Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
FFARMIO YN AMERICA.
FFARMIO YN AMERICA. [GAN Miss ELEANOR WILLIAMS, CASTLE ST.] Efallai y bydd rhai o ddarllenwyr y CELT yn teimlo dyddordeb yn hanes amaethyddol America. Mae y modd y trinir y tir yn dra gwahanol yno, i'r hyn ydyw yn y wlad hon. Mae y ddaear tan glo o rew am fisoedd yno, fel nad oes llewyrch bywyd yn un man hynny yw, yn y talaethau Dwyreiniol, felly byr ydyw yr haf, ond mae angerddoldeb y gwres yn gwneud i fyny am hynny. Nid oes yno fawr o wanwyn. Mor fuan ag mae yr eira mawr yn toddi fel ymenyn, a'r rhew yn ymddatod, mae anian yn ymruthro allan deilia y coed ar unwaith, ac mae y tir mor frau fel nad oes fawr o waith troi a thrin arno. Mae bron fel tywod, yn gymaint felly mewn rhai mannau lie y mae y tir yn newydd, fel nad oes eisiau troi, dim ond hau yr ail flwyddyn, a rhedeg rhyw og fras trosto. Yr India corn a'r gwenith ydyw prif gynyrchion y wlad. Lied wael yw y ceirch, yr haidd, a'r rhug ond am yr India corn, os caiff le wrth ei fodd, a'i drin ddwywaith, hynny yw, rhedeg aradr fach ysgafn rhwng y rhesi i ryddhau y pridd, a haul wrth ben. Mewn un wythnos a'r ddeg fe welais y stocks yn tyfu i'r uchder o 12 troedfedd, ac uwch o dan rhai amgylchiadau. Mae pob stock yn dwyn dau neu dri o gobs mawr, cannoedd o ronynau ar bob un. Gwna hwnnw droi yn fwyd i bob creadur. Yn gyntaf daw y sweet corn i'w fwyta, berwir ef fel rhyw vegetable arall. Mae yn ardderchog wedi cael bias ato. Yna y pop corn wedyn: defnyddir hwn yn y modd y gwnawn i gnau "chestnuts," fel y gwelir dynion ar gorneli yr heolydd yn Llundain yn rhostio cnau i blant. Mae pobl America yn gwneud fortiwns mawrion wrth bopio corn a'i werthu i blant. Mae y corn mawr yn pesgi pob creadur mewn byr amser, dim ond ei daflu i'r anifeiliaid ar y cobs, ac wedyn cesglir y cobs i wneud tan. Rhwng y rhesi corn planner y pymkins a'r syras." Tyfa y rhai hyn i'r fath faintioli nes pwyso ddeugian neu hanner cant o bwy- sau troir y rhai hyn yn fwyd dyn ac anifail. Dyna fel mae ffermwyr America yn myned yn gyfoethog am eu bod yn gallu gwneud cymaint o'i tir. Am y gwair, mae hwnnw yn tyfu heb wrtaith na gofal. Pan ddaw yr amser i'w hel mae yr hulogod mor amled ac yw mydylau ar ein meusudd ni, a hwnnw yn sychu yng ngwres yr haul mawr, heb ei droi na'i drin. Gwna y peiriannau bron y cyfan sydd eisiau i'w hel o'r meusydd i ddiddos- rwydd. Mae rhyw aflerwch poenus i'w weled o gylch y tai amaethyddol.. Nid oes ysguboriau o gwbl: dyrnir yr ydau yn ami ar y maes lie y mae yn sypiau, a gadewir y gwellt i bydru. Daw peiriant i bwyso y gwair a'i bresio yn fwndeli o gannoedd o bwysi at fyned i farchnad fawr y byd. Cedwir ychydig i'r anifeiliaid. Nid yw pobl America yn cadw hen wartheg ond yn ffido popeth i fyny, ac i Chicago ag ef i'r lladd-dy mawr. Mae y ffermwyr mwyaf blaenllaw yn cadw yr anifeiliaid i mewn trwy y gauaf, wedi gwneud ffynnon a melin wynt i godi y dwfr, a hwnnw yn rhedeg i'r cafnau o flaen yr anifeiliaid. Gwneir popeth yn beirianol, am nad oes modd cael dynion am unrhyw arian i lafurio ar y tir. Caf ddweyd eto am y rhannau hafaidd o'r wlad lie cynyrchir :ffrwythau.
[No title]
MAE Blaenau Ffestiniog wedi penderfynu cael Cymdeithas Gymreig, a phenodwyd y swyddogion a ganlyn :—Llywydd, y Parch. R. Silyn Roberts, M.A.; is-lywydd, Bryfdir; trysoryddes, Mrs. Cadwaladr Roberts ys- grifenyddion, Mri. R. Griffith a W. Mona Roberts.
Am Gymry Llundain.
Am Gymry Llundain. YR HAF. -Bu'r haf yn hir cyn dod eleni, ond ar ol dyfod y mae wedi gwneud iawn am yr oediad. DECHREU'R TYMOR.—Dyma ni ar ddechreu gwaith y gauaf cyn i'r haf ymadael a ni. Y Sul yfory cynhelir gwasanaethau arbennig yn St. Bennet, a chyfarfodydd mawr yn y Tabernacl. GWYR MORGANWG.—Dechreua Cymdeithas Gwyr Morganwg ar ei rhaglen heno, nos Sadwrn, trwy gynnal cyfarfod o'r aelodau yn yr Holborn Restaurant am 7.30 o'rgloch. Yn ol yr adroddiad sydd newydd ddod i law cafodd y Gymdeithas dymor tra llwydd- iannus y llynedd. PRIS Y GLO.—Bygythia'r masnachwyr y bydd pris y glo yn eithriadol o uchel y gauaf hwn, ond yn ffodus ar hyn o bryd' mae'r tywydd yn erbyn rhagor o godiad. Ond y mae'n weddus cofio fod rhagolygon y tylawd yn dra thruenus os aiff y pris lawer yn uwch. CYMANFA YM MAI.-Mae rhaglen CymanfA Plant Ysgolion M.C. Llundain, yr hon a gynhelir Mai 28ain, 1908, newydd ddod o'r wasg, ac mae'n eglur fod llafur mawr a gofal tyner wedi bod ar ran y pwyllgor i ddethol y fath infer o donau mor addas erbyn yr wyl. Gellir ei chael oddiwrth yr Ysgrifen- nydd, Mr. Will Jenkins, 74, Raleigh Road,- Hornsey, N. GYDA'R PAN-CELTIAID.-Nid aeth ond dau. neu dri o Lundeinwyr i'r wyl fawr yn Edinburgh yr wythnos hon. Cynrychiolir y wasg gan Mr. S. R. John, Golygydd Celtia,. a chelf gan Mr. Kelt Edwards. Da gennym ddeall fod y tywydd wedi bod yn hynod ffafriol i'r gweithrediadau. Y PRIF LEISWYR.-Mae Caerdydd wedi bod yn for o gan yr wythnos hon. Y prif unawdwyr Cymreig yno oeddent Mri Ben a Ffrangcon Davies, Mr. D. Hughes, Mr. Ivor Foster, Miss Gladys Roberts, a Miss- Amy Evans. Wrth gwrs roedd gan Madame Novello Davies ran fawr yn rheolaeth y cor a'r gerddorfa. RAMBLO.—Gan fod yr hin mor hafaidd aeth cymdeithas deithiol y Tabernacl am y wibdaith olaf ddydd Sadwrn diweddaf i Hadley Wood. Caed diwrnod fel pe yng nghanol Mehefin, ac, roedd yr ardal goediog- heb liw'r Hydref ar ei gwedd hyd yn hyn. Buwyd yn rhodiana yn unigedd y lie am rai oriau, a chollodd y mwyafrif y fforddr ond daethant i ddiogelwch wedi deall fod Elfed wedi profi ei hun yn arweinydd medrus- drwy dwyll-leoedd y coedwigoedd hyn. Caed te mewn pabell gyfleus, ac ar ol i Mr. Edmunds dynnu llawer o luniau caed chwar- euon hapus a chyngherdd i ddiweddu diwrnod praf a thy mor hynod o lwyddianus. PRIODAS YN WILLESDEN.-Dydd Sadwrn,, wythnos i'r diweddaf, caed priodas bryd- ferth yng nghapel Willesden Green, pryd yr unwyd Mr. E. R. Morris, brodor o Lan- geitho, a Miss Ada M. Saunders, o Willesden. Daeth torf o edmygwyr y ddeuddyn ieuanc ynghyd, a gwasanaethwyd ar y briodferch gan Misses Mary S. Morris, Llangeithio, a Cassie Saunders, Willesden, a rhoddwyd hi ymaith gan Mr. T. D. Morris, a gofalodd Mr. A. James am gysuron y gwr ifanc. Rhodd- wyd y cwlwm priodasol gan y Parch. J. Thickens. Ar ol y gwasanaeth yn y capel rhoddwyd croesawiad yn nhy mam y wraig ieuanc, ac ar derfyn y dydd ymadawsant i ddeheubarth Lloegr i dreulio'r gwyl fel. 'Roedd y boneddigesau oil mewn gwisgoed& hardd, a phawb yn dymuno llwydd ar uniad mor hapus. Dangosodd eu cyfeillion eu dyddordeb yn yr amgylchiad mewn nifer o anrhegion costus a defnyddiol.
[No title]
Bu Dr. Josuah R. Jenkins, un o feddygon mwyaf hysbys Gogledd Cymru, farw nos Lun, yn bedwar ugain oed. Yr oedd yn ynad heddwch ar fainc sir Ddinbych; efe- ydoedd meddyg y carchar Rhuthin hyd yn ddiweddar; a bu'n faer y dref flynyddau'n- ol. Bydd pwyllgorau y Cymdeithasau Lien- yddol yn cyfarfod yn y man er gwneud' trefniadau at y dyfodol. Awgryma'r Dig- rifwr y rhai canlynol fel pynciau dadl :-Al Gelyn Dyn yw Gwraig ? A Ddylai Merched Ysmygu ? A Ellir Byw ar Rot yn y Dydd ? A Ddylid Gwisgo Crys Gwlanen gyda Ffrog- Cot ? A oes modd bod yn Hapus gyda Llogell wag ? a Beth sydd yn Gwneud Geneth yn Brydferth ?
SIAREDWCH GYMRAEG.
SIAREDWCH GYMRAEG. Clywir swn achwyniad 'nawr ac eilwaith parthed cymysgu y Saesneg a'r iaith Gym- raeg ym mhulpudau ein gwlad. Ac y mae yn ddigon naturiol i ni gredu fod hynny yn wrthun ac yn dreth i galon wresog y Cymro sydd yn byw yn ffyddlon i'w iaith ac i'w wlad, a hynny oddiar safbwynt ysbryd cenedlgarol a chrefyddol. Chwareu teg i bob Cymro felly ddyweda i, oblegid nid yw cymysgfa ddim yn beth i'w edmygu ar y goreu, ac yn enwedig cymysgfa mewn iaith. Os pulpud Cymreig, bydded felly, ac os pulpud Seisnig, gadawer i hwnnw fod felly. Cofier mai nid yn unig yn y pulpud y mae hynny yn cael ei wneud, ond hefyd yn yr Ysgol Sul ac yn y dosbarthiadau, ac yn bennaf oil yn y cartrefi. Yng ngwyneb y ffaith uchod credaf y gellir dweyd yn ddibetrus heddyw, nad oes dim yn cael ei esgeuluso yn fwy gan ein cyd- genedl na iaith anwyl ein gwlad. Cenedl yn dwrdio ac yn lladd ei hiaith. O'r fath gamwri. Beth yw, a beth fydd y canlyniadau ? Yr wyf yn ofni nad yw y Cymry sydd yn byw yng Nghymru ddim mymryn gwell na Chymry Llundain yn hyn o beth, os cystal. Ond beth dal i ni gymharu. Y mae'r iaith yn sicr o fod yn cael ei hesgeuluso yn y dywysogaeth yn ogystal ac yn y dref a'r ddinas. Cofus gennyf am fachgen ieuanc yn cael ei gyflwyno i ferch ieuanc un tro, ac wrth gwrs yn Saesneg y gwneid hynny, ac meddai, May I introduce you, Mr. M-, to Miss so and so." A dyma hi yn myn'd yn Saesneg gwyllt ar unwaith. Ond cyn terfyny yr ymddiddan, gofynai y bachgen i'r ferch yn sydyn, Cymro i chi" ? meddai. Na," meddai hithau, Cymraes, os gwelwch fod yn dda." Ac er mwyn ychydig o gywreinrwydd y mae hithau yn gofyn iddo yntau. "Esgusodwch fi," meddai, A'i Cymro ydych chwi ? 0, ie," meddai, "Cymro lan." Amlwg yw nad oedd y Cymro hwnnw yn deall fawr parthed treigliad iaith anwyl ei fam. Clywaf lais Cymru Fu yn adsain o'r gorphenol draw-Cymry byddwch yn ffydd- Ion i'ch iaith. Rhieni ymdrechwch ddysgu eich plant i barablu iaith bur eich gwlad. Gwir y canodd y Bardd o'r Nant- Ac os bydd rhyw hogenig wedi bod yn gweini, Yng Nghaer neu'r Amwythig, dyna'r cwbl yn methu, Heb fedru na Chymraeg, na Saesneg chwaith, O'r ledieth fydd ar my lady. Mae hyn yn helynt aflan Fyn'd o'r hen Gymraeg mor egwan. Ni cheiff hi mo'i pherchi mewn bryn na phant, Heno gan ei ph lant ei hunan. J.T.D.