Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

1 article on this Page

P'LE ROEDD Y PRIODFAB?

News
Cite
Share

P'LE ROEDD Y PRIODFAB? (Parhad.) KptpSjR oeddwn yn ceisio dyfalu pa oleuni oedd Arthur Owen yn ei gael iiiiill oddiar y ffaith fod y llythyrau wecti eu hargraph-lythrenu, yn hyt- rach na'u bysgnfenu yn y dull ar- fer,ot. Yr oeddwn yn meithu deall, hefyd, paham na fuasai yn gallu rhoddi. rhyw obaith d'r rerch ieuanc y cawsai weled ei Daniel DaAtes drachefn, a phaham yr oedd yn ci chynghori i'w aJStudio o'ii chof, os nad oedd wBrdri gwneyel rhyw droaedd gwaeth na chyf- arfod a damwain neu berygl. Yr oeddwn wedt, cael cynnifer o resymaoi dros gredu yn t ngalluoedd fy lien gyfail'l, a'l ynl anghyifre- din i wedthio (i ddaimcarion allan, ac yr oedd- wn yn teiimlo fod yn rhaid fod ganddo ryw stil gr,:ff am y sicrwydd oedd ganddo o gael allan y dirgellwch yr oedd wedi cael ei [llw LIw ddatguddito. Po fwyaf oeddwn T'n gei.w wneyd i ddatrys y diirgellwoh, by wy Half yn y byd yr oeddwn yn gwel'd pethau yn myn'd. Gadleiwds ef yn pwffian ei bibell gllai dan y gohaiith y (byddai pe'bhau wedi diechreu gwella erbyn y deuwii yn ol brydnawn dran- oeth, ac y byddai gwawr gobaith wedi toil, ar ditiftaiiiad rhyfeddol piiodfab Miss Mary Edwards. Dranoet^ yr oedd ge-nyf amryiv ddyledswyddau pwysig t'w cyflawni fy iiiman fel mad cael a chael oedd i mi dial y tren oedd yn cyrhaedd fy nghyfailil erbyn chweoh o'r glooh y prydiiawil. Cefais Arthur Owen ar ben ei hun, yn hanne>r cysgu, wedi cyrlio ei hun i fyny yn (Ï, gadtir fnuoli.au. Yr oedd y bwrdd yn llawii o Ibotellau a phibau, a'r y.scafell yn Hawn o arogi llym hydro-cIi loi id acid, ac yn dywcyd i mi e& fpd w-ecii' f.reuhjr pryd- nawn mewn gwaiibh fferyilol, yr hwn oedd m.)r faoff oliono. "Wel, ydyoh chwi wedi gorpli.^i datguduio y dr.rgelwch erbyn hyn ?" "Doedd yna ddk 111 dirgelwch yn y peth o gwbl, er, fel v elywedtis ddoe, mae rh:.i 0 r many'Iion yn ddyddorol iawn. Yr wig resyn ydyw nad oes yr un gyfraith i gospi'r cLh vrv 11. male, liruaf ofn." "Pwy oedd o'n ta 1" ebai finnau, "a pha amoaxi oedd ganddo i adaci M'3 Mary Ed- wards ?" „ Prin yr oedd y cwestivrn wedi dyfod alian o'm genau, a chyn t Arthur Owen gaei am^r 1 agcr ti. wefusau i ate6, clywem ¡.:wn trotd yn y cynibeidd, a chnoc ar y drw.. "H wn ydyw liysdad y fereli ieuanc. Mr Morgan RanCes," (bai Mr Owen. "Mi ysgrifenodd aitaf fi i ..dy'.v.'yd y by.Ul-ai yma a;t) ohwech 0'11" gloch. Ibwdl i meWll 1" Yr oedd y d*n a dda^ih i mewn yii ddyn 'ljt.i, tuar fcaldra ca.io'«.g, tua deg ar Ini- gLip oed, wedi cilOio yn Itwyr o gylch ei vyiieb a ohroen m :lvjilw*yd ganddo, a dull gwenieitliiioll ganddo, a liygaid byndiain t ar a diyfrwys Taflodd edrychiad ymufynFat bob nn olionom, gan cldodi ei liet silc ar y bwrd l writli ochr y mur, a cban wneyd ychydig ymgrymiad, edsfceiddodd i lawr yn y gadair nesalf alto. "Prydnawn da. Mr Morgan HameR," ebÜ Arthur Owen. "Rydw i'n ineddwl fod y llythyr argrapli-lytlirenol yma oddiwrthycli chwi, yn yr hwn yr ydlych, yn cyturio i'm cyfarfod am ohwieoh, o'r gloch ?" "Ie, syr. Mae arna i ofn fy mod i dkpyn yn ddiweddar, ond dydw i ddim yn hollLol fcistr arnaf fy hun. Mae'n ddrwg gen t. fod Miss Edwards wedi bod yn ciloli trwMo ell wi ar y maiter byclian yma, oherwydd yr ydw L'n ineddwl y byddai yn llawer gwei'l peidio gOllcH cawaau fel hyn o flaen y cy- iioedd. Yn holiol Y11 erbyn fy ewyllys i y daetli t-t., end geli,eith gyifrous a brwdfrydig ydyw, fel y gaiM etch bod wedÎ. sylw", ac nid hawdd ydyw ei pherswadio hi pan fyddo wedi gwneyd ei meddwl i fyny ar rywbefch. Wrlbh gwrd, doeddwn i ddim yn memdio rhyw gymstnt am danooh chwi, oherwydd dydaoh cl:<. dc'if m yn perthyn i'r hed tgeul- waid swyddogofl., ond IliId pBibh dymunol iawn ydyw ». aflwydd teu'luol fel hyn fyned 1 glustiau pawb. Heblaw hyny, y mwe'n gost afreidiol, oherwydd sut bosibl y galleoh chwi eldou 1.0 hyd i'r Darnel oavies yma 1; "I'r giwi&hw'yneb," lebai Arr,hur Owen, "llwe genyf, fi bob rheswm i gredu y gailaf ddjod g hyd i Mr Daniel! Davues." Cyffrodd Mr Morgan Harries, a syrbh- iodd ei fenyg 01 ddwylaw. "Mae'n dda gen fy nghalon 1 glywed hyny," ebai ef. I! "i'eth .rhyfedd iiawn ydyw," ebai Mr Ar- thur Owen, "y ge'iri.r gwineiyd argraph-lyth- renwr mor wahanfodoll a'r dyn fydd yn yni- c.dined ei lawysgnJ ei hun. Os na fydda nhw yn hollbi newydd, does dim dau ohon- ylit yn ysgiibenu yr un fatlh a'u giilydd. Y mat: srliai lly,trL T"C au Y I gw isgo 111 wy na'u nnydd, a dyai rhai ohonynt ddim yn gwisgo ond ar un ochr. Y11 awr, edrychweh chwi ar y nodyn hwn o'r tiddoch chwi, :\1.: Bór, ries, y cysylltnod yma, a'r hiTnord uwch yr 'a,' y mae yna o ddiiffyg yn yr 'r,' yna Lmj trv, ac y mae rhan or hi r i-d wedi guisgo 1 Ifwrdd,, heblaw pedwar ar eldeg o be'diau lerreiill yr wyf wedi sylwi aniyn^ ond y mae hynyma yn ddigon." "Yr yda nii. yn gwiieyd ein holl ohebiaetli gyda'r argrapli-lytlireiiau hyn, ac y mien berffLiibh boEÏlbleu bod wedi gwltigo ychydig t-rbyn hyn," eiba tin hyniw'elydd, gan ed- rych yn graph ar Arthur Owien, gyida'i Ily- gaid bychan treiddgar.' "Ac yn awir, mi ddangoisaf i chwi both dyddorol angliyii';redin, Mr Harries," ebai Arthur Owen. "Rydw i'u meddw'l am ysg- riifenu ■er'thygl 1111 o'r dyddHau nesaf yum ar yr airgraph Jlyithrenytld] a'i gyayUCiiiad a bliros- eddau. Miae liwna'n bwnc sydd wec\. tyiiu fy sylw li t'r s tro bedhicli. Y mae genyf yma' bedwair o lytbhyrau sydd yn arwyddo eu bod wedi idyfod o dan law y dyn syad ar golll. Y ma.e'r pedwar wedi eu liargrapll- lybh'renu. Nitt yn unig mae y diffygúoll a nodais yn p'erbhyn i 'bob un ohonynt, ond y mae y ipe,dw,ar ar tueieg ereill, luefyd, y oyf- eiiiiaiis albynt, os cymerwch ohwi y draffertbli o sylrvu arnyn't drwy fy ngwydrau i. Nieidli-oddl Mr Harii.es I fyny o'¡i gadair, ac yimaflodid yn ei licit. "Alia i ddim gwas- tratfu amser gyda rhyw tfwfori ic-Ldigedig fel hyn, Mr Cw!en," ebai ef. 'Os gellwidli chwi ddial y dyn, daliwelr ef, a gadewch i nJ. wyfboid pan wnewoh chwi." "Wribh, gwrs," ebaii Arthur Owen, gan lamu dtrosodd, a rhioddi tIP i'r agoriad yn y drws. "MS adawaf fi i ohwi wybod, gan hyny, fy mod wedi ei ddal 0 "Beltn, yn mha le?' gwaeddai Mr Har- ries, gan wiyneb-lasu, a't. wefusau wedi. troi yn wehv, gan lodrych oï. gwnnpasi .fel ky I god en. mewn trap. "O, neith hi mo'r tro, nedth hi byth mo'i tro, dim perygil," eibai Arthur Owen yri' ddaribwyllol. ''Mae'n anmhosibl myned aiHaii ohono, Mr Harries.. Mae po'bpeth yn rliy amliwg,, a chompU ment gwael oedd liwuW | a ddywledasoch, fod yn annihiosibl i mi ddod o hyd i'r troseddwir, a dratitod cwlwm mor hawdd. I)rylia"r o-wirl Eisteddwch i lawr, a gadewch i nli gaetl ymgom ar y mater." YmloKiyngodd 'tfn |hyanweLjydd i gadair, gyda gwynelD gwielw, a gloewder chwys oeIt ar ei. rudd. "Dydi 10—idyd'i o ddifn-i-yii drosedd cosp- ad wy," ebai lef, yn faleisus. "Mac arna i ofn garw iawn nad ydyw." ebai Arthur Owen. "Ond rhyngoin ni a'n. gilydd, Ha.rxi.es, yr oedd o'n dro creulon. hunanol, diaidd, dieflig, a mielldigedig, ac yn fwy felly nak un adhos fu o fy m'laen i erioeid. Yn awr. gadewch i. ni redeg dros res'tr y digwyddiadau fel y cymerasant le, a chywirwch chwithau fi os byddaf yn cam- gymteryd." Eistbeddai y diyn yn oei, gadair, a'i ben i lawr, fel un wedi ei liollol orthreohu. Safari Arthur OwerL yn liolliol ddidaro, a'i ddwylaw yn mhlletli, !a' daradai yn hytrach wrtho i hun, nac wrbhi netb arall. "Fe briiododd y dyn ddynes lawer iawn hynaolu nag ef ei Iran, er niwyn ci. harian," ebat. ef, "ac vr oedd o yn mwynhau arian y ferch ayn luretl ag y byddai yn ibyw gyda hwy. Yr oedd yn ,swm go lew, i bobl o'u sefylfa hwy, a buasiai ei golli yn gwneyd gwlahaniaelph ^fr^ol. Yr oeddij yin warthy gwnieycl ymdrech t'w dyogelu. Yr oedd yr eneifch yn hawddgar a Ihynaws, ac yn sieroli- og a thwryimngalon yn lei ffordd, fel yr oedd ynaml wg gyd,a't manteliflon personol a pho b. peith, yn ngliydia'i hanian, na adewid xddi fod yn Mr yn songl. Yn awr,, "buasad ei pihiifodas yr un peth a clioHi o'r hyn Heiat gan' punt yn y flwyddyn, ac yn awr edrycli- wch ehwi heth y mae ei. hanwyl gariadus lysdad yn ci wmeiyd 'i rodldti aititailfa ar hyny. Y maro yn d-yftisio poib cynllun i'w chadw garbref, ac yn gwahardd iddi gwmni rliai 01 hoedran ei hun. Ond buan y mat) yn gwol- ed 11a phiarliai hyny byth. Fe ddaetli yr enetli yn anevsniwyth, ac 1 liawlio ci hiawn- dcrau ei hunan, ac i idelabga.11 ei bwiiad pen- deirfynol i fyned i ddawns neiillduol. Beth mae Cii liysdad 'medrus yn ei wneyd y pryd hwnw I Y mae yn dyfeitiio cynllun sydd yn adlewyrdliu niwy o glod i'w ben nac i'w galon. Gyela chydsiyTiiad a chydweithrediacT ei wraig, y niao yn gwisgo gwisg dwyllloelrus, ac yn cuddio y par llygaid yna a apedtols 1'IwieeMg, w yn mwgwdmbhio'r o-wyneb yna a nnvstash a barf dlewdrwcli, ynenhudldo llai-s clir yna mewn gwichlais cryolyd, ale, wirlth gymeryd mantais ar fod .ffan°yr'eneitli olwg byr, y mae'n ymelldangos yn y ddlawns. dan yr enw Daniel Davies, ac yn caetw cariadon ittrei'll draw drwy garu yr enelth ei. hunan." "Doedd! 10 ddsm ond oliwareu ar y (lech- reu," ebai ein hfymwelydd. "Ddaru ni er-