Papur Pawb

CAMGYMERIAD 'SMALA thalaf fi byth ffyrlirig—Da wnaf, does y|gf§ dim llawer o berygl, hyd yn nod pe gjfjgyy byddai raid i mi fyn'd l'r carchar am hyny ac i lawr a dwrn fy nhad ar y bwrdd gyda nertli. Echdoe oedd y iro cyntaf i fy nhad ffurfio'r gydnabyddiaeth gyniaf a'r Ilys sirol. Yr oedd wedi cael ei ;vysio gan fasnachwr o'r dref am y gweddill o ryw gyfrif a ystyriai yn grogbris anghynawn. Galwai y barnwr yn "ddyhiryn diegwyddor, "ac o'r diwedd datganodd ei ben- derfyniad i ddilyn esiampl yr anwyl Mr Pick- wick nag ymostwng i'r fath annhegwch. "Ond, fy nhad," meddwn innau mewn ar- swyd a syndod, "beth a wna nhw os na thel- wch chwi ? Raid i ni i gyd fyn'd i'r carchar ?'' "Na raid, fy anwylyd," meddai fy nhad, "ddim yn hollol felly vchwaith mi fydd i'r Lys ddwyn allan attafaeliad, a gyru y swyddog sirol, neu beili'r cwrt bach, fel y gelwir ef, 1 gymeryd meddiant o bobpeth hyd nes y telir yr arian, ond yr ydw i'n meddwl y gwnaf fi hi yn iiaws iddo fyned i'r lleuad na dyfod i mewn yma." Attafaelu Beili'r cwrt! Beth mae nhw'n feddwl ? Y mae arna i ofn gofyn i nhad, mae o'n edrych mor groes. "Mary," meddai fy nhad o'r diwedd, "rhaid i mi fyned i ffwrdd cyn belled a'r Amwythig yfory, ac yr oeddwn i'n meddwl y byddai yn ddoeth ymgynghori a Mr Morton ieuanc. Dydw i ddim yn gwybod llawer am dano ef, ond yr oedd ei ewythr, yr hen Morton, yn cael ei vstyried bob amser yn gyfreithiwr da, ac efallai bod ei nai yn dilyii ei esiampl. Mi ysgrifenais ddoe, i ofyn idd'o fy nghyfarfoct yma, gan fod arnaf eisieu ei weled yn iighylch y prydlesoedd hyny, ond mae'n ymddangos ei fod yn lily brysur, neu hwyrach nad ydyw fy Uythyr wedi ei gyrhaedd." Nid yw fy nhad yn cymeryd ar ei galon hysbysu dim yn mhellach na hyna heno, gan hyny yr wyf yn dymuno iddo "Nos dawch ac yn myned i orphwys ac i freu- ddwydio am attafaeliadau, a swyddogion llys- oedd sirol, a llofruddion wedi eu gollwng yn rhydd yn cymeryd meddiant o bobpeth. Y boreu canlynol, wrth ddyfod i lawr i frecwast, yr wyf yn cael allan fod fy nhad wedi cych- wyn yn foreu i'r Amwythig, ac wedi rhoddi gorchyinyn caeth cyn cychwyn i gadw'r porth yn gloedig yn ei abseniiokleb, ac i bcidio agor i undyn byw ar un cyfrif. "Ond i ba beth y gwnawn ni hyny, Jane ?" meddwyf finnau, wrth yr hen gogyddes. "I gadw'r beiliaid allan, Miss," meddai Jane. "Ond betli ydyw attafaelu, a dyn yn cy- meryd meddiant a pliethau felly 1" gcfynais. "A welsocli chwi, erioed beth felly?" "Dim ond unwaith, Miss, ac yr oedd hyny yn llawn digon. Y beili yw'r dyn sy'n dwad i gymeryd meddiant o bobpeth, a phan ddaw ef, neu rai o'i ddynion i mewn i dy, mae nhw'n gwerthu yr holil ddodrefn a phobpeth y gallant ddod o hyd iddo, a dyna'r peth mae nhw vn alw yn attafaelu." "Ond, Jane," meddwn innau, "os cadwn ni y drysau yn nghlo sut y galla nhw ddyfod i mewn 1" "Yr argen fawr, Miss," meddai Jane, "mi fasacli yn synu mor glyfar ydyw nhw; Os bydd arnyn nhw eisieu myn'd i mewn i dy o ddifrif calon, mae nhw yn arfer pob math o strywiau. Yr ydw i'n cofio pan oedd y beili- aid yn nhy fewyth John. Yr oedd o wedi eu cadw nhw allan am yn agos i dair wythnos, pan, un diwrnod, dyma hen drol yn tori i lawr, bron yn union ar gyfer drws ei dy, a'r dreifar yn cael ei daflu i lawr i ganol y ffordd, lie 'roedd o'n gorwedd f.ei yn iarw. Yr oedd fy ewyth yn un calonfeddai iawn, ac mi aeth allan i helpio'r dreifar i godi ar ei draed. '0 meddai'r dyn, gan xuddfan. 'Dcwch i mewn i orphwys am dipyn,' meddai f ewyth, 'gael i mi gael gwel'd yn mha le yr ydych wedi caal niwed.' "A chyda hyny y mae o yn ei helpio fo i hel 'i gymaJa clwyfedig i'r ty. 'Eisteddwch i lawr, a gwnewch eich hun yn gartrefol,' meddai f'ewyth. 'Dioleh i cliwi, mi wnaf,' meddai'r hen rascal drwg, gan odwng ei hen gorpwys hyll i'r gadair. Y fi ydi'r dyn mewn possession,' meddai fOI, gan dynu warant fawr allan o'i hen boced seimlyd, 'gan hyny, talwch 1 mi fel Samaritan da rwan,' medda,il fo, 'onide, mi werta i bob affliw o ddodrefn sydd yn y ty yiiia., 11 Yna y mae Jane yn ratlio yn mlaen i ddy- weyd hanes beiliaid a'u hystrywiiau nes oeddwn i yn dechreu edrych arnynt fel rhyw fodau annaearol ac arswydus. Wedi boreu- fwyd, ac i minnau orphen fy nyledswyddau teuluaidd, cymerais lyfr gyda mi hyd yinyl y porth i gael darllen ychydig mewn lionyddwch. Cyn i mi ddarllen ond ychydig iinellau, clywn gvfarthiad o'r tuallan i'r porth, yr hyn a'm cyffrodd. "Yr wyf yn sicr mai cyfarthiad Ffan ydyw hwnvna," meddwyf, "sut bynag y mae hi wedi gallu myned dan y glwyd, y mae hi yn ym- ladd hefo rhyw ast arall, ac mae hi'n siwr o gael ei lladd ryw ddiwrnod!" Codais o'm heisteddle, ymeflais yn yr agor- iad ac agorais y porth,. Cymerais ysgubell oedd yn digwydd bod yn y lie yn fy llaw, ac heb feddwl am feili na cheisbwl, rhuthrais allan i'r ffordd i edrych am Ffan druan, yr hon oedd yn ngafael creulawn un o'r corgwn mileiniaf yn y fro. Hu'm am hir amser yn ceisio eu gwahanu, ac wedi i mi achub Ffan, rhuthrodd y corgi i mi, gan ymaflyd yn ngodreu fy ngwisg, gan ei hysgwyd a'i hysgytian fel pe buasai lygod- en tfrengig. Rhuthrodd boneddwr yn mlaen, a chydag ergyd neu ddwy a'i ffon, a yrodd y corgi i ffwrdd. Ymeflais yn Ffan, a chychwynais tua'r ardd, ond yr oedd y ci wedi rhwygo godreu fy ngwisg, a rhoadais mnau fy nhroed yn y rhwyg, a buaswn yn mesur fy hyd ar y llwybr onibai i fraich gref gael ei hestyn allan melwn pryd i'm dal i fyny. "Peidiwcli ag ofni," meddai, gyda llais hawddgar, "does dim perygl." "O dioleh yn fawr i chwi," meddwyf fin- nau. Edrychais arno am y tro cyntaf fel fy am- ddiffynydd, a cliyfa-rfvdidodcl fy llygaid a phar o lygaid gwineu yn llawn llonder. "Y creadur rhyfedd," meddwyf, "beth mae o yn llygadu arnaf fi." Cyfodais gudynau fy ngwallt oddiar fy aeliau, ac ar unwaith filach- ioidd i'm meddwl—"Y dyn yn dyfod 1 gymeryd meddiant! Rhaid mai beili ydyw, ac yr wyf wedi ei ollwng i mewn. Mi gollwn ein holl ddodrefn-mae o'n myn'd i gymeryd meddiant o bobpeth." "Yr ydw i yn ddiolchgar iawn i chwi," meddwyf, ond naf fi ddim eich trwblo yn mhellach," a phrysurais i agor y porth iddo ddychwelyd. "Begio'ch pardwn," meddai yn foesgar, "ai iiid y Neuadd ydyw lion, lie mae Mr Bowen yn byw ?" "Ie," meddwyf finnau, "ond nid ydyw ef ei hun gartref, ac nid wyf yn gwybod pa bryd y daw adref. Byddai yn well i chwi alw eto." "Mi arhosaf fi nes y daw," meddai yntau, "byddai yn ddrwg genyf fethu cael ei weled, oherwydd yr wyf wedi dyfod o gryn bellder, yn nghylch rhyw achos cyfreithiol; yr wyf yn meddwl ei fod wedi bod yn fy nisgwyl. Yr ydw i'n meddwl y byddai yn well i mi ddifyru fy hun o gwmpasi yr ardd, os eania- tewch i mi." "Fel y mynwch chwi," meddwn innau, gan brysuro i'r ty i ddyweyd y newydd arswydus i'r gogyddes. Bolltiais y drws, ac edrychais drwy gongl y ffenestr, a dyna lie 'roedd 0 yn yr un man yn goleuo ei cigar. Y fath ddigywileidd-dra "Ond beth ydwyf fi i wneyd?" meddwyf wrthyf fy hun. "Yr wyf yn ddigon siwr nad ydyw Yt rhodiana o gwmpas yr ardd yi; ddim ond esgus ac nid yw beili wedi'r cwbl ond dyn." Yr oeddwri bron a myn'di il gyfaddef i mi fy hun fy mod wedi fy ligorchfygu, pan ddaeth y dryohfeddwl hirJdisgwy liedig yn miaen. Myfi bit dal yr aderyn eto. "Mi a'i liia-rweiniaf ef i'r anialwch, ein han- ialwch ni ein hunain, ac a'i cadwaf yno hyd oni ddychwelo fy nhad!" Lie gwyllt, aiighyfannedd, dros ben draw'r ard I yw "Ein hanklwch" ni, a, phell oddi- wrth y ffordd, wedi ei gau o gwmpas1 a mur- iau uchel, a drws derw cryf i fyned i mewn iddo. Aethuni yn araf ac yn ddistaw drwy y conservatory, drwy ystiyw grwydro yn m-hlith y llwyni nes cyrhaedd yr anialwch. Gwth- iais y drws yn agored, ac aethuni i ^ewn Rhyw fangre laith annifyr ydyw, fel daeardy rhyw hen gastell Does dim oddimewn ond rhaw, hen gribin, a stol. Cymerais y rhai hyny i ffwrdid, petrusais yn nghylch y stol, ond gorchfygwyd fy nghyd- ymdeimlad. "Na," meddwyf wrthyf fy hun, "allan y rhaid i ti fyn'd, os ydyw yn flinedig, rhaid iddo bistedd ar y llawr. Byddet hefyd yn rhy gyfleus fel hwrdd-beiriant," a theflais hi allan gvda'r rhaw a'r eribyn. Fy ngorchwyl nesaf ydyw cael golwg ar y do. Y mae hwn bron a fy nhrechu. Y mae wedi rhydu, fel o'r braidd yr wyf yn gallu troi yr agoriad ynddo. Ond y mae potelaid fechan o olew yn ymyl, a pluen ar y llawr. Pobpeth yn iawn. Cymerais y bluen, a dodais olew yn y clo, ac wrth wneyd hyny troais fy llygaid, a phwy oedd yn fy ymyl ond yr estron. "A gaf fi eich cyniiorthwyo ?" meddai, ac heb aros am fy nghaniatad y mae i lawr ar ei liniau yn trin y clo. "Rwvf yn meddwl ei fod yn iawn yrwan, dim ond ei fod braidd yn rhydlyd," meddai, "ond y mae'r agoriad yn troi, a'r clo yn gweithio." 11 Y mae yn awr yn troi ymaith, gan sychu ei ddwylaw, ac yn cyfeirio tua'r ardd.