Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

1 article on this Page

HELYNT Y RUBAN BRITH

News
Cite
Share

"'Naddü. Mae'n rhaid mai'r Sfibsiwn yn,a.' 'Digon fcebyg. Ac eto, os o'r lawnt, mae'n rhyfodd na buasefc tithan-» yn ei clily wed-" 'Ond yr ydw i'n cysgu'n drymach na thi.' 'AV.el, dydi o ddim lila-i rer ia-wn o bwys,' ebali ill, dain Wlenu, cauodldi y drws, ac meWiu, mynyd wedi hyny, clywais hi yn oloi ei dlrws." "Yll wir," ebai Artiliur Owen, "fyddech dhiwi yn arrer a clilai ,airlloclh 1 Beth oedd yr a.ehos ?" "Rwyn meddwl i mi ddyweyd witliycih fed y Doctor yn cashv math o. gath wyllt a baboon. Doedda ni dldim yn fceimlo'n ddyiogel lieb gioi ein diysau. Oaid fedmvn i ddim cysgu y noson. hono. Roedd rhyw deimvad rhvfedd am ryw anffawd i ddigwydd yn pwyso arnaf. Yr oeddym yn efeilliaid, a igwiyddocih mar dlyner yw y gadwen sy'n rhwymo dau enaid mor ymlynrtl. Yr eedd yn noson wyllt. Yr oedd y gWfnt, yn udo o'r tiuukin, a'r ,gw;Jaw yn euro yin erbiyn y ffenesfcri. Yn ddisymwtli, yn mghanol twrw'r givynt, e'lyw'n ysgreoh wyiofus dynes inewn braw, gwyddiwn mai Haas fy CŒI \Yilller Q'edd hwmy. Neidiais o'm gwiely, a shol o gwmpas fy mhen, a rhuthrais aillaai i'r oriel. Feil yr oeddwn yn agor y ddlor, bybiwn i mi giywed chwiban ddistia.iv, fel a drlesgrifiai fy cthwaer, ac yn mhen enyd wedi hyny, sswrn cilanciiioig, fel pe buasai darn o hakim wedi syntliio. Fel yr oeddwn yn rhedeg i lawr y passage yr oedd drws fy oliwaer yn agar yn araf. S.) Ilais yn ddlycilirynedig, lieb wy'bc'll betii oedd i ddyfod aillan drwyddio. Wi!bh ofeu y lamp, gwelwn fy anwyl chwaer yn ymddanigos wrth y drws, a'i gwynieb wedi ei ganmu gan of-ii, a'i dwiylaw yn ymbalfalu am help, a'i hofll gorph, yn hoinieiam ac yn ym- symud fe'l .meddwyn. Rhedlads ati, a gafaelaip yiiddi, and ar y fynyd hono, yr oedd <ei ghuiau yn ymcllwng dani, a syrthiodd i lawr. Yr oedd yn cad ei dirdlyinu gan boona.li. Ar y cyntaf yr oodd'wn yn tiybio nad oedd: yn fy adnabiod, end wrtb i mi grymu with ei plien, rhoes ypgnech nad angli ofiaf byth, '0, fy N'uw Jame y ruban brith y ruban britlh oedd o Yr cedd rliywbetli a-rall yr o'edd ar fedr d'dy- Areiyd, a chyfeiriodd ei bys at ystafeiM y dloetior, ond methai ddyweyd gair. Rbuithrais .allan, gan a.iw'n uclnel ar fy llys-diad, a cbwi'ddaiis a,g ef yn dyfod allan yn ei diressing-gowii. Pan aetliom i mejkvn i'w ys- tafell, yr oedd yn auymwybodol, ac er iddio ef lhrwallt .Iwajidi i lawr ei gwddf, ac anfigai am gymliortli meddyg i'r pen.trfef, bu'r cwbl yn ofer bu farw lieb unwaith ddyfod ati ei bsiin. Dyna. ddiiwedd echrydus fy anwyl chwaer." Wedi ei ho'Vi yn fai>Av3 yn ngliylcih y ohwi- ban a'r swm cionciog, a. cliael pob manyl- rwydd am hyny, a bod; y chwaør diajiiicedig yn ei gwisg nos pan wrtii y drws. a bod ganddi ddarn o fatsen wedr- Jiflochh yn ei lla.w, fel pe buasai vfledi bryaiioi i danio matsen, ac edrycli o'i cliwmpaia, hclc/dd fy ingliyfaill hi yn nghylch yr hyn a basiwyd yn y trengholiad. Yr oedd yn ymddiangm fod ymddygiad Dr Morgaai yn hysbys ea*'» teio \.l;wr'r' holl sir, ond yn y trtiigboliad mathwytl a dod o hyd r tin acihos o'i imarwlolaeftlh. Yr oedd tyst- iiila.eiih y cilvwhcr yn diangjos fod ei dmvs wedi ei gloi oddifewn, a bod y ffeli,es,tri wedi eu banio yn dldiyogel. Yr oedd y muriau a'r l,lawr a p'hobpetli wedi eti ohwiiio yn ofalus, ac yr oedd pob pecih yn ,ei le fel arferol. Yr oedd yn amI wg ei bod yn holloil ar ben ei bus pan gwirdHiodd a'i marwolaieith. Heblaw hyny, nid oedd diim oLioin ei bod wedi cael unrlivw gam o gwbl; ac yr oedd y doofcoriaid Wiedi siorlhiaiu nad oedd dim asiiwydd ei bod wedi cael gwenwyin. Mlewn ate)biad, i Aitihur Owen, credai ei ohwaer iddi fairw o ddycJiiyn, ondi nis gallai Biymiiad yr achps. Yr otedd y SiibsiAvn yn y coed M arf-orol, ond doedd dim modd ir Mil/ad hyny ailu aichosi JJim niiwed. Wedi caiel rliyw fath o foddlomwydd nad oecld gadi yr uai llaiw ddynol ddim a wnelai a'r trychiiiieib, dywedodd Arthur Owen iddi fyned yn mlaen a'r banes. "Wn i ddim," eibai Miss "pa un ad Oieddi yn y geiriiaiu 'y rub:m brith' ryw gyfeiriad ait y cadacha,u biitihioai a wisgai y ^.ibsiwn ai peidio, credu yr vrtyf ei bod yn OTpbwyllog a.r y pryd. Y maie dwy llynedd wedi er y pryd hwnw, ac y mae fy mYiwyd wedi bod yn fwy uniig nag eitiood. Fis yn ol, pa fodd1 ibymag, gotfyniddd fy hen ifriud, Peiter1 Edwards, i mi dori'r ben ddadl, ac addaw ei briodi, ac addeWais innau. DOledd fy llysdad ddlim yn exbyn. Dau ddiwrnod yn oil, decliii'euwyd rliyw ad- gyweiriadau ar yr he-i adeilad, ae yr oedd mur fy ystafell innau i fyned dafrl gyfnewid- iad, fel y bu raidl i mi symud i hen ystafell y bu fy èhwlaer farw ynddi, a, chysign yn y gwiely y eysgai liithaai. Dychymygwcli fy arswyd, neitihiwr ddiwleddaf, yn mliirynider y nos, pan oedldiwn yn goawedd yn ieffiro i fedcfwl am ei dilwledd 'CdhinyduvS, ,cil^nwn chwiban isal yn niatawilwiydd y iios, y chwiban a fuasiai yn genad angiau iddi hi ei ,hun. Xeidiais i fYIliý- a igjoieuads y lamp, and nid oedJd dfci i'w weled. yn yr ystiafeiill. Ymwisgais, a dhyin gynltied ag y daietlh yn dtdydd, cymiao-ads geirbyd yn Ngwesty'r Biediol, yr hwn sydtf yn union ar gyfer fy n'enesbr, a chyrlhiaedcllais y tren, a daieithum yma n bwipasol i'ah gweleidi cbwi." "Giwinaetihioch yn ddoeth. Yr ydiyclh wiedi caiel eich trim yn dhwierw, and yn airbed eiah llysdad:. iMkie hWIII yai, fuisiiies ofnaidisviy. Y maie yua, fil o betliau y oarwn 0IU gwybod eto, cyn myned oi gwmpas y busnes yn iawn, a dim myinyd i'w golli. Pie J-euem ni ae,w heddyw, allem ni weled yr yteibafeOloedd lieb yn wiybod i'oh llysdad?'' "Feli y mae'n digwiydd, y'r oteddi pi siarad am ddyfod i'r dilaf betvlidyw ar finsnes pwysig, iac fe ddiciboffi y bydd i If'wrddi drwy'i' dydd, ac na fyddai yno ddim i'dh ailixuyddu. Ma,e genym hen fonwyn, ondi mae hi'n hen ac yn iiurt, gallaf yn hawdd ei hianfon hi allan o'ir ffordid. Wedi trefnu i beithau fod feilly, ac i Miss Daniels ymadaieil, wedi gwmtliiod. cymeryd boireufwyd, a dyweyd ei bod yn teimio yn llawfeir irnw dedwyd wiedi ymddi'iiieid ei haohos i fy nghyMM, dywedodd Anthur O'wen, "Y maie yma ddyfttrwdd! d(yfn;on i fynied tirwyidJdyn't, Eioibeiritte'. Dynia'r ruban britb, y Siibsiwn, y cihwilban, y muriiau a'1' ■Moriau difwloh, y swin eioniciog meifcelaiidd', ac ymddygiaidau gwatiadwlydickts y D'oicibor yma, rUnatid i ni %n'd,drwy y diyrfnrd!eTloierdd hyn oil. Ac i hyny yr ydym yn myn'd i Gilyn!gtanmor heddyw. Ond beitih yn enw'r Ikin-di-atllam ydi hwna 1" Yr oedd y drws wedi cael ei cliwrrndaflu yn agored, a clilamp o ddiyin mawr tdi ferth wedi fframio ei bun yn yr agendor. Yr oedd ei wiisg yn ,rhywbeth rhwng gwisg ffleirmwr a gwisig pnofibswir. met siflc fawr lydan, a. frock coat laes, yn nghyda, ahwip lieliwr yn ei Jaw. Yr oedid mor d'al, fel yr oedd ei beit yn ilnygnu pen uohaf if rain dimvs, ac yr oedd ei led hefyd yn llanw'r ffram o oclir i oolir. Gwyncb mawr, gyda mil o rychau, wiedfi. ei fdlynu yn yr haul, ac wedi ei nodi a phob lfyraiigrwyidld. "Prun ohonoclii chi 'di O^wen V ebai'r idldlrycliiolaetih a.rswydus. "Fy enw i, syr, end mae genyeb fantais lairnaf fi," meddai fy nghydymaith yn ham- ddenol. "Dr Morgan, Giymglaaimoir, ydw l." "Felly'n wir," ebu Artibur OWlen, yn ddi- daro. "Ei^beddwcli i lawr." "Wna i didim byd o'r faith. MalO fy mOTch-yn-nghyfraith wedi bod yma.. RWJf wedi ei liolrhain hi yma. Betii mae hi wecii bod yn ddyweyd wrthycih ?" "Mae hi dipyn yn oer a, cliysadro'r amser o'r ftwyddyii,, oliid rdyw 1" ebai Arthur Owen. "Hetlh mae hi wedi bod yn ddyweyd wrtJhych 7" ebai'r hen ddJylll yn gjaiddeiriog- wyUt. "Ond yr oedd win; i'n cllywed fed y cnyclau yn addaw yn dda," ebai fy ngiiyfaill yn ddiysgog. "Hio 1 Yr ydydh ytt. fy ngthym«ryd i yn ysgaifn, ydiycb ?" ebaiÍ ein hymwielydd, gam roddi cam yn mlaen, ac ysgwyd ei ffon hela. "Hydw i yn eiicih adniabod] chwi, y scywn- draJ Ma glywais i am dianiooh ahwi o'r blaen. Ohwi ydyw Arthur Owen yr ymyirwr." Giwenodd Aiitbur Owen, "Antbur Owen, y iihGdrieiswr Lledodd y wen ar wyneib Arthur Owen. "Arthur, y lleohymyrwr!" Ohwarddodld Arthur Owen yn galonog. "Y mae eiah ymadraddiion j-n ddifyr dras ben," ebai ef. "Plan fyiddwidh chi'll myn'd ailten cauwcih y drws ar eicih (YI, mae 'ma wynlt oer." "Mi af pan fyddaf yn dewis fy hun.' Peidiwcih clhwi ag yrayryd a muisiues i. Mi; wn i fod Miss Daniels wedi bed yma—in. dtdynais i hi. Dyn pieryigl i chiwaneu ag ef ydw i! Gwelwch yma. Fl y ilefaa'ai, rhoes gam yn mlaen, ymaflodd yn y pnocar, a plilygodd ef yn fwa gyda'i law fawr fe",e,.ii. "Cymeawch chi of all cadw'ah hun o ngafael i," ebai ef, gan chwyrndiaflu'r prccar piyg- edig yn ei ol o dain y grat, a cttierdded aillan. "Mla.e o'n ediych ytllddyn hawddgar iawn," ebaÓ. Arthur Owien. "Dydw i ddim Jawn'nior gwmpasog, ond pe basa fd'n anos, giall.iswn ddaogos idldo nad oes gen inna ddim liawer salaoh gafael nag yntau." Fel y j'lefanai,. icododd y pjiocaa" duir i fyny, a »hy.» !«tg un plwc, unionodd ef yn ei ol. "Meddyiliwch am. ei haerllug.Tiwydd a'i draba yn fy ngalw yn bob enw 1 Y mae llyn J n rhoi mwy o flas air ein hymchwiliad, pa fodd bynag, a gobeithio na cbaitt' ein ffiinid arwyl, draan, ddiodid^f dim am ei hanochelg t.rwoh, yn gad.,tel y bwystfil liwa i'w diiyn.. (I'w orphen yn ein nesafj