Llais Y Wlad

CtFABFOD CHWAHTEROL MON. Cynhaliwyd y cyfarfod uciiod yn Her- ;on, Awst 4ydd a'r 5ed. Llywydd, Mr ■p" Lewis, Llewelyn Lod^e. Wedi i'r *arch H. Roberts, Groeslon, ddeohrea weddi, darllenodd yr ysgrifenydd gof- jjodion y cyfarfod blaenorol, a cnadarn- ^fcWyd hwynt. Yna penderfynwyd—Pod y cyfarfod nesaf i'w gynnal yn Llanddeu- ^ao^wo<id 3ydd a'r 4ydd. 2. Ail- Mr H. Lewis yn llywydd am y Wddyn ddyfodol. 3. Cynnygiodd y J. Rowlands, Beaumaris, ac eiliodd. y Parch T. Evans, Amlwch, Ein bod fel eyfarfod yn dymuuo datgan ein cym- ^eradwyaeth mwyaf unfrydol ag amcan y-r J. Roberts, A.S yr aelodanrhydeddus ^oa fwrdeisdrefi Flint, sef cael mesur er Can tafarnau ar y Sabboth i Gymru." 4. Ail- etholwyd y Parch T. Evans, Amlwch, yn OtQchwyliwr y Gymdeithas Genhadol pamor yn y sir, a Mr 0. H. Owen, Am- i fod yn drysorydd. 5. Ein bod yn eyraraeradwyo i sylw yr eglwysi y priodol- o neillduo dydd i ymosiwhg ger bron *>uw yn achos y gwlybaniaeth, gan ddy- tnuuo am arbediad yn ol amlder ei ^gareddau;" ac i'r gwahanol gymmydog- ^Qthau ddewis yn ddioed yramser mwyaf SyfleTis. 6. Cvnnygioedd y Parch W. S.. Bodedern, ac eiliodd y Parch D. 88, et-i bod yn dymuno ar Mr James E. "ugbeHt Llanerchymedd, fod yn ysgrif- eQYd y Gymdeithas Genhadol Gartrefol, 11 lie ei ddiweddar anwyl frawd, Mr W. Hughea. Pasiwyd yn unfrydol. 'I* Ein bod yn llawenhau fod y brodyr yn *»3dedsrn yn adeiladu capel newy hardd, ft ydym ya hydetu, j^an y geilw Mr T. Jones hebio'r eglwysi trwy y sir am ein eymmorth at yr amcan teilwng hwn, y j*aiff garedigrwy^d, a haelionus roddion toag atto. 8. Ein bod i argraphu yn yr uo 4droddiad o gasgliadau y cyfarfod chwar- terol, a thanysgrifiadau, a chusgliadauyr at y Genadaeth Gartrefol a'r *«ntoleu. Yr oedd yn bresefeol yn y cyfarfod y *atchn, D. Kees, T. Evans, Joseph Row- E. 0. Davies, Hu^h Roberts, T. JfUffydd, W. S. Roberts, W. H. Jones, D. ^avies, R. R. Jones, W. Lloyd, E. J. ^vans, E. Jones, Llanbedrog. Pregeth- R. Edwards Hughes, Maelog j*-homas T. Jones, Bodedern; Griffiths, lanerchymedd; T. Martin, ieu., Cana; Roberts a Williams, myfyrwyr o Menai fridge Wil'iams,- o Gaerfyrddin; 0. L. Roberts, Salem. Diaconiaid a chenhadou: Lewis, William Roberts, Daniel Jones, ;ry, Cerygengan J. Williams, J. ^homas, W. Jones, T. Hughes, R. Jones, ^avid Lloyd, W. Thomas, Josiah Griffith, ^homas Joces, Thomas, Beaumaris a *hornas, eto; Roberts, Thomas, a Wm. Lawis, Bangor; W. Jones, Hermon. Y Moddion Cvhoeddus.- Pregethwyd am ■*ith o'r gloch gan y Parch E. G Davies, ^°*th, ar y pwngc Iawn-gadwraeth y Sabbath;" a T. Evans, Amlwch, er ei ol. ij^auQeth, pregethwyd gan y Parchn. Gwalchmai; Roberts, Lianfair- wll; Jones, Lianddeusant; Gruffydd, ■^ryngwran; Jonfes, Niwbwrch a Lloyd, vaergybi. Bendith a fyddo'n dilyn. 0. THOMAS, YsG.

LL CYMRO 0 AMLWCH WEDI EI LADD YN AMERICA. Oelyddon," yn ysgrifenu o Johnstown, a., a ddywed fel y canlyn :—Cymmer- dd un o'r marwolaethati mwyaf annatur- galarcs, a dychrynllyd le yn y Us hwn ^>feu Sadwra, y 19eg cyfisol. 1 P.OS Wener blaenorol, o'i gartref dedwydd, cychwynodd bachgen ieuangc, nerfchoJ a honus i'w orchwyl i'r Rod Mill fel arfer. x Gan ei bod yn hysbys fod y felin hon yn lIe peryglus i weithio ynddi, teimlai ei ber- thynasau, yn enwedig ei fam a'i chwaer, yn bryderus yn ei gylch. Eithr bacbgon gwrol, diofn, ydoedd Richard Jones, a phan ddywedai ei fam wrtho yn ami, paD yn myned i'w orchwyl, Yn wir, Richard, y mae arnaf ofn y digwydd rhyw ddamwain i ti yn y felin yna y maent yn dywedyd ei bod yn beryglus iawn yna," attebiad Richard yn ddieithriad fyddai: "Peidiwch pryderu, mam, yr wyf yr ua mor ddyogel yna ag mewn unrhy w waith arall." Dech- reuodcl weithio yn y Rod Mill pan gych- wynodd y gwaith, ac er na fu erioed yn y fath waith o'r blaeu, ac er ei bod yn angen- rheidiol meddu ar y gallu mwjaf cyflym a deheuig i drafod y gwifrau tanllyd yn eu symmudiadau haner melltenawg drwy y rolls, yr oedd Richard yn ddigonol i'r gorchwyl. Yr oedd ei ddeheurwydd a'i gyfaddasder i'r gwaith yn ogymaint fel y dyrchafwyd of o sefyllfa i sefyllfa fel yr oedd pan gyfarfyddodd a'i angeu, yn llanw un a'r sefyllfaoedd pwysicaf yn y felin. Y boreu Sadwrn olaf o'i einioes, pan yr oedd ei fam a'i bertbynasau yn disgwyl yn bryd- erus am ei ddyfodiad adref o'i orchwyl, daeth y newydd calonrwygol iddynt ei fod wedi ei ladd, ac fod ei gorph drylliedig yn cael ei drwsio yn ystafell yr under- taker." Ni chynnygiwn ddesgrifio galar ei fam, ei lysdad—y cyfaill anwyl W. S. Jones—ei chwaer a'i frodyr Tarawodd y newydd trum nid yn unig y teulu ond y dref, yn arbenig y Cymry, a galar a dychryn. Anhawdd desgrifio i neb nad yw wedi gweled Rod Mill mewn cyflawn waith y modd y cyfarfyddodd Richd. Jones a'i angeu annysgwiliadwy, sydyn, ac alaethus. Rywfodd neu gilydd ym- blethodd y wifren dan am dano, gan ei dori braidd yn ei haner. Yr oedd yr olgyfa y fath fel ag i barlysu ei gydweithwyr eithr casglodd ua gwrolach na'r lleill ddigon onerth i doriy winfren abwyell,ond nid cynt y rhyddhawyd y dyoddefydd nag yr anadlodd ei anadl olaf. Ba farw mewn amrantiad. Ganwyd.yr ymadawedig yn Amlwch, G.C., Rhagfyr 25, 1858. Mab ydoedd i'r diweddar Cadben Jones, o'r lie uchod. Pan fu farw y cadben, gadawyd Mrs Jones yn ddiamddiffyn a phedwar o blaot bychain dan ei gofal. Yu mben deng mlynedd ar ol claddu Cadben Jones, ymunodd Mrs Jones mewn priodas a Mr W. S. Jones, o'r lie hwn, ac mewn canlyn- iad daeth y teulu drosodd yma. Cafodd Richard gladdedigaetli barchus. Gwein- yddwyd yn yr angladd gan y Parchn. D. M. Miller (P.), E W. Jones (A.), Ll. Rees (B.), a'r ysgrifenydd. Heddwch i lwch yr ymadawedig, a nodded y nef i'w berthyn- asau.

eLYWEDION CLYWEDOG. Clywed fod y ffaith ofidus am fodolaeth y frech-wen yn cael ei haddef yu rbwydd- ach yn N gergy bi wedi i Eisteddfod Gadeiriol Mon fyned drosodd. Clywed fod peiriant marwnadol Llan- erchymedd yn dechreu casglu rhwd oher- wydd diffyg gwaith ocheneidiol yn ITghaer- gybi. Cl.ywed mat ychydig obaith sydd i'r Brif-ysgol" yn Aberystwyth am unrhyw gardod allan o "weddmion" Eisteddfod Conwy. Clywed ddarfod i un trafaeliwr parchus yn Mangor, y dydd o'r biaen, o dan ddir- wasgiad neiliduol, werthu ei esgidiau oddiam ei draed, ac iddyntgael eu prynu am bum' swllt gan langc o siopwr ar goel. Clywed fod "rrroadaù yr Olwyn wedi bod lawer yn gyflymach yr wythnos o'r blaen nac arferol; a chan nad oedd neb yn gofalu am ddigon o olew i'r treuliau, torasant allan i wichian nes oeddynt i'w clywed mor belled a Criccieth mewn un cyfeiriad, a Phwllheli mewn cyfeiriad arall. Clywed fod un o aelodau Bwrdcl Lleol Criccieth wedi cael allan mai y cylieithiad mwyaf gwreiddiol o'r gair encroachment ydyw, Na chwer-ych eiddo dy gymydog," tra y mae rhyw gyfaill wedi cael alkn welliant, sef, mai i anifail un fferm dori dros y clawdd i faes ffermwr arall ydyw gwir ystyr y gair. Clywed mai y gair. diweddaf sydd wedi ei ychwanegl1 at ciriadaeth newyddiad- urol Gymreig yw Rhyddfaaiynaeth am Freemasonry yn y Saesneg. Clywed mai breaddwyd gwrach yn olei ewyllys oedd y chwedl ddyfeisiedig fod Mr Pennant ar fedr ymneillduo o gynnrych- iolaeth Arfon. Clywed mai tipyn yn anarferol oedd gwaith un beirniad yn cyboeddi ei feirni- adaethau yn gynamserol yr wythnos ddi- weddaf; o leiaf y mae yn rhywbeth new- ydd o dan haul eisteddfodol. Clywed fod cyfarfodwedi ei gynnal yn ngwestty y Tywysog, Caernarfon, nos Fawrth, pryd y daethywyd i'r penderfyn- iad o gynnal yr Eisteddfod Genbedlaethol am 1883 yn mhavilion y dref bono. Clywed fod deadell o ddefaid wsdllsfoi. i mewn i fasnachdy Gwilym Bangor yr wythnos ddiwehdaf, ac na ddarbwyllwyd hwy o'u perygl hyd oni ddadweiniodd* y s ei dwcea. Clywed fod eryn barodrwvd 1 yn mhlith trigolion Llangefni i dderbyn Eisteddfod Gadeiriol Mon yno am y flwyddyn nesaf. Clywed mai nid Gwyilfc Walla nac E. 0. Machno oedd yr un a d'lyfarnwyd yn worth dim ond chwarter y wobr am yr englynion ar ol y diweddar Yswaih o Fodafon yn Eisteddfod Conway. CLYWEDOG.

BANGOR. Y GYMDEITHAS WYDDONOL. Gwahodd- odd Cadben Verney aelodau y gymdeithas uchod i'w breswylfa,Rhianfa,ddydd Sadwrn yr wythnos ddiweddaf, lie y traddododd y Cadeirdraw Ramsay ddarlith ar "The Glaciers of North Wales." Disgwylir y bydd iddo ddilyn y cwmni ar bleserdaith i Lanberis. TREFNIANT Y LLYTHYRDY.—Deallwn fod trefniadau wedi eu gwneud yn ddiweddar i roddi ail ddosbarthiad olythyrau o'r dref hon yn Methesda. Y mae y clod am y symudiad hwylus hwn yn ddyledusi'r An- rhydeddus G. S. Douglas, Pennant, A.S. "CWMNI CERDDOEOL TUTF,Nos Lun a nos Fawrth, bu y cwmrå enwog hwn yn cyflawni eu digrif-gampau a chanu canea- on yn yr Ysglefrfa. Nid oedd y cynnull- iadau mor luosog ag ar adegau blaen- orol y buycwmni hwn yn ymweled a'n tref. CHWAEEUYDDIAETH.—Ar hyd yr wythnos cyflawnir gwahanol garap Iau a chwareuon yn y Penrbyn flaIl gan Miss Madge Kelly, yn cael eu cynnorthwyo gan gwmni medrus. Dynwaredir y personau "Leah," "Aurora Floyd," ac "East Lynae." Rhoddir canmoliaeth uchel iddynt gan eu cefnogwyr. CYFARFODYDD ESGOBAETH BANGOR. — Dydaiau Mawrth a Mercher, cynnaliwyd cyfarfodydd blynyddol petthynol i'r esgob- aeth hon, yn yr Ysgoldy Cenhedlaethol a'r Peurhyn Hall. Yr oedd cedyrn yr Eg- lwys o bob cwr yn bresenol, a thriniwyd ar brif byngciau sydd yn dwyn cyssyllfc- iad a'r Eglwys. Darllenwyd amryw bapurau, a chafwyd areithiau pwrpasol a galluog. Pasiwyd amryw benderfyniadau er hyrwyddo lledaeniad egwyddorioo a gwybodaeth eglwysig. Y GWIRFODDOLWYR,—Crybwyllwyd am y cyfeillion hyn yn y Llflis iweddaf, pryd y sylwyd fod disgwyliad ameu dychweliacl adref yn fuddngwyr o gystadleuaeth Shoe- buryness. Y mae yn llawim genym yr wythnos hongofnodi iddynt enill yr all wobr yn yr ymdrech saethyddol, ac nid oeddynt ond ychydig funudau yn ol o'r 'gyntaf. Diamheu fod y cyfeillion yn credu yr hen ddihareb, H r guro dyr y garrog;" serch iddynt gys'o.iu droion yn flaenorol, yr oeddynt yn benderiynol a chalonog. Ênwau y cystadleuwyr oedd- ynt y ddau ringyll (Rudd a Bohanna), y dengwriaid Hore, William Jones, a W. J. Humphreys y tan-belenwyr Frith a W. Jones gynwyr Montgomery, Carrington, a J. Williams. Yr oeddynt dan arolygiad Is-Gadben S.B.Dew. Croesawyd hwy adref nos,Sadwrn gyda bwrdfrydedd, a gor-m- deithiwyd trwy y dref gyda'rseindorf yn chwareu yn gampus. Y BWRDD IECHYD.-YN ngbyfarfod y Bwrdd hwn, ymdrinwyd a'r achos o gael dwfr i dai newyddion yn Hirael. Yn ol gorchymyn y Bwrdd, aufonodd Mr Gill, yr ysgrifenydd, at y Milwriad West i'w hysbysu fod yr achos i gael ei benderfynu gan ddau gyflafareddwr, un ar ran y Bwrdd a'r Hall dros ei arglwyddiaoth. A'ttebodd y Milwriad West i'r perwyl mai dau ustus heddwch fyddai y mwyaf cym- hwys i derfynu yr achos. Darllenodd y Cadeirydd lythyr yn yr hwn y dyipunai y Milwriad West roddi terfyn priodol ar yr achos. Darllenodd Mr Gill ei advoddiad o'i ymchwiliad i'r ddamwain a fu beth amser yn ol i'r "Cocoa Rooms." Wedi ychydig o holiadau i'r ysgrifenydd, aci sylw gael ei wneui yn nghylch cwyn Mr Salisbury o barth peryglon yr heolydd trwy adael ftnfeiliaid gwylltion yn rhydd, terfynodd y cyfarfod. GRYBWYLLION.—Dychwelodd Arglwydd Penrhyn ddydd Mawrth, yr wythnos ddi- weddaf, i Gastell y Penrhyn.—Cydnebydd Ysgrifenydd Clafdy Mon ac Arfon dder- byniad y swm o ddeuddeg punt, pymtheg swllt, ac wyth geiuiog a gasglwycl yn Eg- lwys Crist, Caernarfon, at y sefy,llicld.- Trwy rhyw amryfusedd, ni chafodd aelod- a,a yr Ysgol Sul a gedwir yn Sefydliad y Morwyr yn Hirael ran o'r wledd briodasol ddiweddar, ond gwneir iawn am y cam- wedd.—Y mae rhyw weilch cvtrwys wedi argraffu tocynau i'w rhanu i ymwelwyr Seisnig tuag at wellhau poenau geueuol. Darllenir arnynt rywbeth yn debyg i hyn "A ydyw dy dad adref?" ebe Sais wrth fachgen o Gymro ar lanau y Fenai. "N ac ydyw; y mae gyda'i waith yn Rhosllan- erchrugog." Ydyw dy fam adref, ynte?" 0 y Nac ydyw; y mae wedi myned iffair Llanfairmathafarueithaf." Felly wir oûdpa Ie y mae dy chwaer, attolwg?" Y. mae hi wedi mynsd i'r ysgol i Llanfitir- p 1 < w v i \»y I ] go g e i y o h w y r n d r o b w 11 • 11 an ty Rhad arnat i" Jlefai y Sais y mae arnaf ofn fod' yn rfaaid i minau ddyehwel/d i'r ysgol! minau ddyehwel/d i'r ysgol1" I ( Jl 'iT L\ i YMRTSONFA CYCHOD. Teimlid cry a ddyddordeb gan ein cyd-ddinaswyr ya ymrysonfeydd Beaumaris a Chaernarfov. Yr oedd eyckwyr y dref hon fel wedi ad- newyddu, ac yn benderfynol o ennill clo 1 Dtewn cyssylltiad a morwriaeth iadi. Y il y lie bln-enaf, ymddengys i gwch perthyn- ol i'r gwirfoddolwyr morwrol gynnyg; ond rywfodd, bu annghydwelediad, yr hyn a achosodd beth cyffro, oherwydd credid yn sicr fod rhyw annbegwch yn rhywle mewn cyssylltiad a clyfarnu y wobr i gwch Ler- pwl yn lie i'r dref bon. I wneud hyn i fyny, rhoddwyd her i gynnyg draehefn yn Nghaernarfon, ond gwrthododd Lerpwl yr her, oherwydd i Bangor gael y blaen ar- nynt yn yr ymrysonfa gyntaf oedd yn agored i'r holl wirfoddolwyr. Derbyniwyd y newydd am y fuddugoliaeth hon gyda liawenydd mawr, a chwareuodd eu sein- dorf ar hyd yr heolydd i'w croesawu adref. Enwau y tynwyr ydynt William Jones, Perth Penrhyn John Jones, Well-street; John Perry, Garden-street; Hugh Davies, etto Wiliiam Williams, Well-street; 0. Jones, Union-street; Thomas Edwards, John Griffith, David Pierce, Owen Owens, a William Owen, llywiwr. Ni ddaeth i ran y "Native" i ennill y tro hwn. Trechwyd hwy gan Llandudno, er iddynt hwythau golli yn Beanmaris. Teilynga Mr James ddiolchgarwch diff aant am ei barodrwydd a'i haelioni gyda'r gwirfoddol- ya wyr morwrol. Am hwylio yn Nghaernar- fon, curodd y H Comet" ei holl gydym- geiswyr o dros ugain munud. Hefyd en- nillodd y "Louisa Annie perthynol i Mr J, Parry. YR YSGOLION SUL.-Dydd Mawrth aeth aelodau ysgolion Sul Park-hill a'r Taber- nad am bleserdaith fer i Aber, Ile y caw- sant eu digoni a phob danteithion, megys te a bara brith, yn nghyda chwareu, neidio, rhedeg, &c. Cymmerid eu gofal gan eu hatbrawon a'u hathrawesau. Ya ddilynol, aeth aelodau Ysgol Sul y Bedyddwyr i Lanfairfechan, pryd y cawsant hwythau wledd o'r fath oreu, yn nghyda difyru eu hunain mewn mabolgampau diniwed.— Qohebydd. .—ii —-p

CORWEN. HUNANLADDIAD GAN AMAETHWR.—Rhocld- odd Mr David Hughes, Trewyn Bach, ger Covwen, derfyn ar ci fywyd boreu ddydd Mercher trwy grogi ei hun mewn ysgubor. Yr oedd efe yn dra ditrostyngedig i iselder ysbryd ar adegau. Cynyrchodd yr amgylchiad ddycbryn mawr yn y gym- mydogaeth. G

NIWBWRCH. MABWOLAETH. MR GRIFFITH JONES, NEU- ADD WEN.—Bu farw yr hen wr parchua hwn ar y laf cyfisol, a chladdwydd-ef ar y 7fed yn mynwent Ymneilldduwyr Niw- bwrch. Ymunodd ag eglwys y Methodist- iaid Calfinaidd yn y pentref hwn oddeutu pymtheg, mlynedd yn ol. Ychydig cyn marw, pan y dywedodd ei fod ar ymadael, ac y gofynwyd iddo, pa le yr oedd ar fedr myned, ei atteb oodd, at yr hen apostol Paul; hen wr boneddig nobl oedd o, ac mi gaf fyned yno am ddim." Hen wr diwyd, siriol, cymmydogol oedd Griffith Jones, ac ni fu tynerach gwr na thad erioed. Ychydig ddyddiau cyn ei farw digwyddodd i heifer ieuangc rutliro ato, a'i dwlcio a'i chyrn. Nis gallai yr hen wr godi ar ol y ddyrnod, canys yr oedd yr anifail wedi taflu asgwrn pen y glun o'i le ond bu yn ddigon hunanfeddiannol a chall, pan ar lawr, i dynii gwellt glas a llysiau oedd wrth ei law, a'u taflu i'r heffer yr hon, yn I lie ymosod yn mhellach arno, a brysur- odd i fwyta, yr hyn a daflai ei meistr I anafus ond caredig iddi. Hyn yn ddiau a barodd ei waeledd cyntaf, yn gystal a'i farwolaeth. Ni chladdwyd erioed yn Niwbwrch ddyn mwy ei barch na Griffith Jones.

siV.nprT,TNw FOR THE TEETH AND BREATH.—A few drops of the liquid Florilina" sprinkled on a wet tootli-bru&hpreduces a pleasant lather,which thoroughly I cleanses the teeth from all parasites or imparities, hardens the gums, prevents tartar, stops decay, gives to the teeth a peculiar pearly-whiteness, anti a delightful fragrance to the bieith. It removes all unpleasant odour arising from decayed teeth or tobacco smuke "The Fragrant Florilme," being composed in part of honey and sweet herbs, is delicious to the taste, and the greatest toilet discovery of the age. Price 2s 6d,of all- Chemists and Perfumers. Prepared by Henry C Gallup. 493, Orford-alreet. Loadoa. VALUABLE DISCOVERY FOR THS HAIR.—If yonr liaii is turning grey-or white, or falling off, use The Mexi- can Hair IieneVer," for it will positively restore in every case Grey or White hair to its original colour, without leaving the disagreeable smell of most Restorers," It makes the hair charmingly beautiful, as well as pro- moting the growth of the hair on bald spots, where the glnnds are not decayed. Ask your Chemist for THE MKXICAN HAIII RENEWER," prepaed by Henrj C. GAL- LOP, 493, Oxford Street, London, and sold by Chamists and Perfumers everywhere tt Zs 6.1 per bottla. Enaist A PHFXENAU HOLLOWAY.—Yn ystod rhan ddiweddar y cyi.hauaf pan maa cyfoewidiadau awyrol yn sydyn ac eithafol, y mae yn bwngc baeddianol o ystyriasth ddifrifol sut y gellir oreu gadw yr iechyd. Symmudydd achlysurol, fel y Pelenau bya, fydd y 13, peth sicraf i attal aDhwylder, oblegid goresgyn bob an- nbrefn yn y cyfansoddiacl, purha a rheoleiddii y cylch- rediatJ, a 'rhydd yr yni acgenrheidiol i'r aaeiladan gowynol a gam y cyfansoddiad yn faddujgalijietbuB drwy drei&lon i ba ra'. y buasai y gwan a'r aSacb yia j'siur o roddi i fyny yr yspcfd,. Dsrbyn boenauBe v- ralgiaidd a dirdyobdau y cryd cyaamalau esmwythftd piesenol a pbarhacl dnvy ragli^d dyfalbarbaol gydag Euaint Holloway, yr hwn drwy weithredu M 'derivative, a ryddha y*gwaed*lestri gorlawa ac ennyool { o:a crosiadj a'r gewyoan o'u dirwasgiad.

ENGLYN A gjfansoddwyd i Mr John Roberts, A S., llywydd yn Eisteddfod Freiciol Genedlaetbol Conwy. Yn aberol awen twym Jywydd-bron gynhes Y Bryngweneilt ddedwydd OIu la'r hwy!, wladwr rhydd, Loewa'i geaedl i gynuydd. Blaenaa Ffestiniog. ClFFBT.

YR HAUL. Carwr yw'r haul araul, eiriau,-atir lusern Ar asl as ir lydan Byd enwog, bywycl anian, .De,al Duw, adail o dân. DTIIFRYNOO.

CWYNFAN Y FENYW DWYLLEDIG. Y dagrau poethion dreiglant dros Fy ngruddiau teneu llwydion Hawdd ydyw darllen drwy'r rbai hyn Ddirgelaidd iaith y galon Mae nod gwaradwydd wedi ei roi Yn amlwg ar fy wyneb, Rhaid jfwd cwppan chwerw am I'm golii coron purdeb. 'Rwyf wedi digio 'nhad a mam, A'm brawd sydd arnai'n gwgu Er troi fy ngolwg i bob 11e, 'Does tan y ne' wca'm caru Estyna pawb ei fys, gan dd'weud— Mae wedi colli ei clorou Wrth glywed edliw i mi byn, Bron tori mae fy nghalon. Ac 0 yr hwn a ffugiai fed I mi yn gariad ffyddlon Sydd wedi'm gadael yn fy ngwartb, A ffoi i wlad yr estron Er iddo addo'n deg fel dyn Na chawn i gam yn unman, Y byddai imi'n ffyddlon wr A serchog dad i'm baban. Ond tori pob addewid wnaeth A thori'm ca!on iiaau, j Oherwydd testyn gwawdiaetb wyf Ac aberth i ofidiau Ac 08 ca'm plentyn bychan fyw I fyn'd yn fawr ryw ddiwrnod, Bydd gwybod mai annghyfraith yw Yn dwyn ei enw i annghlod. A. Si,

TALU'R PWYTH YN OL. Ar ryw ddiwrnod gwlawog, Ac ar dymhestlog hin, Daeth Sion, 'rol llafur caled, I'w dy yn wlyb a blin A Gwen ddywedai wrtho, 0, rhed i gwr y ddol I gyrcbu dwr Di fyddi Ddim gwlybach pan ddoi'D ol." A Sion aeth mewn ufudd-dod Heb ddadleu gyda Gwen. A tbaflodd ef y cyfaa Yn union am ei phen Dywedai wrtbi'n wylaidd- "0, rhed i gwr y ddol, Ni byddi ditbau'n wlybach Pan ddaui di yo ol O.

NHW A RHYWUN." Mic'n ddigon gwir fod dynolryw Yn cael rhyw enwau rbyfedd Mae'r rhai sy'p awr ar di,r y byw Å'u heo wau yn ddiddiwedd V Ceir ficii a Hon, S Hwn a Hwn, A Rhai'n a Rbai'a i'w dilyn, Ond y royfeddaf ydyw Nhw," A'u pouaeth rhyfedd Rhywun. Pan fydd rbyw anffiwd mewn rhyw fro, Bydd Hon-a hon ya union Yn d'weud ei llith wrth Hwn-a-hwn, Gan bel a thrin yn greuion Ac yna bydd y Rbai'a-a-rhaia, Am hyny'n grych eu cydyn, Ac er eu boddio rhoi'r y bai Ar Nhw," a'u penaeth Rbywun." N-, ae 'Nhw' yn d'weud," medd ambell faroh Wrth arall ferch yn siriol, "Dy fod di am"1 "Pshaw" ebai'r 11*11, "Ai 'Nhw' sy'n hollwybodol I" Ond pm ofynir iddyn' "Nhw," Bydd llawer iawn yn dywedyd, Ac yn y diwedd rhoi'r y bai Ar "Rywun" byth a hefyd. "Dywedai Hon-a-hon," medd un, "Fod Rhai'n-a-rhai'n yn carD," Ac wrth ei gwrando'n d'weud yffaitb Yr oeddwn wedi synu .r. ODd erbyn chwilio'r ffaithyn iawo, • A'i dilyn hyd ei gwreiddyn, Blaguro woaeth o galon ddrwg Y "Nhw," a'u penaeth "Rbywun." Pan wneir rhyw ddrwg mewn trs'neu wla4, Bydd pawb am dori'r garw Rhydd un y bai ar Hwn a-bwD, A Hwn-a-hwn ar Hwnw Ond yn y diwedd bydd y drwg A'r felldith sy'n ei ddilyn Yn aros mewn digofus wg Ar "Nhw," a'u penaeth "Rhywun." Pan fydd rhyw chwedlau yn y wlad, Ac athrod yn eu dilyn, Bob amser eu hadroddwyr fydd Y "Nhw," a'u penaeth Rhywun ;'1 Am hyn ysgiiber enwau "Nhw" A "Rbywun" i lifeiriant Amser, fel yr elont bytb I eigion ebargofiant. GWTNDAF.

BWTHYN FY RHIENf. > Ar Ian afonig ger y Lian Mae'm cartref gynt, anwylaf fan 'Does gwrthddrych serch o fewn y byd Wna i'm annghofiolr bwtbyB clyd. ran ya y bwthyn bach ya byw Y dyfgds gyntif eiriau Duw, Gan glywed son am gartref clyd, Sy'n disgwyl llu mewn amgen fyd. Yu fyaych, fyuych, wrth y tan Bu'r teulu mwyn yn aeinio ein Ac unai'r ffrydlif b:»iai'r ardd 3/ewn llaweagerdd ft'r ',lu hardd. Chwenycba'r awen droi i'r ardd, Yr hon sydd etto'n wych a hirdd, I wel d v myrddiwn blodau cu Sy'n tyfu'n deg wrth gefn y ty. Dych'mygdf wel'd yn ngwyneb haul Y gwonyn bach ar byd y dail, Yn casglti'a ddiwyd iavrn o hycl I'w cadw yn y gaua'n glyd. Caagheaau tewftig gsviowydd cu Addurna'r mur o gyich y ty o pwy all byth dd-isgriifo'rfan, Y bwthyn u-h n wrth y Llan I ELVETlAN.