Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

ANFFYDDIAETH CYMRU.

News
Cite
Share

ANFFYDDIAETH CYMRU. Y mae ilawer o siarad ad t^^rifehu y dyddiau hyn fod Cymru yn. myned yn ddiystyr o bethau crefyddol ac fod anffyddiaeth yn lhvyddo. Ac nid yw y cyhunddiad yn gyfyngedig i Gymru; honir yr un fath ara wledydd ereill. Y mae yn ddiamheu fod peth gwirionedd n yr hyn a ddy- wedir, ond nid yr aOlios yw gwybodaeth oleu- ach yr oes fel y myna gwrthwynebwyr crefydd i ni feddwl; eithr aflywodraeth crefyddol yn codi oddiar yr annhrefn anocheladwy sydd yn cymeryd lie yn y cyfamsea- rhwng dymchweliad yr hen ac adeiladaeth y newydd. Mae Cymru, fel pob gwlad arall, wedi tynu i lawr yr hen p-vfeirbostiau a bwyntiasant y ffordd i'r nefoedd iddi am gvnifer o flynyddoedd, ac a'i cadwodd yn llwybr uniondeb; a chan nad yw ei gweled- iad yn ddigon clir i ganfod v rhai newyddion y mae gwybodaeth eangach %i-ofiad dyfnach wedi ei godi i fyny y mae wedi syrthio i annhrefn a phenrhyddid crefyddol, ac wedi myned yn ddi- gred, yn ddifater, ac yn anmharchus o bethau dwyfol. Nid dylanwad gwybodaeth yw hwn,ond dylanwad diffyg gwybodaeth-diffy gwybodaeth gymhwys i gyfarfod a'r amgylchiadau newydd- ion. Pe buasai Cymru wedi gweled yr adeilad newydd, mwy gwych, a chadarnach mae gwy- bodaeth wedi ei ddarparu ar ei chyfer cyn iddi ymadael a thynn i lawr yr hen, buasai yn symud o'r naiU i'r Hall heb ddim aflywodraeth sydd yn ei nodweddu yn bresenol. 0 Nid vw yr amgylchiadau y mae Cymru yn- ddynt, fodd bynas'. yn neillduol mewn hanes- iaeth, ac nid oes dim ynddynt yn argoeli fod crefydd ar ddarfod. Yn mhob oes o'ir byd y mae amgylchiadau tebyg yn nodweddiadol o'r cyfnodau hyny yn y rhai v cymerodd cyfnewid- iadau le. Achosodd y Diwygiad Protestanaidd ddyryswch mawr yn y byd; oollodd dynion eu penau am ysbaid hir, gofldiwyd y saint yn ddir- fawr, a magwyd litt o heriticiaid. Ond daeth pethau i drefn drachefn yn mhen amser, ac i well trefn hefyd. Ti-a yr oedd y cyfnewidiad a ysgubodd ymaith ruibenaethdod ac a sefydlodd weriniaeth yn cymeryd lie, teyrnasai dychryn ac arswyd yn Ffrainc, ac ansefydlogrwydd barn ac anmliarch o bobpeth nodweddai gymeriad y werin. Nid (liffyg crefydd oedd achos y dyrys- weh yn ystod y Diwygiad, ond anghymwysder y bobl i fanteisio ar yr egwvddorion newyddion oedd wedi dyfod i'r wyneb. Nid diffyg yn yr g egwyddor o l-yddid achosodd devrnasiad dyohryn yn Ffrainc, ond anaddfedrwydd y bobl i ryddid; ac nid diffyg crefydd sydd yn peri anffyddiaeth yn Nghymru heddyw, ond anmharodrwydd Cymru i dderbyn y ffeithiau newyddion y mae crefydd yn ddadblygiad wedi eu dadguddio.Nid oes achos 0t'ni fod crefydd ar ddarfod, fod ei dydd wedi myned heibio. Daw pethau i drefn etc, ac i well trefn, a gwelir crefydd yn fwy yn ei dylanwad nag erioed. Y mae y gwirionedd i lwyddo, ae iiis gall anwadalwch ac anwybodaeth d3ii,a elianiatau y gwaethaf,ond hwyhau ychvdig ar' fuddugoliaeth. Gall i rai eneidiau gael eu colli, fodd bynag. yn yr argyfwng presenol, a P s5rdd yn gwneyd yr amgylchiadau yn ddi- fritol a chvfrifoldeb yr arweinwyr yn fawr. nia* y dyryswch cysvlltiedig a'r cyf newidiad crefyddol sydd wedi achosi agwedd > esenol Cyroru tuag at grefvdd, pregethwyr ac arwemwyr Cymru yn y gorphenol sydd \-n' gyf- Y'li a^f r yf n7fnewi<1iad v-n peri dyryswch. Dylasent hwy fod wedi deehreu yn foreuach ar y gwaith o addasu y boi>l ar gyfer v cyfnewidiad. Pe busasent we<h oyflawm, y ddyledswydd hon yn ffyddlon yn hytrach na dal mor gvndvn i droi n r un 1 e pe buasent we<li meithrin y prauld briodol, we<li dadleu Jlai ar gwestiyn- au anor]>henol, gan rag-gymeryd y cyfnewidiad yna buasai i'r cyfnewidiad gymeryd lie yn raddoi a threfnus megys tyfiant; ae ni fuasal dim son am anffyddiaeth a difal epAvch crefyddol yn Ncliynmi heddyw. Yn awr, nid oes dim j'w wneyd ond ceisio cywiro \r amryfusedd, adfyw- hau v bobl, ac adforu trefn yn unol a, egwvdd- orion cadamach yr ocS.O'I. "Drych."

Advertising

Modern Martyr in Wales.

Judge Cwilym Williams

Porth.

Barddoniaetl].

FFRAETHEBION.

Pontypridd.

Advertising