Papur Pawb

YR ANRHYD. F. S. A. HANBURY- TRACY, MAE y boneddwr am-hydeddus hwn yn ad- nabyddus yn y cwr hwn o'r byd ar gyfrif oi gysylltiad maith & bwrdeis Irefi Trefaldwyn, y rhai gynrychiolwvd yanddo yn Nhy'r Cyffredin o 1877 hyd 1885 ac o 1886 hyd 1892, pan y gorclifygwyd ef gan yr ymgeis- ydd Toriaidd. Preswylia yn Pcnybryn Hall, Trefaldwyn. Podsvcrydd mab ydyw i ail Arerlwvdd Sndnl^v, a'i fam ydoedd ail forcli y diweddar Mr George H. Dawkius-Pennant, o Gastell Penrhyn, Bangor. Ganwyd ef yn 1848. Y mae yu gadeirydd cwmui gwneuth- urwyr gwlaneni Trefaldwyn, ac yn ynad heddwch i'r sir, ac mae cysylltiad rhyngddo hefyd a'r Canada Company. Y mae yn fon- eddwr poblogaidd yn y sir a'r trefi gynnryc h- iolid ganddu ac yn wk idyddwc galiu 'g.

WILLIAM JONES, Ysw., TREGARON A BIRMINGHAM. BONEDDWE ag v mac ei haelioui at acliof-ion teilwng o gefnogaeth, yn cnwcdig achos crefydd, yn adnabyddus ell wy Gymru a rhanau creill o Loegr. Y mac wedi dringo yn uchel yn y byd masnachol, o gychwyniad pur isel. Ganwyd of yn 1843, ac wedi tymhor byr yn ysgolion dyddiol Tregaron a Bont aeth yn was bach ar fferm pan yn un ar ddeg oed. Prentisiwyd ef yn siopwr pan yn 16eg oed, ac yn 1862, symudodd i Birmingham, ac yn lied fuan, dechreuodd fusnes yno ei hun fel draper. Y mae yn gadeirydd Cyfarfod Misol Methodistiaid Calfinaidd Trefaldwyn, ac wedi tanysgrifio yn helaeth at yr enwad, ac hefyd at Brif- athrofa Aberystwyth. Gorchfygwyd ef yn yr etholiad diweddaf fel ymgeisydd Undebol yn sir Aberteifi.

W. D. LEWIS, F.T.S.C., BRYNAMAN. Y MAE rhai petbau hynod ddyddorol, canmol- adwy, ac eithriadol yn hanes gwrthddrych y darlun hwn. Ni ar unwaith a enwn ddau olionynt, er clod cychwynwyr y sefydliadau y mae Mr Lewis yn diolch am danynt ac yn falch ohonynt. Cawn mai yn yr Ysgol Sabbathol, a gynnelid o dy i dy yn nghym ydogaeth Brynaman, man ei enedigaetb, y dechreuodd dderbyn addysg fel lluaws o feib goreu y Dywysogaeth. Sefydliad arall, un na wyddai neb ond pobl ardal y glofeydd am dano, ydoedd capel tan-ddaearol, wedi ei naddu yn y graig, lIe cynnelid cyfarfodydc1 gweddi a chyfarfodydd cystadleuol. Pan ddeallif am y cynuulliadau crefyddol hyn yn ngholuddion y ddaear, nid lhyfedd clywcd am lowyr mewn cyfyngder ar ol ffrwydriadau yn cauu hymnau Cymreig pan wedi eu cloi yn agenau y graig ac angau yn rhythu yn eu liwynebau. Nid cywilydd gan Mr Lewis gydnabed iddo am flynyddoedd weithio fel giowr, ac mai Pwll Brynaman oedd coleg boreu ei oes -sef y capel nodedig yn y graig. Yn yr unrhyw ysgol, cododd Wat Wyn a Gwalch Ebrill, a cbafodd argraph cyfarfodydd gweddio y lie effaith ragorol ar y to hyd y dydd heddyw. Ar yr un pryd, gallesid rhoddi hanes amryw amgylchiadau ysmala a gymerodd le yn y pwll. Ymroddodd Mr Lewis at ddysgu cerddoriaeth, ac yn y man daeth yn hyddysg yn nghynllun y sol-ffa. Llwyddodd i enill yr oil o'r tyst-ysgrifau a drefnwyd gan y diweddar John Curwen, ac yn 1887 gwnaed ef yn gymrawd, sef Fellow of the Tonic Sol-fa College," fel yr arwydda y llythyrenau ar ol ei enw.