Papur Pawb

DYDD Y CYFRIF i. oedd parti o foneddigesau a bonedd- Ira nil igiori yn mwynhau eu hunain yn Br W ugarda Arglwydd S ar bryd- nawn iiyfryd o hat. Y r aedd cwpl íeuanc, y rfiai* a eigted.d,- ent o dam bren afaliau yn nghornel yr ardd, yn edrych fel pe na buasent mewn oyd- gordiad a'r cwniimi llawen oedd o'u haan- gyllch. f fomeddiges, yr hon oedd fereh bryd- ferth oddeutu dwy ar liugain oed, a ed~ ryohai yn gynhyrifus, ac yr oood ei llygaid yn gwret'olmoni gan ddigofaint. Yr oedd' ei chydymaMi, yi hwn oedd ddlyn tail, goiyguis, at walilt du yn, dechreu biutho, yn pdygu i lawr o'i biaen, gan siarad mewn ton isel ond urfr>iM. Peidiiwidh a cliyweyd ei bod yn ammhos- ifbll,! imjeddlaii.( "Peidiwoh andwyo, fy mywyd." "Etcfh bywiyd," medtdai y ferch, yn wawdlliyd. "Yr ydych wedi byw mwy na banner euch aimgier yn barod." 'GwiModd y Iboil) (jíddwr. "Y maie dyn yn ieuanc yn ddeugain," meddad. "Nid wyf yn cylbuno a chwi am hyna," niodidlai. y ferdh." "Yn mhieh dwy flynedd byddaf yn gadfrildog, ac fel fy mgwraig, byddweh yn lllanw safle ag y ntata gwragedd swyddogioii ieuainc, yn ei chwenyoh yn fwy na dim, ac y unaemb fynydhaf dros ganoi Oiedran eyn oyrhaeddt y saifle hOllO. Bydd genych aw- durdod, yr nyn a wn yr edrycih yn e,i lioifi, aic lilafyd wii..u<ih helladtli, olbliegiid, fel y dywiedais wrrliyrh o'r blaen, y mae genyf ffortiiwn breilM, yr hyn stydd yn fy ligwrnoyd yn anmibynol ar fy mghyflog." "Y mae y piejbhau yna yn demlbasiwn grelf ii ulHihtYlw ferch., nid ûlCiS 'amlheiuiaeith aim hyiny, ond gwiaMi (Mudd ydyw siarad yn eu lryÚch yn awr. NilS ga:tla:f eich pnodi, Walters. Y'r ydydn wedi gofyn i mi bum'' gwaiith, a phe bacon yn gofyn t mi buun oanlt o weiibhiiau, niis gallwn ond rhoddi. i dhwi yr un atebaad." "Ni fualSiNll wedi golfiyn i. chwi. o gwhll, onilbat fy mod wedi oael pob oefniogiaeibh genyoh," medcllai. yn ffyrnig. Edryohjodd Ecliilbh yn w>yl&t arno, a dy- Wedodd: "Y' àyn, pa fod y ineiddiwch ddyweyid y fath bdth? B-eth ydiyoh yn leddwil T "Hyn "Wiyf yn feddwl, nueddai Waiters, m'e;wn tyinihiar "Yir ydiyrfi wedii ynuddwyn tuagaM ftJl ag yr ydydi, yn ddt- amheu, wedi yniddwyn at didiw^i'mau croill, fel] pe na bulasech, yn beioliien oallon o gwibl. Yr ydycih yn oaru cael edeili amgylchu gan lu o edmygwyr, ac y miaa y drafferth a, gymer- allit i'ch pl'esio, a'r etddtLgedd. a ddlango'sant y anatlil alb y lGalO. yn boddio- tioh baJlchder a'ch hunamolrwydd. Yr ydlvcih yn eu ceffnog!iL" "Ba fiodld' y nTeiMiwch siarad a mi fel yna 2" "Ydych, yr ydych. yn eu cafmogi., hyd nes y dleuianlh yn foi'dli 'arnjoch, ac yna teflweh hwynit o'r neffihi mio<r ddiysityr ag y tefl- wch flodiau gwiywiedig ymiailtQi. Ac yr yd- ych yn ctrsgAvyl iddiynt gynreiiyd eu diyisftyru fedy yn diawelj a dliilio o'r ffordd yn os- tymgedig i roddi lie i rurnl1. Ond cofiwoh hyn, nid wyf fi yn foddllawn i gymeryd fy nilr'in felly. ClyrrnygJaiis fy nghalon i ehwi, lad mewn difyrvrah, ond mtewn difrtfwch imawir. Yr ydiych wedi gwmeyd cam mawr a mi, ac ill faddeuaf byifch i clnvi. Daw dydd y (^tfrif nywbryd', a phian y daw, go- fynaJf y ffyrUing ei'tthiaf genych." Nid abebiodd Editlh air, ac heb ddyiveyd ychwaneg, gadawodd hi, 00 ym- unlodd a'r cvvmni. Wedt iddo ei gadiael wrtibi ei rhun, wylllodd Edit-h ddagrau o ddiigofiaiunt. Nad oiedd EtlliiJh yn holol amddifaxl o gallon, ond yr oedd yn d'difeddwl a difalter, hteib gymeryd tierjmljadau metb i ystyriaefch: :ond yr oedd yn defnyddto y galiu ag oedd ei- phrydferffiliwdh yn ei eraill iddi heb ys- byried dlim o'r oanlyniiadau. n. "Y n-iise yn ddyohTymtLIyd, Edith, yn ddy- chrynllyd. Y maenit yn marw fel defaid. Y N.ian'dd a ganialbao na fydld i'r colera graesi yr' afon. o Edrychai EdiliJh Yaughan i fyny i wyneb ei phriod, yr hwn a siiamdai a hi. Yr oedd yr haul Indiiaidd yn boeitlh aimarferol, ac yr oedd Oapben Vauglliaii mewydd ddyohweJyd' o'r paraAlfe boreaioll. "Nid oes ofn arnaf," meddai ei wraig. "Y maenb yn dyweyd nad ydiyw cSliera yn croasi. y dwfr." "Gwir," meddat. Gapten Vaughan, "ond yr wyf newydd glywed fod Watson a Mau- rice wedi marw a Safodtt i gymeryd ei ainadll. "Beltili am hyrny 1" gofynai ei wrai g. "Dim ond Williams sydd wedi ei arbed, ac os. bydd ef farw, bydd yn rhaid i un olhonoon gymieiryd ei Ie." Grwieiwiodd Edith. "Y InJac y cadfrddog yn fy nghaisliau." dJywediaii ei, phriod, yn hiihlelliach; "ac yr wiyf br'on yin sicr as bydd yn rihaid i rywun fyned mai myfi a ga fymed." Yr oedd EddJh ar fin ttibeb pan y tynwyd eu aylw gan swn traed oeiffyl yn ruesau ar garlam, ac yclhydtg fynydau yn ddiwedcter- adh, d/aieifch swyddjog ieuanc ar garJaiin i'r bungafiow. "Bu WilliJaans farw (nett'hnwr, yn mhen ychydig oriau ar ol WaJtson a Maurice," meddai y negeisydd, yn fryeiog; "ac y mac y oadfridog yn dymuno eitsh gwel'ed chwi, Vaugfhian, ar uinwaibh." Edryohodd Capten Yau^har. a'i hriodl ar eu gillydd. Yina triodd y captein ar ei sawdl, ac aetih ymailbh hcib yngan gair. "Y maie yri gywilyddus, Mrs Yaughan," IdeiM. y swydidiog ieuanc, "Y 'ma!e banner y beuhgyn yn y fvddin wedi cynnyg eu hun- ¿¡(In yn wirfoddiol i fyned yn Me each priod. Bu Willie Tibamsiotn yn bey nan am gaell miyned; dywedai lei fod wedi oael y coleia ddwsiimaiu o 'wei'thmM, ,a, fod ef yn proof yn erbyn ymosiodfcadlaiu y geri marwol. Heb- law hyny, y mfaa efe wedV bod un fiynedd ar bymittfreg yn Indiia, ac nid yw eioh priod and nelwyd ddod alan y tro cymbaf. Y mlaia y cadfridog yn angherifil." Eistsddai 'Edith ar gadair. fed ps buaisai wedi ei "tihrci yn gareg. Yr oedd y Gaipten Yaughan wiedi eniilll ci serohiadau o'r diwedd, ac yr oedd wedi rhoddi eii chalon iddo yn llwyr; oblegid, er lei bod yn naturidl ddijfeddwl holf o ledmygeldd pawb, yr oedd ganddi, er hynty, galon dynara. sterchus. Nid oedd; ond tri miis. er pan oeddynib yn br* od, ac yr oeddynJb newyidd ddod i Indiia i ymuno a'r fyddin, yr hon fyddin, fell y digwyddodd, oedd yn oaeil ei rheoli gan ben gaii ad Edith, sef WaJlt&ns, yr hwn oedd yn awr yn gad- fridog. Gydag ymdredh imawr Ivwyddlddd Edrfhhi i feiflibrolii êi t118li:mlladau, a diywedoddl "Dijolloh yn, fawr i chwi, Mr Wilson, am eVdh' qyd^ymidleimlllad:. Bydld li mlirt'odl wiioyd ei ddyledswydd." Yn lhwyr y prydnawn. hwnw, aeth Mrs Yauglhan allan yn ddistaw, a olian farcihog- aieith ar ei plwmi, bychan, gyrodd yinaith i'r il\1le yr aroisiai y Oadfridog Walters. Ed- riyclhiaii y gwas brodorol, yr hwn aï. cyn- niortftxwyiai i ddisgyn, yn syn arm, ac oedlar yohydig pan y gorcliymynodd gacl mynied i brieisienncCdieb ei feint-r; onid gydiag ysigyd- wad aiwidurdodol i'w Tkw, diywedtodd wrtiho am sefyffl nalm odhr, a cherddodd i fewn i'r bumgailow. Yr oedd y Oadfridog Walltiers yn sefyll a'i. gefn ait, yn tanio sigar, pan ddaeth hi. i fewn i'r ysltafeH. Wrltih glywed swn traed o'T tu oil, trodd, a chyfl'rodd ychiyn.Mg pan weftiodd pwy oedd ei ymwelydd; ond gall adfeddiianinu ei hun, estynodd. gadiair iid-di, a dheiisilodd ganddi eisbedd. Ond sefyll a wnaebh Mrs Yaughan. er hyny. "Yr ydych yn arnfon fy' ngwr i, ganol y oolera, y Cadfridog Waltes," meddad, yn wylfc. "lklbh am hyny T' mcdd;ti y cadfridog, yn araf. "Ac yr ydych yin gwmeiyd hyiny yn rerrbyn erfyniadan erietilll—anilwyr pnofiadoi lac ew- yillylsgiar i fjjnied, a hiwiytihiaii wedi ,e,i%n arnodh. aan gaell anynedi yn ei le." "A yw each gwr wedi. eiidh anfon yima i ddladteu/ 'dlrlo^bo?" gjoiflyn'odd y oadfridog, anewn gwawd. r, "Nadda. Ac nii fuaslai yn oamiatau i mi ddod ar un oyf'^if, p3 y gwybuasiai fy mod ar fwriad i cModl. DaleiMliUlmyma lieib yn wybod iddo. 0 truigarhiawch wrtliyf, Gadifridlog! Pieiildiwoh. ia thori fy nghalon Ouddiodd1 ei gwyneh a'i dwykw, a thor- odd alttan i wylo yn uchel." "Mrs Yaughan, miadd|ai y cadfridlog, gam gadw ei lygaid arni, a M'larad yn araf, "Tfir blyimeidd yn CJll, yr oeddydh chwi a lUMimau yn sefyll wyneb yn wyneb o'r blaen ond yr oedd rein gefjilfa yn waihanofl. Myfi oedd yn y pryld hyiny, a dymunai.s arnooh i beidio dVnystrio fy mywyd, a tlioii fy ngfhiailon. Ond ni wniaiethodh, ond t^hwieir- thin arinaf. A ydych dhwi yn cofio ? Dy- wedladis wrthych y pnyd hirny, pan. ddenai! dydd y cyfriif y mymwn y ffyr.ing ei'thaf. A ydydli dhrwi yn cofio? Weil, y maei dydd y cyfrilf wedi diod' Dilynwyd tliyn gan ddisibawrwydd am ys- paid, ac wryClai Mils Yaughan yn uchel. did iOias ¡gel1!yrdh ddiinii 'brugjajredd ?" mieiddlad, o"r diweddl. "Ntd oes tri mis er pain ydlYiIll yn briiod, sic yir wyf yn eii garu mor amwyl." "Fy aniwyl Mrs Va,uiglhan," meiddai y cad- fridog, "yr yiftyoln feW pe buaseioh yn se'er y bydd cidln gwr farw o'r co&iera. Yr wyf fi fy hun wedi bod yn ei ganol lawer o