Llais Y Wlad

TELERAU GWERTHIAD LLAIS Y WLAD." Pris pob copi unigol yw Un Geiniog, Aen Geiniog a Dimai gyda, r post. Os bydd rhai o'n derbynwyr yn dewis ei J. JH rheolaidd drwy y liythyrdy, anrouir ef ddynt bob nos Ian am Is. 7jG. y chwartsr, 3s. 3c. yr banner blwyddyn os telir yn mlaen Haw. Teierau y gwertk- 0 ad i ddosbarthwyr ydynt: —NAW CEJNIOG Y Dwsnt gyda'r Rheilffordd. neu DVEG CEINIOG y Dwsin drwy'r llythyrdy. t Pob archebi In, taliadau, &e., i'w evfeirio at Mr K. W. DOUGLAS,

DOSBARL'MWYU. YN LI8IA.U. CT»U glywed jjy.RFA ti»ro:»d y post oddiwrth y rhai a (idymuuent gaoi en pewuodi yn diosuartbwyr LLAIS Y WL A D. Citt-t J r arfei'oi, ? cliaii ein bod vrnii DYBLU M/.iSTIOLI Y r'APYK, y mae 4'yl: yugbydu'r pri" i6e! U l'!icrhau

CYICa?.Ei)IAI) AKUTHKOL. Anfoner yn ddiewd at y Pwrcheuog, Mr. K. W. DOUGLAS, P»N$OR; "c"

5 Prisiau am Gyhoeddi Hysbysiadau yn LLAIS Y WLAD yn unig. ,¿f¡ Hysbysiadau Seneddol, Annsrchiadau Etholiadol Sen eidol, Mynegiadau o Gvnlluniau (Prospectuses) Cwrwr.ian Cyhoeddus, Hysbysiadau y Llywodraeth a'r Canghell-lys, yn nghydag Hysbysiadau taltyredig o Arwerthia-!an eylioeiicitg-lw y llinell. Hysbysiadau Cyhoeddus a Cbyfreithiol, Arwerthiada'i Oyhoeddus, Hysbysiadau Crynocdig i Baragiaphe,. Auoeichiidau Etholiadol Lleol ac atnrywioD 6c y llinell. Hysbysiadau Masoachol, Llyfrau, a Chyfarfodydd Di- fyrus o nodwedd leol-3c llioe'i. Mesuriryr hysbysiadau hyu yn o! y llythyretau (type ssale). Gwneir Cyttundebeu Neillduoi am Hysbysiadau Par- hdol. HYSBYSIADAU MASNACHOL. Cyhoeddir y rhai hyn hefyd trwy gyttundeb, fel y eanlyti Pan ma^'r archeb am dri chyhoeddiad fr ddfg ac ieod, la y fodfedd, colofa sengl 2i y fodfedd, colofu (Ilwbi. Pan mae'r archeb am 26 o gyhoeddiadau a.c ji-od, 91 y fodfedd, colofu sengl Is 6c y fori fed'], colofa ddwbl. Pan mae'r archeb am 52 o gyhoedd- iadau ac isod, 6c y fodfedd, cobin Beligi Is y fod- fedd, colofn ddwbl. Gellir newid y water ddwywaith mewn hysbysiad am 13 wythnos, pedair gw;>ith mewn un 26 wjthnos, a chwe'gwaith mewo archeb am 52 o wythnosau. Cylioeddir hysbysiadau bla, n-daliadol o'r natur a eranlvn :— J Tai ar Osoi Yst^felloedd ar Osod L!eoedd yn Eisieu Arian yn Ehieu Lleoedd Gweigion Amrywiol Geisiadau Ystafeiloedd yn Eisieu Ar Goll ntu Cafwyd Un waith (20 o eiriau) Is 61 Tair gwaith (20 o eiriau) 2- 61 Un waith (27 o eiriau) Is 9d Tair gwaith (27 o eiriau) I., 3s 0d

SYLWADAU CYFFilEDlNOL. Pan dderbynir hysbysidd heb nodyn yn hysbysu yr amser y mae i yrnddaogo- parheir i'w gyhoaddi-hyd n; s y ceir gorchymyn i'w ada«l allan. PyiDtirjir or i'r rhai fyddont ya anfon Hysbysiadau enwi yr amser y maent yu dewis i'r Hysbysiadau yrn. ddangos ar yr un prjci ag a byeiclout yn anfon yr orders. Tar eifynir H i'r Hysbyswyr anfon eu hysbys'adau mor gynnar yn yr wythn, s a y Wyddo b< sibl, fel II i fod yn sicr o le a chywirdeb, gan 11 is gellir rhoddi i mewn ond nif,¡r pennodol. Nis gull y Cylio-eiwyr warantu i dynu allau nA rfcoddi yr hysbysiadau i mewn pan we ii eu derbyu ar ol wyth o'r gloeh boreu dydd Ian. At golofntu dwr.i am naw boie i dydd Mere-bur. gig" Pob g' hflbiaeth ac orders o bertbyuas i'r cy- hoeddiad uchod. i gat'! eu hanfou yn gy fciriedig i n K. W. jJongks, Llais y Wlad" Office, Bingor. Cheques a P.0.0. i fod yn da'adwy i K. W. Dougiss, Bangor.

AT EIN GrOHEBWYU. Ar LLECHID.-Nid oes ond y linell ddiweddaf o'r eidd- ocli yn digwydd boi yn gywir ei chyrghaueddiad. MADOG M ATHAFARN. Y mtH coifauiad. eich ruydr yu anafus o t;l(ft heblaw fod eich cttalnoriiad o dan lywodraeth dainwain a'ch syni-.diafth yn drybSithog. LLYWARCH HES.—Gwell a fyddai i chwi droi eich Haw at rywbeth sydd yo debygcuch o wneud lies i chwi na barddooi, yn yr hyn yr ydych yn dra diamcau. RHIW.—;Nid oes dim neillduoi yn yr englyn.. 0..). T. R.—Ymyla eich llinell ohf ar dhdneisnvydd, 3C nid oes yn y ileill unrhy w ra^oriaeth. MORQROOTN CALLESTR.-Diebt,n gallwu d iffnyddio eich englya, ond Did yw peunillion i fyny &'n safon. WDDYN.—Drlech fod yn pfalus pa beth a ysKrifeuas- OCi], adi lch i ni am fwrweieh llythyr enllibus pi es- end i'r fasged. DEINIOLFRYN^—Y mao "ber-awdl" ar briodas umbyw "gyfaill hyd yn nod yn ormod treth ar gare ig- rwydd golygyddol..Jtleblaw hyn cyt nw'-an luaws o wall mewn cynghanedd. (Jadewch i tigael rbyw- btho ddyddordb GLAN PADAlt-.I.-Dioluh caiíf y lJinellau ofod pryrilou. BYCHAN CKYF.—Nid yw ihegfeydd yn gFcmoiadwy mewn englynitm. ALWENYDD.- Y mae eich cynnyrchion yn gymmeradwy, a gofalwn idiiyntgafl ymddangos yn eu tro. J. WYN.—Dichon y defnyddiwn ef yn un o'u rhifynau nesaf. MEWN LT.AW.-G. H. 0., o.1>11} Tivy, Uwyllt Walia, Herwdur, Myfyii'I, Guliebydd o'r Di-, Irmigwr, Hywel Jonps, Peredur, Ymholydd, A. Y. Z, Mark Lemon, &c. &c.

IAWNDERAU Y MERCHED A CADBEN VERNEY. Tra y mae seneddwyr yu cymmeryd eu hanadl dros wyliau y Pasg, gallwn hyfforddio ychydig ofod i drafod pwngc ag sydd yu cyimyddu mewn dyddordeb a phoblognvydd, nid amgen iawoderau y mat ched. Hyd o fewn ychydig flynyddoedd, y mae y chwiorydd wedi bod yn foddlttwij ar eu cytlwr, gan adael ymladdfeydd politicaidd yn nwylaw eu brodi-r ond bellacli y maent wedi cael agoriad Hygad ar yr hyn a dybiant hwy yn gamwri. Ceir h wy nid yn uuig yn meddianu llwyfanau eyhoeddus ac yn traddodi areithiau b dl, ond Lefyd wedi setydju newydd- iadur arbenig i ddadieu eu hawlion cym- deithasol. Y blynyddoedd diweddaf, bu cynnrychiolwyr eu rhyw, yn mhersonau amryw foneddigesau, yn pererindodi gogledd Cymru yn ngbyuideithas hen- langcyddol S. R. a'r Gohebydd, ac ar y cyfan cawsant dderbyniad croesawgar a gwrandawiad atud. Ar yr un pryd nid yw y warogaeth hon a delid iddyat yn brawf fod eu lsachos yu ddibydredd, senedd i'w cbondemnio yn gwlJl urn fod yn hwyifrydig i agor y liiftldor i raiadr hyawdledd I Gwlr yw mai pleidlais yn unig a crfynir ar hyn o bryd; 0;.d metliwu u: a. chu-ntod, os caniatteir iddynt y (lIafell lion, nad y cam nesaf a v fydd coisio yr h-di dorili ar fturf aelodaeth Pa, iLl a ddylid cydraddoli y ruywiau i'r eithafrwydd hwn, boed rhwng j y benywod ag argyhos.idi eu gormes- wyr ond os oes rheswm dros ganiafctau y naill fraint nis gellir yn rhesymol omedd y Hall. Seilia ein cbwiorydd ea liymres- ymiad ar y ifaifch y dylai y sawl a dretbir giel llais yn nefnyddiad cynnyrch y trethiad; ond yr wrthddadl gyffredin yw fod i eiddo trethiadol ei rwymedigaethau' yn ogystal a'i freintiau. Dyna oedd cwrs ymresymiadol Cadben Verney, fel cadeir- ydd cyfarfod y gymdeitbas, yn Mangor yr wytliuos ddiweddaf. Os oedd y benywod am hawlio breintiau etholiadol,yr oedd efe yn cael ei dueddu i'w hystyried yn rhwym- edig drwy liyny i gyfiawni dyledswyddau meibion yn mhob ystyr, ac hyd yn nod ymwregysu i chwyfio arfau yn amddiffyn- iad eu gwlad. Etto, nid oedd efe am ddatgan ei farn yn benderfynol ar y naill ochr na'r llall i'r pwngc ac oherwydd hyn nis gallwn ryfeddu, pan ystyriom fod llvgad ei uchelgais, fel un a fynai foddio pawb, wedi ei sefydlu ar daledigaeth a gwobrwy ar ffurf aelodaeth seneddol. Nid yw ond dyeithr-ddvn o fewn ein pyrth cenedlaethol; ac etto, pe gallai ei bresenoldeb a'i areithiau gwresog yn mhob cwrdd mawr a bach drwy y wlad ein hargyboeddi, byddem yn rhwym o'i gydnabod a'i restru yn mhith goreuon gwladgarwyr Cymreig. Unwaith cyflawnodd y Monwysion y trosedd o'i wrthod fel cynnrychiolydd; ondosaflwydd- odd enillanrhydedd seneddol ypryd hwnw, ni bu ei lafur yn gwbl ofer ac am ddim, oblegid cafodd werth yr arian etholiadol a dteuliodd mewn gwersi ag y mae yn ym- In t71 ddangos yn benderfynol o elwa oddiwrth- C) ynt. Yn yr ymgyrch hwnw darganfyddodd amryw o wendidau y cymmeriad Cymreig M yn ogystal a'i ffaeleddau ei hunan, ac fel gwr doeth yn ei genbedlaeth, ymesyd o ddifrif i fanteisio ar y naill a diwygio y llall; ond gyda pha lwyduiant boddlonwn i amser gael y fraint o beuderfynu. Ar y naill law canfa fod anmhoblogrwydd yn milwrio yn ei erbyn, ac o byny hyd yn awr y mae yn ymrithio yn mbob cwrdd cyhoeddus ag y byddo gobaith am gynull- eidfa i wenu yn serchiadol arn i; ac ary llaw arall y mae wedi ei argyhoeddi fod eu serch angerddol at eu hiaith yn un o'r tanau tyneraf yn nhelyn teimlad y Cymry, ac ar y tant hwn chwery o -Sabboth i Sabboth drwy fynychu addoldy Cymreig, y 0 lIe nad yw yn deall sill o'r genadwri a dra- ddodir yn ei glywedigaeth. Diau y bydd ) i'r Monwysion diuiwed ystyried hyn yn j hunanymwadiad caredig y dylid ei gydna- bod yn bleidleisiol yn yr etholiad nesaf. Modd bynag, nid yw y cadben gwrol hyd yma wedi cael digon o fantais i bender- (ynn teimlad y fam ynys ar bWJJgc iawnderau y merched ac o dan yr am- gylchiadaUj amlygodd ochelgarwch, os'nad cyssondeb, drwy omedd datgan ei farn dros nac yn erbyn syniadau Miss Beedy a Miss Sturge. Gan nas gallai lefaru yn frwd nac yn oer, nid rbyfedd iddo dderbyn trinfa mor erwin ag oedd o haeddiannol oddiar ddwylaw y rhai y mynai lywyddu eu cyfarfod gyda'r fath annghyssondeb, gan gefnogi eu hachos a'i bresennoldeb tra n yn petruso gwneud byny mewn geiriau. Nid oes amheuaetb nad ydyw yr achos yn prysur gasglu nerth ac enill cefnogaeth, a chredwn y prolir hyny yn amlwg pan ddygir y mesur o flaeu y senedd yn mhen ycbydig amser.

PWNGC ADDYSG YN MHENMAEN- MAWIi. Cynnaliwyd cyfrfod eyhoeddus yn yr Ysgofdy Gwladwriaethol, Penmaenmawr, nos Fawrth ddiweddaf, pryd yr ymgyn- null odd niter luosog o'r trigolion i wrando ar ddadl ar y testyn uchod cydrhwng y Parch. Thomas Edwards, curad Dwygy- fylchi, a'r Parch. Spinther James, gwein- idog-y Bedyddwyr yn Glanwydden, ger Llandudno. Llywyddid gan y Parch. D. Jones, y ficer, ar ran Mr Edwards a'i blaid, a. llywyddai y Parch. A. Francis, Rhyl, ar ian pleidwyr Mr James. Agorwyd y cyfarfod gan y Parch. D. Jones, yr hwn a ddvwedai fod y si yn yr ardal fod y cyfarfod wedi ei alw i'r dyben 0 weled ymdrechfa liiwng Eglwyswyr ac Ymneillduwyr, oud nid dyna ydoedd yr amcan, meddai ef, ond ymgynnullasant i wrando ar bleidvvyr y Manchester Union a'r Birmingham League. Y Parch. A. Francis a ddywedai, cyn myned at y ddadl, mai teg fyddai darl'Jea yuadrafodaeth ydoedd wedi pasio rhwng y r 1 11 Mri. Edwards a Jarnes, yr hyn a wnaeth. RhoddOdd Ltiwltirei, her i Mr James i'w gyfa.Ûo¡{ yu yr Ysgofdy Gwladwriaeth- ol, mewn dadl arbwngc addysg, a dywedai yn mhellach fod gan Afr. Edwards i brofi mai amcan y Birmingham League ydoedd cau y Beibl allan o ysgolion dyddiol ein gwlad. Mr Edwards, yr hwn a dderbyniwyd yn frwdfrydig, ar ol gwneud ycbydig syl- wadau ar araeth Mr Francis, a aeth yn mlaen i ddyweud mai yn nwylaw pleidiau crefyddol yr ydoedd gofRl addysg elfenol plant y deyrnas ers canrifcedd, ac enwodd restr o gymdeithasau, ag yr oedd crefydd yn rhan hanfodol ynddynt er cario ailan I eu hamcanion t'ti gweithrediadau. Ond yr oedd un gymdeithas yn elynol i hyn, ac yn 1869 ffurfiwyd y Birmingham League. Yn mhen ychydig wedi hyny, ffurfiwyd y Manchester Union, amcan yr hon ydoedd cymmeradwyo addysg grefyddol. Cfodd pleidwyr y Birmingham League y fath effaith ar Weinyddiaeth Mr Gladstone, nes eu gwneud i basio deddf i gario allan addysg gyhoeddus heb y Beibl. Nid oedd yr nn ysgol hyd 1870 i dderbyn unrbyw gynnorthwy oddiwrth y Llywodr- aeth os l'a plierthynai i rbyw blaid grefyddol adnabyddus, neu-osna ddarllenid y Beibl ynddi. Eu harwyddair (y League) ydoedd, "Yr ydym am gael addysg hollol aneawadol." Dywedai ei fod ef yn siarad ag Ymneillduwr parchus y dydd o'r blaen, yr hwn a ddywedai ai yr hyn a garai ef gael mewn ysgolion dyddiol ydoedd gwybodaeth eang am Grist a'i apostolion, ac nid addysgiaeth mewn gwneud lluniau," &c., a chredai ef (Mr gwneud lluniau," &c., a chredai ef (Mr Edwards) mai dyna ydoedd y teimlad a I fodelai yn fwyaf cyffredin yu y wlad. (Clywch). Dadleual ef y dylai plant ein gwlad gaet addysg grefyddol yn ogystal ag I addysg elfenol. Eglurodd y term sectarol, a myntumiai os oedd y Birmingham League am dderbyn y Beibl i gynllun addysg ysgolion elienol y deyrnas, y rhaid iddi fod yn sectarol; ond ar y llaw arall, i fod yn ansectarol, rhaid oedd iddynt gau allan y Beibl, oblegid pe ceisid boddio pob opiniwn, gorfyddid dileu y naill athraw- iaeth ar ol y llall, hyd ond onis ceffid Cristionogaeth beb Grist a chrefydd heb Dduw. (Clywch, a chwerthin.) Haerai fod y League yn sectarol, os cyduabyddid y Beibl, gan ei fod yn lyfr plaid; oblegid tra y derbynid yr oil o hono gan rai, gwrthodid ef yn gyflawn gan yr anffyddwyr, ac yn rhanol gan yr luddewon annychweledig. Teimlai ei hun yn falcb o fod yn sectarol yn ogym- maint a'i fod felly trwy bleidiocael y Beibl yn yr ysgolion. Dywedai y dylai y 0 y Leaguers fod yn falch o fod yn sectarol, yr hyn oeddynt mewn gwirionedd os derbynid y Beibl. (Eisteddodd Mr Edwards, a derbyniodd cheers uchel a pharhaol). Mr Spinther James, yr hwn a dderbyn- iwyd yn bur gynhes gan y dorf,a ddywed- odd eu bod wedi ymgynnull i siarad ar bwngc dyddorol, a gallai ef brofi ei bwngc ef gyda ffeitbiau ac "adnodan" (sef quotations o'r Ddeddf Addysg). Yr oedd Mr Edwards wedi adeiladu castell awyrol, ond dymchwelai ef y cyfryw. YroAdd un gymdeithas yn rhoddi addysg grefyddol i'r plaat ar draul esgeuluso ad lysg eillpiiol. Y blaid hono ydoedd yr Egiwys Sefydledig. Nid am gymmeryd y Beibl o'r ysgolion y cwynai yr Eglwyswyr, ond am gymmeryd y catechisms, y creed, &c., y teimient. Yr oedd yn perthyn i'r eglwys yn 1870, 6,000 o ysgol- ion yn derbyn grant gan y Llywodraeth. Telid hefyd i'r arholwyr eglwysig, y rhai a dystieut fod gwybodaeth grefyddol y plant a arholent yn gampus; ond yr oeddynt bron yn ddieithriad yu eisieu mewn addysg elfenol. Dywedai fod y I llywodraeth yn 1870 wedi gwneud deddf addysg. Edrychai y Wladwriaeth am I advsg -;n elfenol y plant, ond gadawent yr addysg grefyddol i gydwyhodau y plant a'u vbieni a'r ysgolion Sabbothol, a sicrhai hwynt nad gwaith y Birmingham League ydoedd cau y Beibl altan o'r ysgolion, fel yr. haerai yr Eglwyswyr (0 !) Nid y League a wnaeth ddeddf addysg Prydain Fawr. Wedi hyn, siaradwyd gan y gwyr parch- odig amryw weithiau, ond tua banner awr wedi naw, cynnygiodd Mr James, Fod y cyfarfod hwn, ar ol gwrando ar y siarad- wyr heno, yn cymmeradwyo egwyddorion y Birmingham League fel yr unig ddar- pariaeth oreu i atteb i angen y wlad." Cefnogwyd y cyndygiad gan Mr Robert Davies. Fel gwelliant, cynnygiodd Mr Edwards, Fod y cyfarfod hwn, ar ol gwrando ar y ddwy ochr, o'r farn mai yr ysgolion gwir- feddol enwado!, fel y maent yn bresennol, (ac nid ysgolion y bwrdd) yw rhai goreu tuag at gyflenwi anghenion y bobl." Eiliwyd ef gan Eos Llechid. Cymmcrwyd llais y cyfarfod, ond pa,si wyd y cynnygiad gwreiddiol. Teg yw hysbysn fod y dorf wedi ym- dtlwyn ya dda, ac wedi ilioddi gwrandaw-1 iad astud i'r gwahanol siaradwyr. Fel! sylw cyffredin ol gellid dywedyd ddarfod i Mr James droion fyned dros deifynau gwsddeidd-dra, gan adael y pvvngc a j gwneud cyfeiriadau personoi o nodwedd I sarbaus, tra. y glynai Mr Edwards heb gymhorth ei gadeirydd with ei bwngc yn fanwl a boneddigaidd. 9 1 Pasiwyd pleidlais o ddiolchgarwch i'r ddau gadeirydd, yr hyn a derfynodd J cyfarfod.

GWRECSAM A'R AMGYLCHOEDD. Y FFAIB.—Yr hyn sydd yn cael y rhan fwyaf o sylw trigolion y partbau hyn yw y Ffair Fawrth," neu yn fwv priodol- "ffair yr ynfydion," yr bon sydd wedi dechreu er dydd IEtc. diweddaf. Dydd Llun oedd y prif ddi vrnod a pliriodol iawn ei gelwir yn ddydd LInn pawb," oherwydd mae y miloedd pobl sydd yn llanw yr heolydd, nes ydym yn methu ymwthio drwyddynt, yn peri i ni feddwl fod pawb wedi gadael an cartref, i fod yn dystion o'r ffwlbri a r ynfydrwydd di- gymmysg sydd yn cael ei ddwyn yn mlaen. Mae y euro tabyrddau, y chwythu cyrn annghelfydd, ac oernadau aflafar y bodau (ftr lun dynion) sydd yn dilyn y gwahanol fathau o ynfydrwydd, yn nghyda chwiban- oglau peiriauau yr hohbu horses yn gym- mysgedig A'r mi.wsig ansoniarus, a'r yn- fydion yn for' led ae yn ddynion mewn gwisgoedd aa *yliw yn gwneud campatt ellyllaidd yn ddigon i beri i ni feddwl fod boll ellyllon y fagddu wedi d'od i gadw ffair,y ffyli id yn ein bro. Mae pi gwyr llogellau yn d'od i'r ffair hon yn beidiau, ilawer o honynt yu gwneud yn dda, ond erejll yn syrlhio i ddwylaw yr heddgeid- waid ac yn c,el trip i Ruthyn. Y GWARCH:: IDWAID A'R IYLODION,— Mae gwarcheidwai J y rbanbarth hwn yn bwr- f iadu ysgafnLau beichiau y trefchdalwyr, drwy gymmeryd ymaith ychydig geiniogau 0 gerdod" wuhnosol y truan aiiachus a thylawd. Mao pwyllgor wedi ei appwyntio i chwilio i fav redd (?) y swm a dderbyn- iaat, adywed mt os gallant wneud cyffelyb ostyngiad yn yr holl ran an ag a wnaeth- ant mewn u. i adran y gallant wneud gostyngiad pwysig yn y trethi. Da onide ? Ond yn lIe gaoael yr ychydig geiniogau a gvmmerasant mor ddi-dostur oddiar y tlawd yn llogellau y trethdalwyr, maent yn eu defnyddio i chwyddo cyflogau swyddogion oeddynt yn cael eu talu yn anrhydeddus o'r blaen, a hyny am wneud y nesaf peth i ddim. Mae rhoddi dau swllt neu haner coron yn wythnosol i dylawd yn hunllef annyoddefol ganddynt, a gwnant yr ymdrechion mwyaf egniol er eu lleihau. Ond gwariant gannoedd o bunnau er unioni, lledu, a gwasfcattau heolydd a arweiniant i gyfeiriad eu pres- wylfodau, mor ddiseremoni a "smoeio catiad o faco." TEMLYDDIAETH DDA.—Yr wythnos hon, cynnslir Prif Demi Cymru yn Ngwreesam. Dechreuwyd y gweithrediadau ddydd Mawrth. Yr oedd 1-60 o swyddogion a chynnrychiolwyr o wahanol fanau yn bresennol. Ceir gair ar hyn yr wythnos nesaf. Y-GWYR TRAED.—Mae y cerddwr John Watton, yn parhau ar ei daith orchestol o gerdded 1,000 o filldiroedd mewn cynnifer a byny o oriau. Mae efe wedi cwblhau 374 o'i daith hyd i nos Fawrth diweddaf. Nid yw y trigolion yn ymddangos eu bod yn cymmeryd fawr o ddyddordeb vnddo. ac ychydig mewn cydmariaeth sydd yn talu ymweliad ag ef. Er fod Band ar y fan, nid oes dim yn denu y bob!. YR ARDDANGOSFA GELFYDDYDOL.—Dydd Sadwrn diweddaf, ymgyfarfu pwyllgor yr arddangosfa, i ystyried a chymmeradwvo cynllun Mr Kennedy o'r babeJJ, yr hon sydd i fod yn hardd a helaefch. Mae tanysgrifiadau yn parhau i dd'od i mewn yn feunyddiol, ac y mae boneddigion yn caredig ddatgan eu parodrwydd i anfon cywreinion sydd yn eu meddiant er budd yr amgueddfa. Mae pwyllgor yr Eistedd- fod wedi penderfynu gofyn tenders i godi y babell, aci ddechreu ar v gwaith yn gynnar y mis nesaf, y tenders i fod mewn Haw ar y 25ain o'r mis hwn. CYFARFOD YR YNADON.—Ddydd Llun,am ddynoethi ei berson, a cham-ymddygiad at Sarah Ann Show, morwyu yn Queen Street, anfonwyd John Williams, paentiwr o Brighton, i garchar am fis gyda llafur cal ed.-O herwydd ymosod o bani ar ei chymmydoges, archwyd i Elen Parry, Summer Hill, dalu Is a'r costau, i'r hyn yr attebodd yr elai i garchar cyn y talai un geiniogr ac felly y bu^—Moses a Jacob.- luddewon yw y rbai'n yn byw yn York Street, ac yn hoff o Syr John," yr hwn sydd yn eu gyru i gweryla Uawer a'u gilydd. Yn awr yr oedd y mab yn gwysio y tad am ymosod arno. Yr hen wr, yr hwn oedd a'i wallt yn wyn, a ddywedai mlil I yr ad-daliad a dderbyniodd gan ei feibion am ea magu a'u haddysgu oedd ei fynych guro nes oedd ei gnawd yn bydredig. Y diwedd fu rhwymo y tad mewn 10s, i gadw yr heddwch am chwe' mis. Rhyddbawyd ¡ Joseph Ashton Caer, yr hwn a gyhuddwyd j o fod yn feddw, gyda cherydd.—Am dybio ei fod yn well dyn nag unrhyw ddyn arall, tra yn ei feddwdod, archwyd i Edward Burke dalu 2p neu saithdiwrnodo garchar. Gobiriwyd achos Stephens, alias Stokes, o Gaer, hyd ddydd Llun, Un o'r ymwelwyr a'r lfair oedd ef, ac yn meddwl gwneud yn