The Carmarthen Weekly Reporter

Uinellan I i MR. DAVID LEWIS, PONTANTWN FARM, LLANGYNDEYRN, Ar ei ddydd pen bhvydd, Eerill 20ed, 1898, Yx 73 MLWYDD OED. Dyma destyn i fanldoni- Dydd pc-a blwydd ein meishtir mawr. Dyna'r enw'r adnabyddir Lewis yn Pontaniwn 'uawr. Parchus iawn yw hwn trwy'r ardal, Medda wna ar galon rydd, Gwna gymmydog pur a havrddgar, Ychwantgai barch bob dydd. Dyma oedran i gYlhaeddyd- 78 o flwyddi maith, Bydded iddo amryw eto Cyn daw terfyn ar ei daith. Gwahcnol daeth pen bhvyddi iddo, Rhai yn llwm a rlisi yn llawn, Tra y litiIt y n peri iddo Ddweyd y geiriau, "lLth a wnawn." Dydd pen bhvydd garreg liiidir Sydci yn nodi bywyd dyn, Atnlder rhui'n wn:t i bechadur Wtitiiiau wrthod Irordd ci huu. Dydd pen blwydd datth iddo'n brydlon Fel 1 eraill yn y byd, Ond fe dderfydd ryw ddiwrnod Fan cyrhaedda y gwyu-fyd. o boed D U W yn n oddfa iddo, Mewn cyfyngdcr nerth, Ne3 ymado wna a'r babcli. Un ddacartd, gwael, diwerth. PonUntsvn ELACHISTUTEUOS.

Eisteddfod Pontargothi, Y FEIRNIADAETH Alt Y C YFANSODDIADAU BAIIDDONOL, CAN EUYU ULIN COTHI. THI PHENNILL I GAPEL SILOAI" (Farhacl) ADONUH.—Cyrsyrch awen nddfed a barn ddyagyblttdig yw eiddo yr awdwr galluog hwn. Mae g&nddj ftddwd cy foelhog, a roedr ollwag ei feddwl allan yn rhwvdd ec eglur. Mae pob lhnell o'i eiddo yn cyrhaedd y galon ar unwaith. Cymer y darn blasua hwn ei ddarllcn dioaodd drachofn a thrachefn heb golii dim u'i Has. Gwrandawer ar ei benill olaf :— Pa saw! gwtddi, cred, a phrefiad, Dd'wedwyd rhwng y muriau hyn ? A phasawl ohcnaiÜ ddirgel Aeth i'r ncf drwy'r nenf wd ¡;wYl1 Beth drlaeth o'r cawodydd d'igrau, Dreiglfnt ycddo'r dyddiau gynr, oedd ta i y diwygiadau oddseth ar eu hynl Pe buasai rhai o hsn bereriniun Sfoatn yn cael codi oddiwrth y tneirw, a ehlywed y penillion awenyddol hyn, Ubyg iawn y clywsai Adoniah rhai ocheneidiau a ruawiiatitau yn tori at ddistawrwydd pruddaidd y byd crefyddol Mae yn amheuthyn i gael darnau uehel fath. wedi eu llunio gan farn bwyllag a pbroiiad addfed i faes cysudleuacth leoi fel eydd ynih heddyw. TAN Y BUYX. —Cyfansoddiad Hod RluruR gydd gan yr awdwr hwn, ac yn eynwys llawer o brofiad dymunol, ond ychydig o fsrddoniaeth weJi y cyfan, ac yn myned yn mhell i broti y ffaith, Nad yw pob peih a blethir o'r un watd awen wir." Ar ol cyfeiiio at y tr.eirw &ydd wedi gadael eu poen a'u llnfur, i gael eu gwobrau yn nhir eu heiifeddiaeth, y raac yn cael digon ar ei fy wyd yn j byd hwn, ac ym dymuno cael myned ar eu hot hwynt i'r lien, a therfyna yn y geirhu gweddigar a ganlyn :— "Gwawrio fuan, Cawn eu gwelcd cto'n iach, Ar heoiydd aur Caersalem Yn eu plith bydd Cur ice it bank." Dichon fod y bardtl wedi cyrhaedd addiedrwydd, mewn profiid a theimlad, fel ac i'w gyinwyso i fyr.ed i'r wlxd well. Os felly, byddai gwell iddo ef i wneyd ei Exodus, a gadael Curwen bach ar ol am yehydig. Efallai nad yw ef yn teitnlo yn ddigonol i'r pethau hyn a'i tod yn well ganddo aros yn y coiff am ryw ppaid eto. Y mdreched yr awdwr i goethi ei ltddwl, a chaboli tipyn ar ei awen. Mse gobaiih y cyrhaedda ben y bryn cyn ei fyned o'r byd, os mai ieuauc ydyw. TEITHIWR WLAD.—Dynaa ddernyn gwir farddonol, yr. proti fod ci awdwr yn fardd protiadol a nuistr<g ii". Mae ei ddatltinsad o safle y capel yn darav.iudol a thhvd al ddesgritiad o fysedd rhudd y wawr yn tyrnud ff-vrdd lcni llwydtewog y nOB oddi ar wydiau IFcueatr front yr adeilad i ollwng miliwn o fcelydrau trybelid haul i tewn mewn eddoliad plyseiniol yn farddor.iaeth fyw! Ac wrth ddarlunio yr haul yn machlud rhwng mentyll aur, gan roddi ei ben ar obenydd o gwrel, yn anfon ei belydrau disglaer i roddi eu lwrrol ddawna ar Ifenestri y cefn, cyn ciiio i'r gorwel pell, yn baentwaith baidjonol o'r fath fwyaf cyffrous a welscm erioed Efallai nad yw y Siloamiaid o'r un fnrn Teithiwr am y syniadau sydd ganddo yn ei benill olaf, nid oes help am hyny." Uhyngddo ef a'r canlyniadau, dyma y penill :— Siloam Siloam, 'r wyt hsddy w I'r tnwad yu warth a sarhad, A phawo yn dy gyfrif yn waelach 'Nac unryw addoldy trwy'r wlad Os matcrol yn ddiriun O'r bywyd y?brydol v sydd Yn byw yn yr Eg!wyt>, rliaid addef Ei bod yn diffygiol o tfydd Pe buasai ail wobr yn bod, i Teuhiwr y dyfernid hi i'w gynorthwyo i fyn=d yn y blaen ar ei dnilh, rhag iddo gyfarfod a rhai o'r Siloamiaid mewn anhwvl, ac iadynt ei orfodi i syraud ti d*bernar:l o glai yn gynt nae y dynuinai. DELTA.—Penillion gafaelg&r yw eiddo Delta. Dipyn yn anjstwyih yw y eyntaf. Mae yr ail yn well, a'r Tydydd yn well hyny. Mae yr eiddo ef yn proti fod yr awen ac yntau yn hen garsdigion. M UKMUK COTHI.—Dyma d'arn rhyfedd ar lawer o ystyriaethau. M-ie y llawysgrif yn dlos, ac yn un hawdd ei ddirlicu, omlliid yw meddwl yr awdwr tnor rhwydd i gacl o hyd iddo- Nid yw wedi deall ei destyn o gwljl, ntu ni buasai byth yn anfon ei benillion i'r f/ystudleuaeth. Un penill Bydd ganddo i Siloain, a dau i Curwen. Nid cedd eisiau llusgo enw Curwen i mewn o gwbl, wrth ganu tri phenili 1 gaptl bydd wedi herio ygtoronydd baner canrif o Hynyddau, ac sydd yn uefyll eto or or ga-iam ei clir ac ydoedd y pryd hwnw. (^lUl efallai inae Shcakespcreiddio a Miltontiddo ocdi ei brif amcan cf. ar draul colli piif amcan ei destyn. Ilefyd nid yw yn hawdd gws bod pa un 81 cynig at rogrith neu wawdiaeth y mú.C yn ei ail benill sicr t1 fod ef a'i feddwl yn ci ben. Lso, dywed fod blodau dirwest yn addumo inynwes wen ei Eglwysrydd," pan mewn gwirionedd nad ces yn biloam yr un "•ymdeithas ddirwe^tol i w chad. A beth mae yn ei feddwl wrth E-lwys ryd 1 r Oi ei feddwl yw y Frre Church if fc'cvtlaiid, rra-J yn camgymeryd, ac os meddwl y mae ci bud) n Eglwys beunydd, heb ynddi na rheol ni thiefn, mae hyny, hefyd, yn gamgymeriad. DFged y ffordd i o&od ei feddwl allan yn eglur, ac astudied ei destyn yn diwadl cyn cynig cyfanseddi. BOED FELLY. —Dyma ddenryn cyffcedin ei gyniadau. Iltb ynddo lawr o farddoniaeth. Mae ei benill ulaf yn dyvi yli ao yn aneglur, lie y dywed, Rhyw Elnn yw a i balrawydd gwyidd," ym mha le y mac yn canfod palmwydd o'i gyloh r Rhaid ei fod yn u-wtled petlnuna welodd ntb arall, ond mae y beirdd yn agored i weledigaethau ar rai ameerau. chytnamt a LY!1yn.1" s¡lwadau byii n ar y cv'ansod liidau sr Gaptl Siloam, ihodder y wobr i P&\ta, gyda ihwyddineb iddo eiinwynhau. (he barkauj.

I <t. V IF YOU REQUIRE n n tU TT !U rR)MT)MG OF ANY DESCRIPTION SEND YOUR ORDERS TO THE "Reporter" Office. ATTRACTIVE, CHEAP, AND EXPEDITIOUS. v

Blodein n Colia AM THOMAS JONES, Amf!ll (ab JIr a JIrs Morrix Jones, Ham,nt0 1 House' 'Ihj 'A cciinc, Cacrfyrddin, Bu farw Mawrth 23ain, 18£8, YN 19 OED, Byd rhyfedd yw'r byd ydym ynddi1, Rhai rhyfedd ninnau yn wir, Yn rhyfedd y daethotn ni iddo. Yn rhyfedd gndawn ef cyn hir Mor rhyfedd fod tniid anfarwol Mewn pabtll mor freuol yu bjw, Ca' hon ei malurio yn hollo1, A'r eniid a ddychwel at Dduw. Byd llawn 0 lawenydd a galir Yn gymyeg sydd yma 0 hyd, Hynyma yw hanes y ddaear OJdiar y daeth pechod i'r byd Mne angau fel hyn yn ysgara, Gan rwygo teuluoedd a'i g^ld, Mae rhywrai o hyd yn galaru Am roi ei thai anwyl mewn bedd. Daeth sngau i'r A venue'n gynar, Gan ddywedyd Doa gyda mi, John, Mae hineawdd gynhesdch na'r ddaear Mewn gwlad na ddaw saeth i dy fron Anhawdd oedd yn wir i gymodi, A d'eithr son am y glyn, Hay I bywyd ond mfgis yn codi, Ar obaith cedd ddisglaer a gwyn. Anhawdd oedd ymadael a'r tttlu, 'N cnwedig 0 fynwês ei fam, 'Il'iedd hithau am dano'n ymglymu, Ft 1 na byddai John i gael cam Bu angau am dymor yn araf, Fel pe am roi amser i'r ddau, Cyn toti'r llinjnau tyneraf, Wrlh dditod y babell o glEn. Daeth angau ymlacn yn agosaoh, Gan wasgu yn galed ar John, Addawcdd ei fam btidin grwguaih Wtth ollwng anwylyd ei hron Daeth ynt=iu'r. awyddus am fyned O'r corph oedd dclolurus a bti w, Ac yna ehedodd ei t nsM I nelol wlad oleu i fyw. Mor hardd ydyw gwlad o o'euni, Heb na lleuu 1 nah^wl, Ni raid iddi v. rlh y rhai hyny, Mae goleu nnvy disglac-r i'w gael Gwlad in-h y w, fe sych DiiVi y dagrau, Ni ddaw yno angau tin phoen, Gogoniant ein Duw goleuodd," 'I goleuni hi ydw yr (Jen." Rieni a phlant byddwih foddlon I droion ei ddoeth gyngor Ef, Mae crocsr.u ryn y goron, Anialweh cyn cyihaedd y Net Cyfodwch i fyi y cich go'.wg, Os ydyw'r awyrgylch yn (Ulu, Llaw Duw Rydd i'w gwelcd >11 mlwg Boed ddiduanwch i (hMi. ANN MOIU VDU JONES. House, Carmarthen Bridge.

Yr Aelwyd Grefyddol. O fangre gjspgredig ile triga teulu Duw, A dailun o'r tragwyddol nrphwysfa ddedwydd yw Awelon dwyfol gariad yn chwjthu o Galfari, A phelydr Haul Cythwnder gynhesi'r aelwyd gu. iachawdw riaeth, rhin marw prynwr byd, A'r cyfoeth an;iygred:g sy'n harddu'r cylch i gyd, Mwynheir hWJut mewn hyfrydwch ac tnewn helaethnvydd mawr, Paradwya wen y ddaear yw'r aclwyd hon yn awr. Yr aelwyd lan, grefyddol, lle'r crewr dwyfol sydd Yn dyfod gyda bendith yn awel fwyn y dydd, Mae'n hoffi ymcldifyru yng teulu cu, Dilanwad ei gymdeithas yn ei sancteiddio Cytrana iddYDt gyfocth trysorau gariad dtud, Y rhai a'a cyfadd-tsant a fwyr.iant ntfol fyd, Rhydd iddynt brawfton dwyfol ei fod ef y'nt yn Dduw, A gobaith gwynfydedig—y nefoedd wen i (yw. Ar aelwyd hon mae allor i Arglwydd nef a llawr, A'r tad sydd fel offeiriad ger broil yr orsedd fawr, A thros ei deulu gweddh, gwna hyn yn dwys 0 hyd, Am amddiffyniad dwyfol fod drostynt yn y byd Y rhient hoff &y'n dysgu eu plant i ofni Duw, A chadw ei orchmynion ac iddo'n wastad fyw, Gwir grefydd a'i rhagoriaeth — effeithiau'r marwol glwy Yw baich eu fyfyrdod, a'u boll ymddiddan hwy. Llangyndeyrn. J. LL. T.

■ ♦ f Cvclinp'. J In nearly every part of the country c'mttcs3 swarms at times ill their t'.iou -t'i-ls or ten of iho.s.-s.-inds althongli the stirao renvivk s.>lo faut reia^ins as yours go by and crowrl; i1 -e. that one need o.ily tui'ii oil a mi in hi;:h-o.d i- congestion of eydo tra-'jio in.u complete seclu-iion and solitude. A frv S:r.iday:> ago, a particularly brilliant day. a fragment or summer grafted 0:1 an early spring. bro-ight out many cyclists, and we, wishing to depart from the cease- less whirl of the wheel, struck off across country. Here everything \V(1:; fre-jh and and we could not help wondering what were ih". strong entice- ments set forth to cyclists for grinding along a hot and du-ty main road when practically a few yards off, country life pure and simple wai to be found. The French military authorities do not -)2111 to be particularly enthuaias^ic over bringing the cycle into use in warfare. Not long since a special com- mission reported on the nuedion of introducing soldier cycling corp-; into the army, and, although it was rccommen-led. the Minister of War has not given any serious attention to it. The inference is tfiat the bicycle is rather a hindrance than a help to the soldier. The German authorities do not agree with tins view however, nor do the Dnteh, for they have recently dccidel that all their military machines should be fitted with genuine Dnnlop tyre It is satisfactory, that ow- ing to the high quality of these tyre 5, Foreign Powers to resort to Great Britain for their military equipment. liarry Ivavnolds, who so long since left the shores ot Ireland for a racing tour in Australia, seems not only to have met marked success out there, but to have m i le li inself popular in all towns which he visited. The cycling noter in the Olag-) W:tn:ss for February 17th says, II. Reynolds seems to have m'de a host of friends during his stay in Duncdin. II hal the good wishes of quite a large portion of the public, who were taken by his ridieg and general deportment. He has an expression on his which takes your fancy at on e, and a icw muiutei conversation with hi: 11 deepens liiot inrore^sion The day of "ass:iults 0:1 cyclists" with us is passed, now that the bicycle ha 5 become so general in every town and village. But in tht "isle of Jamaica it is different, cyclists there ride in a bar- b.irou-s age, and run the risk of attacks from gangs of roughs who infest the place. They naturally complain of the savage manner in which they are attacked when cycling, and if the account of three gentlemen, who were riding near Kingston, Jamaica, he tnw, they hftvc > certainly grounds for worrying the authorities for further protection. These three riders, in the short distance of ten miles, were twice attacked by roughs, who caught hold oE their miehiujs. and endeavoured to throw them. Fortunately, on both occasions the riders were successful in getting away. Some time ag > \2 (lrc"; our readers attention to the then new polishing •; loth Garlio, at the time predicting for i? a speedy and universal sale amongst cyclists, the cleansing qualities i t posesses being sure to commend themselves. So common has it now become for a piece of "Garlia" to complete the equipment of the tool-bag, that it is not without a feeling of pride at our prognostication, that we again refer to the subject. Cyclists require a cloth that will not only thoroughly clean their plate but wid not appear dirty and greasy to the touch after a week's use, and in the above they have what they require, for a. piece we have had in use for sum months now, feels as clean as when bought. A road hog of the worst description was recently sentenced to a month's hard labour for a brutal assault Oil a cvclLt in Kent. On one of the many steep hills in the central district of that county, the cyclist was deliberately run down by this fellow, who was driving a heavy cart. His machine and self were both badly injured, and narrowly escaped complete de-t aiction. The sentence appears all to light for a coward of this description, who has already undergone conviction twenty-eighi times. Oh, those water-carts! How general, among cyclists, is this cry—they swamp the roads which become the hot-bed of the demon "side-slip" Certainly the Dunlop-Vvelch tvre frustrates his knavish triers, for it is perfect" as a non-slipper, 1° in\an" ')00l)'e their tyres only partially inflated that the advantage of the tyre is in many cases lost. A tyre pumped hard will be found to stand up on the grease more securely than one half inflated. A Sheffield rider, who lately left his machine unattended while he adjourned for refreshment to a roadside inn, found on coming out of the hotel that his bicycle had disappeared. Fortunately he was not alone, and his various companions at once began pursuit along different roads, and one of them soon caught sight of the thief, who finding him- self pursued, threw down the machine and bolted over the fields. The moral of this is, obviously, do not steal a bicycle unless you are able to ride it. The great importance of only buying high grade cycles is constantly beisg brought home to some cyclist or other, though at times, too late and the old adage, that it i- cheapest to pay a high price," is never more appropriate than when it refers to bicycles. The accident with which Mr. Fordham, of Hendon, met with, when his front forks broke, is only one of the many similar mishaps that come to riders of cheap machines. Dicylists are a perfect nuisance, and ought not to be allowed 011 the roads," was the exclamation of a. driver who almost upset a rider who was passing. The cydist, although a one-legged man, was particularly agile in the management of his machine, and seizing the crutch that was carried in a socket on his handle-bar, answered the sneerer, without bandying word3 with him. by administer- ing an emphatic blow upon his skull. It \1" verj naughty, of course, but the smart cripple taught the road hog a lesson.