Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

17 articles on this Page

Ar Ben y Pentan. ---......_..;"''…

OGOF Y CASTELL.

..,'.. LLANGENDEIRNE.

LLANWEDA.

Y Mesur Addysg.

News
Cite
Share

Y Mesur Addysg. PA FODD YR EFFEITHIA YN NGHYMRU. [GAN BEitlAii GWYNFE EVANS ] Yn raddol mae'r wlad yn dod i sylweddoli yr hagrwch sy'n gerwedd o dan wyneb teg y Mesur Addysg newydd sydd yu awr gtr bron y SenedJ. Po æwyaf a astudir arno, gwaethaf ull yr yo-ddengys. Ceir llawer oeddent yn barod i'w groesawi pan wnaeth (i ymdd-ingosiad cyntaf, yn awr ar ol dod i'w adnabod yn well yn ei gashau a cha«rneb cyfiawn. Ceir wrth ei chwilio ei.fod Yd yeJnvanegit beichian y trethdalwyr, ac yn rhyddhau Eglwyswyr o'r cyfiifoldeb i danysgrifio at gynal eu kiyitgolion enwadul; Yn Uadd y Byrddau Ysyol ac yn cynorthwyo Y"go,ion Enwadol Yn agor drysau Ypgolion y Bwrdd i Berson y lln-yf tie i*i, offelriad Pabaidd i ddysgu egwy- dd 'rion sydd yn atgas gan Y'naneillduwyr; Yii datostwng y Bytddau Y sgol o dan rejlaeth awdurdcdau a etholir at amcanion hollol wabanol tra yn gadael yr offelriad i deyr/iasu fel o'r blam mewn.unbenaeth ar Yfgolion yr Eglwys Yn eymeryd yr awdurdod o ddwylaw'r bobl, a'i osod yn nwylaw pwyllgorau nad ydynt gyfrifol i'r trethdahvyr Yn awaurdodi codi treth at helaethu yegoldai Eglwysig, ac at gvnal colegau Eglwysig, itch roi ï'r tretlidaliryr unrhyic rcolaeth ai-ityitt Yn gorfodi'r overseers i dalur trethi dros ysgoldai enwadol; Yn ei gwneud yn ymarferol anmhosibl i Ymneill- duwyr gael ei penodi yii athrawon yn haoer ysgolion y wild Yn gorfodi Ymneilkluwyr i ddanfon eu plant i ytgolion a lywodraothir yn gyfangicbl gan offeiriaidy Yn dwyn vhagfarn a chulni sect ifcwft i bob ysyol ddyddiol drwy'r deyrnas Yn cymhell ymladd etholiadau lleol, Cyngor Tref, Cyngor Dosbarth, Cyngor Sir, etc., ar linellau enwadol; Yn niweidio addysg y werin, yn cwtogi awdurdod y trethdahvyr, ac yn rhoi gwaddol newydd o £ 501,000 y ftnyddyn i Eglwys Loegr Dyna ychydig o'r niweidiau cyffredinol a achosir os dtw'r ;Ilebur newydd yma ynrhan o gyfraith y wInd. Yn awr edrychwn ar y modd y dylanwada rhai o'i brif ddirpariadau ar Gymru, yr atinhegweh a wneir a'r Uj nhlau Ygol a'r trethdahvyr, a'r ffafra. th dd-mgosir i Yggolion yr Eglwys ac i'r E i w y r. 1. EFFAITK Y GRANT NEWYDD. 0 dan adran 4 o'r mesur-, rheddir grant newydd o bedwar swllt y pen am bob plentyn y yr Y^gdion Eawad'jl, ac mewn ychydig iawn o Ysgohon y Bwtdd. Nid yw yn ofynol i'r plant paaio unrhyw arholiad arbenig er mwyn tnill y grant yma y cwbl ofynir ywpresenoldeb y plentyn mewn r¡¡gol L'nn-adol. 2 SUT Y MAE YN NGHTMUU. Cymerwn y lfigyrau am dair sir ar ddeg CymTu er mwyn d&ngos pa fodd yr efft-ithia y ddarpariaeth yma ar ysgolion y Dywyfogaeth. Mae yn Nghymru S54 o ysgolion a gamenwir yn "Ysgotion Gwir- foddol," hyny yvr,ysgolion nad oes gall y trethdalwyi unrhyw lywodraetli arnynt. O'r rhai hyn mae 703 yn Ysgolion yr Eglwys 50 yn Ysgolion Pabyddol; 98 yn Ysgolion Prydeiiiig; 3 yn Ysgolion^WesIeyaidd Rhocdir pedwar swllt o grant arbervig am bob plrntyn yn yr Ysgolion hyn. Ithil y plant yn yr ysgolion hyn yw 96,912. Felly ilioddir yn Nghymru yn unig, yn ychwanegol at y grants presenol, yn agos i ugain mil o bunnau'r /'n yddyn at gynal ysgolion enwadol nad oes gan y trethdalwyr unrhyw fath o awdurdod arnynt- Mae getiv.,n 799 o ysgolion y Bwidd ond er fod 16<VJS3 c, o blant yn derbyn addysg ynddynt, ni cha ond 35 o'r byrddau ysgol ran na chyfran o'r rhodd newv-id. ÅC iii -cha v 35 hyn gymaint am bob plentyn ag a roddir i Ysgolion yr Eglwys. Mae grants arbenig eisoes yn cael eu rhoi i'r rhai hyn am fo 1 g werth trethianol y phvyfi hyny yn isel o'i gvd'.caru a'r boblogaeth. (ollii- y grant presenol pan geir y grant newydd felly, ermwyn deall pa faint a tnilla Byrddau Ysgol Cymru o'r grant newydd, rhiid tynu allan yr hyn a geir ganddynt vn bitscnol. Ar ol gwn&ud- hyny, ceir mii £ 2,867 15s 3c geir gui ys.goU.on y bwrdd yn Nghymru o'r grant newydd Jlyny yw, er fod 70,000 mwy o oiant yu yegolion y Bwrdd nag yn ysgolion yr Eglwys, Ca Ysgolion yr Eglwys £ 19^382. Ca Y sgolicny Bwidd £ 2,867. Ond nid yw hyn, er cynddrwg yw, yn dengos holl bagrweh y pyth. Mae yn digwydd mai un Bwrdd Ysgol yn unig fydd yn derbyn y rhan fwyat o'r grant yma, sef Bwrdd YVgol Dosbarth Unedig Abertawe, yr liwn a dderbynia £ 2,180. Os gadewir hwn allan, ni cha y gweddill o Ysgolion y Bwrdd yn Nghymru ond £ 687. Felly, gan ad\el Abertawe allan, Ca ysgolion yr eglwys £ 18,400. Ca ysgolion y bwrdd £ 687. Nea, a'i osod mewn ffurf arall lihoddirpedwar swllt am bob plentyn yn ysgolion yr Eglwys; Rhoddir ceiniog am bob plentyn yn ysgolion y B wrdd Pe y telid i ysgolion y ar yr un raddfa ag ysgolion yr Eglwys, Yxfafnheid Y.21,000 y flwyddyn o faich treth" dalwyr Cymru ond fel y mae ni chant Ond;C687. Neu, pe y telid i ysgolion Yi F-glwys ar yr un raddfa ag a delir i ysgolion y Bwrdd, Yn lie cael ugain mil o bunnau ni chacnt ond pedwar cant o bunnau. Felly, a symio i fyny, o dan y ddarpariaeth newydd Rhoddir £ 20,0001 Yn lie £ 400 J 1 y8g°ll°o J'* Eglwys. Tra yr un pryd, v., Rheddir £ 687 ) Yn lie £ 31,000 J 1 y«go''»n y Bwrdd. Cymerwn yn nesaf y siroedd bob yn un eg UIl.

ABEKTEIFI.

BRYCHEINIOG.

CAER FYRDDINtH! Ii')'! -l.:}r

PENFITO.

- 'Indigestion.

-r-^^rLangharne Notes. "-

The Arthurian Legend. '0{

Llandilo Board of Guardians.

£ lanaethnby.

---^ "Reviews.

i Tea Party at Lammas-street…

.....---LLANDILO.