Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

CARMARTHEN i WEEK BY WEEK.

TALOG.

Ar Ben y Pentan.

News
Cite
Share

Ar Ben y Pentan. [GAST DAFI'R GWAS.] Mae'r byd yn dyfod i'w le yn gyflym. Yng nghyfarfod gwleidyddol Ammanford, cymerodd ddau hen lane at y gorchwyl o gynyg ac eilio fod Women's Liberal Association i fod yn Amman Valley D Pasiodd Gwyl Flynyddol Heol-y- w r, Caerfyrddin, y Sul a'r LIuIl diweddaf, a tystiolaetli unfrydol pawb a gafodd y frainc o fod yno ydyw—na chaweant wellpregethu yno erioed. Y pregethwyr oeddynt y Parchedigion Phillip Jones, Abergwaen, a T. F. Jones, Pontardulnis. Y Western Hail sydd yn gyfrifol am hwu There is no end to the Ave Maria stories. At an evening concert held in con- nectiou with the National Eisteddfod a few years ago a Welsh Collier, who listened intently to an exquisite rendering of Gounod's Ave Maria," was asked by a neighbour (an Englishman). What's it all about ?" Oh, I'll tell you," said the collier. "Ave is the AVelsh word for liver, and that song was all about Maria's liver. 'Ave Maria,' vousee." *•* Dyma darned o Gymraeg Y Llan, ac yn ddios bydd llawer yn ei weled yn ddarlua eywir o'r iaith arferir gan lawer offeiriad Gadawer iddynt ond eu eadwyn lan acyn true to pattern. Y peth olaf hwn sydd bwysig. Alao yna (Idwy finn fawr yn danfon eu circulars yn brysur i'n plith. Nid oes rhaid i ni wrthynt. Mae genym eu gwell. Edryched ein head managers, yr esgobion, a'n gaffers yn y manufactory yn Llanbedr, a'r fod yr output o'u dwylaw hwn yn true to pattern aco'r quality goreu. Un o'r bechgyn mwvaf goboithiol yng oJ "b t) N ghymru ydyw Gwili — heblaw eniil cadeiriau a tlysau Eisteddfodol, y mao yn enill enw iddo ei hun fel pregethwr a dys- gawdwr. 7r "7r Mewn Uythyr at awdwr The Laureates of England," ysgrifena Mr Gladstone fel yma I appreciate the honour you do tho country in taking literary notice of the y 0 curious subject of the Laureatoship. There is much history connected with it. It seems always to have been a difficulty. I declined to advise filling it up, yet Lord Salisbury has done otherwise. The selections from the works of the Laureatos, and surpassing them in memories, are of much interest and value." # Yroeddem wedi credu fod llygad yr hen wr ar Syr Lewis Morris, ond y mae oi lythyr byr yn troi cyfeiriad y gwynt yn hollol Yn shwr, i ch'i, y mae crac yn y badell yn rbyw Ie. Mae'r Gwas Bach yn un o'r 100 Pressmen sydd i fod yn Aberystwyth er darlunio ym- woliad y Prince of Wales a'r lie. Clywsom oi fod yn bwriadu cymeryd Mari'r Forwyn o'r Llan am change yno, er mwyn gwella ei themper. Disgyna cawodydd o longyfarchiadau ar ,3y ben Mr Lloyd-George am ei ddewrder yn sefyll dros gyfiawnder yn y Senedd. Protestiodd nes tynu sylw y byd at anghyfiawndor y Toriaid, a rhaid cydnabod -er yr holl yLiiuso(I-ft)d Llovd-Georgo yn dringo yn uwch mown dylanwad o ddydd i ddydd. ■s? Dyma darned bIasus-allan o araith Mr T. E. Ellis, AS., yn Mon: This Bill, against which the Liberal Party, and more especially the Welsh members very largely under tho able directions of Mr Lloyd- George--(long and continued applauso)- expressed such a strong protest, not merely committed that flagrant injustice towards tho taxpayers of this country, but in any future incidence of rates and in any new rates that may be levied it set up a grossly unfair incidence of rating as between land on the one hand and houses and other forms of property on the other (hear, hear). Its effect would be to have the incidence of the rate upon land alone, and practically to double it upon houses in our villages and towns (hear, hear). Mae'n beryglus codi uwchlaw y crowd Y mae Mr Dan Davios arweinydd cor Merthyr—wedi caol ei daro a chareg gan ryw adyn dialgar. Ifewn gwyl ddirwestol yn Llanelli, pasiwyd y penderfyniad amserol a doeth canlynol That this meeting learns with sorrow and sur- prise that our borough member voted against the Sunday Closing Bill for England in the House of Commons last Wednesday week, and expresses its indignation with the couduct of Fir J. J. Jenkins in thus misrepresenting the views of the electors of Llanelly." Onid Radical trwyadl ar bob pwnc ond ar Rome Rule ydyw Syr John ? Dyma ffordd i ddwyn Llanelli ati ei hun ar ol blunder yr etholiad. if Bu Cymanfa, Y sgolion yn Philadelphia— r3 yr oedd myn'd ar yr holi a'r ateb, ac wrth reswm ar y canu. Dywed Y Cymro (Lerpwl) air am ein chwaer anwyl Llanelli Bhaid i Rhydd- frydwyr Llanelli 'nawr pan am gael aelod Rhyddfrydol i'w hanerch ar yr aehlysur gael dyn diartli.' Peth sobr i le fel Llanelli yw bod heb gvnryehiolydd Rhyddfrydol am y blynyddoedd nesaf yma. Ond y mae'n dobyg y daw'r bechgyn o'r Senedd i supplyo iddynt yn awr ac yn y mau. Bydd llawer eglwys yn gwaethygu wrth fyw ar &applies, ac ambell un yn gwella. Both wna Llanelli ac Aber- tawe tybed ?" Os ydyw Llanelli yn byw ar supplies, carem wybod ar both y iiito Caerfyrddin yn byw ? Nid oes soa am gymaint ag un o'r supplies byn yn y fani-dref Ai y funds sydd yn rhy isel i dalu am supplies ? Yn wir, byddai gweled pregethwr teithiol yn galw heibio yn fraint felus erbyn hyn, gan ei bod wedi myned yn Gilboa arnom. Llefara Y Cymro yn gas iawn am Caer- dydd Yr oedd Caordydd wedi meddwl yn siwr cael aiglwydd-faer fel prif ddinas- oedd eraill y deyrnas, ond cafodd gam gwag; dyn du fuasai oreu yu faor i dwll y mwg o dre' fel Caerdydd. Mae'n amlwg nad yw Tobias Twister ddim yn cynyg am y Gadair yn Llandudno— bydd yr Eisteddfod yn cael ei chynal Mehefin 30, a Gorphenaf 1, 2, 3, a 4. Y mae wrth I y drws. Gydag eithrio y prif ddarn cerddorol (i'r corau), cadeirio y bardd sydd yu caol y sylw penaf, ond ceisiodd y pwyllgor wneuthur i ffwrdd a'r cadeirio yn Llandudno, a drwy hyny, geisio difetba un o'r pethau mwyaf dyddorol. Metbwvd-fo ddichon. am mai Mr Littler ddaeth a'r penderfyniad ger bron. # Mae'r Gioas Bach wedi codi notes ar hanes ac helyntion Y Fiair Newydd," ond gan eu bod mor bersonol, rhaid eu tafiu i grom- bil y fasged. Tystia ei fod wedi gweled .J:fari'}' Forwyn o'r Llan yno heb yr un cariad, a'i bod yn ffyrnig dychrynllyd am fod eraill yn tynu tyrfa ar en hoi! Daeth cawod o nodiadau i'r Pentan yn cymeryd plaid hen lanciau Brynamman, ac yn bygwyth yn ofnadwy am gyfeirio atynt. Cwyna un lten fereh fod un o'r hen lanciau yn I dilyn rhyw imps 0 ferched o'r |15 i'r 16 oed, gan ddiystrio eruiil o brofiad Gofynwyd i Cadvan," Caerfyrddin, gan 0 gyfaill o Eais What sort of man is Towyn Jones ?" Ei ateb oedd, A little man on fire with no one anxious to ex- tinguish it." # Da iawn Brynamman! Rhanwyd prif wobr Eisteddfod Llanymddyfri rhwng Bryn- amman a Builth. I'r maes o'r nowydd Brynamman. j Cur Dowlais enillodd y prif ddarn yn I Brynraawr. Er mwyn yr arweinydd ieuane, Harry Evans-heb son am ddim arall—yr ydym vn llawenhau vn y fuddugoliaeth. Mae'r darn hwn gan Elphni yn hYllOd ddoniol ac yn deilwng o sylw Yna esgynodd y Ddraig drachefn, ac ehedodd yn chwyrn dros drum m y Borwyn yu nghyfuir- iad Llangollen, Yr oedd yr haul yn cilio yn y gorllewin pan cklisygnodd ar lanerch o dir gerllaw Llys lEwfa; ac arosodd yno i wylo ei chylle. Cyn hir daeth yr Arch- dderwydd allan o'i lys, yn ddifeddwl-ddrwg fel arfer, gan gynghaueddu englyn nou doddaid wrtho'i hun a. cherddodd bron yn syth i safn y Ddraig. Hylo ii)eddti bybarch fardd, I pwy wyt ti, dwad ? nYIl byw, o blo y d,)ist ti, y ereadur anghynas ? Welis i 'rioed fwystiil o dy fath di o'r blaen.' A'r Ddraig a atebodd, gan agor ei safn led y pen, Myfi yw Uthr lien Dragon, ceidwad pob doethineb, gwybodaeth, a dawu, yn y wlad hon. Gallu sydd genyf i ddeongli pob math o gyfriniaeth, ac awdur- dod a roddin-yd i mi ar boll diriogaethau iaith, lien, ac awpn. Y11 y dyddiau hyn mae ffug a gwagogonedil yn flynui'r fath raddau t, ZD nes myned yn orthrwm ar ein pobl, a thymI arnom ddirmyg y cenhedloedd. Am hyny, pendorfynais ygwnawnddiweddarv genfaint hono a elwir Beirdd Ynys Prydain, a'u Gorsedd, a'u gwag urddau, modd y caffer iawn drefn ar len a llafar, ac y dyger yr iaith yn ol i'w phurdeb a'i hurddas cysefin. Mynega yn fyr pwy ioddodd hawl i ti wisgo yr eaw ymffrostfawr o Archdderwydd.' A'r bardd a atebodd, Ust yr ellyll anystyrbwvll, arafa yn dy ryfyg a'th raib. Onid oeddwn fardd eadeiriol cyn dy eni di i'r byd, or mor aruthrol yw dy iaiiitioli ? Odid wyf wedi gwnoyd fy rhan i gadw i fyny urddas yr E:steJdfod, a hyrwyddo ei llywydd, dros haner canrif o amser ? Ac oni urddwyd fi vn Archdderwydd wrth raith a barn Gorsedd, yn ngolwg a chlyw gw lad ac arglwydd. ac yn wyneb haul a llygad goleuni ? A phwy wyt ti a feiddi wadu hynafiaoth ac awdurdod Gorsedd Beirdd Ynys Prydain ? Mae yr Orsedd hon yn hyn- ach na lioll orsoddau ac ymlierodraethau'r byd—mae mor gadarn A seiliau'r Gwirionedd ei hun—ac mi fydd yn blod-uio yn ei gogoniaut pan fydd lioll filod, a dv wrfi!oå, ac angliontilod y ddae-ar wedi diflanu oddiar lwybrau gwreiddiad.' Enynwyd cynddaredd y Ddraig tuhwnt i bob diruadaeth gan yr araeth bou-ffiaehiai mellt o'i llygaid, ym- rwyfai ei cliorph o'i phen i then ei chynflbn, a disgynai llysnafedd eirlasboeth o'i safn golvnog. Gyda gwaedd ddychrynllyd ym- ruthrodd ar y baidd, ysgytiodd ef am enyd rhwng ci danedd, ac yna llyncodd y truan yn ei grynswth i' w chrombil. Wed'yn, fel pe wedi ymgynddeiriogi wrth flas y wledd, aeth ymaith ar ymgyrch ddinystriol drwy y wlad a lie bynag y canfyddai fardd o Ull- rhyw radd, llarpiai ef yn ddidrugaredd a llyncai ef fel gwybedyn. Ac felly y darfu am Feirdd Ynys Prydain.—O'r Geninsn. *-Z.

CENNEN TOWER.

Do You Know

LLANSTEPHAN.

.... Gvm.fe. j

LLANGAIN.

LAUGHARXE.