Cymro a'r Celt Llundain

SYR D. BRYNMOR JONES. CYMRU A'R SENEDD. YR AELODAU NEWYDD. YR YMLADDWYR CYNTAF. Fel pob adran arall o'r Deyrnas, mae Cymru yng nghanol ei berw etholiadol y dyddiau hyn. Dechreuodd ar y gwaith o ,ethol ddydd LInn diweddaf, a phery yr ornest hyd ddydd Iau nesaf, pryd y disgwylir y bydd yr olaf o'r Siroedd yn rhoddi ei barn. Rhaid addef ar y cychwyn fod hon yn un o'r gornestau poethaf ydym wedi gael yn yr Hen Wlad. Mae pob etholaeth i gael ei hymladd, ac nid yw'r naill blaid na'r Hall wedi prisio dim am y gost; ac am yr haer- iadau ynglyn a gwaith y Rhyddfrydwyr a bwriadau y Toriaid, rhaid addef eu bod yn nodweddiadol o etholaethau yr oesoedd gynt, pan yr oedd ymladdfeydd yn rhan o ddi- fyrwch yr ymgeiswyr a'u cefnogwyr. Tref Abertawe oedd y gyntaf i xoddi ei dedfryd, a bu'r etholiad yno, y Llun di- weddaf, yn un hynod o fywiog. Yn an- ffodus i Gymru, nid oedd yr un o'r ymgeis- wyr yn rhai y gallai'r Cymro eu dilyn gyda chalon agored. Dewis-ddyn y Rhyddfrydwyr oedd Mr. Mond, masnachwr cyfoethog, a gwr o ddylanwad uchel yng nghylchoedd Llafur. MR. KEIR HARDIE.. Yn anffodus disgynnydd o deulu Ellmynaidd ydyw, ac ni wyr ond y nesaf peth i ddim am anghenion cenedl y Cymry. Oredai arwein- wyr masnachol Abertawe y gwnai cystal cynrychiolydd i'w rhanbarth a Syr George Newnes (y Sais), ac yn hyn o beth diau eu bod yn hollol gywir, canys y mae cael cefnogaeth gwr sydd a galwadau masnachol mor helaeth ar ei ddwylaw yn sicr o wneud lies i'r rhanbarth y mae yn ei chynrychioli. Yr oedd y Ceidwadwyr, hwythau, wedi penodi gwr o Sais i ymladd eu brwydr, ond ar wahan i'r ffaith ei fod yn ddyn lleol," nid oedd fawr o ddim i'w gymeradwyo. Nid oedd yn meddwl fawr o'r program Cymreig, ac yr oedd yn llawn o ragfarnau yr uchelwyr yn erbyn gwerin ymneilltuol Cymru. Ymladdwyd achos plaid Llafur gan Mr. Ben Tillett, gwr nad oes yr un rheithyn o syniadau Cymreig wedi myned i'w goryn erioed. Yn wir, rhyw drempyn gwleidyddol yw Ben, heb feddu yr un egwyddor, ac mae'n syndod meddwl fod dros fil o bobl yn Abertawe wedi bod mor benfeddal a chael eu hudo gan gymeriad mor sal o safle cenedl- aethol ag ydyw y gwr hwn. MR. W. LLEWELYN WILLIAMS. Ar ol gornest galed cyhoeddwyd y ffigyrau fel a ganlyn Mr. A. Mond (R) 6020 Col. J. R. Wright (C) 4375 Ben Tillett (Llaf) I 1451 Mwyafrif 1645 Wrth hyn gwelir fod Mr. Mond wedi curo'r ddau, a phleidleisiodd 11,846 o ethol- wyr allan o 12,935. Yn y ddwy ornest a ymladdwyd gan Syr George Newnes, yr oedd ei fwyafrif yn- 1906 1454 1900 1115 felly gwelir fod Cymru wedi dechreu ar ei thasg yn hynod o foddhaol i gadgyrch Mr. Lloyd George. Ar yr un diwrnod cymerodd yr etholiad le yn ardal Abertawe, lie y mae Syr D. Brynmor Jones wedi ei gynrychioli mor ffyddlon am flwyddi lawer yn y Senedd. Yma yr oedd yr ymgeisydd Rhyddfrydol wrth fodd calon y Cymro, a byddai yn anhawdd dyfod o hyd i unrhyw wr sy'n caru ei genedl yn fwy nag ef, nac un hanesydd a wyr ein hanes fel SYR FRANCIS EDWARDS. pobl yn well na Syr Brynmor. Ei ddiffyg pennaf yw ei geidwadaeth greddfol fel un o wyr y Gyfraith. Nis gall ef byth fod yn rebel: rhaid iddo gael rhedeg ar linellau "cyfansoddiadol a chyfreithiol" ynglyn a phob pwnc. Nid oedd ei wrthwynebydd o fawr fri, ac nid syndod, felly, oedd clywed cyhoeddi y ffigyrau a ganlyn ar hanner dydd y diwrnod wedyn :— Syr D. Brynmor Jones 8488 Mr. R. Campbell 2415 Mwyafrif 6073 'Roedd y mwyafrif aruthrol hwn yn galon- ogol iawn ar ddechreu y frwydr, a bu'r dylanwad yn llethol ar yr etholaethau a ddilynent yn yr un gorchwyl ar ddydd Mercher. Ddydd Mercher cymerodd wyth o ornestau le yng Nghymru. Yng Nghaerdydd bu Mr. D. A. Thomas yn ymladd ag Arglwydd Ninian, a chan fod y ddau yn ddieithr i'r etholwyr, yr oedd y brwdfrydedd yn fawr iawn. Ym mwrdeisdrefi Caerfyrddin cafodd Mr. W. Llewelyn Williams ymladdfa bur hawdd, ond yr oedd Merthyr, o'r ochr arall, yn frwydr hynod amhenodol. Yn y Gogledd pleidleisiodd etholwyr Bwrdeisdrefi Dinbych a Flint, dau le hynod o ansicr eu dyfarniad hyd yr awr olaf, tra yr II MR. D. A. THOMAS.