Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

9 articles on this Page

Ar Ben y Pen tan.I

L L A NGADOCK,

LLANBOIDY.

---Ysgol Mydriai.

News
Cite
Share

Ysgol Mydriai. CONCERT Y DIRGELWCH. At Oiygydd y Carmarthen Weekly Reporter. SYR,—Pe byddai pwyllgor ysgol Mydrim yn raeddu y radd ieiaf o barch i degweh a chyfiawnder buasant ar bob cyfrif wedi egluro i'r cyhoedd ddirgelion y concert gynaliwyd Mai y 6ed. Nid (cPy y one petbau. iirys y secrets yn guddicdig oduiwrlh y cyhoedd, a dirgelwch hollol i'r byd ydyw syrnudiadau y corph rhyfedd lmn. Poen ydyw ysgrifenu sjlwadau miniog a chaled am dimynt oil, ohle;;ic1 y mae yn eu plith rai dynion tra pharchus a t:1f, Dnldia.vn i yia^ynghoti a'r plwyfolion am eu barn. Bydded y cyiryw cystal a gwaagu eu clustiau tra y siaradwn air lies wrth y busy-bodies sydd yn geethion i eglwysyddiaeth. Oni bai fod yn nghynge d 1 y dirgelwch dralcd on anmnriodil gallcsid dwyn y cwbl i wyneb haul a ilyghd goleuni." Nid yw gwirionedd yn ofni disgkirdeb and am gamwri gwell ganddo beidi.) dod allan o'i gell dywell. Gan fod y gyngherdd yn dal cysylltiad a'r ysgol, dslir y pwyligor ar bob cyfrif yn gyfritol cyhoedd am egluihad ar y gwelthrediadau. Ond myii y bobl hyn nad oes gan neb hawl i ofya dun i'w harghvyddiaeth gortnesol hwy. Druain o honynt Trueni mediiwl fod dynion lllb hawl phcyf, a chaethion offeiriadaeth, yn tybied eu hunain yn rhywbeth a hwythiu yn di n. A dyoaa'r dynion mynu casglu 4 thrafi d arian y plwyf ac etto daflu baw i'w dannedd. OJ yw arncan y concert yn deg a chyfiawli, palum 11a ellid dangca hyny r Buasau hyny o angenrhiedrwj dd yn fantai, i'r mudiad. Me lie i gredu mai ryw ychydig—an neu ddau — eydd tu ccfu i'r concern, ac wedi symud o henau en hunaiu. Un amcan yn ddiau yw ceisio dallu'r cyhoedd i'r draws-arglwyddiaeth eglwysig yn enw rhoi gwobrwyon i'r plant." Gwneud iawn am gau yr ysgol i'r eglwy1. Ond gan n Id y w yr ynagais yn oleu, yn amlwg, ac uwehlaw amheuseth, nis gall neb feio y cyhoedd am dynu eu casgliadau Xld yw dyweud fod yr arian yn at amcgn da yn ddigon, oblegid y mae y byd wedi ei dwyllo lawer gwaith yn yr ystyr hyn. Dywedodd Mr Lloyd George, yn ei araeili ar Fesur y Trethi, Ebrill Olh, fel hyn:—"Ystryw hen iawn gan girdotwyr protfe!óp,!i5 ydyw dadleu n'd drostynt ein hunain oud dros y truan carpiog newynog, a r foment y trodd y rhoddwyr haelionus eu cefnau gwaiiodd yr adynod yr arian yn y tafarn agosaf." Ni charem diyweyd hyn am arian y concert hwn. Ond pwy all ein beio am gredu peth fully nad yw y sawl sy'n gyfrifol yn dewis rhoi goieuni? Os gormod iddynt hwy yw qlU(O, gormod i'r cyhoedd yw pe dio ambeu eu cywirdtb. Pvvy yw y tiysorydcl ? Pwy yw yr ysgrifeny'.d ? A pliA-y sydd i archwilio y cyfrifon ? Ond dyna paham y beiddiwn ofyn dim am y dirgelion sydd eiido y bobl rhyfedd hyn ? Trueni Ii tl neb yn ymyr^e'.h a'u cyfrwystra a'u dirgelion. A ydyw yn debyg y clywir mwy son am y mudiad? Trick cyfrwys yw trefni i blant yr ysg.d werthu tccynou. Er h) n efallai mai buddiol yw i'r athrawon gjmeryd pwyll j n y fasnath. Aelhpwyd yn rhy bell gyda chyngerddd y piano. Yprydhwnw gosodwycl ar blant yr ysgol —0 bob enwad—i werthu. tocynau er cael elw i un capel. A ydyw yr athrawon yn ystyried yr hyn y maent yn wneud ? Diau ei bod yn bryd i rywrai arafu eu camrau. Kid yw yr ysgol i fod yn gerbyd i gario amcanion capel nac eglwys, os gwelwch yn dda. Os yw caeli gapel yn glir i rai bersonau, y mae mor wrthyn i eraill a chapel mewn piano. Mor wrthyn a h)ny ydyw ei dallu ar ysgol perthynol i'r plwyf. Gellir rneddwl fod rhai personau yn Mydiitn, ie ymneillduwyr mewn enw, wedi pen lerfynu, doed a ddelo. i wasanaethu yr egIwys ar draul liadd ymneillduaeth. A chredant ond iddynt gael enwau ychydig o wyr mawr yn nglun a'u bwiiadau fod hyny yn ddigon i roi taw ar bawb. Cam- syniad, gyfeillion. Gormod yw o'r dydd i wyr mawr giu pen neb fyno draethu ei len or g«estiynau cyhoeddus. Yr oedd cryn dipyn o r.iulrcyddiacth. ar y conceit, hwn. Yr auican oedd yn ddiau i datlu pairb am byth i ddyehryn. Dim perygl boys. 0:3 ydych chwi yn gaethion, nid fsily pawb. Daliodd rhai pobl fawr hefyd ar y faiiiaij yn y grand 7 concert hwn i ddangos eu hun a'u heidcla. Nice iawn, onide ? Gwncud i goncerc cyhoeddus wasanaethu amcanion personol (Lwy dlwyn yn mlaen bethau nasonid am dinynt arytl<r "Grand concert" meddai y bills. A rhyfedd mor grand Pe gelwid ef yn \gran'l penny show, bunsai yn fwy tebyg o fod yn wir. Drwg genyf dros y cliwaethus wisanaethasant yno. Gosodwyd y pris mor uchel a dau swllt, ac am btis felly gallesid disgwyl "giqnd concert mewn tref fel Caerfyrddin. Beth gafwyd yn Mydrim ? Nigger show. Disgwylid comic singer ) 1).0, ond ni <reuddwydt*yl am ymgaii i ddwyn yn mlaen minstrel entertainment. Pahnm y twyllir y bobl ? Paham y dywedid "grand e0ncert 0 bris dau swllt, a thynu dynion pirchusigael eu blino a'u snubio gan ty w glownish performance ? Ni charena ddvweyd dim yn anmharchus am y comic singers, I ond y mb-e i beb peth ei Ie, Os conceit, wal concert ac os minstrels, minstrels, Ond yn nglun a'r ysgol hon nid oes barch i hawliau na chwaeth y cyhoedd. Ystyr y grand concert hwn ydyw, Mwy o swn nag 0 wian." Diau fod eisiau i ryw scholars wybod ystyr y geiriau, eoncert a grand, adeallmeddwl ymarf^nd y diau gyda'u gilydd. Nid syndod yw fod sfreoleiddiwch yn cael ei aohosi pan mae dynion yn cael eu twyllo. *Yr oedd ihyw rai o'r dechreu yn ofni terfysg, unide ni fuasai yn meddwl am swydd >g cyhoeddus. Pa faint delir tybgd am gadw heddweh ? Mae gan y llywodraeth swyddogion heddweh, ac os am eu gwasanaeth i ddibenicn personol rhaid talu so much i'r llywodraeth, a chael caniatad yr awdurdodau priodd. Anghyfiiwnder a chantorion da a chwaethus ac insult i'w talentau ydyw eu gosod i gauu raewn shott b!aoh.i. Lie y byddo ffwlbri yn gymeradwy rlid oe gwerth er y chwaethus a'r dyrchafol. Y cantorion mwyaf llafurus, talentog, a chwaethus yw y rhai werthfawrogwyd leiaf yn Mydrim. Y blacks cedd y cwbl. A little nonsense now'atid then Is relished by the best of men. Ond paham na roddir eu henwau priodol i bethau, yn hytraih na bod twyll yn mhob peth. I hyn y mac'n d'od, pe y cynhelid cyngherdd hlacks buasai rhaid dodi y pris o dair ceiniog lawr i geiniog. 11n peth oedd ysi angenrheidiol yma cyn bod chwaeth wedi d'od i'r man ieelaf, a thwyll wedi codi i'r man uwchaf, a dyma fe, boxing context:, Prin yr ystyiir nn ffair yn ffasiynol heh fod boxing shorn ynddi. A lie yr otdd cymaint o ddilyn clowns y fflir, dill- gwyliai rhywrai yno am weled y boxing gloces ac ymdrech yn y noble art" (/) Wel, os am bethau rhyfedd, Mydrim am dani. Os am gau allan ddynion ymdrechu goleuo a dysgu, pa le fel Mydrim nm wneud hyny ? Ond dyna yn roha Ie ond yn Mydrim y ctir pwyllgor yr. ddigon hyf i ddewia ei hunan A pha le arall yn y byd y ceir pwyllgor heb awdurdod yndd) yn weision ufudd: i arch-offeiriadaeth ? Hawiia y gyfroith fed y cyfrifoai fod yn agored i bawb dewis i'w gweled. Dywed y Code fod rhybudd i'w oecd ar ddrws yr ysgoldy ar adeg neillduol yn hysbysu yr amser y bydd Y llyfrau yn agored i'w gweled. A j oea peth felly yn cael ei wneud yn Mydrim 1 AtebHl y sawl sydd wedi Pa fodd, tybed yn Mydrim mae "form nine yn cael eu llajiw r Mae y form hon wedi d'od yn enwog yn dJiweddar am fod twjll ofFeiriadaeth yng nglyn a hi wedi ei ddadlenu. Mae rhai wedi ell dal yn llanw y form gan dlodi cymaint a chymaint at hyn a'r llall, pan yr oedd llawer o'r arian yn myn'd i'r boced. Un llaw yn llanw y form ag inc, a'r llall yn llanw y llogell ag aiiin. Dywed eu bod yn talu so much i'r ysgolfeistr a hwythau efallai yn cadw <50 percent. o'r cash. A lhag ofn yr awdurdodau yr oedd yn rhaid i'r qaeistr fod yn ddistaw er yn gwybod am y twyll. Sut y mae "form nina "Do chyfrifon eraill yn cael eu trin yn Mydrim ? Wei, arglwyddiaeth y coeg bwyllgor wyr, ie, os gwyddant hefyd. Gofyna y gyfraith am ysgrifenydd yn abl, ac i wneud pob gohebiaath perthynol i'r Yigol, ond yma rhaid taflu hyn ar atnraw. Cynllun tebyg i'r camwri y mae y National Union of Teachers wedi ei ddwyn i'r golwg. Profant fod canoedd o yagol- feistri dan ffawJ a dwin yr offeiriad ac yn gorfod cynneu tan a goleuo can wyliau yn yr eglwys, canu y gloch, casglu y degwm, a bod wrth law Mrs OfLiriad i wneud y peth welo hi yn dda. Pwy fydi a chwajit bod yn feistr tra bo'r offeiriadaeth fel hyn ? Da genym weled fod Undeb yr Ysgol- fei^tri yn codi i amddiffyn eu hawliau. Eglul brofant nad ydynt dan orthrwm Y11 yr ysgolion Ivwodrae'.hir gan y bobl megis ysgolion y byrddau. Ynt: n^liyfaifod y South Wales District of Teachers yn Llsrul y y Sadwrn diweddaf, gwnaeth yr athrawon yn dra gwrol. Wrth gwrs, ceisiodd y Hector Williams waedu areithiau rai lefarodd dros gylhwndeI. BIl yn ddigon anfoneddigaidd i wneud ymoj-odiad annheilwng arnynt, ond buasai yn well id(l > beidio, cafodd amser twym yn ei araeth. S;ii.i<a<,t yu ddewr. Well done, boys. Chwith yw meddwl fod offeiriivid naor drahaus yug nglyn ag ysgolion, a gvvyddis rhywbeti1 am hypy yn Mydrim. Dymunol yw gwe!ed yr yrsgoUeistri fel corph yn gwerthfawrogi y rhyddid ddygwyd iddynt gan Rryddfrydwyr. Maent i'wcanmol am wrthwynebu y addysg preeenol yr hwn nad yw yn ddim end Ewyllys Offeiriad Mae yn eu plith hwythau, g-yaethnf y njocld, frodyr heb fod yn ffydd lawn i'r profession. Amtell un er idda gael rhyddid gwell ganddo fyn'd yn ol i gaethiwad y prneu canwyllau, acto'r clochydd, a llyfu traed offeiriaid, a thwtion i Mra Holy Orders. Gan fod y cyfryw yn pender- fynu rhoi good-bye i rhyddid a myn'd i gaethiwed a fyddant cystal a pheido ceisio llusgo eraill gan- ganddynt ? Yn wir, bwyllgor bach, a phlwyfoliou Mydrim oil, mae'n llawn bryd i ohwi agor eich llygaid i draws- arglwyddiaeth offeiriadaeth. Mao Mesur Addysg Gorst ynddo ei hun yn ddigon i argyhoeddi pob Cymro ystyriol, ac yn neillduol ymneillduwyr, mai amcsji yr Egl.vya ydyw llyncu pawb iddi ei hun, D.fodi ymneillduaeth wedi costi gwaed, a gosod yr offeiriad YIi. deyrn drwg yr holl wlad. Dywedodd offeiriad Mydrim yn y cwrdd plwyfol am lythyron yr ysgol Beth bynag sydd wedi yrnddangos yn y papyr y mae yn anwiredd noeth," ond aid yw y boneduwr wedi profi hyny etc. Gosoder yr araeth hon at e: araeth ) 11 y Journal am Mai y cyntaf, yna ceir gwel'd fod Vicar Mydrim, hyd y gall ef, yn ystyried y dylai yr iau eglwysig fod ar war pawb drwy'r byd. Dichon fod y pwyllgor wcdi teimlo o herwydd tntodiaeth yr ygol, ond dda et", cei&iwch godi i yrneud rhy wbeth fyddo yn dwyn rhyddid a lies cyffredinol i gymdeil.has. Peidiwcb derbyn gormod o sebon meddai mae hwnw yn thad ddigon yn y plwyf hvn. Mae stfyilfa y v. lid yn b'esenol yn gofyn a-n i ddynion fed ) n eftro. Y, mat cynllun eich pwjllgor yn un anheilwng iawn. 'I Ceieiwch ddechreu diwygio fan hyn. Gall gweithiwr fyned i bob swydd arnll o'r parish Council hyd Dy y Cyffredin, ond yma dim (It-rygll weithiwr fjael'ei cUwyn i fewn. Y mae yn y plwyf lawee o waithwyi tra theilwng at bethau fel hyn. Khoddwch chwareu teg i bliwb. Mynwch y pwyllgor i gael ei ddewis gan y plwyf. Yr eidd?ch, WATKIN. .0,0

LJandilo Tctty Sessions.

ILLEGAL FISHING.

Advertising

A Signalman's Holidays,

I TALLEY.