Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Hide Articles List
5 articles on this Page
,COLEUDY Y SKERRIES
News
Cite
Share
COLEUDY Y SKERRIES Nifer o ynysoedd) creigiog gyferbyn a thraeth gogledd-orllewinol Ynys Mon, dwy filldir gogledd-orllewinol o Pwynt Carmel, ac wyth a chwarter gogledd-wrth-ddwyrain o Gaergybi, ydyw'r Skemes. Gelwir y fan yn Gyniraeg with yr enw Ynys y Moel- rhoniaid, hyny ydyw, Ynys y Morioi. Er mor greigiog ydyw y lie, tyf yno fwyel i'r ychydig ddefaid a chwningod a geir rhwiig yl ereigiau. Yn 1714, codwyd goleudy ar uchaf y ereigiau, yn dangos goleuni 117 troedfedd o uchder, ac yn weledig bymtheg milldir o iiordd. Dywedir y perthynai yr ynys gynt, i Eglwys Gadeiriol Bangor, aw- durdodau yr hon a honent yr unig hawl i bysgodaeth glanau yr ynys. Gwrthwyneb- wyd yr hawl hwn gan Griffiths, o'r Penrhyn, ond yn 1495, adhawliwyd y bysgodaeth gan yr Esgob Dean, yr hwn a aeth yn bersonol i'r lie ac a fachodd yno 28 o bysgod. An- fonodd Syr William Griffith ei fab a dynion ereill ar ol gweision yr Esgob i gymeryd y pysgod oddiarnynt, ond gorfu i'r barwnig wneyd iawn i'r Esgob am y camwri. Ar ol hyn daeth Nicholas Robinson yn mlaen gyda rnwy o eofndra, ac a gymerodd feddiant o'r. ynys i un o'i feibion. Meddiannwyd hi ar ol hyn gan William Robinson, Monaclidy, Mon, a Gwersyllt, sir Ddinbych, yr hWll a foddodd. mewn ystorin wrth ddychwelyd o'r ynys. Dywedir y dygai y lie elw o 20,000p yn 1835 ar blynyddoedd blaenorol i M. Jones, Ysw., oddiwrth longau a elent heibio a phethau ereill. Gwerthwyd y fan i'r Trinity Board y flwyddyn hono, meddir, am 445,000p. Tyra adar gwylltion yma yn lluaws mawr. Dywedir fod. taith air y mor i'r ynys ar dywydd braf yn liynod ddymunol ac iachusol.
YR HEN GEFANBYRIAETH
News
Cite
Share
YR HEN GEFANBYRIAETH Ty'nycefn oedd enw ei gartref, ond "yr Hen Gefanbyriaeth" oedd yr enw wrth ba un yr adwaenid ef. Gof ydoedd wrth ei alwedigaeth, ac yr oedd yn dra hoff o ddyfod adre'r nos wedi mewian, fel y dywod rhai, "wedi troi y d!rol," meddai y lleill; ac yr oedd gan y Vulcan hwn ddau fab yn tyfu fyny, ac yr oedd ar y gweinidog ofn y bycldai i ddylaiiwad y tad effeithio yn ddrygionus arnynt hwy. Wedi digwydd ei gyfarfod un diwrnod pan oedd bron a methu cerdded adref, dywedodd y gweinidog :— "Wel, wel, Robert Jones, dull ofnadwy 0 ddwyn eich dau fab i fyny ydi hwn. Beth ydveh elirw i n ddisgwyl ddalY ohonyn nhw gyda thad mor feddw a hyn ?" Er fod ei goesau bron a methu ei ddal, yr oedd yr Hen Gefanbyriaeth yn teimlo yr ergyd i'r byw, ac edrychodd yn siriol a dihoced yn ngwyneb y gweinidog, a, dy- wedodd — "Meistar anwvl, rydw i'n disgwyl gwneyd nnvy o fy nau fachgen nag sydd ddichonadwy i chwi wneyd o'ch dau fab eich hunan." ^feut mae hyny'n bod, Robert Jones ?" ""Wei, syr, rydw i'n disgwyl eu gwneyd ^liwn well dynion na'u tad."
BYW, A GADAEL I EREILL FYW
News
Cite
Share
BYW, A GADAEL I EREILL FYW "Edrych ar y prysglwyni yna, a'r dyrysni dreiniog yna yn ymdyru ac yn ymwthio mor hyf ac annioddefol o'n cwmpas ni," meddai y dderwen wrth y ffawydden oedranus. "Ie, fy arglwydd," meddai'r ifawyddeii yn barchus, "mae'r petha gwirion yn hoffi nawdd ac amdditfyn ein canghenau llydaii- fawrt ni; ac mewn gwirionedd, mae'r lie yn llawer gwell na phe na buasai yna ddim byd yn tyfu, dim ond ein. boiiau pi-aff, ein gwreiddiau corphol, a'n brigau tewdrweh ni; y mae yn bleser edrych ar eu ffurfiau tyner yn ymgiymu ac yn ohwylio yn yr aw el." "Pw meddai'r pron derw; "sut y medri di ddyweyd fod y lie yn well nag oedd o cyn iddyn nhw ddyfod yna ? Nid oeddyt ti ond cneuen pan gefais i y lie i mi fy hunan am lawer tyinhor maith, ac ni wydcloet ddim." "Gwir," meddai v ffawydden "ac, a, chofio o ba le y tarddais, allaf fi ddim cenfigenu wrth y rhai sydd wedi tarddu o bethau distadi, a deohreuad isel, eu bod nhw'n ceisio efelychu ein twf 3ii. Efallai fod gormod o amser wedi myned heiblo er pan oedd eich arglwyddiaeth yn fesen i ciiwi allu cydymdeimlo fel yr wyf li."
DISGWYL LLYTHYRAU
News
Cite
Share
DISGWYL LLYTHYRAU Golygfa Llythyrdy Cwmcleidir. Ymdeithydd Pa amsexJ o'r dydd y mae'r llyfchyr-gerbvd yn eyrhaedd yma ? Meistr Llythynlv Cwmcleidir: Tlla, thri o'r gloch y prydnawii, syr. Ymdeithydd Tri o'r gloch v prydnawn, ai e ? Yna paham na chawswn i fy llythyrau yn gynt na chwech o'r gloch prydnawn ddoe ? Does bosib y cymer hi gymaint o amser a hyny i chwi weled i bwy y maerit wedi eu cyfeirio ? Meistr y Llythyrdy Nid dyna yr achos, syr, nid ydyw yn cymeryd fawr o amser i ni edrych i ba le y masnt i fyn'd lie yr ydym ni yn colli amser ydyw edrych oddiwrth bwy y maent yn dyfod
[No title]
News
Cite
Share
Yn Chwareudy Lyceum Llundain, yn y flwyddyn 1803, y clefnyddiwyd nwy vn gy-. hoeddus gyntaf. Gorfodwydiei rlioddi o'r neilldu am amaer oherwyddi fod y bobl a ddeuent yno yn cwyno olienvydd yr arogl. Gellir doli llygoden fawr mewn trap, os y peidir a rhoddi dwfr iddi hi ond yr hyn a niililir mewn llwy, oherwydd drwy hyny daw yn fuan i adnabod y 11aw a ddeil y llwy.