Papur Pawb

Y PARCH E. WNIQY iEV\,A8S, DBR- WKXL.VS. Ar.VCH WLK'I'H. Ganwyd igwrthddryc'h eiu bysigrif yn j Frcn, ger ilf-iailgol'e,ii end niagwyd ef yn C, 11 Y, Xcllgellau, drwy i'w dad a'i fam, Thomas ac Elizabeth. Evans, symud i'w tref oneiKgol i fyw, panôedd efe tua blwydd oed. Bu i'w rieni naw o Kant, yr hynaf o ba rai yw efe ac dr naw, nid oes, ond tiri yn fyw. Yr oedd ei fam yn Zysferch i'r hen ysgolfeistr enwog Pi'yse, yr hwn a gadwai ysgdl ddyddiol tua thri again a deg o fiynyddau yn 0011, yn Tan- yrhaM, gyfeifoyn a. gwesty "Y Ca-stell," a. lie y mlaie linfr W. R Darvies, eylfreitliiwrl yn awr yn cadw ei .swyddfa. mu yr1 ysgoQ hon yn gychwyniad boreu oes i lawer o hen en- wogion Dolgelllaiu a dywedir niai ynddi hi y dttrbyniodd IMIeurig iEbrill, Idirisi V yehan, ac ereill, eu haddysg 'foireuoT. Yn fuan wedi i'w rieni ynisefydlu yn Xoi gellau, dechreuasant fasnachu mewn glo, a chadwyd y busnes !hyd farwolaeth ei Ibm, yr hyn a gym er odd le yn 1895, yn 64 mlwydd oed, wiedi Ibod; yn dra. llwyddiannus yn y fasiiiach am fiynyddau lawer. Yr oedd gaiii Evan dueddiada-u crynonat flenyddiaeth yn dra. bomi. Dartlenai: a myfviriai laiwer pan yn blentyn. OLlyfrau oedd pobpetb ganddoi, a darrparu gogyfer a chyrddau llenyddol oedd dymuniada.u cryfaf ei galon. !Mae rhai yn Xolgelllau yn aiwr yn cotfio yn dda am y cyfarfodydd 'llienyddol ar- heniga. armialiai elf a'i gy'foedion yn yr "H en Garat. Fawr;a'<r eynnorthwy a roddlid iddynt gan rai hynach, drwv fod yn llywydd- ion ycyfa.rfodydrl: hyny. Ceir rhai ohonynt yn afhrawon yn y prif golegau ereifcl yn feddygon yn Yiasnachwytr enwog yn y dref, a.o yn illenwi rttnai '0 r swyddi ipwysicaf yn y gwabanol fyrddau cyholeddus. Yn y flwyddyn 1870, <rhwymwyd: ef yn egwyddor'was o argraphydd gydai (Mr William swyddfa'r "D'ysgedy dd;" a bu yn ei wasianaetb am saith mllyiiedd. Enillodd barch ao ymddiriedaetlh ei. feistr mewn modd neillduol, fel y anae gain y naill a'or llali hareh mawir i'w gilydd hyd y dydd hwn. Yr o'edd yr arwydd en yn blentyn yn Evan am y wieinidoigaeth. 'Dyma'r nod, y cyrchai tuag- ato; ai0 0 erbyn hyn, yr oedd yr arwydd wedi cyrhaedd ei addfednwydd. (Symudodd, i To- wyn, iMeirionydd, er eael add-vso,, rhagbarato- awila;m yr aitibrofa, yn y flwylddyn 1878 ac wedi bod, yno aim dyuilxir dan ofal Mr Edwin Jones, yn Brynarfior Academy, .a d'ecihreu pregethu yn y dr'ef bono, derbyiiiwyd ef i ftreintiau Athrofa y Bala, yn y flwyddyn 1879, a. bu yno bedair liynedd dam ofal y diweddar PrafFeswr T. (Lewis, B.A. Yn y flwyddyn 1885, yn nglyn a. chais a dderibyii- i-odd i wasanaethu yn swyddfa y:r "Wytlmos," symudodd i 'Gorwen. Tlreuliodd amser nod- edig 0 ddedlwydd ar 'anau y IDdyfrdwy.. Pre- gethai yn iSia'bbatboP.' i eglwysi'r cylch, a gwnaletb yma lu mawr o gyfeiilion, fel pau ddaatb. JIr amser iddo ymadaeO or dref, y (ferhyÚiodd ddwy dysteb, gan ei edmyigwyr. Ordeiniwydi ef i waiilli y weinidogaeth yn Be-t-tws, ac wedi ILafurio- yn ddi- wyd yn y He aim dymhor, .symudodd i gym- eryd gofail eglwysi Soar, 'Glasbw'Il, a, Derwen- i-as. Medda .pobi ei ofal sereh maiwr ynddo ac yn y flwydldyn 1895, gosodcisant ef yn nelod ax Ewrdd Ysgol Defwenlas. Eir fod 11 ein gwrthddrydh yn dira llwyddiannus yn y cylch gwe'inidogaethol, 'fell' lienor a bardd yr enwogodd ei. bun fwy.a'f. ODechreuodd draethodi a barddoni yn dr-a (borelu, a, ohy- boeddodd Ca wea: o .ddarnau iba,ro!ruonol o diro i dro yn y gwahanol gyldhgroaiau Cym- reig, ac ysgfifenodd Cawer o erthygla.u i Trahanol gyihoeddiadau .mi-sol ao wythmosol. Yn y blynyddoedd -eyiifaf, ad- nabyddid ef fel bardd, wrrli yr enw "Teuan Wnion," ond drwy annogaieth rhai o'r .prif feirddi, cydymffurifiodd i fabwysiadu dim ond "WIii yn unig. Cyhoeddodd d;ri hoDwyddcireg ar enwogion y Beibl, sef "Joseph," "Joshua," a "Dan- iel," pa rai sydd wtedi cael liledaeniad belaeth Plfwy iGynuru; ac mae oandd-o ereill bron yn barod i r w.asg. Y mae Uel Edsteddfod wr mor hyslbys ag ydyw1 ,fel bardld. Cydnaibyddii" ef yn larwieinydd llwyddiannus mewn Eistedd- fodau, a gelwir am ei waisanaetih i feirniadu yn barhaus. EniUodd ,1a;wer iawn o wobrau pwyisig mewn tralethod&oi a, bairddoniaeth, fel y inedda luaws o dlysau airr aa arian, a oliadeiriiaiU.EliisteddfodcIl ¡Q.'r raidd cxeu. Yn y flwyddyn 1890, enilodd y gaidair vn Eistedd- fod Gadeiriol Fflint, aJgynllelild yn iMostyn a:Q yn y flUwyddyn bono yir enillodd ai y duch- anglerdd "Y Cymro ffugwuladgar1" yn Eistedd- fod Genedla,eth 0 1 iBangoir. Enillodd yr adH gad air yn Eisteddfod1 Betrwsynrhcs, am bryddest "Grist gdb.roiii Pilat, a'r drydedd gadlair a. enillodd1 y flwyddyn; hon, yn Colwyn 'Ba:y, ddydd Calan, am bryddest air y testyn "O, h'au: larois." iD!ea(L!lwn fod ganddoi ddigon o 'farddoniaeth gwobrwyedig i "wneuthur cy;f- rol ddia, a'r rhan fwyaif obonynt wedi en gwobrwvo gan rai -co lbrif,fe,i-riiiaid, y genedl. fYn Majwutb; (1894, jj^mbiiododd; a (Mfe Kate J..Diarvieis, inerch y dirwedda,r Mr H. -Davi.es., Boot Warehouse:, Machynlleth, yr 'hwin n ddygodd ei. ifusns yn mlaen yn llwyddiannus yn yr un lie aim 37 intynedd; rue yn ei bri'od, y mae wedi cael ymgeledd. gymbwys i'w gynnorbhlwyü yn. inhob cylch. y Bydded i'tr ddau flyiiyddau lawer i fod o wasanaeth mewn byd ac eglwys.