Papur Pawb

MIRI AR Y MOR: set — •• ATTODIAD I 44 HUNANGOFIANT HOGYN." PEN-NOD. XIII.—OYCHWYN I DRWI3L MAWE, AN redodd Robin a, line allan o'r wake i'r nos a'r twRwcli, roeddwn i wedi dychryn gormod wrth weld'd y dyn marw hwnw yn ad- gyfodi fel na fedrwn ddim sensio dim be oeddwn yn wneyd am dipin, a rhedeg y baom am gryn chwartar awr draws y ceua nes y buo raid i ini sbopio achos colli ngwy'nt. Mi steddis (t,r wail i feddwl bellleiSla, wluwn-nid gwal oedd hi, ram hyny, and gwiryck wedi ei godi efo mawn; mae y Werddom wedi ei gTisyd i gidgan mwyal o fawn a thywyrch a grug a Gwyddelod. Roedd y1 noson yn (lifT iawn, aid felly ran i yn ei theimloi, beth, bynagj a wedi eista yn y fan hicmo am gryn dipin nil ddaeth air.vyd arnaf, a,e ar Roibin druain, ai dyna lie roedd, rlnen ffelolbalch bywiogi yn stiwfiio ei hunaai yn gloss aitaf- gael bod1 yn gynas. Roedd hi yn noson glir wrth ben—digon o sier i'w gwel'd, a mi dldechris, feddwl yn nghylch. y ser, faint, tybad, oedldl oihomyn nhw i gid tasa rhwun yni medru en hel at eu gilydd. Reit siwr fod ynoi fwy o gryn lawar na ilon'd' twb goMii ilien Fefcti. Mi glowis rei pobol yn myn'd! mor bell a, tliaeau ma,i bydoedd mawr ydi'r sier, ond! amffyddr iwif ydi'r bobol rheini i.gid!, efora mobryb Llamfarfeehan. Tydi modryb yn diadlt fa;wr ar ser a, fflaneda 11 ph'etiha fol'ly, oind mi fedair besgi mocli dan gamp. Rydw i yn oofio urn tro clowed y .sgwlmisifcar ya-i dieycl wrtho ni yn y clacs yn ysgol Liknfar'feicliain fod y byd yma yn troi, a mi ddaru m'na ddigwdd deyd hyny wrtli modryb ar ol uliyn'd adra. 'Will' etbrai rliein wraiig yn ffyr'nig, "dim o dy glwyddia di, weldi." 0' 0' "Clwyddai," eibrai fina,, "wn i ddim am y petihi o gwibw'l, a, tydw i ddim yn coelio'r .Ngwlm'.star ckwaith, nemwedig os ydlaich chi yn meddwl yn waihanol ididio." "la), ia., ond ddeydodd MEs'tai' Jones ddim o'r fatlu beith rioed, rydw i yn sicir o hyna, adhos m&e. MMan J,cnes yr fleunor jKirolius efo'r A'lniibynwTO. Weldi, Will rydw i yn rhy lien i ti fedru myn'd dTost fy mhen i yn y steil yna, cbelia di fi rw&n. Yr inig amcan .sy<ld igen ti yn dyfe'siio ai deyd! stood* wiirion felna vdi oaei gieoi i feddwl dy fod di wedi bod yn yr ysgol lieiddiw, ond y mae dy 'giimved di yü cljeyill petli laor wli.ri,o|n yn ddigon o ttrawf i mi ma fuost ti ddim yn aigos i'r vsgiol o gwbl. Y byd yn troi, wir R¡y! Ddeydoild Mis-tar Jones rioed y faith ibeth, ne os d'eydiodd o mae eisio ei gym'ryd rlia,g blaen i Ddinbacli." Felly dyna modryb wedi peiHlorfynu u,n- tvetli am bytih nad) -v.diir byd ddim yn trod, a fasa dim posib ei throi hatha chwaith ar ol p iddi neyd ui meddwl i fyay ar hwnc, mor bwysig. M glywisooh bobol ar ol dwad o'r Ysgol Sul He invla yn deyd1 mad "dyn trwm mwn. ydi os: bydd liwmv yn medlru ail-adrodd sponiada a meddylia. pobo1 erill yn no lew: o ilithrig a mi alia ina tideyd mai dynas droni iawai ydi modryb Llaaifaa-- fe-clia;n, miawn un ystyr, betiU bymaig. Mi gawsodh .w-elfd! ei 1km hi dair bilynadd yn ol, aio mae y rhei; hyny oihonaoh. cha, sydd yn cofio y petli, 10 giwtbwl yn cofio gyrnint o rownd' oedd yr rhen wraig. Rydw uriia. yn cofio- un tro. iddi, flyai'idl a, .moclryn 1ew i w biwyisioi, ac roedld hi yii ooel grot a, dinila y pwys a)iii! dano, a mi dideydodd y porthmon, o san tipiln 0> sport, y ba,sa fo yn ffiioid bannar coron o rodd ar y fargen o» basa'r mochiyn yn. p'wyso mwy na modryb. 'Roedd o yn foidltyn mior dew a mawr fed yr oedid y pentra i gid wedi codli i weFd y priosesioli, yn pasio o iDfyinrioneii i gefni y ty1 taifam, lie byddia lJIhw yn piwyso< moicfli, a toeidd- modtryb ddim yn leioio 11hw gyfeiriadia fel wnaieth y porth- mlon iait ei pherstonioliiaetli hi, a mi ddigiodd gymiinlt wrtiho feC! na ohalfodd o byth fodhyii o Dynroinen wed'yn. Diiwroiod' nuuvr yn 'f'lianas il radlag hioaio fydda d'wrnod pwyso llWÓhJ ^miedfrylb', aohost mi giawn buidio myn'd i'r ysgol., Wrth grwæ, mi fyddlwai i yn peidio myni'd i'r irysgol yn aim'aicih 0' la,war ma hyny, OlIld ifydldl,'timodll'y'hddií:m yn gwbud. blaw drw ddamiwen ainilbeJli dlro); ondi dwrnod pwyso'r mioch mri, fydda, caiidatad llawn ra diyddid i'J eeutlhiwlltlS .a'r rhwyma yn cadi eu daitod, fel bydidfa. IXafydd Huws: yn ar'far deyd yn y v»eialti, a finna yn teimllo fod gen i bexifaitli l)iawf± i cdiwara triiiaa-ilt,aiii wsniots gytfla-wedf yn, acbetei nra fyddla: effeth dwrnod pwyso'r mocli ddikn W Ðcfi(10.rif en Ond i ddwad Hit y pwnc ao ait y gwryoli mawn hwnw yr {)J'n i yn -eiista arnoi. Mii fUOlfl yno yn eista, nes yr o'n i a, Robin deisti wedi coTphi gan aavwyd. Toedd Robin ddim yn cyinVryd jjii imynnryn) o ddyddo'rdieib miawn seryddiaeitli; roieidd o wedi neidio ten y gwrych i stwfiio ei liunaii mor agos ag y medra fo am fy oclior igaerl oadw ei liun yn gynae d-ebig gin i. Ondl yn mlien tipin mi gwelwn Or .yn ciodd ei belli ,ali gllustda yn ayth i fyny ac yn g wrandbi ar rwbethu Toetld- wn i yn clowed dim swn, blaw1 swsi rhuad! y mor gryn dipin dlraiw oddSwrtb y He yr Oiedd- yn yn eista. Ond roedd yn ainlwg fed! Robin yn cilowed, ne: wefad rliwbatb oedd. yn tynu ei sylw fo. Oreaduried rhyfadH: ydi cwn am betilii fel hYlJl. Y mae modryb Llanfairfecliaiu yn credu yn yioir fod e;wnyn m0(Tru gweld, petihanafedar creaduried dvnol erill ddlikn eu. gwel'd Jlhw, a bed own. drwi hyny, yn medru rhoid ar- wyeld: pan fydd rihyw-un am farw. "l\.fM') hwn-a,-hwn yn sal j awn lienioi," ebra hi lawar gwaith am bobol fydda, yn walel, "a maie ei gi fol yin udb yn airswydusi. Mae'n dldigon periig na fydd o ddim y'.n.a. eribyn y 9 bora." "Na fydd wir," ebrwn ilia, un tro, rol ei cblowed yn deyd peth felna am Eliobet Wil- liaims, tad Jaie Williams, y toris i ei goes o, "fydd o didiim yna yn y bore os y pery rlien ffwl i udo felna a cihadw'r rliall arrlal yn effroi." Ond am y ci yr o'n ii yai. meddwl, ac am Eihobet Williams roedd miodryb yn meddwl; meddwl l:'o':n i y fbaisa ilnvun. roll blinoi air ud'i:?,.da'l" ci, yn ei s'aetihui neu, roi cic farw'ol iddo and1 meddwl roedd modryb fed yr ud- kida yn prodi fod y ci yn gwelad angau yn dwadj at Rhoibet Hwracli wir fod modryb yn iaiwui;i mi fydda; yn iawn amball dro, drw ddamwen megis, a, chilowis i, meib rioed- yn medru prafi yn sibiri nad ydi cwii yn gwei'd sprydi'on a phetha anifu felly. z, Sue bynag, dyna He roedldi Roibin, eibyit hyin wedi oodi ar ei sieifyll, a,' i glisttia i fyny ynsyth a'i drwyn yn pwyntia ar draws y cao ao yn eimeliu hyny fedia foi; a, tihoc. dyma fo yn deohra gwicluan drwy ei drwyn, fel bydd cwtn yn gwneyd pan fyddioii nhw'n meddlwll nad ydi'r gredigeth yma ddim yn myn'd yn mlaietn fel y dyia ]ii. "Taw, Robin," ■ebrwin wrdho, gan ei drawo ar ei gefn, "eista i lawr, nei di, a hydld ddistaw, ddaw nebl i ddisbyibio- dim arnon ni yn y fan yma." Ondl yn lie teiwi, dymal Robin air .«& draeidi mown eiliad, a'i gynffont yn dechra chwipio o gwmpais, ai fynta yn gollwng desti un oyfarthiad siarp a, sydyn ao yn edrach yn tfeilfa gynhyrfus afr draws y eae, ondj fe-drwii i, yn fy jnyw wc'il'd dim ffordd1 liono, hyny ydi, dim allaoi OJ' le. Pan o'n i, ar fin gafel yn Rotbin a gneyd iddo. eista yn llonyddl, dyma, finna yn clowed rliAvbeith—rliw cihwibianiad isal, hir, yn oael ei hataib yn o fuaai gin un arall or gryn beilder u ffordd, galllswn feddiwl. "H-olo, eibrwjil wrtliaf fy hum, "maiei yma rwbeth air fin cymryd He yn y owr yma o' deyrnasi," a mi ii,eidis lalwr o. dop y g;wrydi gan ddechra cerdded yn tfasti i gwr arall o'r caio. iMi ddlaietli pub matin o feddylia; i mi wrth fyn'd. Ar y cynta roedd aniaf ofn mae'r d'yui mairw. hwnw: oedd yn dwradl i chwilio amy rhei oiedd wedi ei gnocio fo allan o'r arch, a thrw nad oedd arnaf yr un mymryn o eiisio dwad i gyfarfod corph byw ar ganol caei imig. ganol nos, mi gymris y g'oes a Robin tu nol i mi, ae roeddlan. ni gryn bellder ü'l' tfaaigre- bona cin pen deig mynyd wed'yn. YIIVA mi stiopisi i gael fy llgwynt" ond dim cynt yrerilsltreddodld Robin ar, ei, goilyn, wirth. fy oclior nag y deohreuodd o wichian a ohy- fa,rlh wed'yn. "lOan dy safn, wnei di," ebrwn wrtho, gan dreio ei hitio efo aighap, ond toedd dim iws—mi symudiodd Robin ddwy lath, ne dair yn mheillacihl oddiwrthaf, a dynallei Ùitl.o'"i' gwalcli bach yn cyfarcli. hyny fedra fo ar rwun ne rwbeth nad o'n i yn gwol'd mohonyn nhw. Fedrwn i yn fy myw wneyd y petli allan o gwbwl; roedd y lie mop ddieteuvr, mor unig, a mor bell o bob ty fel y diechrodd nhwi ofn aneuarol afeil yn fy ligliyfaausfciddiad'. ITydw i, fel rheol, fel hydd y stiwd'amte yn deud, ddim yn un ofnus, ond mi fase arnooh chitha ofn yn y fan hono radag kono 0'1' nos, mi gymraf 'fy Hw, nel mi ryda-ch ehi wedii'dh, glneyd 01 rw Sibwff gwahanol i babotl erill. "Y l' argen fa,wr, Rabin," ebrwn wrtiho, "bedi'r matar efo ti." Gida, mod i wedli deyd; y gair, sut bynag, mi welwn dri ne badwar a ddynion yn 'Ifeohian, yn siei drosi y gwryoh. ao yn neidio: i'r caie lie ro!n i, ondi eta bed nhwi yn y cwr petlla. o'r cae o'r fan lie ron i yn slefyll radeig hlono. Wn i ddim yn iawn be ddaetfh i mi, ond mi gofu-j aim yr haneision o'n i Wøclli glowed am boirats a Dick TuTpin, a lladiron panifFordd, a. plietka felly, a mi ell well feddwl nad toeddwn ddim yn teimla yn rhw saff iawn ar y pryd. Felly mi redis i ocihm. y cae gfen ymgiddiq dlan y gwrycli, a llusgo ROlbin geifydd ei 91