Cymro a'r Celt Llundain

Addysg Fydol. Beth fydd prif linellau y mesur addysg a ddygir i fewn gan Mr. McKenna ddechreu'r flwyddyn nesaf ? Dyna'r ymholiad cyffred- inol ymhlith Ymneillduwyr y dyddiau hyn. Mae rhai o'r papurau Whigaidd yn pleidio rhoddi gwersi o'r Bibl yn yr Ysgolion ohyd. Dyna fu achos inarwolaeth y Mesur a ddygwyd i fewn gan Mr. Birrell. Tra chwery y gwahanol enwadau ag addysg grefyddol, ofer yw disgwyl am gytundebau ar y mater. Does dim am dani ond alltudio y Bibl yn llwyr o'r Ysgol a rhoddi cyfle priodol i'r Ysgolion Sul wneud eu gwaith a'u dyledswydd. Profwyd yn ddigon clir yn ystod y dadleuon y llynedd na wnai y naill enwad na'r llall fyth gytuno ar linellau cyffredin, a'r unig gynllun diogel yw glynnu y C, at addysg fydol yn unig ym mhob ysgol a gerir ymlaen ar arian cyffredin y bobl. Os daw galw am addysg Feiblaidd, wel, gadewch hwnnw i gael ei gyflawni gan y personau a gredant mor ddigryn yn nerth a dylanwad yr addysg a roddir ganddynt. Ond rhaid i hyn fod yn waith hollol anibynol, ac i'w gyflawni ar oriau o'r tuallan i gylch galwed- igaeth yr ysgolfeistr cyffredin. Mae'r wlad yn hen addfed i'r pwnc, a'r trueni yw, fod cynnifer o hen Whigiaid enwadol ac yrn- neillduol yn dal mor gyndyn wrth yr hen athrawiaeth yn y Senedd. Cymanfa Llafur. Yr wythnos ddiweddaf bu gwyr Llafur yn cynnal eu huchel-wyl flynyddol-eymanfa fawr gweithwyr Prydain. Eleni, dinas barchus Caerbaddon oedd y man cyfarfod, ac roedd yn rhyw fath o gymysgfa rhyfedd i weled cynrychiolwyr plaid Llafur yn cyd- feddiannu dinas mor barchus ac mor 11awn o gyfoethogion a gwyr wedi ymddihatru o afalon masnach ag yw Caerbaddon. Hen ddinas y cyfoethogion yw hon wedi bod er amser y Rhufeiniaid, ac yn sicr ym mhell cyn cred, oherwydd mae ei ffynonnau poethion yn un o hynodion ynys Prydain, ac wedi tynnu sylw'r preswylwyr er pan y poblogwyd yr ynys gan yr Iberiad cyntaf. Hon oedd prif ddinas yr uchelwyr Rhuf- einig pan ym Mhrydain, ac o'r adeg honno n 9 hyd y ganrif hon cydnabyddir y lie fel man goreu i bobl gyfoethog dyrru iddo ar derfyn oes. Ond dyma dant gwerinol yn cael ei daraw yn ei hanes, a rhoddwyd croesaw caredig gan y preswylwyr i gynrychiolwyr Llafur pan yn dod yno i geisio dod i gyd- ddealldwriaeth ar wahanol agweddau y cwestiynau a berthynant yn arbennig i'r llafurwyr. A llwyddwyd i gael Cymanfa a hir gofir am ei areithiau chwyldroadol, yn ogystal ag am y gwaith distaw ond cysson a wnaed ynddi. Siarad Gwyllt. Cafodd y papurau ddigon o ddefnydd i ysgrifennu arno yn ystod yr wythnos. Pan glywir adran o blaid Llafur yn curo ar Mr. John Burns y mae'n gyfle arbennig i'r papurau mwyaf respectable" i ddangos echryslonrwydd daliadau Llafur a'r ysbryd anfoddog sydd ynglyn a'r cyfan. Angliof- iant am y dydd fod gwahanol farnau yn bodoli ynglyn a phlaid barchus y Whigiaid claiar yn ogystal ag ymysg y Ceidwadwyr mwyaf selog. Mae'r hyn a felr mewn ar- weinwyr llafur yn cael ei ystyried yn fath o _n_ rinwedd mewn cynrychiolydd yng nghvn- adleddau y ddwy blaid hon. Gwir fod llawer o wahanol farnau yn bodoli, ac fod ymddygiadau Mr. John Burns yn cael en condemnio gan un adran o'r blaid ar yr un pryd dylid cofio fod y condemniadau hyn yn codi oddiar brofiad ac egwyddorion yn fwy nag oddiar eiddigedd personol. Mae mwy- afrif gwyr Llafur yn llawenhau wrth weled Mr. Burns yn ei safle anrhydeddus, ond ar yr un pryd yn gofidio ac yn beio am na fuasai wedi gwneud mwy tros y llafurwyr. Nid yw hyn ond rhesymol i'w ddisgwyl, ac fe fu Ymneillduwyr Cymru yn ymddwyn yn hollol yr un fath tuag at Mr. Lloyd-George cyn iddynt agor ell deall a gweled y fath anhawsterau sydd ar ffordd symudiadau chwyldroadol yn y Senedd dawel bresennol. Do, fe fu yno lawer o siarad gwyllt, ond fe fu hefyd lawer o siarad a gweithio, a chredwn ar y cyfan fod y mudiad Llafur ar ei ennill yn ddirfawr wedi'r gynhadledd yng Nghaer- baddon eleni. Eisieu Arweinwyr. Angen mawr plaid llafur ar hyn o bryd yw arweinwyr diogel a phrofedig. Mae ganddynt ddigon o bersonau galluog yn llawn o ddrychfeddyliau chwyldroadol, ac wedi eu trwytho a delfrydau utopaidd, ond dim cewri i arwain y mudiad. Mae'n beth hawdd pasio penderfyniadau delfrydol ar egwyddorion cyffredin yn ami, ond pwnc arall yw gwneud y penderfyniad yn rhyw- beth ymarferol; a dyna, feallai, ddiffyg pennaf y blaid yn awr yw'r diffyg arwein- yddiaeth i osod ei delfrydau ar linellau. ymarferol ynglyn a'r gwahanol gwestiynau a drinir yn y gynhadledd flynyddol hon. Gwir iddynt siarad am gael blwydd-dal i'r hen-ei fod yn beth dymunol, ac y rhaid ei gael-ond ni fynnent awgrymuo o ba le yr oeddent i gael yr arian. Gwaith ereill oedd cyflawni, meddent, eu gwaith hwy oedd awgrymu. Diau fod y ddelfryd hon yn un tra dymunol, ond pe cawsai'r penderfyniad ei arweiniad diogel diau y gallesid cym- hwyso cynllun ymarferol at yr egwyddor ond cael gwr o feddwl eang, ac un a wyddai sut i edrych ar y byd drwy wydrau ereill, rhagor angenrheidiol a gobeithion plaid llafur yn unig, i arwain ar y cychwyn. Cyfle'r Pregethwr. Y syndod yw fod y pregethwr wedi an- wybyddu y cyfle arbennig hwn. Hyd yn awr does ond ychydig iawn o wyr blaenllaw y pulpud wedi amcanu at roddi cyfeiriad priodol i ddymuniadau y Ilafurwr cyffredin. I'r dosbarth parchus hwn mae plaid llafur ar hyd y blynyddoedd wedi bod yn rhy eithafol a chwyldroadol. Mae'r pulpud wedi glynnu wrthy gwyr arianog a chefnogi cyfalaf yn hytrach na chrefyddoli llafur. Mae mwy- afrif o fesurau rhyddid y gweithiwr wedi eu cael ar waethaf yr Eglwys a'r pulpud, ac nid rhyfedd, bellach, fod y llafurwr yn edrych yn gilwgus ar ddylanwad y naill a'r llall, ac ar ei eithaf yn protestio yn erbyn dwyn un math o enwadaeth i mewn i Fesur Addysg newydd y Llywodraeth. Ydyw, mae'r llafurwyr yn drwgdybio y pulpud, a'r trueni yw na f uasai'r pulpud yn sylweddoli hynny ac yn myned ar ei eithaf i gefnogi hawliau y gweithiwr ac i fod yn amddi- ffynydd y gwan ym mhob ymladdfa gym- deithasol. Fel y saif pethau heddyw, mae plaid Llafur yn myned ar gynnydd yn ddir- fawr bob mis, ac mae'r rhengoedd yn cael eu llanw yn bennaf gan wawdwyr yr efengyl, a hynny am fod yr efengyl a bregethir yn anwybyddu eu cyflwr tost ac yn condemnio eu hymdrechion parhaus tros sicrhau gwell manteision i fwy yn y bywyd hwn.

RHAID i flaenoriaid y Bedyddwyr fod yn. Llwyrymwrthodwyr o hyn allan. Mae rhyddid i aelodau a phregethwyr i ymddw-Nra fel y gwelont oreu.