Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

14 articles on this Page

Barddoniaett].

News
Cite
Share

Barddoniaett]. <t **ydded i'r Beirdd a'r LIcnorion cyfeirio eu INnyrehion fel hyn: — T. DARONWY ISAAC, Treorky. Y FANTOL. MYN'D YN MtXEN MAE Y BYD. ^eir r^ai yn darogan a'r lleill yn proffwydo, Pliawb gyda'u gilydd mewn undeb yn cwyno- J~dr; r l>yd wcdi mynecl a'i wyneb i waered, e heb i'w amddiffyn na eheisio ei arbed;" hyn sydd yn rhyfedd drwy'r cyfan i gyd, myn'd yn mlaen", yw arwyddair y byd. fA 1r rhai yn wastadol a'i golwg yn tremio 'eni caddugawl yr amser aeth heibio, 11 ddirfawr edmygu gogoniant rhyw seren Sj'iit yn dysgleirio ar ael y ffurfafen; g heduyw yr heulwen oleua o byd, an ddangos mai myned yn mlaen mae y byd. c vn offerynau fu gynt mewn anrliydedd b.eddyw< yn huno mewn mynwent dinoacdd, djsg a ohelfyddyd yn gloewi ei gwydrau, itwrn oddiamgylch berffeithiach cyniluniau, r ^ewydd-welliantau yn sibrwd o byd 1 mvned yn mlaen ydyw arfer y byd. Rormes a'r traha fu gynt yn gwarthruddo a'enau lianesiaetb sydd heddyw yn huno, ^aner wen rhyddid yn cael ei dyrchafu Wr allor gwladgarwcb, a'r gelyn yn crynu. Cyfiawnder" a "heddwch" a dystiant yn nghyd Mai rnyned yn mlaen ydyw hanes y byd. *Itvvy'n myned yn mlaen," medd y ffrydlif ddo- lenog, SVrth fyn'rl ar ei thaith drwy'r dolydd meillion- In og; Ilwy'r> myn'd" medd y trydan ar wefrau'r pellybr; Rwy'n myned," medd pobpeth, yn uchel ac Phawb sydd ar ol, cewch fy nghyngor i gyd, s am fyned rliagoch, dylynwch y byd. & r^r symud yn mlaen a fu'n y gorphenol 11 sicrwydd mai myned yn mlaen wna'r dy- fodol; »fy 11 mlaen," medd diwydrwydd. ar lwybrau efrydiaetbi mlaen'' medd docthineb o deml gwybodaeth, mlaen," medd gwirionedd yn uchel o hyd, aeth pwy fy,](] ar 0] n!yT1'd yn mlaen wna y byd. W. Celynydd Rowlands, AlOR DDEDWYDD Y GELLID BYW. :or ddedwydd y gellid byw .p6 BeHid newid y byd, e gellid llunio gwell trefn "M 1 Y bob1 i gyd; Mor anWY1 fyddai pob un, 0r dyner ac mor bur— °b Un yn angePa sant, Âï fywyd fel y dur. 'fylodi ar y naill law, A golud ar y Hall— lthy fach a gormod o waith, Gynyrchant wae heb ball; Pryderu pa fodd i fyw, Ar bur ansicr a bach Rydd wywdod mewn Ilawer braich A llawer calon iach. Paham rhaid i weitliiwr fod Yn isel ac yn noeth, Er mwyn i'r segurwyr fyw Mewnr urddas ac mewn moeth; Os rhaid i neb fod yn dlawd, Y segur ddylai fod, A'r sr weitliiwr ddylai gael Mwynhad a gwerth a chlod. Mae digon o bobpeth i ba.wb, Gwisgoedd ddigon a bwyd, Digon o diroedd a thai- Mwy na phob rhaid a mvvrl Daw golud ar alwad gwaitli Yn ddiluw fel y mor, Fel awyr golau a dwr, Yn ddidrai fythol stor. Mae hedd mewn awyr a gwawl, A gwledd mewn gwlith a gwlaw, Afonydd o fwyniant pur Ddylifant ar bob llaw; Mae iechyd mewn ffrwyth a grawn, A chan yn nghorn y gwynt, A phleser dibaid i bawb I'w lloni ar eu hyiit. Mor ddewydd y gellid byw Pe gellid cael pob un I weithio ddyddiau ei oes Am ei ymborth ei hun; Pe gwnelai pob un ei ran Yn lie dwyn rhan ei frawzf- Ni welid yr un mewn gwae, Na neb drwy draisyn dylawd. R. J. Derfel. lID YDOEDD OND GWEITHIWR TLAWD. 'Roedd tyrfa yn llanw y ffordd, Yn ymyl y chwarel gerllaw, A boli yn bruddaidd wnai pawb Mewn geiriau ysgydwid -an fraw: Pa beth oedd y waedd ddaeth o'r gwaith? A laddwyd y meistr a'i frawd? O! naddo, meddai llais o ia,- Nid ydoedd ond gweithiwr tlawd. Daeth liefain o ganol y dorf, Fel gwaedd un o lan y bedd, 'Roedd dagrau yn llygaid pob un, A phrudd-der yn toi pob gwedd; Tylodaidd oedd dillad y fun, Yn dangos mai caled ei ffawd, A gwyddai y dyrfa mai hi Ydoedd gwraig y gweithiwr tylawd. Dydd nesaf yn foreu am chwech, Fel arfer cychwynid y gwaith, Ac adsain y waedd ar y sdust, A'r gwaed eto'n goch a llaith; Nid ellid dweyd "Saf," wrth y gwaith, 0 deimlad dros ddynol gnawd, Oblegyd rhyw ddamwain bob dydd I weithiwr cyflredin tlawd. Cynliebrwng ai heibio i'r gwaith, Gan gerdded yn ddau a thri, Ond amser ni chafwyd i'w gweTd, Na hamdden i glywed y cri; "Roedd pobpeth fel arfer yn myn'd, Y aarad, a'r chwerthm. a'r gwawd, A'r rheswm sydd amlwg i bawb- Nid ydoedd ond gweithiwr tlawd. TRoedd enwau meddianwyT y waith Yn amlwg ar wyneb y mur, "Fob enw a gerfiwyd yn ddwfn Yn y rnaen ag arfau o ddur; Ond bedd y lladdedig oedd heb Uu frawddeg i ddweyd ei ffawd, 'Na. chareg i nodi y fan Lie gorwedd y gweithiwr tlawd. Agorir y chwarel bob dydd, Rhaid gweithio beth bynag a ddaw; Ond dal yn pauedig wna'r bedd, A gauwyd gan Angau a'i fraw; .A dal yn gauedig wna drws Dedwyddwch y weddw ddiffawd, 0 hyd er pan gauwyd y ddor Ar gartref y gweitbiwr tlawd. fc, i fi, ib PerfsL DIGON I BAWB. Pa'm rhaid i neb fod yn brin o fwyd, A digon o fwyd yn y byd? Digon i dori angenion pawb, A gweddill i gasglu yn nghyd; Digon, a mwy na digon o hyd, 0 bob peth sydd eisiau ar ddyn— Digon yn barod, a modd i wneyd Myrddiynau ar gyfer pob un. Pa'm rhaid i neb fod yn fyr o wisg, A chotwm a sidan a gwlan Ddigonedd i'w gael i wisgo pawb Yn drefnus, yn glyd ac yn lan; A digon o weithwyr yn y byd I nyddu, cordcuu, a gwau, A digon i wneyd gwisg i bob un, Pe byddai pob un yn ddau. Pa'm rhaid i neb grwydro heb dy, A digon o geryg i'w cael? Digon o goed, a digon o dir, A digon o ddwylaw hael- Dwylaw parod i wneuthur y tai A dodrefn iddynt i gyd, Nes caffo pob teulu yn y wlad, Gartrefle cysurus a clilyd. Mae digon o bob peth yn y byd I bawb gael digon a mwy; Digon o lyfrau defnyddiol, da, Ac amser i'w defnyddio hwy; Ysbeilwyr sydd yn gwneyd dyn yn dlawd, A rhaid eu difodi bob un, Cyn byth y caffo fwynhau yn llawn Gynyrchion ei lafur ei hun. R. J. Derfel. HIRAETH. Pan y delo'r hwyrddydd tawel, Ar ol darfod swn y dydd, Mynych, megys gyda'r awel, Ataf daw adgofion rhydd Am gyfeillion Heddyw yn y fynwent sydd. Hiraeth dreiddia i fy mynwes, Megys rhyw lesmeiijol glwy', Ar ol caredigion cynes Ni chaf byth eu gweled mwy Nes i minau Groesi'r afon atynt hwy. Rhaid caredig o fy ngwmpas Ydynt hyfryd ar fy hynt, Eto cofiaf Ion gymdeithas Ffryndiau difyr dydJiau gynt. Ddygwyd ymaith Megys dail o flaen y gwynt. Saethau angeu gyflym 'hedant Yn lluosog ar bob Haw. Hen ac ienano ni arbedant- Cludir hwy i'r fynwent draw, LIe yr hunant Hyd y borau mawr a ddaw. Unig ydwyf yn y dyrfa, Megys estron yw pob un: Nesu'r wyf at ben fy ngyrfa Fel pe bawn ar ben fy hun, Ac yn fceimlo Bron fel allCudledig ddyn. 0, mor hyfryd fydd cyfarfod Ffryndiau hotI yr ochr draw, Teithio'r anial wedi darfod Darfod ofni brenin braw- Heb fod mwyach Ond hyfrydwch ar bob llaw.

Colofn y Cyjrjry. -♦

CYMRY YN DDIOS.

DAU BERYGL.

LLANSTEPHAN, GER CAERFYRDDIN.

----__-------_----_.-.--ADGYFODIAD…

DANGOS DY HUN.

AR FIN PRIODI.

HE DEFENDED HIS MOTHER.

PONTYGWAITH FRUITERER AND…

Advertising

r AUDACIOUS THEFT AT PONTYPRIDD.

------------ROMAN CATHOLICISM…

Advertising