The Aberdare Leader

GW1LYM, Mebyn Mr. Idris Do Tier, Green Meadow, Cwm back- Ni welais wyneb mebyn,—mwy goleu, Mae GwHym yn berlyn; Pan wena fe ddenS ddyn I foliar bach penfelyn. Del hogyn, maedy lygad—yn dreiddiol, Adrodda'n ddiyinwad Eliyw swynion, mwyaion a mad, Drwy iachus fyw edrychiad. Cwmbach. DAVID DAVIES.

NocHon. Deallwn fod yr Archdderwydd Dyfed i roddi darlith ar yr arel-i-aweny.dd,is- lwyn i Gymrodorion Aberdar nos Wener. Dywed Syr Marehant yn y National- ist" y cymer Ben Bowen ei le fel bardd wrth ochr Islwyn. Tragedy cenedl- aethol ydoedd i dant mor ber dori yn y bore. -Wele adgyfnerthiad i weinidogaeth y Bedvddwvr yn ein cymydogaeth drwy ddyfodiad y Parch. R. Gwenffrwd Hughes i fugeilio eglwys y Gadlys fel olvnvdd i'r diweddar Barch Myles Grif- fiths" Un o blast Treffynon ydyw Gwen- ffrwd, ac yn Mon yr oedd cyn cael ei alw i'r Gadlys. Y Parch. R. Morgan, Caernarfon, gweinidog Wesleyaidd, a'r Parch. O. L. Roberts, Lerpwl-, gweinidog Annibynol, sydd wedi eu penodi i bregethu yn y gwasa-naeth Cymraeg yn y City Temple moe Gwyl Dewi. Y mae Cochfarf yn para i ddarganfod Gymry yn yr Amerig. Yn fuan bydd ef a Glyndwr cyd-rhyngddynt wedi dod o hyd i bob Brython ar diroedd Columbia. Y Sul diwed'daf darfu i Faer Llafur Merthyr, yn cael ei ddilyn gan yr os- gordd arierol, orymdeithio-nid i Eglwys y Plwyf, ond i Gapel Methodistaidd Bethania, Treharris. Pregethwyd gan y Parch. J. M. Jones, M.A., gweinidog Egjwys Hope, ac yr oedd Band Cyfarth- fa yn chwareu cvfeiliant i'r emynau a genid. Beth ddywedasai y tadau pe gwelsent a phe clywsent y pethau hyn? Dylid ysgritenu "Ichabod unwaith yn Thagor ar dalcen y City Temple. Gymaint ag oedd yn ngweddill vno o ogcniant wed' difrod arwyr y dduviii- yddiaeth newydd a ysgubwyd ymaith gan y "suffragettes" yr wythnos ddiweddaf. Gellid meddwl fod eisieu gwa6tadhau pethau yn yr Eglwys Sefydledig yn y mater o gynogau. Ar hyn 0- bryd y mae Ficeriaeth Llanwrtyd yn wag, a dywedir ei bod yn werth J6130 net! Yr wythnos ddiweddaf, mewn eistedd- fod yn Hwlffordd (Haverfordwest) caf- wyd araeth yn llawn aidd gwladgarcl gan ferch Ceiriog, "Delia Ceiriog," yn ol ei ffugenw newydd. Gwell hwyr na hwyrach. O'r diwedd y mae John Bunyan, y breuddwydiwr dwyfol dihafal, i gael ffenestr liwiedig, i adlewyrchu ei ogoniant, yn Mynachlog Westminster. Bydd y ffenestr yn cynwys lluniau o Daith y Pererin. Wrth gwrs nid oedd angen gwydr lliw i gadw'r lien rhag difigyn dros enw a gwaith Bunyan. Bydd ei Daith y Pererin am byth yn "Adgof uwch Anghof." Ysgrif wir dda ydyw yr un ar Ben r Bowen yn y "Nationalicst" am Dach- wedd. Ifano ydyw yr awdwr. Nid rhyw feddwl uchel iawn sydd gan olygydd y "Nationalist" o lyfr y Parch. J. H. Edwards ac S.L.H. ar Lloyd George, "From Village Green to Down- ing Street." Achwyna fod yr awdwyr yn Thy hoff o ormodiaith-poohod parod i amgylchu gwyr y wasg. Mae y cyfieithiadau o ganeuon Ceiriog y Cymro gan Mr. Greaves y Gwyddel yn para. Dyma gyfnniad o Gymru am Byth ao "Erin go bragh."

Conference Siop y Cobler Huw: Beth am dani heno, cobler? MaeJr bogie yn araf iawn yn dwad, a welis i'r un o honynt yn ddyweddar? Ydy'r tocynau yn gwerthu'n o lew ? Mae ameer y cyngherdd yn agoshau. Cobler: Ydi, mae y concert yn agos nawr, ac mae y tycets yn gwerthu yn dda dros ben. Fe fydd yn elw svlweddol i'r tenln. Dyraa nhw'n dod. Dewch i mewn, fechgyn. Yr ydym bron ag ildio i chwi heno, ond gwell hwyr na hwyrach. Twm: Fe ddarfu i ni gwrdd a dwsin o chums ar y scwar yna, ac fe fi yn ddadl frwd geno ni. Yr oeddent am i ni seino pytishwn neti rywbeth am gal trains i redeg yn rhad ar y Sul i'r Zoo yn Moun- tain Ash, ao yr ydlm ni yn bwriadu dod allan yn erbyn iT fath beth i fod ar agor ar ddydd Sul. Nid oes genyf ddim yn erbyn neb i fyn'd i wel'd yr anifeil- iaid, ond beth yw yr amcan ond mas- nachu ar ddydd yr Arglydd? Dewch i ni sefyll fel un gwr yn erbyn y fath beth yn Nghymru uchel ei breintiau. Cim Ond ydych yn gwbod fod perchen- ogion y Pavilion yn Mountain Ash mewn gofid fod yr adeilad ddim yn talu fFordd, ac y mae yn rhaid iddynt neyd rhywbeth er cael talu am dano, a dyma nhw wedi ei rentu am chwech mis i'r Zoo, a hwnw i agor Sul, gwyl a gwaith. Mae rhyw fyn'd yn y Mount. ,Dic: Mynd yn y Mount wir! Serve them right if it won't pay. Fi meddwl Market Place it was to be. Hynv bod mantes poor workmen to have things Market price. No, too high a rent for stalls, and must not sell under a certain price; no market price at all. Oh, hold on, out of question now. Shame that the Zoo is open on Sunday. Dai-- Ma'n dda iawn gyda fi'ch clywed yn siarad mor gryf dros gadw y Sabbath, ac mae y Sabbath wedi cael ei gadw yn well yn Nghymru, a chan y Cymry na'r un genedl. Mae'n anioddefol fod mas- nach o'r fath yna yn cael ei gario 'mlaen ar y Sabbath. Nid yw hwna wrth raid i neb; gall pawb fyw heb hwna o gwbwl, heb son am ei agor ar y Sabbath. Mae yn ddigon pan y bydd galwad i fyn'd i'r fwaith ar y Sul, ond^ peth wrth raid yw yny, er mwyn cario'r gwaith yn mlaen. Cofiwch mae y Zoo yn iawn yn ei le yn yr wythnos, er gwel d gwaith Haw y Crewr, sef yr anifeiliaid. Cobler: Mae'n dda gyda fi eich clywed yn siarad mor dda dros gadw y Sab- bath, ond yn ol fel y darllenes i'r Aber- dare Leader," yr oecldem yn bwriadu clywed ymgom Dai a Mrs.. Lewis y tro hwn, ao yr oedd Hipv yn gofyn cyifl chwi ddod i fewn, sut oedd tycets y con- cert yn gwerthu, gan fod Ewnw yn agos. Dai: Myn'd yn dda; gwawn orp'hen heno. Twm (yn dychwelyd 0'1' yetryd): New- ydd da, boys. Yr wyf newydd glywed fod mishdir y Zoo wedi penderfynu a-r gais yr eglwysi i gauad y lie ar y Sab- bath. Felly, dyna daro y pytishwn a'r train yn eu talcen. Die: All's well that ends well. TATCHO.

Horeb, Liwydcoed. Cenadaeth yr Efengyies. Dydd Sul ciiweddaf, cychwynodd Miss Rosina Davies, yr efengyles enwog, wythnos o genadaeth yn nghapel An- nibynol Horeb, Llwydcoed. Pregethodd y bore, prydnawn a'r hwyr. Yn y prydnawn pregethodd ar y geiriau a welir yn Exodus xiii. 18, lie y cyfeirir at Dduw yn arwain y genedl o atngylch drwy anialwch y Mor Coch. Yr oedd yno gynulliad mawr gan fod holl ysgol- ion Sul Liwydcoed yn nghauad er mwyn i'r aelodau gael mwynhau gwein- idogaeth Miss Davies. Canodd yn ber- aidd y don, —" Fel y mynot, Iesu anwyl." Yn yr hwyr cymerodd yn b wne; ei phregeth gyffelybiaeth y ty ar y graig a'r ty ar y tywod, a siaradodd yn effeithiol iawn. Canodd yr efengyles yn felus iawn amryw weithiau. Yr oedd y cyrddau dan arweiniad y Parch. W. S. Davies, y gweinidog. Yr oedd y canu yn wir dda dan arweiniad Mr. J. B James, a Mr. W. B. James wrth yr organ. Yr offerynwyr ereill oeddynt Mri. D. Owen, Glyn Nedd W. D. James, Tom Francis, Henry J. Davies a J, T. Mahane, Liwydcoed,

Cymeriadau Cwmowen. NETJ DDALEN O FYWYD Y LOFA. (Parhad.) Un adeg cynhaliwyd yn Nghwmowen Eisteddfod a hysbysid ar y parwydydd fel ur. gadeiriol a "semi-national. Cyn- ygicl gwobr am y bryddest oreu i Greadigaeth Caergwdion." Aeth Brython Jones at- o ddifrif i gyfansoddi pxyddest, nid am ei fod yn awyddu am y wobr, na'r clod a fyddai yn gysylltiedig ag enill, ond am ei fod, meddai ef, wedi syrthio dros ei ben a'i glustiau mewn car- iad a'r testyn. Cyfansoddodd greadig- aeth, yr hon pe gallasai lefaru, a ddy- wedasai, H Rhyfedd ac ofnadwy y'm gwnaed." Am nosweithiau lawer bu ei aw en mewn gwewyr cyn esgor ar y brydd- est anfarwol. Am lawer diwrnod bu ei ddisgyblion yn yr ysgol yn meddwl fod yr athraw yn dyrysu. Mynai un crwtyn fod y meietr yn parotoi ar gyfer rhyw exam. uwchraddol. Credai un arall ei fod yn mhangfeydd ymweliad crefyddol. 0'1' diwedd cwblhaodd Brython ei greadig- aeth, a bu tawelwch mawr-yn ei gar- tref, yn yr ysgoI; ac yn nghoryn y Brython. Ychydig ddyddiau cyn yr Eis- teddfod sylwid ei fod yn edrych yn an- arferol o Ion. Nis gallai gadw dirgelwch y llonder oddiwrth ei gyfeillion. Yr oedd y llawenydd yn rhv fawr, y demtasiwn yn rhy gref. Yr oedd wedi cael gwybod- aeth mai ei bryddest ef oedd i gael y wobr! Gwelai ei hun yn eistedd yn y gadahvia beirdd yr orsedd o'i gylch yn arllwys clodydd awenol ar ei ben. Nis gallai na bwyta nac yfed na chysgu, gan fel yr oedd y clod, y god, a'r gadair wedi myned a'i fryd. Nis gallai gelu ei gyfrinach oddiwrth neb. 0 helAethrwydd y galon y llefarai y genau ar bob cyfleus- dra a ddeuai i'w ran. Siaradai yn ddir- mygus am y crach-feirdd nad eisteddasant erioed mewn cadair farddol. Byddai efe o hyn allan yn fardd cadeiriol, ac O! y fath swyn oedd yn yr enw! Yr oedd wedi ritoddi gwybod am y peth i holl ohebwyr y papyrau dyddiol ac wythnoeol. Aeth yn mhellach na hyny. Llwyddodd i gael gan olygydd y Cwmowen Express" i addaw cyhoeddi ei lun gydag adroddiad o'r eisteddfod. Aeth at arlunydd lleol, a thynodd ei lun mewn "cabinet," er mwyn ei gael yn ddigon o faint, beth bynag. Anfonodd un ymaith i gael block" i'r newyddiadur lleol, a chad- wodd y gweddill at achlysuron dyfodol. Costiodd y llun a'r "block" dipyn iddo, ond beth ydoedd hyny wrth y clod a ddeuai i'w ran? Dydd yr eisteddfod a ddaeth. Yn fore wele y Brython yn brwshio v llwch oddi ar ei het silo, a'r wraig yn awyru y frock coat" na wisgid gan ei gwr oddigerth ar state occasions." Cyn myned gorohymynodd i'r wraig ad-drefnu y dodrefn yn y par- lwr er mwyn cadw y lie goreu i'r gadair oedd i gael ei chludo i'r ty yn mhen ych- ydig oriau. Portreadai y bardd Brython ei hun yn cael ei gario yn y gadair ar yegwyddau cyfeillion brwd o ystafell yr eisteddfod i'w dy, yr hwn, gyda llaw, a fedyddiasid ganddo yn Trebrython." Yr oedd wedi meddwl am gael Seindorf Bres y pentref i flaenu yr orymdaith, ond er ei fawr eiomiant yr oeddynt oddicar- tref. Hir yw pob aros, ond o'r diwedd daeth adeg dechreu yr eisteddfod. Yn ystod y rhan gyntaf o'r cyfarfod bu agos i amynedd Brython fyned i'r pen. 0'1' diwedd, wele y beirniad ar ei draed. Troai ugeiniau o wynebau i gyfeiriad person golygus a thaclus y Brython, yr hwn oedd wedi eistedd yn mhell yn ol er mwyn y fraint o gael ei arwain drwy y dorf gan yr "escort" arferol yn sain Wele'n harwr dewr yn dod." Erbyn i'r beirniad gael ei bapyr i'w law aJj wydrau ar ei drwyn, yr oedd yr ysgol fc-istr wedi chwyddo i gymaint graddau a llyffant Esop. Clustfeiniai pan agorodd y beirniad ei enau. Dechreuodd fel y canlyn: Gyda theimlad o siomedig- aeth yr wyf yn cyfodi i ddarllen i chwi if meirniadaeth ar destyn mor wir awenyddol, mor orlawn o ddelnydd i gabolydd barddol i wneyd perlau dys- glaer purlan; testyn mor ofnadwy o athronyddol, mor eithriadol o ddeniadol i grebwyll uwchraddol, mor ysbrydol yn ei hanfod/' Yr oedd y rhagymadrodd yn hir, ac amynedd y dorf yn fyr. Dech- reuwyd cydgan o besychu, a dechreuodd deiliaid y seddau chwech aflonyddu. Gwaeddodd un wag nerth ei ben, Pwy gor yw hwna, Mabon ?" a dilynodd chwerthin byddarol. Sibrydodd yr ar- weinydd air yn nghlust y beirniad, yr hwn gyda hyny a gododd ei lais, ac a ddaeth at y pwynt. Meddai: U Un bryddest a ddaeth i law "—daeth cwmwl dros wedd Brython Jones, a sylwodd y rhai oedd_ yn eistedd yn ei ymyl ei fod yn ocheneidio. Aeth y beirniad rhagddo, A drwg genyf eich hysbysu fy mod, ar ol ei darllen drosodd a throsodd, a rhoddi iddi yr yetyriaeth fanylaf a dwysaf, yn gorfod dyfod i'r penderfyniad dinacad, a hyny gyda'r gofid mwyaf, nad

CAL SutTA,INING

Y FLAENORIAETH. Dydd mawr ydcedd dydd dewis blaenoriaid yn Eglwys y Cwm. Yr oedd pedwar wedi eu henwi ar gyfer tri lie gwag, sef Mr. Jenkins y Siop, John Bowen, Thomas Herbert, a Dafydd Matthias. Mr. Jenkins a John Bowen sydd hen gydnabyddion. Dyn dystaw, tawel ydoedd Thomas Herbert. Glowr ydoedd o'i febyd, ac nid ymddangosai fod ynddo awydd am wella ei sefyllfa. Nid oedd yn ddarllenwr. Nid oedd ei lyfrgell yn eang nac yn ddwfn. Pe ey- nierid y Beibl, Taith y Pererin, Gor- phwysfa'r Saint, Hyfforddwr Charles, ac ychydig esboniadau allan o honi ni fyddai llawer yn aros. Lied dawedog ydoedd yn y gwasanaeth crefyddol—hyny yw o'i gymharu a rhai o'i frodyr aml-eiriog a hirwyntog. Ond yr oedd yn hynod o ufudd ac ewyllysgar i wneyd unrhyw beth a geisid oddiwrtho gan reolwr y cwrdd. Gweddiai yn fyr ond yn felus, yn ddataw ond yn ddwys. Fel y dywed- wyd, nid oedd yn ddarllenwr trach- wantus o gwbl, ond fel y dywed y Sais, "Beware of the man of one book," ac fel y dyn un llyfr yn gyffredin yr oedd gan Thomas Herbert allu i wneyd y defn- ydd goren o'r hyn a gymerai i mewn. Cnoai ei gil ar bobpeth a welai ac a glywai, a gofalai gadw porth y glust a phorth y llygtd yn agored. 0 ganlyniad yr oedd ganddo well gwybodaeth or nattfr ddynol na llawer i lyfrbryf sydd yn anwybyddu dywediad Pope mai "The greatest study of mankind is man." Nid oedd Thomas Herbert yn ym- ddangos yn awyddus am swydd blaenor. Nid oedd yn udganu o'i fiaen, ac am ganfaso-bobl anwyl! ni chymerasai y byd a gofyn i un aelod am bleidlais. Gellid dywedyd yr un peth am Dafydd Matthias. Ffermwr cyfrifol yn y gymydogaeth ydoedd efe. Yr oedd efe yn fwy mud yn y gwasanaeth na hyd y nod y brawd Thomas Herbert. Pan ofynid iddo fyned i weddi yn y cwrdd gweddi, neu roddi -air o gynghor yn y gyfeillach taerai ei fod, fel Moses, yn safndrwm a thafod-drwm. Er hyny dy- wedai y sawl a'i hadwaenai, ac a wnaent gyfathrach ag ef, ei fod yn siaradwr eithaf rhugl yn y ffair, ac mai efe oedd bywyd ac enaid cyfarfod talu y rhent. Prif rinwedd cymeriad Dafydd Llewelyn ydoedd ei haelioni. Rhoddai yn hael- ionus i bawb a thuag at bobpeth, ac heb ddannod. Efe oedd yn lletya pob pre- gethwr a wasanaethai yn y capel bron ya ddieithriad. Dan ei gronglwyd caffai pob ymwelydd groesaw Cymreig. Cyf- ranai nid yn unig yn ddirwgnach, and yn llawen at gymdeithasau ac achosion da. Efe ydoedd trysorydd y Feibl Gym- deithas yn yr ardal, ac ni bu i'r sefydliad bendigedig hwnw noddwr gwresocach na mwy trylwyr er dyddiau Charles 0'1' Bala. Ni byddai y darn a roddai yn y blwch caeglu byth o dan swllt, a phan y byddai rhyw fyfyriwr ar daith gasglu yn gofyn am danysgrifiadau byddai Mr. Matthias yn wastad yn barod gyda'i haner coron o leiaf. Dyna ydoedd y U minimum" mewn tanysgrifiadau iddo ef. ac yr oedd y U maximum" yn cyr- haedd swm anrhydeddus iawn. Teimlai llawer aelod o'r frawdoliaeth yn Nghwm- owen y gwnelai Mr. Matthias flaenor rhagorol, er, mae yn wir, nad oedd ganddo ddim i'w gymeradwyo yn neill- duol i'r swydd heblaw cymeriad da, llogell drom, ac ysbryd haelfrydig. Am Mr. Jenkins y Siop a John Bowen y mae ein darllenwyr yn gwybod rhyw- beth yn barod. Felly dyna hwy wedi cael braslun o'r pedwarawd oeddynt yn ymgeiswyr am y tair sedd blaenor yn hen eglwys y Cwm. "Wel, pa, un o'r pedwar 'candidates' sydd i fod ar ol?" gofynai un o aelodau yr eglwys i gyd-aelod y nos Sul yn yr etholiad. "Wel, WIl i ddim yn siwr. Mae John Bowen yn boblogaicld yn y gwaith, a Thomas Herbert yn yr eglwys, ac yr wyf bron yn meddwl fod y ddau yna yn ddiogel." Digon tebyg. Ond pa un ai y siopwr ai y ffermwr sydd yn debyg 0 fod ar y blaen, feddyliech chwi?" "Yn siwr ddigon mae yn anhawdd dyfalu. Mae tiWll o docyns gyda'r ddau, a chwareu teg iddynt mae y ddau yn ( rhoi yn lied helaeth o'r hyn sydd gan- ddynt at yr achos. Eto yr wyf fi yn arfer meddwl mai tipyn 0 "opportunist" yw gwr y siop. Ofnaf mai rhoi er mwyn ei gael yn ol rywbryd y mae. Ofnaf fod amcan personol wrth wraidd ei haelioni bob amser. Ond am Mr. Matthias credaf ei fod ef yn cyfranu pan nad oedd trostan y flaenoriaeth 0 flaen ei lygaid, a chredaf y bydd yr un mor haelionus wythnos i heno, os digwydd gael ei hunan allan o'r flaenoriaeth, ag y dangosodd ei fod heno." (Yr oedd Mr. Matthias a Mr. Jenkins wedi rhoddi pob i sofren y noson hono at y Genhadaeth.) "Yr wyf or un farn a chwi. Peth arall, y mae gwr y siop wedi colli ffafr gydag aelodau yr I.L.P. yna, ac fel y gwyddoch y mae yr elfen Sosialaidd yn lied gref yn ein heglwys ni ar hyn o bryd. Pan ddechreuodd Mr. Jenkins ffraeo a hwynt nid oeddynt ond ychydig mewn rhif a gwan mown dylanwad, ond erbyn hyn y mae y wael wedi myned yn genedl gref. Credai gwr y siop ar y pryd y gallai ffcrddio ddcdi ei wyneb callestr yn ei herbyn, end gwel heddyw ei bod yn allu nid yn unig yn y byd, ond yn yr eglwys hefyd, a braidd na. chredaf ei fod yn edifaru ddarfod iddo erioed ddamsang ar eu cyrn. Modd bynag, mae ei ymddygiad tuag atynt yn sicr o golli iddo dipyn a 'votes. (I'w Barhau.)

SCEPTICISM TURNED TO PRAISE. WELL-KNOWN MANCHESTER MAN'S STRONG VOLUNTARY STATEMENT PRAISING DR. MORSE'S INDIAN ROOT PILLS. Mr. George Paterson, of 169, New Lane, Patricrofb, Manchester, sends the strong statement published below, be- cause he was so satisfied himself with the results of taking Dr. Morse's Indian Root Pills, and he wanted to make them better known by adding his testimony. Mr. Paterson writes You are strangers to me and I to you and a deep feeling of gratitude is the only excuse I can offer for presu- ming to send you these few lines. For many years I have been a victim to dis- ordered liver and its consequent afflic- tions, and nearly three years ago was induced to try Dr. Morse's Indian Root Pills, a medicine I can now conscientious- ly assert which in every way accom- plishes all that you claimed for it. I must admit that at first I was some- what sceptical* be- ing all my life ab. horrent of medi- cines and drugs of any description, but now after a fair three years' trial of Dr, Morse's Indian Root Pills, I frankly admit they have worked wonders on me, and have, practically speaking, made quite a new man of me. Without doubt they are honestly what you represent them to be, and that is saying a very great deal in this advanced scientific age in which we live. So thoroughly satisfied am I of their astonishing success, I consider such a boon' to suffering humanity should be made as well known as pos- sible therefore you have my full liberty to make whatever use you may think fit of this letter. I may state that I still continue taking two Pills every night before going to bed, and will do so as long as I can get them." The above testimonial, told in a simple, conscien- tious, matter-of-fact manner, bears the ring of truth. It is an unvarnished narra- tive of the wonderful efficacy of Dr. Morse's Indian Root Pills to overcome the common ailments of mankind. Dr.Morse's Indian Root Pills get at the cause of pain and sickness. They drive the im- purities out of the blood. They give you clean bowels, a healthy stomach, a lively liver, active kidneys, and pure blood, rich and red, imparting health and strenghth to the whole system. For all complaints arising from Impure Blood and a disordered state of the Stomach, Liyer and Kidneys, these Pills are un- excelled. Sold by Chemists' and Stores, price lilt per bottle, or The W. H. Comstock Co., Ltd., 21, Farringdon Avenue, London, E.C. ======

Aberdare I.L.P. I" A'branch meeting was held on Mon- day, under the presidency of Mr. Matt. Lewis (the vice-president), assisted by the secretary, Mr E. Davies. Matters dealing with the South Wales Feder- ation, were discussed at length, and also questions pertaining to the Aber- dare Valley group of I.L.P. branches. A lengthy discussion on the Feeding of School Children Act took place, and it was decided to endorse the resolution sent by the Aberdare Trades Council, to the Aberdare Education Committee ask- ing that body to put the Act in force, A vote of condolence was passed with the president of the branch Mr John Davies, and Mrs Davies, on the death of their child.

Irate Passenger (as train is moving off): a Why didn/t you put my luggage in ae I told you" Porter: Eh, man, yer luggage is no sic a silly as yersel'. Ye're i' the wrang train!" Hallo, Fitzy, where did you get that black eye r" a Oh, it was only a lovers' quarrel." "Lovers' quarrel? Why, your girl didn't give you that, did she?" No, it was her other lover."

-WHOS-WHAT7S WEM 3 EASY PAYMU4T S" ML ATip PRICES' 5T AB-EGPARE j W No Deposit Required. TERWiSs P-8 worth of Goods 1/6 weekly. £ 12 „ „ 2/- £ 20 3/- „ 930 4/6 „ £ 50 j, 6/~ jj Jay & Co. employ no Canvassers or Collectors.

Gadlys New Pastor. RECOGNITION OF REV. R. GWEN- FFRWD HUGHES. On Sunday and Monday last special services were held at Gadlys Baptist Church in connection with the induction of Rev. R. Gwenffrwd Hughes as pastor. On Monday afternoon the recognition service was held. The Rev. R. E. Wil- liams (Twrfab) presided. The meeting was commenced by the Rev. R. S. Rogers, B.A., Rhos, Mountain Ash. Mr. W. E. Davies, deacon, related the circumstances of the call" to the new pastor, and Mr. Hughes formally accepted the invi- tation. The Rev. G. Hague, Hirwain, offered the ordination prayer. Mr. D. Griffith Lewis read letters regretting in- ability to be present from Revs. C. Roberts, Four Mile Bridge; J. Gilbert Jones, Rhydwen: D. J. Hywel, Caer- geiliog; J. Jones, Elim, Cwmdare; J. D. Hughes, Blaenywain; D. Silyn Evans, Siloa; G. Llechidon Williams, Godre- aman; H. A. Davies, Cwmaman; Myles Griffiths, ex-pastor of Gadlys; J. Grif- ffiths, B.A., B.D., Ammanford; W. Harris, Heolyfelin; J. Griffiths, Cal- faria; Mrs. Lewis and Mr. Hughes, Bryn Ednyfed. Messages expressive of good wishes to pastor and church were received from Bethel, Holywell, the pas- tor's mother church; Valley and Caer- geiliog Churches, his former pastorate; Rev. W. Richards, on behalf of Cymanfa Mon. Telegrams had been sent by Revs. T. Waters, chairman of the Anglesea Baptist Association; D. Lloyd, Holy- head; J. Frimston, Ynysboeth; and J. Nicholas, Tonypandy. The following ministers were present: Revs. R. E. Williams (Twrfab), W. R. Jones, Penrhiwceiber; H. Williams, Rhosllanerchrugog; H. T. Stephens, Car- mel; E. Jones, Tabernacle, Merthyr; J. Grawys Jones, Ebenezer; J. Morgan, Bryn Seion; J. James, Cwmbach; E. Jones, Barmouth; Cynog Williams, Heolyfelin; D. Hopkins, Noddfa; R. S. Rogers, B.A., Rhos; J. Glandwr Wat- kins, Ffrwd; M. Jenkins, Abercwmboi; T. Humphreys, Cwmaman; G. Hague and E. Jones, Hirwain; J. Sulgwyn .Davies, Siloh; J. Tudor, B.A., Soar; D. Jones, Trocynon; J. Mills, Aberrant; and W. A. Jones, Merthyr. The Rev. E. Williams, Rhos, paid a high tribute to Mr. Hughes, whom he had known for 17 years. He had had the pleasure of immersing Mr. Hughes and his father at the same time, and his mother a few days afterwards..While in college Mr. Hughes was honoured with the, office of "college pastor." He had been the secretary of the Anglesea Association. He could testify to Mr. Hughes's upright character and. his ability as a preacher. The president urged the church at Gadlys to be considerate towards the new minister, who, he understood, was a man of a sensitive nature. The Rev.-J. Glandwr Watkins, Ffrw', Mountain Ash, a fellow student of Mr. Hughes, spoke of the high esteem in which he (the speaker) held him. He was the right man in the right place, and he believed that he would make Gad- lys a flourishing church. He enjoined the church to pray for their pastor. The Rev. J. Grawys Jones said that he had come there to show his personal appreciation of Mr. Hughes. He would ask them to pray for their pastor and co-operate with him. The Rev. H. T. Stephens, Carmel, said he had come there to welcome Mr Hughes and to relinquish his temporary charge of Gadlys during its non-pastoral vaca- tion. (Laughter.) A great many people in the churches were eating grapes and doing nought else. But it was our duty to work in the vineyard. The Rev. Edwin Jones, secretary of the Denbigh, Flint, and Merioneth Asso- ciation, counselled all to respect the Gospel. Then it would inevitably follow that pastor and flock would be respected. He did not know whether there were bickerings in the church, but he would irr plore them not to place any ob- stacles between the minister and a suc- cessful ministry. The Rev. T. Humphreys, Seion, Cwm- aman, spoke briefly expressing his fer- vent wish for a prosperous union between pastor and flock. The Rev. W. R. Jones, Penrhiwceiber, hoped that the new pastor, in the course of his ministry, would not necessitate a blind eye or a deaf ear. Mr. John Griffiths, a deacon, addressed the meeting in a feeling tone, and handed over to Mr. Hughes a number of valuable volumes. Mr. Hughes thanked Mr. Griffiths for his kind words and expressed his grati- tude to him and the church for the books contributed. The Rev. E. Jones, Merthyr, late Ruthin, also addressed the meeting briefly. An excellent tea was prepared at the Vestry, the following ladies presiding at the tables: Mrs. Rees, Duke-street; Mrs. Bowen, Wayne-street; Mrs. Morris and Miss E. Morris, Oxford-street; Mrs. Thomas, 13, Windsor-street; Mrs. Evans and Misses Evans, Wayne-street; Mrs. Griffiths and Misses Griffiths. Oxford- street Mrs. Luke and Mrs. J. E. Davies, Gadlys-street; Mrs. Evans, 5, Wayne- street; Mrs. Wm. E. Davies, Mrs. Thomas, Glan-road; Mrs. S. James, Bute-street; Mrs. Thomas and Miss Thomas, Chapel House; Mrs. Jones, Tudor-terrace. Twrfab proposed, and the Rev. W. R. Jones seconded a vote of thanks to the ladies for their unsurpassable catering. Subsequently all the juveniles of the church were entertained to tea. At the preaching services on Sunday and Monday huge congregations listened to fervid sermons by the Revs. W. A. Jones, Merthyr, and E. Williams, Rhos.

Musings. BY "A PEER." (Held over from last week.) "IJncle Sam's" country has again settled down to business. They have had their great show, and Taft has been elected their chief for four years. The Socialist vote has been doubled there since the last election. In 1904 the votes were 400,000; 1908, 800,000. The day is dawning, I hope, when a Socialist will occupy the White House. "The Cymro and Celt" (London) says that a great deal of spade-work is being done by the Conservatives in Glamorgan. and it will be no surprise if they win Cardiff and South Glamorgan. Does not the "Cymro and Celt" know that the Labour Party are doing some good work, especially at South Glamorgan, and that it is the intention of the Miners' Feder- ation to appoint several organisers to guard this seat and capture others in Morganwg and Mynwy? The above London journal does not mention that the Merthyr Boroughs are in the same peril as South Glamorgan. It states that as a result of the last municipal elections Merthyr is in favour of Mr. Keir Hardie's policy." Congratulations to Alderman T. Wil- son on his elevation to the Mayoral chair of Merthyr. The Cambrian News states that the Welsh M.P.'s are offended with Mr. Reir Hardie because he allowed his name to be brought forward at the recent Glas- gow University election against Mr. Lloyd George. "But," says the writer, they should rather blame the electors that put him in Parliament." Baner ac Amserau Cymru holds that Mr. Harclie's action should be con- sidered by the electors at the next election. A correspondent in the "Western Mail seems to have had his cue from the scribes in the above journals. He brings in the opposition to Mr. Lloyd George, and also Mr. Keir Hardie's har- assing of the Government. There seems to stick to the Welsh that old clannish Wales for the Welsh sentiment. Why then did not these people ask the Chancellor of the Exchequer to withdraw his name from the Glasgow list, as the seat should be filled by a Scotchman? The truth is, that because K.H. has a feeling for his fellow-man, these critics hold that'he should not be allowed inside the House of Commons. The debate on "Socialism" at Cwm- aman recently was very good, and the I.L. Party are to be congratulated on the fact that they had in their midst such an able exponent of the Socialistic faith. This was Mr. George Thomas' first pub- lic debate, I believe, and the coolness of his manner rather surprised me. The voting proved conclusively that Mr. Thomas' remarks reached home. It was pleasing to see the debate carried on in such good spirit by both sides. One member of our party got rather warm in one part of his address. He even out-shone Victor Grayson in his re- marks on unemployment (although he has spoken in condemnatory tones of Grayson). Had I been nearer to him, I should have pulled him down. "All's well that ends well." Ben Tillett's remarks at a recent meet- ing were very strong. He says, "that he does not believe that any constitution- al measure, any religious, any social method is possible to bring relief to the unemployed. I believe nothing but violence, nothing but insurrection will be effectual." And further on in his ad- dress he says "there is only one solu- tion, and that is our solution of Social- ism." I am sure that Socialism does not mean violence, etc., or I have mistaken Socialism. I believe there is a constitu- tional way of solving the problem of un- employment. Mr. Philip Snowden, M.P., in an arti- cle in the Christian Commonwealth states "that the Co-operative Common- wealth is not going to be constructed out of the sound and fury of platform rhetoric and invective. That sort of thing gains temporary applause, but it educates nobody, it converts nobody.. If Socialism is anything at all it is order, submission to democratic authority, respect for law." Perhaps this method will not appeal to all my fellow-members of the I.L.P., but that is the surest way to victory. TI.3 Male Voice Choir of the local branch of the I.L.P. are plodding away steadily, and are to appear in public on Sunday, November 22nd, on the occasion of the visit of Mr. James Parker, M.P., to this town. —

tAL TVI I ))-,I 48 DERANGEMENTS OF TH« ORIWARY ORGANS J Superior to Copaiba, Cubebs and Injections. 1 No nauseating effects with these Capsules, Thousands use them with universal success. WILCOX, 49, Haymarket, London. Post free, 3/6. Teacher: "What is velocity?" Pupil: "Velocity is what a man put a hot plate down with." To Brewers & Others. The Railway Bar Hotel, Aberdare. THE above double licensed premises to let on lease for a terra of seven or ten years, commencing March 24th, 1909.—Apply, W. J. CROWLEY. Upper Regent street, Aberdare. X Stop one Moment X Oh Dear Doctor must lVIy Darling die? There is very little hope, But try Tudor Williams' Patent Balsam of Honey WHAT IT 181 Tudor Williams' Patent Balsam of Honey Is an essence of the purest and most ea, cacicjua herbs, gathered on the Welgfc Hills and Valleys in the proper eeanou, when their virtues are in full perfection, and combined with Pure Welsh Honey, All the ingredients are perfectly pure. WHAT IT DOES I Tudor Williams' Patent Balsam of Honey Cures Coughs, Colds, Bronchitis, Asthma, Whooping Cough, Croup, and all din- orders of the Throat, Chest, and Lungt. Wonderful Cure fop Children's Coughs after Measles. It is invaluable to weak- cnested men, women and chil- dren. It success where all other reme- dies fail. Sold by all Chemists asdl Stores In Is. 2a. Sd., and 4s. 6d. bottlei. WHAT IT HAB DONE FOR OTHBB0. What the Editor of the Gentlewoman'* Court Journal" says: Sir,-The result of the bottle of your splendid Tudor Williams' Balsam of Honey is simply marvellous. My mother, who is over seventy, although very active, every winter has a bronohial cough whiok is not only distressing but pulls her down a lot. It s gone now. With best wishm for your extraordinary preparation. W. BROWNING HBABDBN. YOU NEED NOT SUFFER 1 Disease is a sin, inasmuch that if you act rightly, at th@ right time, it can a great extent, be avoided. Here is tbf preventatiTe. The first moment yol «tart with Sore Throat, take a dose ol Tudor Williams' Patent Balsam of Honey It has saved thousands I It will save you' It is prepared by a fully qnalifl«4 chemist, and is, by virtue of its comnevi- tion, eminently adapted for all eases ol Coughs, Colds, Bronchitis, Asthma, etc., it exercises a distinct influencedpoa tll, mucous lining of the throat, windpipe, and small air vessels, so that notniatf but warmed pure air passes into the tanga. It's the product of the Honeycomb, ehemioaily treated to get the best results- The Children like it. THBY ASK FOE IT I so different frcra most Madicium. Nice to Take I Cure Quickly! For vocalists and public speakers afaljelT* ma^:e9 the voice as olea* Manufacturer: TTJDOR WILLIAMS, M.B.P.S., A.B.Aftk Analytical and Consulting Chemist aa. Druggist, by Examination, MEDICAL HALL, ABERDARY. A WORD TO LADIES. Send two stamps for our new and original Illustrated Booklet, containing plain and practical advice iow Irregularities, Sup- pressions, ete., may be prevented or re- moved by simple means in a few hours- Recommended by eminent Physicians, and thousands of Ladies, as being the omly Genuine Remedy. This is not a anaok medicine. Established 30 years. Martin, Ltd., Chemists, 34, Dalston Lane. London.

— —■— 'II ydyw pryddest fGwyddon.fardd Pedryfan" yii deilwii-i; or wobri" Gaclaivei: i Di dynu lien garedig clros yr olygfa, a ddi- lynodd. Er mwyn eglurhad dylid dweyd fod rhyw wag direidus wedi chwareu trie a'r gwladgarwr drwy ei sicrhau "ar awdurdod swyddogol a diamheuol" mai pryddest Gwyddonfardd Pedryfan oecld i gael y clod, y mawl, y parch, a'r bri ar ddydd yr eisteddfod. Darfn i un o feirdd talcen slip y gymydogaeth gyfansoddi can i Gadair wag Cwmowen. Nid eedd ryw lawer o deilyngdod ynddi, ond haerodd rhywun a welodd y ddwy fod yn y dychangercW lion fwy o waed yr awen wir na'r brydd- est a gollodd gadair Cwmowen i Brython Jones. Wele ychydig beaillicn o lioni: — Cadair wag, mor wag a phenglog Awenyddwr cwm cam ceiliog, IVele orsedd hardd o dderi Heb un bardd i eistedd ynddi. Gwn am lawer o gadeiriau Brynwyd megys da mewn ffeiriau; Ar y cefn mae llunian. llewod. Ar eu secidaii mae asynod. Myn'd ar wib a wnaeth y Brython Hyd heolydd glas Caergwdion, Trwy orielau'r nef serenog, Hyd rodfeydd y Llwybr Llaethog. Blino wnaeth wrth gymaint teithio, A. dymunai gael gorphwyso, Yn y man dechreuodd ganu Can am gadair o goed cleri. Am y gadair y dyheai Tra llinell ar ol llinell weai, Cymaint oedd ei nwyd am gader Hyd nes llwyr anghofio'i bader. Crwydrai drwy yr uchelderau Ar adenydd gwawr y boreu, Gwibiai heibio bydoedd lawer Yn ei ymchwil am y gader. Pasiodd heibio mil o heuliau A chan dragywyddol yn ei erau; Myrdd o ser oleuent iddo, Yntau yn parhau i chwilio. Marchog wnai feirch tanllyd Mercher, Gwelwai dan ogoniant Gwener, Llawer un yn syn ofyna, Pryd daw'n ol i "terra firma P" Dringai'n nerth ei awen nwyfus Fryniau'r lloer yn hyf a kwylus, Drwy gamlesycM Mars y noflai, Ac am gadair ymofynai. Meibion Mars yn syn edrychent, "Pwy yw hwn sy'n dod P" gofynent, H Ei wallt yn hir a'i wep yn hirach, Ei wynt yn fyr a'i gam yn fyrach." Hwn yw eneiniol fab yr awen Newydd ddod o bair Ceridwen, Dringo wnaeth o'r iselderau Gyda phryddest yn ei enau. Chwilio mae am gadair Bard das Fel y rhoddo arni urddas; A oes coed i wneuthur cader Yn nghoedwigoedd Mawrth neu Fercher ? H Pwy yw hwn sy'n dod mor anfad pn Medd y dyn ar gorn y lleuad. Dywed a oes genynt, loerig, Ddefnydd stol i'r gwr blinedig? Chwi ganasoch, ser y boreu, Glodydd un saerniodd wybrau; Eich telynau eto hwyliwch I saer awdlau pryeur odlwch. Yr oedd can ar eich gwefueau Ar ddydd genedigaeth heuliau; Cenwch eto gan o urddas Ganwyd haul yn ngwybren barddas. Bu y bardd o blaned daear Yn molia.nu'ch llewyrch llachar, A benthyciodd genych wreichion I roi gwres yn ei ganeuon. Wr y lleuad, yn dra helaeth Yfed wnaeth oth ysbrydoliaeth, Mae'th dywyniad ar ei danau Mae'th ogoniant ar ei ganau. Deuwch gyrph y sydd yn chwareu Fyny yn yr uchelderau, Rhoddwch fri ar un mae'i awen Wedi anfarwoli'ch gwybren. • Un mae gwlithoedd ysbrydoliaeth Ar ei 'sgrifell yn ehelaeth, Un y mae ei awen heini Ar winoedd Gwynfa wedi meddwi.