Cymro a'r Celt Llundain

Cymdeithas Ddiwylliadol Jewin Newydd. CYNHELIR CYFARFOD AGORIADOL y Gymdeitbas uchod NOS IAU, y 3ydd o HYDREF. Allen Pearce, 23, Charles Street, Cardiff, are Specialists in Artificial Legs, Arms, Trusses, &c. All interested should write for their splendid catalogue, sent post free to any address. Special ladies' department. RUGBY FOOTBALL THE LONDON WELSH RUGBY FOOTBALL CLUR Having engaged The Memorial Athletic Grounds, West Ham, for the Winter Season, will play ALL THEIR HOME Fixtures there, commencing on September 7th, with a Practice Match, and opening the Season with the Anglo=Welsh V. Glamorgan Countyv Under the Patronage of the LORD MAYOR and SHERIFFS OF LONDON. A portion of the Gate will be given to the LORD MAYOR'S CRIPPLE FUND. SATURDAY, SEPTEMBER 14TH, AT 3.30. T T 'I' 'I" 'I" T 'I' T Nearest Station West Ham. 15 minutes run on The District Rail- way, Fenchurch Street, &c. Ground adjoining Station. Several Welsh Internationals, who, for business reasons, are now resident in London, will play regularly for the London Welsh, so that first-class Rugby games- should be witnessed. Admission, 6d. Grand Stand € d. extra. .r: "j-,r: "j' LADIES ADMITTED FREE: to all parts of the ground. Hon. Sec., W. H. TRICK, 108, New Oxford Street, W.C. Telephone 3853 Gerrard. RUGBY FOOTBALL

gloch, yng ngwyneb haul, agorwyd yr Orsedd gan Dyfed, yr archdderwydd. Anerchwyd yr Orsedd gan Pedr Hir, Machreth, ac ereill, a rhoddwyd nifer o urddau i ymgeiswyr llwyddianus yn arholiadau Gorsedd y Beirdd, a nifer o wyr urddasol perthynol i'r lie. Pan agorwyd gwaith yr Eisteddfod caed fod cynulliad gwir foddhaol wedi dod i'r babell, a llwyddwyd i gadw dyddordeb yn y cystadleuaethau am y gweddill o'r dydd. Y prif fardd cadeiriol eleni oedd Bethel," Caerdydd, sef y Parch. Thomas Davies, gweinidog gyda'r Bedyddwyr Seisnig yn y dref honno. Yr oedd cadeiriad Bethel yn dra phoblogaidd, ac ni chwynai neb o'r saith cystadleuydd aflwyddianus eu bod wedi cael anghyfiawnder. Un o arbenigion y dydd hwn oedd cystadleuaethau i gorau plant. Yr oedd chwech a'r hugain o gorau merched wedi dod yno i gystadlu am Y,8 o wobr, a chwech o gorau bechgyn. Bu raid chwynnu y merched i lawr i wyth, a chaed canu rhagorol gan y rhai hyn ar y llwyfan gyhoeddus. Rhanwyd gwobrau cor merched cydrhwng Lerpwl a Canton, Jb5 yr un, a'r ail wobr 0 £ 4 i gor Panteg, ac yn adran y bechgyn enillwyd y wobr flaenaf gan Bryn- hyfryd, a'r ail gan Llandaff. Cyn gorphen a'r canu yn y babell, bu raid galw'r beirdd ynghyd i benderfynu lleoliad Eisteddfod 1909, a daeth torf fawr o'r hil ynghyd i neuadd capel St. Pauls, ac yn sicr profodd hwn yn un o'r cyfarfodydd goreu a gaed yn ystod yr wyl. Llywyddai yr Archdderwydd yn ddeheuig, ac anerchwyd y cynulliad gan ymgeiswyr ar ran Aberyst- wyth, Caerfyrddin, Llandrindod, a Llundain, ac ar ol gornest galed, ond difyr, llwyddodd Llundain i enill y gamp. DYDD GWENER. Dyma ddiwrnod y coroni a chystadleuaeth y corau meibion. Daeth torf enfawr ynghyd y dydd hwn eto, a chymerwyd dyddordeb anghyffredin yn yr oil o'r gwaith drwy'r dydd. Caed Gorsedd yn Cwmdonkim am 9 o'r gloch, ac un o areithiau goreu y cynulliad hwn oedd araith Elfed ar ran y Gymraeg. Yn hwn eto rhoddwyd urddau barddol i nifer o wyr enwog y genedl. Y Parch. John Owen (Dyfnallt), oedd bardd coronog y flwyddyn hon, a phrofodd y fuddugoliaeth yn un tra phoblogaidd hefyd. Daeth deg o gorau meibion i'r llwyfan, a dernyn anhawdd a roed iddynt i'w ganu. Y buddugol oedd cor Resolven, tan arweiniad Mr. T. Glyndwr Richards, a'r ail oedd cor Port Talbot, tan arweiniad Mr. John Phillips. Wele rai o englynion yr Orsedd ar Eis- teddfod Abertawe:- Hyd ei oes, newid y nen-newid gwr Newid gwedd daearen; Ond i newid ei hawen Ymharous yw Cymru wen.—" Elfyn." Gwledd dawn awen a De-yma sydd Mae saint awen adre' I athrylith o rywle-llon aelwyd A baratowyd yn Abertawe.—" Pedrog." Miri a miwsig mor a meusydd-eiliant Ein telyn o newydd A heb done o wlaw bob dydd, Yn 'Bertawe bo'r tywydd. Am hwyl hoew a mel awen-a lie mawr A llu mwy yn llawen Am hil Brython, am heulwen, Dyma bill a dyma ben.—" Ifano." Y Gymraeg, ai mawr hi ?—nage ddim Medd gwaedd uwch y meini Byw'n hen dan lan benwynni A wna'n hiaith a'n hawen ni. Mae'r 'Steddfod yn glod y Gogledd-a chodi'n Hyd y Nef mewn cynnydd [uwch Wele rhai o'r engyl rhydd Ofynant-" Sut mae Eifionydd ?"Mafonwy.' Mae'r haul yn ymwroli—'n angerddol Ynghyrddau Cwmdoncin; Gwefria yr awen gyfrin Newydd wres i noddi'r rhin. 0 Dyfed deued awen-ei gofid I'th gyfarch yn llawen A bydded i'w meib addien Drwy Gymru dy barchu'n ben.—" Bethel." Gorsedd y beirdd, y gwir sydd i fyw-byth Ebe hon mewn iaith hyglyw Gorsedd ein gwyl fawr heddyw Ar ein hiaith aur goron yw. Gwirionedd ddysgir ini-yn foreu Lleferydd ei meini; Ba Orsedd a'i byw wersi Sydd yn ail i'n Gorsedd ni ? Dyma Orsedd a'i chleddyf Yn y wain heb frenin hyf I ddeffro i daro dyn Na gwylio yr un gelyn.-Il Ap Ionawr." Abertawe,—ddibartiol—y dref 0 dras Eisteddfodol Yma 'u cawn heb neb yn ol I nodi'r wyl flynyddol. Cwmdoncin-pwy ddewin ddywed-hanes Yr enw hwn tybed ? Boddia'n gwaith, a byddai'n ged I ofyn gair gan Dyfed. Yn harddle y pare gwyrddlas,—dyma le I deml hardd ein barddas; Sa'i ar led is awyr las- Noddwn ei defion addas.—" Merthyrfab." Wele rhai o'r penillion ddatganwyd gyda'r delyn gan Eos Dar Rhowch i'r Gwyddel, Sais, a'r Scotyn, I bob un ei hoff offeryn, Rhowch i minnau delyn Cymru A swn y tannau'n cael eu tynnu. Mae eisiau'r hen ganu, Ac eisieu'r hen iaith, Ac eisiau hen ysbryd Y Celt at y gwaith. Os cadwn yr hen iaith, Y delyn a'r gan, Daw byd oil yn debyg I Gymru fach lan. Y mae croesaw iti ddyfod, 'Rym yn erfyn dy gyfarfod Cyn bod son am delyn Cymru Abertawe oedd yn canu. ANERCHIADAU Y BEIRDD. Mae'r dre'n ei le yn lwys, A Gomer yntau'n gymwys; Y dref ddaw i gyd am dro I'r wyl, aed y byd lle'r elo. Y mae'r wyl yng Nghymru wen Yn fyw gan nwyf ei hawen. Rhaid diolch i Abertawe Yn un llais, yn awr, am ein lie; Rhoed Duw i Abertawe Anwyla' ddawn ei law dde'.—" Tawe." Aed y gwlaw o Abertawe ar daith, I Gaerdydd neu rywle Nid yw'n glod Eisteddfode, Ag aed y gwynt gydag e'.—" Cynog." Cadw'i deddf wna'r Eisteddfod-a gwersi Ei Gorsedd heb gryndod Nid oes wlaw na baw yn bod I'w bwrw ar ddisberod.—" Merthyrfab." Gwelwch y diwrnod goleu-a miloedd, N'ymweled a'r Glamne, A'r tywydd'n Abertawe, Waetha'i lun a ddaeth i'w le.-Il Llew Tegid."