Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Hide Articles List
2 articles on this Page
PENNOD XLI.—SYMUDIADAU ANFFAFR.…
News
Cite
Share
PENNOD XLI.—SYMUDIADAU ANFFAFR. IOL A FFODUS. Nid cynt yr oedd Fred Tomkins wedi sicrhaiu Caa-adloo Herbert o fewn muriau hen balrusdy y Sgweiiar Ellis na.g y deqlireuodd amheu a;i tybedl mai yno yr oedd y lie dyogelaf i'w gadw yn igarcharor. Cofiai fod mwy inag oedd ddymainol yn gwybod am y "secret"—nid yn unig Ephraim, ^psi, a'r ddau botsher (Twn a Jack), ond hefyd, gwas yr Ustus jhuis, yr hwn oedd ddyn a throsi. y pet'han hyn yn ei feddwl, eofioddi Fred) "beth oedd hi ar y gloch b,o. amser." Yr ysityr- iaethaTh hyn a bairaaj i elyn Caradoc feddwil mrwi goireu fyddai ei symud oddiyno. Pan yn troi a throsi pethtan hyn n ei feddwl, cofîoddi Fred fod brig a ddaethai i borthladdi Tre Fenai efa thatwsi bron yn barod ii hwylio yn ei hoi. Yr oeddcapten y Hong hon yn bur Riduahyddus; i Fred, canys ni'd diyma'r tro cyntaf i'r llestr fod' yn v porthladd. Llawer sachaid o yd a anfon- odd y ^gweiar ieuanc iddi yn ddiarwybod i'w dad pan fyddiad angen artian mwy na chyffredin arnoac ami y cap ten, nid oedd wtaeth ganddot ef mrfr llawer sut y igwnai ychydig fusnes ar y "sly," am y gallai "wneyd ceinio-g neu ddwy" iddo ei hun trwy hyny. Dyma'r gwr, gan hyny, yn niarn Fred, i gymeryd oaradoc Herbert i lfwrdd o'r wlad, aan ryw hyd, beth bynag. A rhoddodd ei gynllun mewn gweithrediad yn ddli- ymams. Yn gyntaf oil, nid gwaith anihawddl iddo oedd llwgr-woibrwyoi gwas yx Ustixs Ellis "i gadV pobpeth yn ddJisrtaw" pain symudid y gwr ieuano, gefn nos, o'r hen balasdy. Y cam nesaf oedd dod 00 hyd i EphmMn, y sipsiii, a chael ganddo ef wneyd cytundeb a'r c,apt,en i igymeryd Garadoc yn rha-n o'i gargo. Am y gwasanaeith hwn, yr. oedd llywydd y llong i gael hyn a hyn o sacheidiau o wenith1 R'a, &o., 10 Bias y Coed, end iddo didyfod a'i lestr allan o'r portMadd a'i hangori yn y bau, rhyw bum mall- dir ne-u chwech oddiwrth dy'r Ustus Ellis, ar draws y wlad. Hawdd ddigon, meddyliai Fred, fyddlai trelfnu na chad neb wybod fodi y sacheid- iau wedi eu cymeryd o'r ystordy yd hyd nes y] bydd!aii y Hong wedi hwylio. Yna, gellid jyAveyd mali wedi oael eu lladrata yr oeddynt; ac ar ol argranhu ychydig bapurau yin cynnyg gwobr laml hysbysrwydd yn nghylch y lleidr ne'u'r lladron, a disgwyl yn ofer wrth ihyny am ddiwrnod neu ddau,' buan yr unghofidi v d'igwyddiad. tRhatn arall o'r cynllum oedd i Fred feddwi'r USltus Ellis—ac nid gorchwyl anbawdd fyddaii hyny— ar yr aiwr y trefnasid i gymeryd Caradoc. ymaLLth. Dytfais nodwedddadol iawni o Fred Tomkins ydoedd gorchyanyn i was y Sgweiar Elllis hanner newynu Caradoc, er mwyn, meddaii ef, "ei neyd yn ldai peryglus trwy dori uei yspryd." Ac felly y gwnaed. Tuair hwyr, sef yr ail noson wedi. ei dldyfodl i'r hen balasdiy hwn, yr o'edd wedi! bod' am) ddiwrnod a noson heb gymadnt a, t,hamaid: i'w fwyta na, llymiaid i'w ylfed. Yr oedd diangfaj oddiyma allan o'r cwestrwn yn lan, gan gadarned! oedd y drws a chryfed oedd y bariau a. ami- ddiiffynent yr ystafell o'r tuallian i'r ffeiiestri. Yr oiedd wedi tori amryw o'r chwarelaiu gwydtr, act wedi bod yn ga-lw am hydiau bwygilydd am help, ond; y cwbl yn ofer. Yr oedd wedi ym- ladd bron gan ei wa.ith yn galw fel hyn, ac yn enwedig gan boenu newyn a syched, tua'r hwyr dan sylw, yr oedd ef yn anadlu awyr dyner y nos trwy y ffenestr doredig, a.c yn lied- o-rwedd ar y settle dderw ddu a osodasid yn y ihan hoiuji o'r ystafell, pan y clywali lais, megisi wrth ei glust yn igailw, er nad yn uchel, "Holo mall Sl^p ahhoy!" Oododd Giaradfoc ..eii ben mewn syndod, la beth welai yn ediych arno t,rwy IIr bariau a'r tyllau yn y ffenelstr ond! llonig- wr lied dal-gryf, llydain ei. ysgwvddau, a'i wyneb mielyn-lwyidi yn. amlwg; dystio ei fod wedi my;n- ych fyned trwy hinsoddau poethion, wedi gwyn- ehu llawer ystlorom fawr, a theimlo oddiwrth dywydd. garw gant o welithiau. Ond gwyneb siriol, gonest, ciaredig oedd gau v morwr hwn, a. ha,w1dkl oeddi credu mai cyifeillg|ar oedd ei ddyfodiad nresennol. "Er mwyn y fam a'ch dygodd," ebai Garadoc, "eiwch i nol lljunaid o ddwr i mJi; yr wyf bron trengu gan syohed." "Rydw i wedi dwad a dyferyn 01 rum i chi," ateba'i'r llongwr, yn gymhwynasgar, gan wthio potel fflat ei hochrau trwy chwarel toredig yn y ffenestr, "Nage, dwr—dwr, ffrynd," erfyniai Carad'oc; "a rhyw ddiwrnod mi dala i yn dda i chwi am eich cyimhwynas." "Wel, wel! os na! fynwch. chi'r runn, lpil gewch ddiwr, ynte, mewn d'au fynyd," ycb.Wiinegai'r morwr, gan ddrachtio cynnwysiad y botel-md oedd llawer ynddi, mae'n wir-ei huaaa, ac yna brysuro at bistyll a ollyngai ei ddNfr oer, grisial- aidd, i'r pysgod-lyn oedd gerllaiw. Llajiwodd y botel a'r dwfr, ac yr oedd yn ol mewn ychydig fynydlau. Yfodd Caradoc yn awchus, ac ymaith a'r Jack 'Ta,r eilwaith at y pistyll inan ddwyn rhiagor o'r elf en idira dldymunol hOon i'r oarc'haror sychedig. "Rhoswch fynyd, ffrynd," sylwai'r llongwr; "caled ofnadlwy ydi byw ar suigno heb ddlimi i'w gnoi, fel y deydodd y shark 'r ol canlyn llongj am wyt'hnos a, chael run tamad wedi'r ewbwi." Ar hyny, tynodrd ddwy fiscet galedi o un boced, a darn o tiff hallt, mewn papur, o'r booed arall. Torodd ddarn trwehus ohonoi a dododd ef rhwng y "bara called," a gwthiodd hwy i'r gwr ieuanc oddifewn. Prin y rhaid sicrhau y darllenydd fod hw:l1' yn da-maid wasus li'w ryfeddu i Garadoc, ac yr oeddl yn didifyr g-weled mor siriol yr ed- ryohaiy morwr arno yn mwynhau y "tipyn cymhwynais" chwedl yntau, mor. fawr. Dvlem eyluro yma, megis rhwng cromfachau, ddarfodl i'r llongwr dam sylw dare ar was yr Ustus Elillis, fel y dych-weilaii o fod yn cymery,d neges: at gapten y Hong: oddiwrtn r re(]; Tomkins. T'ra yr eis,tedd-ai v gwas yn bennoeth ar y gwmfa, ar v prydnawngwaith tesog hwn, medrodd y Jack Tar, anegis rhwng difrif a chwareu, "gael cefn" y dyn ieuanc, a thynu ohonoi fesur y tipyn, yr hysbysrwydd angenrheidliol ami y rhan o'r palas yn yr hwn y cedwiid Garadoc. Yn y cyfamser, dywedodd y cyfaill annisgwy]- iadwy hwn mai ei negesi fiawr yno oedd hysbysu Caradloo ami y oynllun oedd ar droed i'w symud ef, turu deiuddeg o'r gloch y noson hono, ar fwrdd y llong, yr hon üeddi wedii amgori yn y bau rhyw didwy awr neu uair yn flaenorol. "Glywed hyn yn ddistaw bach neis Ii," ychwanegai ef, hectd- yw'r prydina,wn; a mi ddoallais 'r un prydi, ma perthynas i'r hen Rector Herbert oeddach chi. Llanc, o Fod Addaj ydw innia a wedi i mi glywed 'u bod nhw wedi'ch eadw chi o bwrpas g'yd o lamiser heb damad na llymad, mi slipis i ,i fyny yma a thipyn o rwbeth i ohi. A 'rwan, Mr Herbert, mate y llong ydw i, wydd'och, a fyddwn ni'r morwyr ma byth 'n Tmyraeth. a dim busnea didigwydd fod gan y capten ar y lan. Ond unwa'tli y byddwoh chi ar fwrddi y llong acw, mi ffeindiwch y bydd igynoch chi, nrynd cailonj yno i--dim dowt ain, hyny." Crefad Gara,droc ar y llongwr i fyned i'r Rectory neu at yr hen Ustus Tomkinsi i'w hysbysu am y cynllun drygionus hwn oedd ar droed; ond ni fynai y mate, wrando ar ddtim. caisi o'r fath. "Na, na,, nid yma, ond ar fwrdd y llong y galla i fod o rw wasainaeth i chi," ebai ef. "Ryd*w i'n oRiel fy nhailu am fod yn ffyddion i berchenogion y llong, lao os gwela i fod y capten yn actio'n anffyddion iddyn nhw, trw gym'ryd rhwbeth ar v bwrdd na ddyla fo ddtm am fodi hyn 'n groes i'r gyfra'th. 'r amser hono y byddl gen i hawl i 'myryd!. Ghy:m'ra, i ddim- llaw sut 'n y byd yn eiich symudchi odd'yma. acw, ond unwa'th y byddwch ar y bwrdd, i dda-w1 'nhro inna i actio. Ond, gnewch eicli meddwl yn dawel ar hyn--ma gynoch chi ffrynd yn y llcMvgvr o Fod Adda fydd yn bur fel y duir i chi, doe a ddelo." Gydla dyweyd hyn, aeth y morwr ymaith yn
P ENNOD XL.—PRYDER MEWN PALAS…
News
Cite
Share
hunan nes gwneyd! i'r dagrau ffrydio i lygaid y c-ymhwynaswr Ihlaol- galon. Byohan wyddemt hwy, ar yr un pryd, mai rhol o femrwn twyUodrus oedd wedi cael ei losgi. Y .gw,i,iti,onedd ydoedd fod' Fred wedi lladrata y cytundeb wreid,diol o'r "drawer'' He y cedwid af, ao wedi dodi rhol arall o femrwn yn ei Ie, ond wedi ed wneyd d fyny yn y fatli fodd fel ag i dwyllo llygaMi ei dad. Ac wrth gwrs, yr oedd yr hen wr di-lfeddwl-ddrwg wedi cyimieryd y rhol hwn gydag ei i Bias Penros heb ei lagor sut yn y byd, gan gredu illai y gwreiddiol ydoedd. Trown yn awr i <j,y Simon y Saer. Y diwrtio^ hwn, elisteddai Mrs Puw yn nghanol ei phlant, bron tori ei chalon pan bryder. ofn a gofid- Gweinitb ar goll a'i gwr o hyd yn nghar Jia.r y sir. Bu yn holi pawb a dybiai hi oedd debycaf i roi ryw hanes am v coliedig, ond, ysvwaeth, ofer fu yr holl ymofyn hyd yn hyn—mj. oedd cyimaint ag un wedi glwelod neb oedd yn ateb, o ran desgritiad, i Gwenith Puw. Y cwbl ifodrodd ei mam gael ar ddeall ydoedd fod Bob Ffowc wedi ei gloi j fyny yn y jel gyda Simon, ac fod Gwenith wedi cychwyn adref ar ei phen ei hun. Trai yr oedd gwraig y Saer .fel hyn yn chwer- weddi ei thralled, pwy ddaetli i fewn ond Mrs Hywel Huws-yr olaf o bawb atlesid didisgwyl ii alw yn nhy Simon Puw. Erbyn hyn, yr oedd y dydd yn deonreu hwyrhau. "Y fi sy' una, Mrs Puw," ebe'r ym,welydd—<"yr ola'n y byd fasech chi'n disgwyl i ahv, yn te, 'rwan? Tyd,i ddhn yn syn gynoch chi ngweld i yma, ill "Ydi," oedd ateb gwraig y Saer; "ydi, reit sliwr, Mrs Huws; ond os ydach chi wedii dwiadi yma i neyd sport ohono i yn 'y mhrofedigaeth, chnverw, 'rydach chwti. wedi bod yn greullon ofnad'wy mewn dewisi amser fel hwn, aches mi ryw just a, myn'd o 'ngho'n lan, ydw, wir." "Na, nid wedi dwad yma i neyd sport ohonoch chlii, nral neb arall, 'rydw i, Mrs Puw, coeliwoh fi. Mr Stewart, v keeper, ddaru laddo dwad i lawr acw bore heddyw, a dda'th o ddim a m21, Hywel ni wedi myn'd 'n aneemwyth iaw-nerbyn heno, a 'doedd dim: byw i mi yn ty acw heb ddwad yma i ddeyd fod Gwenith yn Mod Unig, ac yn rhy sal it symud.\ Ne, feily'r oedd hi neithiwr, beth bynag. Wymch fod hi'n wiell, erbyn hyn, ac y daw hi gartre toe. Peidiiwoh chi a dychrynu; wedi couir ffordd 'r oodd hi yn v storm, ac yn wlyb dyferol, a mi cym'rodd Mr Stewart M i fewn yno, 'rolji ch'lfa.rfod: hi wrth v coed. A rhag i xwbeth d'ctigwydd, 'roedd Hywel acw'n meddwl ma gwell oedd i chi gael gwbod lle'r oedd yr ervetli." Yr oedd gwynebpryd Mrs Puw wedi troi yn '1 fel v galchen gydag iddi glywed y newydd cyffrous hwn. "Gwenith dan 'r un to a Stewiart, y keeper? 0 niai basa Simon ne Bob Ffowo ffrdJdilon yn ymyi 'rwan "Bobl bach! be di',r mater llefai Mrs Hywel Huws, yn sydyn ac yn fawr ei chyffro, gan brysuro ajllan. i. eidrych beth oedd yn bod. Yr hyn a aichlysurodd y cyffro dan sylw oiedd swnl darna* ceffyiaiu Rio lolwynion cerbyd yn dynesu, a bloeddiadau o "Hwre ar ol "Hwre yn rhwygoi yr awyr, fel pe buasad holl bentref Llan Ddewi, yn wyr, gwragedd, pobl ieuainc, a pUiant wedi sydyn adael eu tai a, throii allan i ymfcnoi yn y llawenydd. Ond yn mhellach yn mjiaen j oawn ni roddi eglurhad ar y digwyddiad hwn.