Papur Pawb

YR ANRHYD. F. S. A. HANBURY- TRACY, MAE y boneddwr am-hydeddus hwn yn ad- nabyddus yn y cwr hwn o'r byd ar gyfrif oi gysylltiad maith & bwrdeis Irefi Trefaldwyn, y rhai gynrychiolwvd yanddo yn Nhy'r Cyffredin o 1877 hyd 1885 ac o 1886 hyd 1892, pan y gorclifygwyd ef gan yr ymgeis- ydd Toriaidd. Preswylia yn Pcnybryn Hall, Trefaldwyn. Podsvcrydd mab ydyw i ail Arerlwvdd Sndnl^v, a'i fam ydoedd ail forcli y diweddar Mr George H. Dawkius-Pennant, o Gastell Penrhyn, Bangor. Ganwyd ef yn 1848. Y mae yu gadeirydd cwmui gwneuth- urwyr gwlaneni Trefaldwyn, ac yn ynad heddwch i'r sir, ac mae cysylltiad rhyngddo hefyd a'r Canada Company. Y mae yn fon- eddwr poblogaidd yn y sir a'r trefi gynnryc h- iolid ganddu ac yn wk idyddwc galiu 'g.

PARCH T. WITTON DAVIES, B.A. GANWYD Mr Davies-uawaith yn athraw c clasurol a Hebreig yn N-oleg y Bedyddwyr, 0 r !a!f I:IIb<b.. llwlffordd, end yn awr yn Brifathraw y Midland Baptist College, Nottingham,—yn Narstyglo, sir Fynwy yn 1851. 0 1852 i 1872, dygwyd ef i fyny yn Witton Park, Durham. 0 pan oedd yn 8 oed hyd yr am- sor yr aeth i Goleg Pontpwl, yn 1872, bu ) n gwuithio yu y gweithfeydd haiarn. Dech- reuodd bvegethu yu 1870 yu Wittou Park. Ni chafodd ildiui ysgol pan yn blentyn, new Uiirliyw haratoad at fyned i'r colog ond liunan-astudiaeth. Tra yn Pontpwl, pasiodd oi ran gyntaf o radd y B.A. yii Lluuduiu. Yii 1877, aeth i Goleg Itsgeut. Pan yno, ym- gymerodd a gofal buguiliol eglwys High Street, Mertliyr. Yn 1880, derbyniodd anvYlltiad i fod yn athraw clasurol yn Hwl- ftordd. Yn fuau ar ol ymsefydlu yno, pas- iodd yr arholiad mewn Hebraeg a Gwybod- aeth Ysgrythyrol yri Mhrifysgol Llundain. Y mae Mr Davies yn ysgrifenydd coeth a galluog. Y mae yn glodfawr trwy Ewrop fel ysgolig yn ieitlioedd y dwyrain. Ar ol llafurio yn Hwlffordd am un-mlynedd-ar- dcleg, aeth yn Brifathraw i Nottingham. Derbyniodd anrhegion gwerthfawr gan ei gyfeillion yn Hwlffordd ar ei ymadawiad, gyda thristweh o'r ddwy ochr.

W. D. LEWIS, F.T.S.C., BRYNAMAN. Y MAE rhai petbau hynod ddyddorol, canmol- adwy, ac eithriadol yn hanes gwrthddrych y darlun hwn. Ni ar unwaith a enwn ddau olionynt, er clod cychwynwyr y sefydliadau y mae Mr Lewis yn diolch am danynt ac yn falch ohonynt. Cawn mai yn yr Ysgol Sabbathol, a gynnelid o dy i dy yn nghym ydogaeth Brynaman, man ei enedigaetb, y dechreuodd dderbyn addysg fel lluaws o feib goreu y Dywysogaeth. Sefydliad arall, un na wyddai neb ond pobl ardal y glofeydd am dano, ydoedd capel tan-ddaearol, wedi ei naddu yn y graig, lIe cynnelid cyfarfodydc1 gweddi a chyfarfodydd cystadleuol. Pan ddeallif am y cynuulliadau crefyddol hyn yn ngholuddion y ddaear, nid lhyfedd clywcd am lowyr mewn cyfyngder ar ol ffrwydriadau yn cauu hymnau Cymreig pan wedi eu cloi yn agenau y graig ac angau yn rhythu yn eu liwynebau. Nid cywilydd gan Mr Lewis gydnabed iddo am flynyddoedd weithio fel giowr, ac mai Pwll Brynaman oedd coleg boreu ei oes -sef y capel nodedig yn y graig. Yn yr unrhyw ysgol, cododd Wat Wyn a Gwalch Ebrill, a cbafodd argraph cyfarfodydd gweddio y lie effaith ragorol ar y to hyd y dydd heddyw. Ar yr un pryd, gallesid rhoddi hanes amryw amgylchiadau ysmala a gymerodd le yn y pwll. Ymroddodd Mr Lewis at ddysgu cerddoriaeth, ac yn y man daeth yn hyddysg yn nghynllun y sol-ffa. Llwyddodd i enill yr oil o'r tyst-ysgrifau a drefnwyd gan y diweddar John Curwen, ac yn 1887 gwnaed ef yn gymrawd, sef Fellow of the Tonic Sol-fa College," fel yr arwydda y llythyrenau ar ol ei enw.