Llais Y Wlad

RHWYFO Yis Y PAD. (COPYRIGHT). Fe rodiai gwraig y capten A'i phJentyn bychan lion, Ar hyd y ira-tb yn lllweu, A dirtaw oedd y on Dywedai wrtb ei Gwladys "Ffordd accw mae dy dad. Pan ddiiw ei long i'r port.hladd Cawn rwyfo yu y bad." Eisteddai gwraig y capten, Pan lefai'r gwynt yu grocb, Yn ffenesl, Pi hystafdl A deijjryn ar ei boch Oud gwaeddai Gwladys fechau Ha dacw loog f7 ubad Yiory cawn fin d allan I rwyfo yo y bad." Ni welwyd gwraig y capteu, Byth mwy ya yagaia fron Hi wyddii fodeiphriod, O'r diwedd dan y do a A rboea ei hul&f guisau, Ar rudd ei Gwladys fad, Oad ioro (d bitha'i chalun Wrth ddisgwyl ain ei thid Dinorwig, GLA. PADARN.

Y TYMHORAU. Y GWANWYN. Natur nll sydd yn adfywio, Ac yn Kwi8.o wanted w*rdd, Adur bach y liwyn ddeffroant A; a gtmnt folawd-ge.rdd Blodep brith agorant emrynfc, Smicciaiit ar yr haul mewn hedd, AniaH ddawns o dan ei uboroc, ^^fawery gwynfyd ar ei gwedd. YB HAF. T -ena wisg o hedd a bywyd Ar wvnc-bpry,i iiiiitn Gwifga'r wig mewn gwyrddlas MtÍ!" Swyua flodeu imch y rhon Tery dauuau dwsmel natur, Cbwery honOloewn boddh&d, Croga eisfys ftwr o heddwch A Ihwuyrld rirus y wind. Y GAUAF. Gwvnfcoadd gwyllt y gogled 1 udant Farwnad drist uwcb b-dd yr tlaf Pijga aninn ben i farw, Oyda'i griitidi..u'n welw giaf Rhe..a'r oerfel ddagrdl natar, Gwilto arudo gwyn ma/rwig, Kull elf«n,n gwjiHioa dinys-tr Rutbranf ar y byd mewu di. YR HYDREF. Deifia'r Hydref fywyd natur, Owympa ddail y coed i'r llawr, Gwyntoodd oer a brudd-och'ueidiast, Wyla aniao ddagrau'a avrr -Nitid yvr orgaaitu'r ga-igoeid, Gweun mwyach Did yw'r bitil, Ai: ar drothwy r Hydref gorwudfi Bi wyti,-iytj Qt." mewn amioda I N. S. ELI.DETRX,

MAN G RE FY ME P. YD. Anwyl yw rnangre fy mebyd Lt, tdiass am enyd be') gur, P'by»»K ? bvdiivr. f. fy n iz I i.l,! i Drvdd yno fVI sdgof yn liu Er otel ym^ Iws ru itiewn l'¡li;¡, Er derbyn anrhydedd a br^, Mil hoffach yw mnnud o gwmui (Jytoedion fy oiebyd i mi, Y P"# wi th y tan m«»n mvfyrdod g we Iff! t;tirdd fytb, y W!h A* ..i.;(lew h}-V olwjrdd yn dringo H vd furiau ben fwthynfc abad Y "Vwd ile gwLawtj ffliu i cbwart-u, A'r difyr fan gampau'a y co« d, Wrtù bruddaidd adgofio am dauyn^, Mae deigryu i'm llygaid yn d'od. Twr gwyn yr hon cgiwys urddasol, Fel¡(wrul garlfd,o z¡ glert, Yn gwylio y miloedd «nwy!iaid S,n buno o atngvlch ei draed Dyeii'u>y«af i, d adeain rbyVuddiol Y gloth ar fy ugblyw yn parhati, Drwv ild ;—" Djm i'r tin i g iei bywyd \'rf*a i giel j^wly u gld." 'Rwy'n sf cied y iJulydd gwyrdd'ei^ion Lie ganw i b cbwHreuwn i gyrit, Y rbosy 'd de oasglwu heirdd flodaa, Ar lSwybran H""I awn ar fy hYlli, Breuddwydiou y ddont a cbwuini Cyiffdi- n » 'n bixuo'u y glyn, On i >'cb fe ddaw'r wawr im' hyabysu Mni breu-idwyd, or gofid, oedd by 11. Crtt-i eto fy uhraed ar gyffiniau Y fn baradwynaidd rydd hedd, Fy n>;b<l'<T> ,m Io"wn lawenycbcd- 'p., 'm,} '\in my¡;'cJ yl'l" i g-'o¡ 1:1,1; 'HwY'f) tyliii> oydd adiaiu yr tidgoro Diweddaf i'r chw yn fwy cMr I'r thai sydd yn lIwch mynweut Nerquia, Yn disgwyl yn dawd nior bir. A mjioedd pl-s«rau fy mywyd, F,1 gwegi o'm golwg i jvd, Ac fel pe gw rw 'o g'">!lwn^ py 1 gbafiifl 0 wa-le,id y byd 'Do;:¡ dim a f"drllona it' m.d(lwl, Ri;y* drwbwl a ie nw fy mr#p Mae :¡ht.h vn sa'-vru'n adf /dtis, 00.1 Nerqtiis, a PhemrePhs Onn. NKP.quj.^ON.

L LI NELL ATT Er parehua g- ff dwrUeth a«i Mr Rohert Willi mis, Cooglywal, Kf-eti. iog gn t, .nl n ddivveddaf HhiwhR Vila, Tr-fnw vrhwn a. fa firw Chwefror y 12fefi, 1875. Dyn nedd Robert mewn dawn 'Tdi-»reV>< l A'i wv1 dueildiad yo rbyd i wl»-Myddo!; A clt;rai !<v««*diai)t byd ohwar^lyddo!, A hJolr" br;t! wenÜit, L., lJnibDOJ Ei acceu onast c a. ) huninc-l, Hyn<> 'a: gariad e- e: «;d ;'«rul Gwr lo 1-d i g*vii • • id ],-I;iwri rkiniau Yu gywir u a'¡¡ g<:riib ofsol. ALWENYDD.

HAWL AC ATEB. Ar ere(li$itefli cyntafaneiig farch Mr Rabert Hughes, (gyDt o'r Cribau), Ffestiniog. HOLIAD. On'd ydycb chwi'11 od Am add ili delvvaa !Nawr i'ch bryd i gyd ymgiu Mae geueth — ei mhaai gynau A'1KB. D.iw'r ;Yiti ,) Aw(ivwf'ywyd!u? o'r awyl) A'r sercb wrth ieuengctyd Ac an £ ^n iui o'r gwynfyd Y cerubbach accw i'r byd. ■■ CYFFDT.

BANGOR. Y FFAIR FAWR.—Yr oedd y ffair a gyn- naliwyd yma yr wythnoa ddiweddaf yn ein hadgofio am hen ffeiriau fu o ran ei phob- legrwydd, ond nid yu gymmaint gvdag anifeiliaid, na chwaiih gyda yr hen arfer- iad o werttiu "lndia Bock," saethu am gnau, &c., canys ni welwyd dim o'r fath yn gwirioni becbgyn a genefchod y ddinas hon eleni. I)AMWAiN.-Fel yr oedd nifer oddynion yn gweithio pabell y "Skating Rink" yn gwaelod Dean-street, yr hon nid oedd wedi ei gosod yn ddigon cadarn i ddal td haiarn, daeth y babell i lawr. Anafwyd un o'r enw Thomas Wells yn dost trwy y cwympiad, ond deallwn ei fod yn graddol wellhau yn bre3ennol. ETHOLIAB BwrtDD IECHYD. Mae yr etholiad pwysig hwn newydd derfynu yn dawel. Y personan a ddewiswyd gan y tvethdalwyr oeddynt Mr T. Lewis, Ysw., Gartherwen, Arglwydd Penrhyn, a Mr J. Hughes, ironmonger. BWRDD Y GWARCHEIDWAID.- Yr etholiad bwysiu; arall sydd yn cymmeryd lie ydyw y hwrtld uchod. Y personau a enwirfel rhai cymhwys i edrych ar ol y tlodion yd- ynt y rhai eanlynolMri. C. Bicknell, T. Lewis, Mr G. James, G. Davies, R. Roberts, 0. Morris, J. Parry, D, Wiliams, W. Rowlands, E. Williams, W. Thomas, ac E. Roberts. Bydd yn angenrheidiol i'r trethdalwyr bleidleisio dros naw ohon- ynt. TYSTEB.—Gwyeh genym ganfod sym- mudiad ar droed yn bresenaol tnag at gael tysteb i un yn gwir deilyngu hyn, yr hyn na wneir ond anfynch iawnyn y ddinas hon. Gwrthddrych y dysteb ydyw y gwron dirwestol Mr J. Roberts, trethgasglydd. LLEIHAB ORIAU LLAFUR. — Erbyn hyn mae pob gweithfa trwy y ddinas hon wedi dechreu mwynhau eu breintiau gyda llei- had oriau llafur, oddigerth diswyblion W. Crispin, y teilwriaid. Deallwn fod cyahwrf yn eu gwersylloedd hwythau am y cyfryw freintiau. Gyda golwg ar y siopwyr, druaiii, deaUwn y teimla, rhai y dylent gael rhyw half holyday pob pryd- aawn dydd Mercher yn ychwauegol at y cau cyflnar. Yn wir, byddafyn ofni y bydd gofyoiad am eu can o gwbl yn fuan. Y DEON NEWYDD.—Dydd Iau, y 6ed cyfisol, oedd y diwrnod pennodedig i urddo y Parch. H. T. Edwards yn olyn- ydd i'r diweddar Barch. J. V. Vincent Yr oedd cynnulleidfa luosog wedi dyfod yn nghyd i'r Eglwys Gadeiriol. ac aethpwyd trwy y gwusanaeth arferol gan yr Arch- ddiacon Evans, Canon Ellis, ac Esgob Campbell. Gwasanaeth eorawl yn hollol ydoedd, yn Saesneg. Ni phregeth- wyd ar yr achlysor, ond rhoddodd yr Esgob anr>erchiad difrifol D, phwrpasol i'r amgylchiad. Nos t-iul pregethodd y Deon Edwards bregeth Gymreig rymus ac hyawdl i gyn- oulleidfa fawr. Hyderwn y bydd iddo lvuu wrth ei Gymraeg difloesgni wedi ei ddyrchafiad teilwng, ac ni bydd iddo ddi- tyn ein clerigwyr trwy ymseisnigeiddio er mwyn dilyn y ffasiwn. YR HEN BROPHWYD L'i FRAWD."—Nos Fawrth diweddaf, traddodwyd darlith ddyddorol ar y testyn uchod gan y Parch. Griffith Jones, Tregarth, yn y Tabernacl. Y Ilywydd ydoedd y Parch. W. Jones (W.) Yr oedd cynnulli^d lluosog wedi dyfod i wrandaw y ddarlith, pa rai a gawsant eu boddhau yn fawr. Elai yr elw oddiwrth hyn at ysgafnhau beichiau y brodyr yn nghapei newydd Hirael. CYFARFODYDD. Yr wythnos hon mae cyfeiilion crefyddnl yn dechreu cadw cylch- wyliau blynyddol. Y 13odyddwyr a gyn- naliaht eu cyfarfod pregethu, a gwasau- a^tbir ar yr achlysur gan y Parchedigion H. Joues, Llangollen; A. Williams, Garn; D. Roberts, Llwynrhendy, ac ereill. Y brodyr Wesleyaid a gynnalient uynhadledd Cymdeithas Cenadaeth Gar- trefol. Pregethir ar yr achlysur gan y Parchn. H. Hughes, Caergybi W. Evans, Trearth; John Evans, Liverpool; ac H. Humphreys, maer Caernarfon. Cyn- nelir hefyd J gwasanaethm arferol yn Eglwys St. Mair a'r Eglwys Gadeiriol.— Pen y Bo!ifir

BRYNGWRAN, MON. CYFRES 0 BSEGETHATJ ADFYWIADOL.— Yr wythnos o'r blaen cynnaliodd Metho- distiaid Cuiiina-idd Hebron, cyfres o bre- gethau adfywiadol gan y Parchn. J. R. I Hughes, Brynteg, a Richard Owen, Cana, ger Llangrist iolus, pan yr amlygodd Duw i foddlonrwydd mewn ael-iub peebadur- aid, pan y dychwelwyd 47 meddir, o bersonau i ymofyn am aelodaeth yn Nghrist. Caed cynnulliadaa enfawr, a'r gweision yn trwytho'r dyrfa a'r eneiniad oddifry. Hefyd, pregethodd y Parch, E. Stephen, Tanymarian, yn nghapel Salem (A), nos Lun a, Ma wrth eanlynol, pan ymunodd saith o bersonau a'r eglwys. Duw a/u cynnalio.—Trebor Man.

CRICCIETH. STRIKE.—Ymddengysfod yr annghytun- deb rhwng y meistr a'r gweithwyr yn ei dro yn mhob ardal o'r bron os bydd yno adeiladu, &c., neu son y bydd i'r gwaith mewn unrhyw ddull ddyfod yn brysur am y dyfod ol. Felly yma y dyddiau hyn, y mae y seiri cerrig, seiri coed, plasterwyr, a'r labrwyr wedi sefyll allan i raddau. Dichon iddynt fod yn fyrbwyll yn hyn am na buasent wedi rhoddi r by bud.I yn flaenorol i'w meistriaid mewn trefn i geisio cyttundeb a'ti gilydd yn lie anfon y town crier trwy y dref i gyhoeddi y byddent hwyyn gadael eu gorchwyl am ddeuddeg yn lie pedwar o'r gloch ar ddydd Sadwrn o hyn allan. Felly darfu i'r mwyafrif o'r gweithwyr sefyll at y rhybudd uchod, a'r "defaid tIuon" yn gweithio ys dywed y Sais; ond erbyn yr ail Sadwrn, sef yr 8fed cyfisol, trwy ddylanwaa bygythion y meistriaid, na byddai iddynt daln fel arfer- ol am y dydd Sadwrn, yr oedd y blacks" wedi llnosogi a'r gweddill yn benderfynol y mynent gael eu hiawnderau fel gweith- wyr Portmadoc. Y mae yn anmhosibl etto ddyweud pa fodd na pha bryd y deuant i gyttundeb, ond cewch wybod yn brydlon.—Gohebydd.

CAERGYBI. LLONG SUDDIAD.—Yn ystod y niwI tew a ymdaenodd dros ein gwlad nos Fawrth, yr wythnos ddiweddaf rhedodd y brig Hannah Douglas, o Whitehaven, o dan Gofdy, Penrbosfield, acy suddodd yn ddi- attreg. 'Roedd y Uestr o dan lywyddiaeth un Cadben Williams, ac yn llwythog o galch ffoddawd (phosphate lime). Achub- vryd yr lioll griw. Cawn fod "Dafydd Jones yn ei phrysur ddinystrio. CAFWYD WEDI BODDI.-Oddeutu tri o'r glqch prydnawn ddydd Gwener diweddaf deuwyd ar draws corph dyn gerllaw y good's department, yr hwn fel y t.ybir a foddodd trwy syrthio i'r mor yn y ty- wyllwch wrth fyned neu ddyfod i'r neu o'r Ynys Werdd. Ymddengys wrth y corph iddo gyfarfod a'i dynged farwol lawer o fisoedd yn ol, canys yr oedd y mor a'i ymlusgiaid wedi gwneud hafog ddychryn- llyd arno. Gwisgicl ef a dillad da-a brethynog, top coat frethyn am dano, ac esgidiau newydd am ei draed, a ebafwyd pedwar swllt a 8aitfi geiniog, cigtir holder, ifunen, a dau bar o hosanau yn ei log- ellau. Ni wyddys pwy ydyw, ond bernir mai Gwvddel yw, a'i fod oddeutu 50 mlwydd oed. Coir y trengholiad ctto. Y LLESTR MARY. Cawn fod y llestr hon a'r hon hefyd a wrthdarawodd a'r Newton ger y Skerries, tua diwedd y mis diweddaf, yn cael ei gwaghau o'r cerrig ballast a gariili er ei symud i'r dock i wueud adgyweiriadau pwysig a chostfawr arni oherwydd y ddamwain. Yn y porth- ladd newydd y cymmer hyn le.

DOLYDDELEN. Cynnaliwyd cyngherdd yn ysgoldy y lie hwn, nos Wener, y 7fed cyfisol, gan sein- dorf bres, Trefriw, o dan lywyddiaeth Mr E. Benner Thomas (C.M.), ac arweinydd- iaeth Mr Jones, Pont y Pant Hotel, y rhai a wnaethant eu gwaith yn ganmoladwy. Yn wir yr wyf yn synu na fuasem wedi cael gwasanaeth werthfawr yr arweinydd enwog hwn yn rhai o'r cyngherddau blaen- orol. 0 Trefn y cyfarfod' ydoedd fel y can- lyn —" Halielujah Chorus gan y sein- dorf yn ardderchog, o dan arweinyddiaetb Mr Owen "Bngelles y Wyddfa," gan D. Hughes, 9y yn Iled ddiafael; "Brynisu fy Ngwlad," gan Miss Jane Jones, yn dda iawn Ffon fy Nain," gan D. Hughes, yn setchog iawn Cydgan y Morwr," n '3 gan y glee party; Y Golomen Wen," gan Cryeh Elen, yn swynol dros ben an- nerchiad gan y llywydd, MrE. B. Thomas, ar y "Pwysigrwydd o ddysgu yr iaith Saesneg yn rammalegol yn lie ei llurguniohefyd, annerchiad gan yr arweinydd, ar yr. H IaÍth Gymraeg," yn llawn o dan Cymreig; <( Chwyfio y Cadach Gwyn," gan Miss J. Jones, yn fendigedig o dda, a bu orfod iddi ei hail ganu Y Llong DdryIliad," gan Crych Elen yn wir dda, ac encoriwyd, a chanodd Ddy- fodiad y Tren i Ddolydde!en," yn dderbvn- iol odiaeth. Dymunaf ddyweud gair wrth Crycli Elen; cofia frawd anwyl beidio tori rheolau y corfaniad etto, neu fe dyni dduwiau Parnasws yn dy ben, diwygia dy gan. "Y Morwr Bach," anD. H.; "Mae'r afon etto yn llifo," gan Miss Jones Y Rkuthrgan," gan y seindorf, yn nerthol. Wedi canu yr "Anthem Genedlaethol," terfynwyd y cyfarfod. Chwareuwyd ar yr harmonium gan Alawydd Eryri, a brawd arall. Nid da oedd gweled cymmaint o bobl yn aros allan yn y ffenestri a'r myn- ediad i mewn mor rhad. Y TAFARNAU.-Y mae y chwe' mis oedd y tafarnwyr wedi addaw cau eu tai ar y Sabboth wedi dod i ben. Drwg oedd genyf weled un dafarn yn agored y Sul diweddaf, yr ydwyf yn clcall fod cenhadon yn cael ei hanfon attynt yr wythnos hon etto.—Moeh/'ynawfi Wvllt.

FFESTINIOG. I CYFARFOD CYSTADLEUOL BETHANIA.—Nos Sadwrn diweddaf cynnaliwyd cystadleu- aeth uchod yn nghapel Bethania, o dan lywyddiaeth y Parch. Robert Thomas. Brith(lir. Agorwyd y cyfarfod trwy i'r Gobeithlu ddadganu "o Swn y Jubili yna cafwyd annerchiad gan y liywydd yn ngbyda beirniadaeth ar yr attebion i'r cwestiynau; goreu, Owen Price; ail, W. 0. Roberts 3ydd, G. M. Jones. Y nesaf ydoedd beirniadaeth ar y Grammadegu, goreu, W. Jones, Bryn Egryn. Yna caf- wyd cystadleuaeth mewn atteb gofyniadau; goreu, David Jones; ail, John Price. Dilynwyd hyn gyda cbystadleuaeth ar ddadganu Solo," goreu, Griffith Evans- Beirniadaeth ar y traetbodau hanesj ddol y brenin "Solomon;" goreu, W. Jones; ail, Griiffth Jones. Yna cafwyd cystadl- enaeth mewn adrodd y "Pererin Trall- odus," goreu, Evan R. Evans (Manodfab). Gallwn ddyweud am yr adroddiad ei fod yn ardderchog. Nid ydyw (Manodfab) ond bachgen saith mlwydd oed ac y mae yn sefyll yn y dosbarth uchaf sydd yn yr ysgol, i'r hon mae ei dad yn athraw. Nis gwyddom pa beth fydd y plentyn hwn pan y bydd yn ugain oad os y caiff ea gweled. Nesaf ydoedd beirniadaeth ar y gofyn- iadau ysgrytbyro!, daa yn gyfartal, W. Jones A.Griffith Jones. Dilynwyd hyri trwy gael cystadleuaeth mewn arwain cor o blant, cyfyngedig i rai dan 18 oed; goreu, Jonathan Ellis. Yna beirniadaeth ar y penillion i'r Ysgol Sabbothol; dau yn gyfartal, W. Jones a John Jones, Congly- wal. Dilynwyd gyd* beirniadaeth ar yr englynion i'r Gobeithlu," tri ymgeisydd, goreu ydoedd y bardd talentog Glan Eigia. Trwy ei fod allan o'r cylch, attal- iwyd y wobr. Yr un un ydoedd yr ail drachefn. Edryched y bardd etto tros ei ail en 41yu, sef englyn "Tafolog," a chaiff weled nad ydyw y Uinell gyntaf yn gywir. Rhoddwyd y wobr i'r salaf, sef W. Jones. Yna cystadleuaeth mewn canu Quartett heb y chorus, o Gantatta Owain Glyndwr, gan Eos Bradwen goreu ydoedd parti o dan arweiniad Mr Evan Prichard, Conglywal. Dilynwyd hwy gyda chystadl- euaeth mewn adrodd Pwy yw bwn ?" goreu, Evaa R. Evans (Manodfab). Wedi hyny adroddiad arall. Nesaf, beirniad- aeth ar Casgliad goreu, yn nghyda byr banes o wragedd hynod yr Hen Desta- ment," cyfyngedig i ferched. Goreu, Ellen Jones; ail, Margaret Davies. Ti-aethodau gwaelion yw y rhai hyn. Dar- llen byrfyfyr ydoedd y peth nesat; goreu, Griffith Evans Yna cafwyd beirniadaeth ar y prif draethawd, sef "Traethawd han- esyddol a bywgraffyddol o'r achos yn Bethania o'i ddechreuad hytl ddiwedd y flwyddyn 1875." Goreu, Griffith Evans; ail, Robert Williams. Y beiruiaid oedd- ynt: Mr David Davies; Mr S. Evans, Manod Sehool; a'r Parch. Robert Tho- mas, Brithdir. Dyna weithrediadau y cyfarfod drosodd, a'r cwestiwn sydd yn cogii i fy meddwl i ac ereill ydyw,-A ddarfu pawb dderbyniodd wobrwyon gyf- ansoddi eulinnain ? Yn ami hefo chyfar- fodydd o'r fath, fe fydd pawb yn caru der- byn gwobr, pwy bynag fydd wedi cyfan- soddi. Ymddengys fod y pwyllgor am gyfarfod o'r fath etto yn y dyfodol. DIWYGHAD MAWR YN FFESTINTOG.-Dytia benawd go ddyeithr, onfde ? Yr wythnos ddiweddaf, ymwelodd tri o Apostolion Mon a Ffstilliog, sef Mr John Jones a'r Parchedigion Richard Lloyd a John R. Hugbes. Dull Sankey a Moody sydd gan y diwygwyr hyn, ac mewn gwirionedd fe gawsant ryw nerth o r uchelder i lefaru nes yr oedd ami i hen bechadur yn gweled ei fod mewu cyflwr pur anghenus. Ym- unodd yn agos i haner cant a'r eglwysi. Yr oedd yn rhaid i'r hen batriarch fyned yn ol i Fon cyn diwedd yr wythnos oher- wydd marwolaeth sydyn a gymmerodd le yn iigos i'w gartref. Rbag eich blino A meithdra, ni a drown yr ysgrifbin heibio, y gan addaw dyweud gair yn fyr ar y pen- awd etto.-Heboq."

LLANRUG. CiNOREADD. C'IfWyd cyngherdd nos Sadwrn diweddaf yn ysgoldy Bryn Eryr, amcan yr hwn oedd cynnorthwyo Richard Evans, Pant y Bryn gwyn, yn ei hir wael- edd. Llywyddwyd gan Mr R. P. Hughes. Y prif gantorion oeddynt :Miss E. Griffiths, Mr H. J. Williams, Mr W. T. Williams, a'i barti; Mr R. R. Owen, a'i barti, a Granviliefab. Yroedd yr oil braidd yn rhoddi eu gwasanaeth yn rhad. Caf- wyd cyngherdd da rhagorol a chliriwyd dros 20p o elw i'r claf. Rhoddwyd dioleh- garweh i'r boneddigion am eu cyunorthwy.

LLANFAIRPWLLGWYNGYLL. Mae genym yr wythnos hon i'w gyf- lawni y gorchwyl gofidus o gofnodi marw- olaeth un o'r mamau mwyaf tyner a gofalus a welsom erioed. Oddeutu chwech o'r gloch prydnawn dydd Mawrtb, yr 21ain cynfisol, wedi deg niwrnod o gys* tudd trwm, bu farw y gymmydoges anwyl, a'r fam dyner-galon Mrs Manley, gwraig Mr H. Menley, painter ar linell y London and North Western Railway, a blaenor go nest a duwiol gyda'r Wesleyaid yn Salem. Yr oedd hithau yn aelod ffydd- lawn ers amryw flyoyddau, a pharhaodd felly hyd y diwedd. Anhawdd iawn cyf- arfod ig un oedd bob amser mor bur i'w chyfeillion, ac hefyd i'r gwirionedd. Ni fedrai neb ddyweud gair bach am ei chyf- eillion yn ei phresanoldeb, ac nis gallai oddef, o ran hyny, air am neb ond a fyddai yn unol a gwirionedd. Ac y mae yn syn fel yr oedd mewn amser jnor fyr wedi myned mor ddwfn i galonau ei cbym- mydogion. Yr oedd yn dra phydwybodol yn nghyflawniad ei dyledswyddau. Mae'n wir na byddai yn siarad llawer am ei chrefydd, ac ni ddywedodd rhyw lawer yn y cyfeiriad hwn yn ei cbystudd. Ond yr oedd y tiwelwch hapus yr oedd hi yn ei feddianu, er gwybod ei bod yn agoshau i anges, ya dyweud yn eglur ei bod yn meddu yr hyn a'i galluogodd i beidio brysio pan yn marw. Dydd Sadwrn di- lynol ymgasglodd tyrfa fawr oberthynasan a chymmydogion yn nghyd ihebrwng yr hyn oed 1 farwol i fynwent I LIanfair. Gwasanac thwyd wrth y ty gan y Parch. R. Hughes (W), Beaumaris, ac ar y ffordd i'r fynwe) rhoddodd y Parch. S. Fraser (M.C). ai ryw emynau allan i'w canu, a thrwy ga edigrwydd arferol yr offeiriad, eanwyd wdh y bedd, Daw iddi dranoeth teg 'rol hyn, Caiir godi fry i Scion fryn.' Y Sabboth canlynol pregethwyd ei phre- geth ang) iddol gan y Parch. R. Hughes, Beaumaris. Gadawodd i alaru ar ei hoi wr a chw ch o blant, yr ieuengaf o ba rai nid yw on 1 blwydd a hanner oed a Iluaws mawr o berthynasau. Bydded yr Rwn sydd yn d il awenau rbaglunitteth fawr yn gysur a nerfch, ac yn bobpeth i'w phriod a'i phlant gaarus yn eu trallod. If. O.J.

■■ LLANTRISANT, MON. HAELFRYDEDD Y pARCft. R. W. MASON. —Ar y 25aip cynfisol, rhoddodd y bonedd- wr haelionns uchod giniaw godidog i nifer luosog o weithwyr yn ngbyda chyf- j. eillion Mr John Williams, Jtdeiladydd, Llanddanielfab, ar orpheniad ei balasdy j gorwych, yr hwn gyda phriodoldeb y f gellir ei alw y prydfarthaf o holl balasdai clerigol Mon. Nid yn fynych y gwelir i adeiladydd allu rhoddi llawn foddlonrwydd i'r arch-adeiladydd a'r raeddianydd; ond yn yr amgylchiad tan sylw, ceir i Mr J. Williams, Plough, Llanddanielfab, ddy- fod i fyny a'r gofyniadan i'r llythyren, trwy roddi hollol foddhad i'r naill fel y llall. Wedi ymddigoni o bawb o'r dan- teithfwyd a goginiwyd mor ardderchog gan Mrs Parry, George Inn, Llanerchy- medd, caed gwledd arall o natur wahanol, yn gynnwysedig o annerchiadau, dan lywyddiaeth y Parch. R. W. Maaon, yr hwn a wnaeth sylwadau pwrpasol i'r am- gylchiad, gan ddatgan cymhwysder Mr John Williams fel adeiladydd gonest a diwyd. Wedi rhoddi three cheers i'r cadeirydd, sel rhoddwr y wledd, ymwahan- wvd bda'r boddhad llawnaf.—Un oedd ilno.

_< LLANIDLOES. BEIBL GYMDEITHAS.-Nos Lun, EbriIl 3ydd, yn llysdy y dref, o dan lywyddiaeth E. Cleaton, Ysw., U.H., cynnaliwyd y 43 o gyfarfod blynyddol Beibl Gymdeithas y lie hwn. Yr oedd yn bresennol W. D. Lewis, A.C., dirprwywr oddiwrth y fam gymdeithas. Annerchwyd y cyfarfod gan y Parchn. Isaac Edwards (B.); T. Phillips (Philo.) (W.); a N. C. Jones (Cynhafal) (T.C.), a boneddigien ereill o leygwyr. Yr ydoedd yn gyfarfod dyddorol, a thra lluosog.—Idloe8yn.

LLANDUDNO. .i SpiaLLiN,G BFim.-Nofj Fawrth,y 4ydd cyfisol, cynnaliwyd ail gyfres o'r eyfar. fodydd dyddorol uchod yn y Masonic Hall, dan lywyddiaeth Mr C. R. Hall. Cafwyd cystadleuaeth mewn sillebm Saes- neg a'r Gymraeg. Arholwyd yn Saesneg gan Dr. Roberts, a'r canolwr ydoedd y Parch. S. Latham arholydd yn y Gym- raeg Mr A. Evans, District Bank," a'r Parch. D. Davies yn ganolwr. Gwedi annerchiad gan y llywydd, decbreuwyd y gystadleuaeth. Yr ail ddosbarth mewn sillebu Seisnig ddaeth gyntaf ar y llwyfan, a, clyfarnwyd y gwobrwyon i, yn gyntaf, Thomas Davies; ail, Laura Bartley; trydydd, Hannah M. Evans. Yn nesaf daeth y gystadleuaeth Gymreig, pryd yr ymgeisiodd wyth; ond buan y lleihawyd yr ymgeiswyr i dri pan yr ennillwyd y I wobr gyntaf gan Hugh Edwards, "Direct- ory offico,Misq Hughes, Compton HOUM, I-