olaf o'i oes, mai yng nghanol bryniau Maldwyn oedd ei enaid a'i gan o hyd. Yn ystod ei ddarlith rhoddodd Elfed ddyfyniadau lawer o'r gweithiau penigamp hyn, ac anogai bob efrydydd i sicrhau'r gyfrol werthfawr hon. Fel beirniad. Oadeiriwyd i Elfed gan Syr E. Vincent Evans, a chan fod Tafolog yn hen Eistedd- fodwr, yr oedd y Vinsent yn llawn adgofion am dano. Yr oedd addasrwydd yn newis- iad Tafolog fel testyn," ebai'r Marchog lien gar, "canys yn Eisteddfod Llundain, yn 1877, y cafodd Tafolog feirniadu yn yr Eisteddfod Genedlaethol am y tro cyntaf. Yr oedd yn gystadleuydd cyson yn uchel wyl y genedl, pan nad oedd yn beirniadu, a chipiodd lu o wobrau yn ystod ei oes faith. Yr oedd yn un o'r cymeriadau mwyaf gwyl- aidd, diymhongar, a thawel y daethum i gyff- yrddiad ag ef erioed yn nghylch yr Orsedd, ac yn un o'r cystadleuwyr mwyaf diwenwyn ymysg yr holl Urdd. Colled i Gymru oedd ei farw, ac ennill dirfawr i'n llenyddiaeth oedd fod ei gyfaill (Mr. Evan Davies, Tref- riw), wedi gosod ei gynyrchion ar gof a chadw." Llythyrau'r Morisiaid. Dyma ni o'r diwedd wedi cael y rhifyn olaf o'r gyfres ddyddorol hon. Rhai blyn- yddau yn ol penderfynodd Mr. J. H. Davies, M.A., Aberystwyth, ddwyn allan argraffiad cyflawn o lythyrau Morrisiaid Mon, a phrof- odd y gorchwyl ei fod yn un enfawr. Mae'r Ilythyrau wedi llanw wyth o rannau yn gwneud dwy gyfrol drwehus y rhai fyddant o les amhrisiadwy i haneswyr canol y ddeu- nawfed ganrif, ac i bawb a hoffant gipdrem ar fywyd Llundeinig yn y cyfnod hwnnw. Bellach, mae'r gwaith wedi ei gwblhau mewn wyth o rannau coron, neu y set yn gyflawn am ddwy bunt. Addawa'r Golygydd ysgrifennu rhaglith i'r gwaith ynghyd a mynegair tarawiadol ar y diwedd. Mae'r holl waith yn un o'r pethau goreu sydd wedi ei gyhoeddi yn ein rnysg yn ddiweddar. Gellir cael y gwaith yn gyfiawn am y swm o ddwy bunt ond gohebu a'r golygydd, Mr. J. H. Davies, U.C.W., Aberystwyth.