Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
0 BOB PARTH.
0 BOB PARTH. GAN PARTUS YIJ .YI > 5). Meddai milwr Cymreig ar < ( ddych- Av.4iad o'r lieldrin ar y Cytandir. Tra yr ooddych chwi gartret yn gwaeddi am heddwch yr oeddyin ni draw aew yu g-waedu am heddwch." Newidir golygyddiaeth "Y Dry- tsorfa," cylchgrawn y Methodist iaid Calfinaidd, yn achlyeurol. Mae Dyfed tiftwydd gael ei benodi i'r swvdd, a dochreua ar ei waith newydd gyda dechreu'r flwyddyn. Gyda H Trysorfa y Plant" y ma« yn wahano*. 13u y diweddar Barch Thomas Levi yn gol- gu hon am tua hanner canrif, 0: wyf v ii cofio yn iawn, a diau y pe.ry ei ol- vnydd, Anthropos. wrtli y llyw tra y "pery anadl einioes ynddo. a Gall gweinidQg doeth a c-hryf wneud llywodraeth unrhyw eglwy" yn ddemoqrutaidd, ac ni raid iddo ddi- oddef ei boenydio. Ifhodded pweinidog i fyny'r syniad fod yn rhaid iddo ar draul popeth gael ei fara 'chaws o eglwye. Bydded mor -annihynnol pan i'yddo heb swllt yn ei boeed a phe bai ganddo fit o bunnoedd, a bydded barod i wneud rhywbeth arall os bydd raid a brum y gwel ei boenydwyr inai goreu po gyntaf iddynt dynnu e\i eyrn atynt. Nid teirw wedi'r cwbl. ond malwod yw terfvsgwyr egiwyni."—Y Dalian. Nie gu* n a oez; air Cymraeg am demobilisation" ond gwyddom oil pa beth ydyw. "Mae gobaith dyn ci-r Tiiyfel, 'Does gobaith gwr o'i fedd." t ¡O'r diwedd yr ydym wedi bwrw arfau yn y rhyfel ofnadwy hwn. ac yn awr y mae y Llywodraeth a fu raor ddiwyd yn dethol dynion i fyned i'r gad wrthi lawn mor ddvgn gyda'r gwaith o'u rhyddhau modd y gallont ddychwelyd oddiwrth orchwyl gwaed- lyd y cledd at waith heddwch. Gwaith araf oedd y naill ac nid yw y Hall ychwaith yn orchwyl cyflym. Nid ehwyrn iawn y try olwynion peiriant y dadgorffori. Gwneir ymdrech i gael y glowyr yn ol i'r talcen glo gyda phob evflymder oherwydd fod y riewyn glo mor dost yn y wlad, yn fwy felly yn awr na phrinder bwyd. Sonir am demobilisation" yn yr ysgrythyr, ond yr oedd y gorchwyl yn beth llawer symlach yn ar Dafydd frenin nag yn amser Dafydd Lloyd George. "Fob un i'w etifeddiaeth" ydoedd hi yn adeg Josua, ac "0 Is- ruel, aed pawb i'w pebyll" oedd y ciii yn ystod cyfnod y Brenhinoedd. j Mewn ychydig dyddiau byddai pob, ch-dd yn ei wain a phob 11 aw fu ar garn yr offer gwaedlyd ar gom yr aiadr. Svml a phrydferth iawn ydyw dar- inn Hiraethog o'r gof yn troi y ^waewffyn yn bladuriau a'r cleddyfau vii syciiau ar ol datganiad i-1 ysbvs i'll liadrcddwy1' mcwn cvrddau i-ystaHlenol ydyw y des;qriiiad. I>y wed: — Fo ddvgir i'r gof ddigon—o orchwyi, Erchir i'w t'orthwylion; Profant eui baeddiant yn hon v Pan driniaeth dyn du'r einion. Dylai galwedigaelh y gof fod yn un werthfawr a phrysur ar 01 yr heldrin «,tnadwy sydd newydd ddibenu. (Jallem dybio fod holl haiarn a dur yr hollfyd wedi cael eu galw i fynJ" i wneyd arfau dinystr at wa6anaeth yr Armagedon fawr. Prin y cedwid ycbvdig weddill ar ol i drin j iir i gaol bara i'r bobl. Yr oedd difetha dynion yn waith o bwysigrwydd cen- edlaethol tTa nad ciodd porthi y werin ond mater ailraddol. Yn awr y mae y bvd yn dechreu dod yn ol i'w byn- "wyrau. Daw y llafvirwr yn ol i'r maes a'r glowr i'r lofa, a gobeithio y 1 >ydd* heddwch yn Ilito fel yr aiou un- waith etc. Un blotyn du ar gymeriad y brenin Dafydd oedd ei driniaeth o garchar- orion rhyfel. Cawn ef yn ymddwyn t [lag attynt mewn modd hollol annheilwng o "wr wrth fodd calon Duw." A diau mai y pechod duaf ar lechres y cyhuddiadau yn erbyn yr Almaen ydyw ei thriniaeth o garchar- orion rhyfel. Mae yn warth i war- eiddiad ac yn annheilwng o ddynol- iaoth. Bu raid i'r brenin Dafydd ddioddef am ei amryw gamweddau. ac ,,s yw y Kaiser yn bersonol gyfrifol am y fath ymddygiad annynol dylid ei ddwyn i farn: Pwy bynnag sydd gyfrifol ni ddylai fyned yn ddigosb. Gwrthdystia gwaed gwirion eydd wedi; cymysgu a phridd yr Almaen yn er- byn hyn. I Erys effeithiau rhyfel yn hir. Araf iawn y niae pethau yn dod yn ol i'w set'yllfa gyntefig. Prin yk y bwyd o hyd tra y mae y glo yn brinach a niwy uchelbris nag erioed. Ac am ein edlid cenodlaethol, H dyledion erys i fllodi'n hW'yrion," yn ol pob tebyg. Gobeithio y bydd gwell rhwyddineb i gael angenrheidiau bywyd cyn hir. Y mae diaconiaid y IJan a Llan- har-n Yn ddynion o ddoniau dina*; nhai yn masnachu mewn ewr*, A'r lleill yn maanaehn mewn brag; Pan (ldel y rhai'n adm-f i forI) Seion fryn. 5 Fe waedda r angylion, wH, pwy yw'r rhai hyn ? Dyna fel y canai un banrdd ym Mor- ganwg flvnvddau yn ol oedd dirwest yn y pwlpud na'r set fa,wr iiior boblogaidd nac mor angenrheid- iol a yr ystyrir hi yn awr, Yn y dyddiau prerenol* nid yw yr angylion yn cael crmaint o ofid yn y cyfeiriad hwn. Mewn rhai eg gwneir lhvyr-ymwrthotliad vn amod. nid yn unig diaconiaeth ond aeJodMth hefyd. Vrferiad ydyw aD rai gohebwyr newyddiadur ddynumo bhryddvn newydd (Ida i'r golygydd a. gwnant hvny mown ffordd amlt'iriog sydd yn \i straff ar bapyr pan y mae mor brin. Cx ydynt mewn gwirionedd yn <lvmnno yn dda i'r bod anhapwa hwnw beth be baent yn esmwythau ychydi-^ u ar ci lwvbr drain drwy àll fon eu 0' gohebiaethau meWIl pryd a bod yu iyr ac i'r pwynt? Syniad golvgydd new- yddiadur am nefoedd ydyw lie gogon- edrlus a hyfryd lie y mac (1) newydd- iou vn dod i law yn brydlon; (2) gohebiaethau yn dwyn enwau priodoi-, (3; llaw}>:grit'au darllenadwy. A'i syniad am y man arall ydyw lie ú, baratowyd i ddiafol ac i'w angvaon ac i'r rhai a droseddant y rneolua iiehod. Ddwy flynedd yn ol, sef Nadoiig 1916, darfu i'r Parch. T.. Edmunds, Aberdar y pryd hwnw, draddodi pre- geth ym mlia un y soniodd am Nero yn chwareu ei ffidl pan oedd Ehufain yn llosgi. Dywedai fod y rhai a fed- rent ddymuno Nadolig llawen j fn oedd Ewrop yn oddaith yn nes l nac i Grist. if Eleni modd bynnag cawsfm lony id- weh i dreulio dydd genedigae' li Tj-wy.sog Tangnefedd, ac am y tro cyntaf er ys pum mlynedd cawsoin gyfle i fwynhau heddwch ar y dducar, v ewyllys d-a yn mysg dynion, a'r cen- hedloedd yn ddiddig. Heddwch medd mellt y gwifrau. Gwawr wedi dunos brad; Heddwch adseinia taranau- Bonllefau calon gwlad. Wedi y brwydro garw Melus yn wir yw nedd; Ond troi ei Ras yn chwerw I lawer wna wermod bedd. I Amser nis gall liniaru Adfyd y gwaedlyd glwy; Heddwch nis gall gvfanu Y galon wnaeth rnyfel yn ddwy. Yn ddiweddar yn un o gyrddau Cymroaorion Aberdar bu tipyn o drafodaeth ar y mater o ragluniaelh arbemg. Eftoed engreifftiau o ra^ pobl etholedig wedi cael ffafrau ncill- duol gan y ragluniaeth hon-hyny yw yi oeddynt wedi cael gwaredigaetii wyrthiol rhag rhyw drybini erchyll cawy gyfryngiad caredig hon ar eu rhun. Cred rhai fod rhyw angel gwarcheidiol yn wastad yn eu gwylio na tharawont un amser eu troed wrth garreg. Gall fod yr un amgylciiiad yu arogl inarwolaeth i farwolaetb i eieill, ac ymgyiyd yn naturiol y "we3- tiwn pa Ie yr oedd angelion gwar- cheidiol y cyfryw ? Yr unig gasghad ellir dynu oddiwrth y eyfryw ymres- JUJu ydyw fod rhagluniaetli fawr y nef, yr un j>eth a bodau ffaeledig y cread, yn cymeryd ochr ac yn gweithredu ar ran ei "favouritos." Dyna etholedigaeth hen ffasiwn yr. ei gi-ym, onite > Kai blynyddau yn ol digwyddod i damwain yn Aberdar—hyny yw buas- m ni na chredWn mewn rhagluniaetli unochrog yn ei galw yn ddamwain. Cafodd rhai pobl onetholedig anaf tost, ond cafodd un gweinidog ar- bodiad gwyrthiol," yn 01 ei dystiol- aeth ei han. Yn fuan ar ol y dig- djddiad cawn ef yn diolch yu gy- hoeddos i Dduw nad oedd ef fel dyn- ion ereill. Ymddengys fod yr angel gwareheidiol dan weinyddiac-th y rhagluniaeth arbenig wedi rhoi aw- grym iddo mewn pryd ac iddo yntau ymgadw o faes y gyflafan. Gan bwyll. frawd, nid dyna ath- rawiaeth yr Athraw y pi-offesa-cli ei ddilyn. A fynwch chwi fod y deunaw ar y rhai y syrthiodd y twr yn Siloam yn fwy pechaduriaid na'r holl ddyn- ion oedd yn cyfanneddu yn Jerusa- lem ? Neu mewn geiriau ereill a oedd y rhai a arbedwyd rhag y galanastra hwnw yn well na'r lleill P Awgrymodd llywydd y Cymrodor- ion. y dichon fod rhai yn y dyddiau dyn yn ystyried y eyfryw athraw- iaeth yn ofergoeliaeth. Ie ofergoel- iaeth ffel ydyw, a'i lie ydyw lloches y wadd a nyth yr ystlum. Yn y dydd- iau gynt yr oedd gormod o foli neu o fcio rhagluniaeth yn ol yr amgylchiad. Ceid dynion. yn lie gweithio allan eu hiachaw- dwriaeth eu hunain, yn ym- ddiried y cwbl i ragluniaeth ac yn gwneyd ei goruchwyliaeth hi yn fwch diangol bob amser. Dywed y Sais, Man is the carver of his own destiny," ac, fe ddywed Cymro—yn ngenau Tomos Bartley am ddyn oedd yn j wastad yn ymddiried yn rhaglun- iaeth iddo farw yn Nhloty Treffynon.
CWYN COLL
CWYN COLL Am y parrot a gymeroad ei daith o'r Pest yn Southerndown heb roddi rhybudd i'r Matron )ia-r llywydd. Mown hiraeth ydym un ac oil, Parrot y Matron aeth ar goll, Ni chaiff ddirn bwyd mewn un- rhyw le Heb ration card; Dyn helpo fe! OR try ei wyneb eto'n ol Fe gaiff faddeuant er mor ffol; Y Matron sydd mewn hiraeth trwm A'i swyddfa mwy yn wag a llwm. Os dros y cefnfor aeth yn wir Ni chawn ei gwmni amser hir, 0 doed yn ol i'w adar-gell, Ni chenfydd unman sydd yn well. Un oedd yn yr Orphwysfa.
GADLYS (B.).
GADLYS (B.). NoéIau diweddaf eynhaliwvd cyf- arfod adloniadol yn Festri Gadlys, dan nawdd Gobeithlu yr Eglwys. Llvwyddwvd erfin y Parch. D. Bas- sett. Y beirniaid oeddynt JMri. John Davies a Morgan Richards. Gwobrwywyd y rhai canlynol :-Un- awd i blant dan 14 oecl,* W. Probert Davies. Adroddiad i blant, Ben Price. Drill, Emrys Edwards. Cyf- ieithu, Lizzie Edwards. Unawd i rai mewn oed, Mr David Harris.
CYMRODORION ABERDAR.
CYMRODORION ABERDAR. Nos ^ener diweddaf llywyddwyd gan y Parch. H. T. Stephens. Dar- Henwyd llythyr oddiwrth Glerc Llywodraethwvr Ysgol Sir Atierdar ac oddiwrth Gyfarwyddwr Addysg Aberdar yn datgan nas gallent weithredu ynglyu a'r cyhuddiad yn erbyn atliraw yr Ysgol Sir o sarhau y Gymraeg yn nghlyw y ii, am nad oedd sail i'r cyfryw gyhudd- iad. "Twm o'r Nant" ydoedd testyn anerchiad gan y Pai-eii. f. Tywi Jones, Golygydd y Dalian. Des- grifiodd Dwm o'r Nant fel bardd y werin. Cafodd fywyd helbulus, ac yn wyneb cynifer o anffodion syn yw meddwl ei fod yn berchen ath- rylith mor ddisglaer ac awen mor. gynyr^hiol. Ganwyd ef mewn lie o'r emv Penporchelly yn Llanefydd, Sir Ddinbych. Yr oedd ei rienr wedi myned yn ol yn y byd pan ddaetk efe i'r byd. Dysgodd daar- llen ac ysgrifenu dan anfanteision dirfawr. Un tro digiodd Tvrm wrth ei dad am edliw iddo ei hofFder at ysgrifpnu. Aeth adref a thaflodd ei holl bapyrau i'r tan. Ond yr oedd atlirylith v bardd ieuanc yn y cyfamsor yn llosgi mcwn ffordd arall. Yr oedd efe er yn hrydydd yn ddyn llygad-agored ac ymarferol. Cafodd lawer o ofid oddiar law ceis- byliaid a chyfreithwyr yn ei fywyd. Un tro er tmvyn eu hysgoi cymerodd .y carnau i'r Deheudir. Bu am am- ser yn cario coed yn Sir Gaer- fyrddin. Ond daeth ceisbyliaid v Gogledd ar ei ol i'r De. Teimlai y siaradwr yn ddiolchgar i wyr LIan- deilo am amddiffyn Twm rhag ei erlidwyr. Cafodd dipyn o wrthwyn-1 ebiad oddiar law diwygwyr erefvddol ei ddydd. Cashai ef fursendod a chas cyfiawn. Yr oedd ei ddysgeid- iaeth foesol yn gref ac iach er garwed ei iaith. Yr oedd ei enaid mawr fel yn dvheu am "realities" bywyd. Cafodd Cymru lawer o ddiwygwyr ond dim ond 1111 Twm or Nant. Eto Twm a achubodd y gen- edl. Yr oedd ei iiiterliwdiaii yn ddarlun mwy cywir o fywyd Cym- rek y ganrif o'r blaen nd dim a feddem. Twm o'r Nant, y cariwr coed, a gadwodfi Fab y Saer yn fyw yn Nghymru heb ei lethu gan en- wadaeth a Philistiaeth grefyddol. Y Parch. K. J. Jones, M.A., a ddywedai fod Twrp yn ddyn mawr er nad heb ei ddiffvgion. Credai efe fod crefydd bur yn ngwaelodion natur Twm. Y Parch. John Lewis a dybiai fod Twm yn tueddu i fod yn eithafol yn ei feirniadaeth. Nid iawn oedd priodoli pob da i un oedd yn arwr ac anwybyddu ereill oedd yn cadw y goietr i losgi yn oes yr arwr hwnw. Y Parch. D. Bassett a ddywedai iod tuedd yn yr awen Gymreig pan elai yn chwarNIR i fyned yn gell- weirus a hyd y nod yn gas. b Diolchwyd i'r Parch. Tywi Jones ar gynygiad y Cynghorwr George Powell, yr hwn a dalodd deyrnged i wreiddioldeb y papur, ac eiliad y Parch. J. Griffiths. Darllenodd y Parch. Tywi Jones yr englyn a ganlyn oddiwrth lyw- ydd y Gymdeitbas, Ab ITevin, yn egluro ei absenoldeb Fy nghyfaill, ar fy nghefen~rwy' hen'o Drwy anwyd aflawen; Dihoen byvv dan ei bawen, A swn mor sy yn 'y mhen. Hhopd anerchiad barddol dawnus gan Afanydd.
------.------NAZARETH, ABERDARE.
NAZARETH, ABERDARE. On Sunday and Christmas Day special preaching services were held at Nazareth C.M. Chapel, Aberdare, the pastor of which is the Rev. H. Williams. The preachers were the Revs. J. Jen- kins, Llandovery, and W. Thomas, Maes teg. On Sunday afternoon the former preached from the con- eluding portion of Ezekiel, 33. He dwelt on (1) the possibility of men being instructed by the truth without being saved hv it. (2) The fact that we cannot es- cape the consequencet. of truth by disobeying it. Mr. D. Phillips was the pre- centor and Miss Gwladys Phillips was the organist.
----------RAILWAY WOMEN'S…
RAILWAY WOMEN'S CUILD. A concert in connection with the above Guild was held m the Mem- orial Hall, Aberdare, on Thursday. Chairman. Mr. H. Davies. Songs were rendered by Madam Edwards, tvIisH A. M Phillips, Miss M. Lloyd, Mr. J. L John. Mr. J. Griffith*; comic sojfgs by Mr. L. Taylor; violin solos by Mr. L. Jones; gengs by D. Watkins and G. Williams; recitations by Messrs. G. Williams, W. Smith and J. Griffiths. The ac- companists were Miss Phillips, Miss Frame, Miss Watkins, and Mr. E. Jones. A short address on the aims and objects of the Guild was given by the Honorary Secretary, Mrs. Kelly. A hearty vote of thanks to the artistes, honorary members and chairman, was proposed ,by Mr*. Kelly, seconded by Mrs. T. Jones, "Hen Wlad fy Nhadau" was simg by Mr. John L. John. The artistes and members were entertained to tea, given by the members of the Guild. The proceeds were in aid of Guild Funds for widows rnd orphans and sick lumbers. Organizers, Mr. L. Taylor and Mrs Kelly.
Advertising
The Dental Surgeries Workrooms and Laboratories— 27 Victoria Square (°au' £ £ .') < Aberdare. Aberdarians and Their Teeth Neglect Traced to Fear of Dental Chair. With HANBURY'S Coming Fear disappears. Dental Chair gives real relief and pleasure. His Wonderful knowledge of Teeth removes Worry without inflicting the slightest pain. His Replaced Teeth are impossible to distinguish from Natural. A Practical Operator is born, not made! Such a one is HANBURY. TRY HIM! HELPING YOU A PLEASURE! COSTS YOU NOTHING l* SPECIAL NOTICE Members of- all Co-operative Societies are at liberty to have Teeth with Mr. J. Hanbury, and they will get their Full Dividend from him in Cash. Please make a note of this: Mr. Banbury's Patients' Children can have their Bad Teeth taken out painless, Free of Charge, every Friday from 12 to 6.30 p.m. Open daily, 9 a.m. to 9 p.m.—Surgery Hours. MY VIEW as an Eye Special- ist is:—That you ought not to t.ttf" <<t delay having glasses if your sight is defective. YOUR VIEW (thrqugh the glasses) will be just what it *3* should be. ESVERYS £ VANS, WI.P.S. CHEMIST and OCULIST, VICTORIA SQUARE, ABERDARE BUSH & PYRAMID APPLES HOPWOOD'S SPECIAL OFFER. The following are among the choicest apples grown, and being worked on the Paradise stock, come quickly into full fruiting trees: Prices—3 years old, 3s, each, 30s. dozen. Fruiting Size, 4 years old, 4s. 6d. each, 48s. dozen. 1) 5 years old and upward, 6s. and 7s. 6d. each. AlKngton Pippin D., Beauty of Bath D., Charles Ross D., Bram- ley Seedling K. and IX, Crimson Bramley K. and D., Coronation D., Cox's Orange Pippin D., Early Rivers K., Edward VIII. K., Lord Stradbroke K., Newton Wonder K., Rival K. and D-, Ruddy K-, Stir- ling Castle K., St. Edmund Russet D., Warners King K., William Crump D., Worcester Pearmain D. Note.—D. stands for dessert and K. for kitchen varieties. All above varieties and also every variety of apple worth growing can be supplied in Strong Standards 4s. each., 42<s. doz.; Extra Strong Selected Standards, 5s. each. For full list of our enormous stock of fruit trees, write for Special List. • I HOPWOOD & SON, FRUIT TREE SPECIALISTS, CHELTENHAM. I Agent Mr. E. SMITH, 3 Gwawr Street, Aberaman. I X STOP ONE MOMENT. X. OH! DEAR DOCTOR, f MUST MY DARLING DIE There ie very little hope, but W SAO TUDOR WILLIAM04 PATENT BALSAM OF HONEV WHAT IT IS: Tudor Williams' Patent BalsafiipJ Honey i3 an essence of the purest most efficacious herbs, gathered on Welsh Hills and Valleys in the seasons when their virtues are in perfection, and combined with Welsh Honey. All the ingredient are perfectly pure.' are perfectly pum WHAT IT DOES: Tudor Williams' Patent Balsam 0' Honey cures Coughs. Colds, Brow* ct-itis. Asthma, Whooping Coutf"^ Croup, and all disorders of Throat, Chest and Lungs. Wonder" ful Cure for Children's Coughs after Measles. It is invaluable to chested men, delicate women cl ildren. It succeeds where all remedies fail. Sold by all Chemists and Stores, I$- 3d. and 3s. 3d. Great saving io, purchasing the large size bottle- I consider I have derived consid- erable benefit from the use of 7° r marvellous remedv—Tudor WillifOrl Balsam of Honey. LLEW LLWYFO, Carnarvon- A True Report of what" a Musician said: "Allow me to express my gratitu^? for the great benefit I have deriw from taking your valuable Tad0* Williams' Paltent Balsam of Hone? for tightness of the Chest Cougb it keeps the voice in first-class addi- tion/' GEIF. R. JONES (Caradog). .1 5 Gordon Boad, Cwdiit: r Oct. 8th, 1886. Important Notice to the Public A large size 3s. 3d. bottle of Tud°' Williams' famous Welsh Balsam °r Honey will be sent direct to an' soldier post free to any address in, England, Wales, Scotland and Or$", land on receipt of 3s. 6d. 1 MANUFACTURER: TUDOR, WILLIAMSr MEDICAL HALL, AstRDARE. I ALFRED GRITTON* (LATE WITH Mr. D. COLLIER) I Carpenter, Joiner, Wheelwright,. Shop and Office Fitter. All kinds of General Work, Glass Roofs, etc. Undertaker and Complete* Funeral Furnisher. 85 BROOK ST7 ABERAMA* WORKSHOP— PICTON YARD, ABERAMAN- 'Phone 161 Aberdare, A certain lawyer won a famous case" and the next day the opposing 1aw7^ met him and said sarcastically, .ó Jø t) ere any case so low or any man mean that you wouldn't take his case for a fee?" Well," said the otbeiv "I don't mind. What have VOJ beeg" doing?" re You Aware That by far the LARGEST SELECTION of every Description of ————— J Household Furniture In the Whole of Wales is held by that well-known, old-establshed Firm- Bevan & Co., Ltd. J Registered as "THE CARDIFF FURNISHERS," Cardiff, Swansea, Pontypridd, &c. I All Goods Warranted. Newest Designs* Delivery Free up to 200 Miles from any x of the Company's Numerous Branches.