Papur Pawb

MR WILLIAM DAVIES, U.H.. CAE'R- BLAIDD, FFESTINIOG. Ni fetliivii, wrtli ddeclireu einnodion, trwy sylwi fod Mr Davies vn un o'r yclivdig, os nad y mwyaf, hyshys yn hanes cynnydd a dadblygiad Ffiirtiuiog yn ystod v 40 inlynedd diweddaf. Ynl hollol br-iodol gellir dyweyd am dano,mewn llawer iawn o gysylltiadau, ei fod "yn gawr ei "blwyf," ac yn un o'r meib- ion mwyaf galluog a fagodd yn ystod yr oes bresennol. Ganwyd ef vn y flwyddyn 1834, felly y mae erbvn hyn yn llithro i ddosparth yr hynafgAvyr, fel dengys y aarlun fcra chywir ohono. Y mae o linach un o hen deuluoeddl Ffestiniog, ac mewn ystyr fas- nachol, wedi dilyn hen deulu oedd yi-i dal melin adnabyddus Pengwern, er's oesoedd. Gwr o fri oedd ei daid, Mr David Williams, ac yn mhell o flaien ei gymydogion mewn gallu a medr. Efe a Mr David Owen, yr Efail (yn awr Pengtvern Arms), tad Martha Owen, oedd yr unig rai yn y plwyf a fedrent siarad ac ysgrifenu Saesneg. At Mr David Williams yr eidi pan y byddai eisieu gwneyd ewyjlys, mesuri tir, gwastadhau cyfrifon. Pan yn 13 oed, ni gawn fod Mr Davies yn lencyn, yn dechreu gyda'r hen wr craff uchod, ac o hyny hyd yn awr, y mae wedi cyfranogi yn helaeth, os nad yn helaethach, yn y byd ffigyrol o deithi masnachol ei daid a'i dad caredig, y diweddar Mr John Davies, na neb o'r teulu talentog er y cofiwn yn dda am fedr ei frawd masnachol, Mr D. W. Davies, o Lerpwl, a'r ddau feddyg galluog, Dr John Davies a Dr Robert Davies—v tri, weithian, wedi myned at y "mwyafrif mawr." Nid oes yn aros yn awr o blant dymunol Cae'r- blaidd end Mr Davies a Mrs Prichard, o Glas- gow, ei unig chwaer. Er yn blentyn, yr oedd cerddoriaeth yn hudoliaeth annesgrifiadwy iddo. Gallai ddar- llen cerddoriaeth gyda rhwyddineb pan yn ddeuddeg oed, a phan yn un ar bymtheg oed, yr oedd yn arweinydd cor Peniel (M.C.), ac yn y blynvddoedd d'lynol, hyd yn 20 oed, bu yn ami yn ymgeisydd peryglus a, llwyddiannus. Yn 1854, cafodd y wobr gyntaf, dan feimiadaeth Ieuan Gwyllt ac Owain Alaw, y rhaia dystient fod awdwr yr anthem yn wr o athrylitli uchel, ac yn sefyll ar ei ben ei hun oddiwrth, ar wahan, ac uwch- law yr holl ymgeiswyr. Profodd canu yr anthem hyny lawer gwaith hyd y dydd hedd- yw. Pan yr hysbyswn mai yr ail oedd Gw:ll- ym Gwent, dengys hyny yn fwy deilyngdod y darn. Er colled i'r byd cerddorol, oherwydd tueddon ac ymiwyiniadau mawr masnach rhoddoddi Mr Davies, fel y sylwcdd wrrhym, fwy nac unwaith, ei gan yn ei god," a'i"god rw chadw." Nid yn hollol felly, cliwaith, gan ei fed, mewn llawer dull a modd, wedi bod yn gefn ac arweinydd dyogel (mewn cyf- arwycklu) i gorau a seindorfau enwog Ffestin- iog ar hyd y blynyddoedd. Nid yw ddyeithr i dduwies yr awen, yn enwedig y ddigrifol a 11awen. Pe gofod, buasai yn ddyddorol iawn i ni ddyfynu o Gynnadledd y Gamallt," &c. Oawsom adloniant fwy nac unwaith wrth ei darllen, yn mysg cynnyrchion beirdd telaid yr hen blwyf, ar helynt y, pysgota, &c. Yn 1852, etliolwyd Mr Davies yn vestry clerk, a daliodd y swydd am 25 o flynyddoedd1. An- mhosibl i drethdalwyr a plilwyfolion Ffestiniog anghofio ei fedrusrwydd, ei fanylrwydd, a'i ffyddlondeb didroi-vn-ol i'r plwyf yn ystod y blynvddoedd uchod" Cododd anghydfod pwys- ig rhwng plwyf Ffestiniog a gweddill yr un- deb. Yn ddibetrus, siciiiaodd Mr Davies i'r plwyf swm niawr o arian fuasai wedi myned ar ddifangoll onibai am ei ymdrechion ef. Eel cydnabyddiaeth iddo am hyn, rhoddodd y plwyfolion iddo 30p o anrheg. Yn 1858, unwyd Mr Davies mewn priodas a Miss Robinson, un o wehelyth hen deulu y Cassons, Blaenddol. O'r briodas hon, bu pump o blanti, o ba rai y mae dau yn fyw, sef Mr Robert Walker Davies, B.A. (Cambridge), cyfreithiwr, yn awr yn Ffestiniog, a, chlerc y bwrdd lleol; a'i fab ieuengaf, Mr William