The Aberdare Leader

Barddoniaeth. "GWNA A DDYLIT, DOED A DDEL." ARWYDDAIR Y DIWEDDAR ARGLWYDD MERTHYR. Gwna a ddylit, na Iwfrha, Bydd yn ddewr a bydd yn dda; Dwed yr hyn a ddylit ddweyd, Gwna yr hyn a ddylit wneyd. Paid a bod yn Reuben lwfr, Ansafadwy megys dwfr; Bvdd yn Joneph er mewn cyffion, Gwna a ddylit mewn treialon. Gwna a ddylit, doed a. ddel, Dened wermod deued mel; Pan y deui at y groesffordd Dos yn hyf i'r uniawn brif-ffordd. Gwna a ddylit. doed a ddelo, Aed y byd i'r lie yr elo: Her i ffwrnes, her i ffau, Wneyd i galon ddewr lwfrhau. Paid ag iddio, Gymro prwan, Gad y llwch a dring i'r lan; Clir yw'r lIais uwch aeth ac ing, "Drinjr i fyny yma, dring." Y KAISER. Arch-fradwr ddyrchafwyd yn wawd-gyff i'r gwledydd, Ei gleddyf ddadweiniodd yn enw ei gre- fydd, Cadfridog- herfeiddiol, a phennaeth ei fvddin, Filwria ag Ewrob dan faner yr Ellmyn; A fynai gadernid i'w orsedd trwy waedu Cenhedloedd heddychol na haeddent eu maeddu. Dyrchafiad i'r orsedd a feddwodd ei benglog, A chwalodd ei deyrnas i'w seiliau diys. gog. Uchelgaid ei ysbryd enynnodd ei fym- pwy I agor llif-ddorau erch ryfel ofnadwy. Ei ysfa aniwall—cael arwain ei gadau Hyd rengoedd y gelyn trwy ganol y fflamau, Trahauster ei natur fynasai yn gynnar Orchfygu'n ddiarbed deyrnasoedd y ddaear. Cael eilfyw Napoleon, gan goncro y Brython, Oedd breuddwyd y Kaiser yn nyfnder ei galon; A chwifio ei faner dros Ewrob yn gyfan Heb ofni magnelau na cholli ei luman. Cyfiawnder gadd hergwd yn nydd ei yn- fydrwydd, A'r Almaen ddyrysodd hyd ffiniau gwall- gofrwydd. 'Roedd brwvdrau'n cyniwair ar loriau ei enaid, A digter yn fflamio'n felltenawl i'w lygaid, Tra Prydain deyrngarol yn prysur ddyfeisio Heddychol lywodraeth hyd orwel pob gwenfro. Cynilwynodd i esgyn i orsedd ei gefnder, A gwisgo ei goron er arfer creulonder. Bu'n llunio galanas aelwydydd glan, di- frad, Alltudiodd deuluoedd gofleidient eu mam-wlad, Anelodd ei fegnyl at einioes y mamau- Llesg gerddent wrth ffyn yn arafaidd eu camrau; i Trywanodd rianedd ym mlodau eu hardd- wch, v Anrheithiodd gartrefi oedd iddynt yn glydwch. Llofruddiodd hen dadau a'u meibion hawddgaraf, Ergydiodd at gewyll babanod anwylaf. Hen Famon, ei allor, ei grefydd a'i wleddoedd Yw gwisgo ei arfau a llunio rhyfeloedd. 0'1' Kaiser anyn-nol, didostur ei galon, Ei ddwylaw a drochodd yn rhuddwaed y y v gwirion; A'r 'staeniau a erys i nodi ei warth-nod, A'i goffa felltithir am oesau diddarfod. Prysured y bore ar diroedd y Brython Pan gwelir y Kaiser yn rhestr y caethion. PARCWYSON.

Nodion a Newyddion. Gofid gan lawer o Gymry, yn enwedig mewn cyichoedd Eglwysig, glywed am farwolaeth yr Archddiacon Owen Evans o Gaerfyrddin. Yr oedd vn Gvmro trwyadl ac yn Eglwvswr selog. Hysbysir marwolaeth y barwnig en- wog o Arfon, Syr Charles Assheton Smith. Yr oedd ysgweiar y Faenol yn berchen tir lawer a chwareli amryw yn y Gogledd. Yr oedd yn yn^d heddwch, ac yn henadur o Gynghor Sir Arfon. Yr oedd yn 63 mlwydd oed. Ai nid yw yn bryd i'r beirdd sydd wedi bod yn englynu bygythion a ch-elanedd yn erbyn y Kaiser gymeryd eu hanadl attynt? Ni synem glywed fod ei fawrhvdi Eilmynaidd yn deisyf "armistice" oddiar y beirdd cyn hir. v Ebe yr hen air, 0 ba Je y mae rhyfel- oedd ac ymladdau? Chwenychu yr nu ydych. ac nid ydych yn cael; eenfigenu yr ydych ac eiddigeddu, ac nid ydych yn gallu cyraeddyd." Y mae hyn yn wir am y breninoedd a'r ymerawdwyr a llywiawdwyr o'r fath. Ni cheir hedd- wch gyhyd ag y goddefir i'r pethau uchod reoli y bobl. Daw yr ewyllys gyffredinol a heddwch i deyrnasu.y Drych." Yr wythnos ddiweddaf OIL farw y Parch. Henry Oliver, B.A., Bristol, yn 8.5 mlwydd oed. Ganwyd ef yn Llan- fynydd, Sir Gaerfyrddin, ac yr oedd yn un o bedwar o frodyr galluog a blaenllaw yn y wtinidogaeth Annibyn- ol. Yn nechreu ei yrfa fugeiliol bu yn gweinyddu am tua phymtheg mlynedd yn Sardis. Pontypridd. Am y gweddill o'i oes bu gyda'r Saeson. Fel y gwyddis bu y diweddar Ddr. Gomer Lewis yn gadeirydd Bwrdd Gwarcheidwaid Abertawe am flynydd- aUf. Yn ei pwyllys gadawodd ddarlun mewn olew o hono ei hun yn rhodd i'r Bwrdd. y Nid yw y rhyfel wedi lladd Cymrodor- ion Aberdar. Bydd y Gymde'ithas yn adnewyddu ei hieuenctyd fel yr eryr- nid yr un Germanaidd-nos Wener, Hydref 2. Pan sylweddolir fod y bon- eddigesau yn rhoi te a'r Cynghorwr George Powell yn rhoi anerchiad ni fydd un amheuaeth parthed IJwyrder yr adnewyddiad. Gohebydd yn Y Goleuad a gyfeir- ia at y ffaith fod amryw o dduwinydd- ion blaenaf yr Almaen wedi ymddiosg o'r teitlau a gyflwynwyd iddynt gan Brifysgoiion Prydain, ac awgryma i'r gweinidogion yn y wlad hon a wisgant deitlau Almaenaidd, Dos i. gwna I dithau yr un modd." Cawn weled beth a wna deiliaid y Ph.D. ar ol hyn. Darfu i'r Swyddfa HhyfeJ v,-neyd cai.s at awdurdodau y Training College new- ydd yn Nghaerleon am fenthyg yr uleilad i letya carcharorion German- aidd, ond gwrthodwvd y cais. Da fu- asai anfon y Kaiser i'r coleg hvffordd- iadol am enyd er ei hyfforddi yn mlien ei ffordd. Ni chredwn fod un ryfelgan a gyK- trdla ag Ymdaith Gwyr Harlech. Y mac rhyw fynd milwrol yn y don, ac y m.e geiriau Ceiriog yn ei tharo i'r dim. A fedd y Saeson un "war march" debyg i ii,)n Cledd yn erbyn cledd a chwery, Dur yn erbyn dur a dery." Ardderchog yn wir. Canwyd hon gyda huyl anarferol yn nghwrdd mawr y Canghellor yn Üundain yn ddiweddar. Nid yw Gol. y "Darian" yn rhyw ffafriot iawn i'r rhyfel presenol, ac am hyny y mae wedi tynu arno ei hun wg rhai pobl dda. Rhydd i hob un ei farn, onide, hyd y ntnl adeg rhyfel, a hoed hwnw ryfel papyr neu fihvriaeth gwaed a chnawd. b Nid teg cyhoeddi rhyfel ar y sawl na char ymladd. Rheol rhyfel ydyw arbed y diarf. Ysgrifena y Parch. Gwynoro Davies vn v Cvmro hanes ei daith drwy y Cyfandir ar doriad y rhyfel. Bu efe ac amryw Gymry ereill yn "garcharorion gobeithio]," ys dywedai yr hen weddi- wyr, mewn gwesty mewn lie o'r enw Lauterbi unnen, ar derfynau Ffrainc a I Yswisdir. Yn y cyffiniau yr oedd pob dyn abl i ddwyn arfau wedi ei atw i'r gad a'r merched yn trin y pladur- iau ac yn cynhauafa y gwair. Os pery y rhyfel lawer yn hwy bydd raid troi y piaduriau yn gleddyfau, a bydd raid i'r merched hvvythau eu trafod. Dywenydd gan bobl Aberdar ddeall foa Mr J. J. Davies, o Ysgol yr Hen Goleg, Caerfyrddin, wedi cael mynediad helaeth i mewn i Goleg Aherhonddu. Yr oedd yn ail ar y rhestr. Genedigol o Geredigion yw efe, ond un o blant Aberdar drwy fabwysiad. Yn nghylch y Ddraig Goch tra yma adwaenid ef fel Myfyr Arthen. Llwydd pellach i'r Myfyr mwyn a'r lienor lion. Pan ar ymweliad a Geneva yn ddi- weddar methodd Gwynoro a chael gafael mewn un "souvenir" o'r gwr mawl- a wnaeth Geneva -n glodus, sef Calvin. Nid oes un cerflun na chofadail iddo o fewn y lie. Tebyg fod mwy o barch i goffa y duwinydd enwog mewn gwlad fach dramor, lie y bodola enwad cryf yv gofnod o hono. Nid v\v y rhyfel yn effeithio yn niw- eidioi iawn ar iofeydd y Dc nyd yn hyn. Fel arall v mae, ysywaeth, vn J.glyn a chwareli y Gogledd. Yn am- ryw o chwareli Meirion ac Arfon llei- heir nifer y gweithwyr a gostyngir v gyflog. "The road hog of Europe" ydyw desgi-iriad y Canghellor or Kaiser, -c y mae cystal a dim a ddywedwyd am y gwr trahaus o'r Almaen. Dywedodd y Canghellor- rod Duw yn hcfi o genhedloedd bychain. Os llwydda y Byddinoedd Unedig yn yr yr. drechia fawr hon bydd yn ddydd v pethau mawrion ar y cenhedloedd bychain. Ddydd Mercher yr wythnos ddiweddaf traddodwyd anerchiad y Llywydd o Gadair Undeb y Bedyddwyr Cymreig yn New Tredegar. Y llywydd eleni oedd Mr. T. Edmunds, un o flaenoriaid eglwys y Rhos, Mountain Ash, ac un o'r 1 ley gwyr mwyaf egniol yn y cyfundeb. Mae efe yn barchus iawn yn Abercwm- I boi hefyd", He y bu yn fasnaehwr Ilwydd- ianus am amser. Yn ei anerchiad deliodd Mr. Edmunds gyda galwad yr oee ar I Gristionogion. Yn yr un wyl etholwyd Mr. Evan Owen, Y.H., Caerdydd, yn is-lywydd. Er yn enedigol o Sir Benfro mae yntau, fel ei ragflaenydd, yn un o blant Aberdar drwy fabwysiad. Bedyddiwyd ef yn Nghapel Gwawr, Aberaman, gan y di- weddar Barch. Morgan Phillips. Fel Mr. Edmunds eto y mae yntau wedi bod yn un o bileri yr enwad Bedyddiol yn Nghyinru, ac yn ffyddlon mewn llawer cylch. Mae yn wr aml-ochrog. Bu yn y-;grifenvdd ac y mae yn awr yn llywydd Cymrodorion Caerdydd. Gwnaeth yn y6- tod ei oes wasanaeth anrhaethol ynglyn a Chymdeithasau Dyngarol. Yn y "Darian" yr wythnos hon yniddengys crynhodeb o anerchiad Mr. Edmunds a bywgraffiad o Mr. Owen, ynghyd a llnn- iau y ddau. Yn marwolaeth Dr. E. T. Davies, Caerdydd, collodd Cymru un oedd yn gyfuniad or gweinidog llafurus a'r meddvg medrus. Ordeiniwyd ef i'r weincfogaeth Fethodistaidd yr un adeg a'r Parchn. W. Prydderch, Abertawe; J. Morgan Jones, Caerdydd, a W. Lewis, Cwmparc. Pan yn bugeilio yn Mynwy aeth ati i efrydu ffisygwriaeth, a daeth yn ffisygwr o fri. Yr oedd hefyd yn I awdwr llyfrau amryw. Yr oedd Dr. Percival. Esgob Hereford, yn 80 oed ddydd Man diweddaf. Y Sul diweddaf yn eglwys gadeiriol Hereford pregethodd yr esgob bregeth ben blwydd. Yr oedd yn bresenol bump o glerigwyr o nod. a'r oil dros y pedwar ugain. Dathlodd Dr. Davies y cyfeiriwyd ato uchod ei bedwar ugeinfed pen blwydd yn agos i flwyddyn yn 01. Y pryd hwnw datganodd amryw eu dymuniad yn eidduniad Tudno i feddvg pedwar ugain yn y Gogled(i-- <> "Pedwar ugain poed rhagor—o flwyddi Fel haeddiant i'r Doctor; Rhyw Ddewi Sant roddes lor, Ac Angen'n cashau'i gynghor." Y "Goleuad," mewu adroddiad o gwrdd ynglyn ago eglwys yn Lerpwl, a ddywed, "Bydd yr amseroedd dyfodol dlpyn yn gymylog, gan fod llawer o'n pobl ieuainc wedi myned i faes y gwaed, ond penderfynwyd rhoddi pob gallu ar waith, nid yn unig i ddal ein tir, ond i ymosod ar warchae y gelyn." Pwy yw y gelyn yn y cysylltiad hwn, v diafol ynte y Kaiser? Mae cynyrchion Eisteddfod Bangor, ynglyn a'r beirniadaethau, wedi eu rhoi yn ddiogel dan «el hyd amser vr wyl y flwytMyn nesaf. Yn briodol ddigon gofyna y "Goleuad" a ellir rhoi y beimiaid hefyd dan sel P Clywsom son am "Gyfrinach y Beirdd," tae beth a olygir wrth hyny. Gyda llaw, ynglyn a'r wyl genedlaeth- ol a gwyliau ereill a ohiriwyd am flwyddyn o achos y rhyfel, beth os bydd yr awyrgylch Ewropaidd yr un mor dywyll y pryd hyny, a'r cledd o hyd heb ei weinio, a ddadweinia yr Archdder- wydd gledd yr orsedd er gwell er gwaeth ? Mewn cyichoedd Methodistaidd y mae amryw wedi amlygu y dymuniad am gael llyfr emynau newydd. Diau ei bod yn bryd i'r Hen Gorph, araf a thrwm, symud yn y mater hwn. Mae pob en- wad arall yn Nghymru wedi cael emyn- iadur ar ei ol ef. > Fel y gwyr llawer o'n darllenwyr awdwr a pherffeithiwr ffydd filwrol Germani heddyw ydyw Nietzsche, y bardd a'r athronydd anffyddol a rhegwr Cristionogaeth. Yr oedd yn fab i weinidog yr efengyl, a bwriadwyd iddo yntau fyned yn bregethwr. Gorphenodd ei yrfa mewn gwallgofdy. Rhyfel yd- oedd Alpha ac Omega ei eferrgyl ef. Gan mlynedd i ddydd Lluu nesaf, sef Hydref 5ed, 1814, y bu farw y gwr mawr hwnw, Charles o'r Bala. i'r hwn yn gyffredin y rhoir y gydnabyddiaeth am sefydlu y Gymdeithas Feiblau. (Yr diwedd y mae y beirdd Cymreig yn deffro o ddifrif i ganu caneuon mil- wrol. Yn y "Brython" mae cerdd odidog, lawn o dan gwladgarwch, o waith Pedrog. Dywed: "Byw yw Arthur a Llewelyn, Ysbryd Glyndwr sy'n yr awel, Mae eu melldith ar y gelyn, Mae eu bendith ar y rhyfel." W eIe bennill cryf: "A oes heddwch?" Ni bydd heddwch Tra bo'r gwan dan ddwrn y creulon, Ni all caloii fawr Dyngarwch Oddef llofrudd dan ei goron; Pan fo mam a merch yn griddfan Dan wraradwydd bleiddiaid isel, Pan drvwenir calon baban Gwytifyd dyn yw mynd i ryfel! id yw y bardd yn anobeithiol, oblegid diwedda fel hyn: — Hwnt i nos yr Armagedon, BIaen y wawr sy'n gwynu'r gorwel, Cledd rydd ben ar gledd yn union, "Eiddo'r Arglwydd yw y rhyfel"! Dywed y "Brython mai dau beth mwyaf synfawr y rhyfel ydyw: -(1) Y "Times" yn canmol y Cymro Lloyd George; (2) Y Cymro Lloyd George yn canmol Lord Roberts. Yn y rhyfel hwn y cri ydyw, "Doed yr Indiaid doed barbariaid." Daw yr Indiaid o'r India a daw y barbariaid o'r Almaen. Yr oedd y bardd Ceiriog yn wlad- garwr trwyadl ac ymarierol. Carai Gymru a charai Prydain, a chashai elynion Cymru a Phrydain. Pwysai ar ddarllenwyr ei gerddi i ddysgu eu dwy- law i ymladd a'u bysedd i ryfela. HBrydeinwyr, dysgweh roi Eich bysedd dan y gwn," medd yn un o'i ganeuon. Yr oedd efe yn lied gyfarwydd a'r dryll. 0 leiaf yr oedd "gweini angeu i gwningod" yn orchwyl hwylus iddo. Y mae gWeinidogion yr enwad Metho- distaidd yn rhanedig ar gwestiwn y rhyfel. Mae rhai o honynt yn wrth- ryfelwyr eryfion a ehyndyn, tra y > mae ereill, megys y Parch. T. Charles Wil- liams a Brynsiencyn, yn anog eu gwrandawyr i gymeryd i fyny y cledd a'r dryll dros eu gwlad. Dyddorol yw sylwi fod un o sylfaenwyr yr enwad— sef Howel Harris—yn ryfelwr yn gystal a phregethwr. Bu y gwron o Drefecca yn gwisgo y got goch ac yn dwyn arfau dros ei frenin a'i wlad.

Aberdarian charged with Bigamy. Committed to Hereford Assizes. At the Hereford City Police Court on Thursday, Arthur Tedstone, insurance 8gent, of Aberdare, was brought up on remand on a charge of committing bigamy by marrying Edith Mary May Chesterton, of Hereford, at St. Nicho- las Church, Hereford, on May 27, his former wife. Beatrice Mary, to whom he was married on September 29, 1910, being then alive. Chas. Samuel Paulger, Hanley, Supt. Registrar of Marriages in Stok-e-on- Trent district, produced a certificate of the marriage of prisoner to "Bemzie" Mary Shaw at Stoke-on-Trent in 1910. He could not identify the prisoner, as the marriage was four years ago. Wm. Day, Nantwich, identified the prisoner. He was present at the marriage in 1910. He signed the cer- tificate as a witness. Prisoner was once in the same business house as he. He knew Miss Shaw before the mar- riage; Bemzie was her stage name, be believed. He idcntiiiccl her in court. Frederick Pritchard, Hereford, sex- ton and verger of St. Nicholas Church. Hereford, said he was present at the church on May 27th last, when the marriage took place between prisoner and Miss Chesterton. He identified the prisoner. Ellen Polley, Hereford, nurse, was also present on the same occasion, and was one of the witnesses. She identi- fied prisoner. P.S. Smith, of the Hereford City Police, said he received prisoner into custody from the Aberdare police on September 9th. Witness read over the warrant, and prisoner replied, "I have nothing to say. What I have to Sè.Y I will say over there." Witness had obtained the certificates, on both of which prisoner described himself as a bachelor. Prisoner stated that he was employed in Hereford by an insur- ance company at the time of his mar riage to Miss Chesterton. Edith Mary May Chesterton, of the Red House, Hereford, said she first met the prisoner in July, 1913. About Christmas he came to lodge at her par- ents' house, and she kept company with him. Prisoner told her he had been engaged to an actress named "Bemzie" Shaw, but never led her to understand that he had been married. They were married on May 27, the banns having been properly published. Prisoner gave his age as 27. She was not quite ye+ 21. They lived at her home, but at the end of the first week he left stating lie was going to do insurance work at Fcrndale. Prisoner often wrote, and sent money, but not regularly. On July 2Rth she was delivered of a baby boy. Prisoner had sent her 12s. alto- gether. At the marriage prisoner de- scribed himself as a bachelor. Asked if he had anything to say, prisoner replied "No." He was committed for trial at the next Hereford Assizes.

Mr Lloyd George at Cardiff. Mr Lloyd George addressed a huge gathering at the Park Hall, Cardiff, on Tuesday afternoon, in connection with the formation of a Welsh Army Corps. Lord Plymouth, whose son was recently killed in action in France, was in the chair, and he was supported by a large number of influential gentlemen, in- cluding a number of Welsh peers, the four Welsh Bishops, Members of Par- liament, Chairmen of Public Bodies employers of labour, and presidents and secretaries of various trades unions. Airong those present who are well known locally were Lord Aberdare, Lord Merthyr (Hon. Herbert Lewis), M: D. A. Thomas, Mr. J. Beasley (T.V.R.), Dr. C. A. H. Green, M.A., Rev. Father O'Reilly, Mr W. Thomas, chairman of the Aberdare District Council; Mr Griffith Evans, J.P., chair- man of the Mountain Ash District Council; Councillors A. P. Jones, L. N. Williams, J.P., Messrs. A. E. Harm- ston and E. Howells Evans, president and secertarv of the Aberdare Chamber oi Trade; Mr T. W. Griffiths, Aberdare, vice-president of the Federated Cham- bers of Trade; Mr W. R. Edmunds, solicitor, Merthyr; Mr T. Botting, Director of Education, Aberdare; Air. R J. Tucker, Aberdare; Revs. D. Silyn Evans, Aberdare; H. P. Jenkins, Aber- aman; J. Tywi Jones (Tarian y Gweithiwr), J. Phillips, Mountain Ash, and other local ministers. The Chancellor of the Exchequer had a rousing reception, and he delivered a stirring speech. He was followed by Lord Kenyon, the Lord Bishop of St. Asaph, Mr W. Brace, M.P., and Major General Ivor Herbert. It is reported that he will address a meeting shortly at the Pavilion, Moun- tain Ash, on the same subject.

Unveiling of Memorial Tablet at Aberaman. On Thursday evening last a meeting was held at Ynynlwyd Baptist Church in order to unveil a tablet to com- memorate the pastorate of the late Rev. R. E. Williams (Twrfab). A large num- ber of members and friends assembled. The Rev. James Griffiths, Calf aria, pre- sident of the Welsh Free Church Coun- cil, was in the chair. He stated that it gave him pleasure and sorrow to be present, and referred to the long friend- ship which existed between him and the late Mr. Williams. He had always found him a true friend, sincere and honest in all he did. He was glad that the church at Ynyslwyd had decided to erect the memorial tablet, which proved that he was not forgotten by his old flock. He wished the church every success. Mr. William Evans (deacon) gave instances of the great benefit he had de- rived under the pastorate of the late minister. He had never heard him speak in a deprecating tone of anyone, and he did not wish to hear others do so. The Rev. W. A. Jones, C win dare, spoke of Mr. Williams' natural gifts, and described him as one of nature's gentlemen. He was greatly respected everywhere. Mr. David Johnson (deacon) said that he had been associated with Twrfab for many years, and had derived much bene- fit from his company. His was an ex- tremely sympathetic nature. His favourite expression was, "Every cloud has a silver lining." Mr. David Davies (Eurfab), deacon, next read some verses of poetry suitable for the occasion, after which Mr. Wil- liam Davies (senior deacon) unveiled the tablet. Mr. Davies. who was visibly affected, gave some interesting facts relating to the late minister's pastorate. During his ministry at Ynyslwyd Mr. Williams had baptised 424, and received bv letter and other means 485. making a total of 909. Of the 13 deacons who were at Ynvslwyd when he became pastor, 12 had died, leaving but one behind. The tablet, which is of white marble in a black setting, bears the following in- scription "Er serchus goffadwriaeth am y di- weddar Barch. R. E. Williams (Twrfab), yr hwn fu yn weinidog llafurus a pharchus yn yr eglwys hon am 33ain o flynyddau. Bu farw Medi 26ain, 1911, yn 65ain mlwydd oed. 'Coffadwi'iaeth y cyfiawn sydd fendigedig.' Mr. Henry Lloyd (Ab Hevin) spoke of the interest the late Twrfab took in Seion Wesleyan Church. Ab Hevin also paid a tribute to his literary genius. Mr. Williams, he said, was a walking encyclopaedia.—The Rev. D. Bassett, Gadlys, spoke of the many pleasant hours he had spent in Twrfab's com- pany. The speaker honoured him for his broad ideas and his abhorrence of cant in every form.—Rev. H. P. Jen- kins, Soar, Aberaman, speaking: on be- half of the inhabitants of Aberaman, paid a glowing tribute to Twrfab's sterl- ing character. He was respected by members of all denominations.—The Rev. J. Tywi Jones, Glais, editor of "Y Darian," spoke of the assistance and en- couragement he had received from Twr- fab.—Mr. John Williams (deacon) re- ferred to his abilities as a preacher, and his love of literature and culture. A letter regretting inability to attend had been received from the Rev. D. Silyn Evans, Aberdare. Appropriate hymns were sung, Mr. William Rich- ards acting as conductor, and Mr. Abra- ham Watkins, G. and L., presiding at the organ. COFIO TWRFAB. fae hiraeth heno heb fvnd ffwrdd, Mae'r nos yn llawrn o wylo; A dweyd mae cadair wag y cwrdd Fod Twrfab wedi huno. Mae maen o farmor ar y uiur Fu celfydd law yn lunio, Yn siarad mewn acenion clir Fod Twrfab wedi huno. Lleferydd serch sy'n dod o'r mapn Mewn symledd yn anwylo, Cymeriad prydferth diystaen, Ein Twrfab sydd yn huno. Lie fa ni bydd wrth lawer oes Sydd heb eu geni eto, fai cennad da i Grist a'i Groes Oedd Twrfab sydd yn huno. Ei lygad byw, athrylith gref, Ac argyhoeddiad vnddo, Yn gloewi gan oleuni'r nef Oedd Twrfab sydd yn huno. Ei lais melodaidd nid yw mwy, Felused oedd ei wrando, A nefol falm i lawer clwy' Fu Twrfab sydd yn huno. Ei weddi goeth a'i bregeth dlos 0 hyd Rydd yn datguddio Y llwybrau tua'r wlad heb nos, Er iddo fynd i huno. Yng nghwmni atgof cynnes. byw Cawn lawer oedfa eto. A bendith nef gan broffwyd Duw— Ein Twrfab er yn huno. Mae maen gan serch ar fan ei frdd, A maen ar fur y capel; Nos dda, ein Twrfab. gennad hodd. Cawn gwrdd yng ngwlad yr angel. EURFAB. Aberaman.

LADIES' COSTUMES A SPECIALITY, from 30/- ——— FASHIONABLE AND STYLISH. ——— '71 fti J. LEWIS, Cash Tailor, ^errd»rest Engage this beautiful Gar FOR YOUR ddig AT THE VERY LOW CHARGE OF £1 1 at Aberdare, Mountain Ash Penrhiwceiber or Abercynon iCl 10/- at Merthyr or Glynneath. k CTjj! V >j g|»gp|at J t )amj Gouj2(h's Garage Co. PRIVATE AND CHARABANC CAR PROPRIETORS, Telegrams: "Gough, Mountain Ash." MOUNTAIN ASH. I I .0" WOOLLEN COMFORTSI for our SOLDIERS & SAILORS. Balaclava Helmets, Cuffs, Socks, Mufflers, Mittens, Body Belts, Sweaters, j Cardigan Jackets, Hot Water Bottle Cover, Bed Socks. I I KNITTING INSTRUCTIONS BOOKLET Free on Application. 110 per cent. Discount on all II Purchases of 201. êI upwards for our Soldiers Sailors. USE GREENOCK KNITTING WOOLS SUPPLIED ONLY FROM Scotch Wool & Hosiery Stores, OVER 260 BRANCHES. 2a Canon Street, ABERDARE. PROPRIETORS FLEMING, REID & CO., LTD. THE WORSTED MILLS, GREENOCK. HULIN, I 42 Whitcombe St., ABERDARE, For all kinds of Fruit and Vegetables. j Beat Quality. Lowest Price. Fresh Daily. —————— L Ladles, Read This. ADVICB FREE for Stamp. Mra M. •Stewart's famous Female Remedy lever taila. AddreBs—J», Oainea-st, Bristol. THE GREAT SKIN CURE. Budden's S.R. Skin Ointment. It will cure itching after one application; destroys every form of Eczema; heals old Wounds and Sores; acts like a charm on Bad Legs; is infallible for Piles; pre- venta cuts from Festering; will Cure Ringworm in a few days; removes the most obstinate Eruptions and Scurvy.- Boxes 71d. and Is. lid.-Agent for Aber- dare Mr. Walter H. Jones, Chemist and Pharmacist; Aberaman: Mr. I. E. Thomas, Chemist. AFTER the WAR is OVER! A CERTAIN RESUL T!II History will be repeated! We venture to predict an immense increase of trade in all directions after the eon. clusion of the present War An inevitable result of this will be a substantial increase in the prices of most commodities, and especially will this be the case with regard to Furniture As a result of keeping men employed during the present strenuous times, our various establishments are cow crammed with Goods. These vast Stocks we are offering at uoprecedently low prices. The foregoing are genuine reasons why, in order to economise, you should place your Famishing Orders NOW. Delay positively means extra cost! Prompt purchasing, it is equally certain means considerable Saving! Bevan & Company, Ltd. WALES' LARGEST FURNISHERS AND PIANOFORTE MERCHANTS, on ME PONTYPRIDD, CARDIFF, SWANSEA, &c. Illustrated Catalogues gratis. Delivery Free up to 200 miles. EVERY WOMA Should send two stamps for our 32 page iilunrv. Book, containing Valuable Information ho*- Irregularities and Obstructions may bt eiitM v Avoided or removed by simple means. mended by eminent Physicisis, as the Safe, Sure aud Genuine Remedy. JVver Thorn d:, of Testimonials. Established MR. PAUL BLANCHARD, Olaremont House, Dalston Lane, Lcatifiu. LADIES BLANCHARD'S PILLS are unt-tvailed for all Irregularities, &LI., they apeesiH afford relief and never fail to alleviate all suffering They supersede Pennyroyal. PilCochia.BitterAppleA Blancfisrjj'o are the bssf of all PUI. for Wom., Sofrf in boxes. J/lj, by BOOTS' Branches, and all Chemists, or post free, same price, from LESLIE MARTYN, Ltd., Chemists, 34 DALSTON LANE, LONDOIS ret sample and valuable Booklet postfree 111. P Cures in 48 How | j derangements of the Urinary £ SuPeri?r to Copaib? Cubefcs and Injections. No f nauseating effects with taeae f Capsules. Of an Chemists, oc | post free for 3/6 from— [ WILCOX & CO. (Dttpt A I