Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
9 articles on this Page
Y LLYWYDD A'R LLEFARWR.
Y LLYWYDD A'R LLEFARWR. (GAN CORFANYDD.) PENNOD II. Yn y bennod o'r blaen dicbon i mi fyned yn rby gyflym yn mlaen, tvwy roddi eyfarwyddyd pa fodd i ddewis cadeirydd. Y mae pob cyfarfodcyhoeddns neu gyfriri- achol yn rhagdybied rbyw barattoad gass rbyw bersonau ar gyfer y cyfarfol, bydded yn gyfarfod trefol, gwladol, neu grefyddol Hvn sydd hollol angenrheidiol er cadw tu m ar yr ymgynnuiliad. Yn gySrcdi. y rhai sydd yn parottoi yn flaenorol i'l' cyfarfod sydd yn trefnu pa fodd y dygir y cvfarfod yn mlaen, pa osodiadau neu ben- derfyniadau a gynnygir, pwy fydd yn cyn- nyg. ac weithiau hwy a ddewiaant y Uywydd, ac a roddant hysbysrwydd ey- hosddtis o hyny gyda phil. amiier y e-R. Delir yeyfarfod. Pan y dewisir y Uywydd gan y rhai byn, ac y cyhoeddir hyny drwy gylch-lythyr neu hysbyslenij nid oes angen am gynnyg na chefnogi y Uyw- ydd i'r cyfarfed, ond yn unig aiw arno i gymmeryd y gadair ar unwaith pan y (htlo yr amser i ddeolireu y cyfarfod., T DULL 0 ALW OYFARFODTDD. Ni ddylai yr un cyfarfod gaei ei nJw end ar ysbryd eang eyfiawnder a ohwareu teg. orjide ni bydd na sicrwydd am drefn. Ni ddylid can neb allan o'r cyfarfod os bydd ganddo gystal bawl i fod ynddo a'r rhai a'i galwodd. Ni ddylai fod yr un rhybudd ilechwraidd a phartiol, na gwahoddiad dirgelaidd. Ni ddyiai yr un ddvfais nac ystryw gael ei harfer drwy ba nn y gall rhai persona,u neilldnol atell gwell mantaia nag ereill i gyfarch y cyf- ftrfod, neu os d-ewisart gynnyg a chefnogi rhyw osodiadau neu weiliantau. Ond ie ddangosir yn y man y gall t'hywdrefniad- au gael ei gwneuthur pa fodd i gynnai y cyfarfodydd er hwylusdod i'r rhai fyddo yn eynnyg eu hunain i gymmeryd rUan ynddo. Ni ddylii can neb allan na dangos pieidgarweh mewn un modd ond gofahr fod pob cyfarfod yn cael ei alw mewn ysbryd priodol, heb un dyben gau na phartiol er boddhau bunanrwydd persari- ol Doti bartiol. Na tbybied cynllunwyr unrhyw gyfarfod eu hunain yn well ac yn ddo--thach nn,'n cymmydogion a alwant yn nghyd; ac na fyddtd iddynt alw cyfarfodydd er dyrchafa eu hunan-bwysigrwydd. Na ddychymyger ychwaith am gymmydogion. er ei bod mewn anwybodaath o ddyben y cyfarfod, y dylent hwy fod vn efferynan. neu yn ysgol i gynllunwyr* y cyfarfod i esgyn i fyuu. Mewn gair, bydded i'r rbai a alwant am gyfarfod fcoli eu huuaiu a oes ganddynt rhyw d(lyben gau neu haa- anol yu eu cynhyrfu yn 116 bwriad a dy- muniad llwyr am ffyniant gwiriaaedd a chyfiawnder. 08 gwneir felly, nid oes un perygl yr el ant dan warth a dirmyg eu cymmydogion nac ychwaith y bydd i'r cyfarfod derfynu er gwaradwvdd iddynt. Yna yr ydym yn sylwi ar gyfarfod eyhoedd- m yn ol ystyr eithaf y gair. CYFARFODYDD NEULLDUOL A PHBNODOJU. Yn mherthynas i gyfarfodydd a berth- ynitnt i ryw gyradeithasau neulldnol, fel clybiflu c'ieiiiori, adeiladu, partneriaid mewn gweithfaoedd, rheilffyrdd, bangc- iau cynghorau trefol, pwyllgorau, &c., nid oes eisieu av y cyfryw gorphoriaethau am gyfarvTyddvd pa fodd i alw ea eyfar- f'odydd na elsyda pha ysbryd y dylid gaiw yr aelodna yn nghyd. Gall rhyw ychydig 0 yy i'arvyyddiadau fod yn llesol, a rheolau fod yn ddefnyddiol er dwyn yn mlaen eu eyfarfodydd mewn iawn drefn; ond fe wyr pob aelod o'r cyradeithasau hyny ei hawlfraint a'i ddyledswydd i fod yn ddi- aton gwrol i'w amddiffyn a mynu ei ia,wn- ,Ierau, trosaddiad neu nacead o ba rai sydd nid yn naig yn drais ar drefn a gweddeidd- di a, end os iawn wrthwynebir gan y sawl sydd yn ei ddioddef, mae hyny yn sail gyfreithlon i ddiddymu boll weithrediadan syddyn dwyn nn eyssylltiad & th related ei hawlfraint. CYFARFODYDD ACHLYSUROL. Mewn cyfarfodydd cyhoeddus a elwirvn rhai achlysurol, tueddir dynion yn gy ffredinol i lindagu llais rheswm n rhyddid, er mwyn rhyw achos partiol neu a mean- ion hunanol. Ffurfiry cynllun gan rhyw ychydig o ddynion mwyaf blaenliaw a mwyaf diegwyddor o'r blaid—dynion a ystyrir o ryw nod, ac yn meddu enw ar gyfrif cyfoeth a dysgeidiaeth. Un neu yohwaneg yn medduynodweddiadauhyn a reir yn rhoddi raantais i rhyw o Idynion i chwilio ailan am rai o'u cym- mydogion gwagsaw a gwan eu meddyliau 1 .gyd'weithredu a hwynt, y rhai a dybiant yn fraint gael eu dewis i gydweithio yn yr achos. Fel mae y gwaethaf, ceir mewn llawer ardal ddynion penwe-iniaid yn ddi- gon parod i fod yn offerynau yn llaw ereill i waenthm* pob bwdrwaitb. Ar achlygm- o'r fath hwn, y rheol benaf mewa golwg gan y dynion partiol hyn ydyw pa fodd, neu drwy ba ystyr y gallant hwy eu hun- ain drin a llywodraetbu y cyfarfod, ac i gadw y hobl sydd i ffurfio y cyfarfod, ac i roddi uwysisjrwydd iddo mewn tywyliwch n barth ei amcan. Er eu bod, dan rith, yn ymresymn v matterion o'a blaen, etto i roddant gyfleustra iddynt daewii rhwng y naill beth a'? Hall, ond yr hyn yn unig i ddewisa y cynllunwyr. Dyma yr hyn a elwir gauddynt yn drin neu reoli y cylar- fod. Pit wendidati neu nwydau hynag all fod gan ddynion ar eu penau eu huaain, ii ddylai dim o'r pethau hyny gael eu Iwyn i mewn i gyfarfcdydd cyhoeddus, >blegid deg i un os nad ymddengvs yno rai dynion o ysbryd eang a gwrol am gael auiondeb a chyfiawn, fel y cyiihyriir hwy i wrthwynebu ac i ddyinchwelyd eu boll ddicbftllion, gan na fydd unrhyw sicrwydd am heddweh, trefn, a gweddeidd-dra mewn cyfarfod a gesglir gydag amcan pleid«ar@l ac o ysbryd anmhriodol. Awn yn mlaen er ystyried y ffordd unionsytb, nrddasol, a gonest o alw cyf.irfod. aci ystyried y drefn a'r rheolau sydd i'w dilyr, wrth gadw cyfarfodydd cyhoeddus. Yn ein nesaf ys. tyriwn y pethau hyn. !i!UJ'B' ABERYSTWYTH. CYNGHOR TREFOL. Trwy fod Mr Phillip Williams wedi ei ethol yn henadur yn lie y diwedda* henadur Roberts, eyai- mer etholiad neiliduol le dydd Iau riesaf. Y mae dau ymgeisydd ar y maes, set Mr Peter Jones a Mr J-. W. Thomas, yallan I ya Rhyddfrydwyr. YR X\THROFA.—Y mae Arglwvdd ES.-V -b Llanelwy wedi cyframi y swm o 50p tu.. at draul yr athrofa.t a Mr Joseph Evan St. Helens 250p. TYWYDD GAIVW.—Bu nos Fercher yn nghylch unarddeg o'r gloch: ystorm wyllt I ofgenllysg. mailt a tharanau. Parhaodd I felly am yn agog i awr, ond ni pharodd ¡ unrhyw niwed. YBGOLDY PENPAROIAU.—Cynnaliwyd yn yr ysgoldy hwn nos Fawrth, wythnos i'r diweddaf, gyngherdd gan Mr David Lewis, a ehor o blant. Llywyddwyd gan y Parch. Canon Phillips. Prif dd;irnyn y cyfarfod ydoedd "Cantawd y Piant," n gwtla,(-Ilt)wyd eithaf eyfiawnder i'r I cy f'aiisoddiad ond trwy fod yr ystafell yn liawer^rhy fechan, a'r dorf oedd wedi ym- gyjiaiill wedi llwyr annghofio gwed leidd- dra, ui foddiNyy(I
BANGOR. |
BANGOR. Y BWRDD YSGOL.—Yn ngbyfarfod di- weddaf y bwrdd hwn, ewynai Mr J. Roberts, y swyddog er gorfodi plant i fyned i'r ysgol, nas gellir gyru plant i'r ysgol ion o achos tlodi, a dym unai ar i'r bwrdd wneud ymgais i ifurfio pwyllgor o loneddigesau y ddinas i edrych i'r cyfryw achosion; ond nis gallwn ni ganfod yr anngenrheidrwydd o hyn, am tin bod yn credu y dylai swyddogion piwyfol ridryeh i'r cyfryw beth an. Y BWRDD IECHYD.—Mae tymhor aelodau y bwrdd hwn ar derfynu, ac o angen- rbeidrwydd.bydd etholiad aelodau newydd- ion yn cymmeryd lie. Deallwn fod amryw ymgeiswyr ar y maes, pa rai sydd yn meddu cymhwysder digonol i'r cyfryw swyddau. CYFARFOD DIFYRUS-—Nos Fawrth, cyn- naliwyd cyfarfod difyrup mewn eyssvlltiad ag Ysgol Sul y Tabernacl, yn ysgoldy y lie, pryd y eafwyd amryw ganeuon, areith- io, a sillebu, &c., gan wahanol aelodan o'r ysgol, y rhai a wnaethant en gwaith yn foddhaol. Llywyddwyd y cyfarfod yn ddeheuig gan y Parch. J. Williams, gweinidog yr eglwys. CWMNI CERDDOROL, TUT.E.- -Ymwelodd Mr Tute a'i gwmni a'r ddinas hon nos Fawrth, pryd vr aethant trwy eu chwareu- on difyrus er boddhad i'w cefnogwyr yn y Penrhyn Hall. GWERTHU TF,.—Ymddengys fod trigol- ion y ddinaf; bon yn cael eu boddhau yn fawr gyda'r te a wertbir iddynt gan y llywedraeth, fel y dywedir. Pan brynir chwarter neu hanner pwys o'r td H pur," yna, ceir yn y pecyn ambell i dd-rm (I arian. MARWOLAETH SYDYN.—Bu farw dyn o'r enw Steven Home o'r ddinas hon, prjd- nawn Sadwrn diweddaf yn Llanfairfechan. yn dra. sydyn. Ymddengys iod y trang. cedig wedi talu ymweliad ai fam, a thrs, yr oedd wrth y hwrdd yn bwytta syrthiodd i lawr yn farw. Dywedir mai yr achor. o'i farwolaeth oedd curiad y galon. CANU MEWN ANGLADD. — Hen arferiad parchus mewn angladdau yw cana emynaii yr hen dduwiol feirdd gynt. Dydd Sadwrc diweddaf, hebryngwyd hen wraig o'r enw Mary Jones, priod y diweddar Thomas Tones, o'r ddinas hon, i dy ei hir gartref, gan dort luosos o'i chyfeillion, hen ae ieuangc. Yr oedd yr ymadawedig o gym meriad dnwiol ar hyd ei hoes ac yit. aelod ffvddlon gyda'r Wesleyaid. Dangto>swyd arwyddion o alar, a chanwyd yr hen emynafc melus fe! yr elai yr angladd heibio. Dymunem dalu ein diolchgarwch gwresocaf i Cadben Jones am ei ffyddlon- deb d'i ofal am cbrefnssrwydd yn mhoh amgylchiad o'r Ilatur achod.Peit, y Bongc.
CAERNARFON.
CAERNARFON. TE PAF^I A CHYNGHEBDD YN NHYLOTTY YR UNDEJB.—Dydd Mawrth diweddaf, oedd yn ddiwrnod ag yr edrychid arno gyda dyddordtb cvffredinol fel y dydd yr oedd y botieddwr twymngalon J. Frazer, Yew" Mnnnt Pleasant Villa, Caernarfon, yn nghyda/i briod haelionus, yn myned i an- rhegu Did plant tlodion yn unig,ond hefyd. eiddG yr Ysgol Sabbothol cynnulledig yu y He, a'r hen bobl, yn rhifo yn bresennoi droa 80 mewn nifer. Am bod war o'r gloch, cyfranogodd dros gant o d6 a bara brith, ac ymddangosai y tlodion druain, fel yn mwynbau yn. belaetb o'r trugaredd- au, ac yn diolch o galon i'r boneddwr haelionus am danyut, a pha ryfedd iddynt fod mor ddiolch^ar. Yr ydymyn sicr mai dyma r dry dedld neu y bed waredd waith iddo roddi y faÙl anrheg ar ei draul ei hun yn hollol er :pan ymsefydlodd yn ein tref Ein dymnriiad yw ar i'r Arglwydd dalu yn ol yn helaeth idde ef n:Í haelionus briod. Y bonedfligeetiu fuoat mor garedig :Jõ :0 [ .? gwa^aaaethu yn absenoldeb Mrs Fraser I oberwydd afiechyd, oeddynt Mrs Owens, Miss Jones, yr ysgoifeisfres; Mrs I A. Williams, Miss E. A. Fraser, Miss Jones, Castle-street; Miss L. J. Williams Misses Civ/en Jones, Ellen Jones, Mary Jones, a Catherine Jones a chaed gwas- anaeth gwerthfawr Mr David Fraser, Wedi ymddigoni, darfu i Mr David Fraser Mount Pleasant Vinal anrhegu pawb o ddeiliaid yr Ysgol Sabbothol yn gystal a'r tlodion i gyd ag eurafalau. Am saith o'r gloch drachefn, yn nghapel y Tylotty, caed cyttgherdd gwir ragorol, dan. lywyddiaeth ddeheuig v ParchedigEyan Jones,Moriah, Caernarfon, ac arweiniad medrus y selog a'r gwir ffyddlawn gyda, phob achos daion- us, John Fraser, Ysw. A ganlyn oedd y rhaglen :—1. Araeth gan y Llywydd. 2. Ton gan blant bach y tylotty, dan ittweiiiiail MrW. H. Thomas. 8. Adrodd- iad gan Anne Jane France. 4. Can Seis- nig gan Mr Mobloy. 5. Cgu gan Mies Elizabeth Anne Fraser, yr hou a encor- iwyd gyda'r bwdfrydedd mwyaf, ac ail ganodd "Hen ffon fy Nain." 6. Can ragorol gan Mr W. W. Thomas. 7. Dadl ddyddorol gan Misses Davies, Roberts, a Williams. 8. Can gan Jones,Rhuthun, yrhon a) dd ar eiliordd i'r Royal Academy, Llundain. 9. Unawd ar y berdoneg yn gampua gan Mr J. H. Roborts, R.A.M. 10. Ton gan gor ieuangc y Tylotty. 11. Can gan Miss E. A. Fraser, yr hon encoriwyd, a thraddodwyd englyn o glod iddi gan Mr Hugh Lloyd Jones (Llwynog Llwyfo). 12. Can gan Mr W. W. Thomas. 13. Adroddiad gan E. Jones. 14. Can gan Miss Jones, Rhuthun,yr hon a encor- iwyd. 15. Adroddiad II Ptentyn y Medd- wyn," gan Miss Roberts. 16. Canu ton gan fachgen bach o'r Tylotty, yr hyn a roddodd fodd Ion rwydd mawr. Talwyd y diolchiadau arferol i'r llywydd am gym- meryd y gadair, a'r arweinydd medrus am ei lafur a'i ymdrech yn gystal a'r anrheg- ion; i'r cantorion am roddi eu gwasan- aeth yn rhad i Mr a.1Irs Owen am ofain am y plant; i Miss Jones am ei llafur gyda'r plant fel ysgolfeistres, ac i Mr W. Henry Thomas, am ei ffyddlondeb i ddys- gu y plant tlodion. Diolchwyd i Mr Fraser am y te mewn barddonineth gau H. Ll. Jones (Llwynog Llwyfo). Wedi cael yr Anthem Genedlaethol gan Miss Jones, Rhnthyn, a'r gynnulleidfa yn ymuno yn y gydgan, ymwahanodd pawb wedi eu llwyr foddloni.—GOHEBYDD.
HENRHYD, GER CONWY.
HENRHYD, GER CONWY. CYFARFOD AMRYWIAETHOL.—Nos LUll, 13eg cyfisol, cynnaliwyd y cyntaf o "gyf- arfodydd amrywiaethol Mr T. Williams (Ap Arfon), Henrhyd, a.'i gwmni, :yn nghapel yr Annibynwyr, Henryd. Cym- merodd y cyfarfod le ar ol y tea party yn y prydnawn; Tipyn oitovelty oodd gweled boneddigesbarchus (Mrs Griffiths, Mach- lyn) yn llywyddu mor fedrus a cbymmer- adwy. Cafwyd cyfarfod campus a thra hynod o ddyddorol. Chwareuid ar yr 'I harmonium gan Miss Jones (Meinwen Llechid). Yr oedd ApArvon hefyd yn ei hwyliau goreu. Dymuniad pawb oedd yn bresennol ydyw, cael cyfarfod c-yffelyb yn fuan etto yn Nyffryn Conwy yma. Gallaf sicrhau na bydd yn edifar gan neb dalu am fyned i un o "gyfarfodydd amryw- iaethol Ap Arvon.—Llechidon.
LLANEDI.
LLANEDI. EISTEDDFOD.—Dydd Sadwrn cfiweddaf, cynnaliwyd eisteddfod yn nghapel newydd y Methodistiaid, yn Brynffcrws. Llyw- yddwyd gan J. James, Ysw., Pontyclere, ac arweiniwyd gan y Parch. T. James, Hendre. Y beirniad oedd y cerddor enwog Eos Moriais. Prif gystadleuaeth y dydd oedd datganu yr anthem H Mor hawddgar yw dy hebyl! gan Peneerdcl America, gwobr lOp. Daeth pedwar cor yn mlaen i dynu am y dorch, sef cor Bryn- fferws, e6r Capel Newydd, Llanelli, cor Bethania, Llanelli, a chor Ystalyfera; buddugol, Btthania. Am y wobr o 5p am ddatganu Y blodeuyn olaf," cynnygiodd pedwar cor, goreu Capel newydd, Llan- elli, yr hwn hefyd oedd y buddugol am ddatganu Trefaldwyn. Ennillodd Cwm- twrch am ganu Llawenydd y Gwanwyn," gwobr 2p a Brynfferws ar Yn curo, yn curo," Ip. Yr oedd y cysdadleuwyr yn iiuosog iawn ar y solo bass o Tevrnas- oedd y ddaear," a'r solo tenor, "PIas Go- gerddan," ond yr oedd datganiad llawer o honynt yn ddiffygiol iawn. EnnitINvvd ar y ddau gan Alaw Hendu. Merch o Ystal- yfera oedd oreu ar "Cryd gwag fy mhlentyn vw." Cynnaliwyd cyngherdd yn yr bwyr, pryd y gwasanaethwyd gau Eos Moriais, Glen Gwily, ac eraill. Cafodd yr Eos dderbyniad gwresog bob fro yr ymddangosodd ar y llwyfan. Catiodd It w^S a. dream," The ^hite Squall, "Can y rfywysog" (ar yr hon y cafodd encore mor frwdfrydig nes y gorfu arno ufuddhau i'r alwad, a clanodd 11 y farn a'i baban "); a Gogerddan." Yr oedd Glan Gwily hefyd yn ei hwyhau goreu, a chanodd Cledd fy nhad. "Bwthsn bach magu," a "Hen Walia gwlad y gar." — Gohebydd.
'" : LLANWDDYH.
LLANWDDYH. C Y P, I T Hk S Y BOBIi I P, U, A IC. Y 9fe cyfisol oedd y nos waitb appwyntiedig i gynQa'cyfaribdygymdeithas uchod. Wedi ymgynnull o honom yn nghyd i'r ysgoldy Genedlaethol, cawsom newydd gofidua, sef fod in parchns ficer wedi eael ei gvmeryd yn bei-ygius c glaf y boreu hwnw. h ei absenoldeb, pasiwvd yn unfrydoi ar fod i Mr J. Evans, Llety'r Eos, gymmeryd y gadair, a da. getiym allu hysbysu i'r gwr e Li t*1 ieuangc talentog fyned trwy ei waith cyda medru-rvvydd, ac er boddhad i b iwh. Darllenwyd y beirniadaethau gan Mr E, JOile:, vr ysgolfeistr. laf. Traeth .iwd? "Pa fodd i gaei halogwyr y Sabbath i foddion gras." Tri yn cystadlu goreu, Hebrev/r o'r Hebreaid," ond nid at< bodd neb i'r enw. 2iK Pryddest y Felisen." Deg yn cystadlu; goreu. Mr J. Evans, Lletfcy'r Eos (y cadeirydd). 3ydd. Grant. adegu. Dim ond dau yn cystadlu goreu Mr T Vaugb ;ii, Bryr.gwyn. Hefyd can- wyd a darllenwyd llawer o ddarnau budd- iol gdn wahanol bersonau ¡;tyda medrus- rwydd mawr. Cafwyd y fath hwyl fel y penderfvnwyd cael un cyfarfod yn rhagor, Yr oeddym wedi meddwl datga,n ein barn yn ddifloeggni am y cyfarfodydd, ond oed- wn hyd y tro nesaf. WDDYK, O.Y.—-Gyda llaw, dymuna-fddychwelyd. fy niolchgarwch i Albionfryn am iddo, yn fy absenoldeb o'r cyfarfod evn y di- weddaf, wneuthur cofnodiad o bono ar dudalenan y I/lais." W.
POdTHAETHWY.
POdTHAETHWY. CYNGHERDD CYNNORTHWYOL.— Cynnal- iwyd y cyngherdd hwn nos Wener di- weddaf, yn y Eritish Schoolroom, o dan lywyddiaeth J. 3. Evans, Ysw.,Brynllwyd, ac arweiniad 1Ú' Morris, athraw yr vsgoi Frytanaidd. A rwyddair y cyfarfod ydoedd "Dygwch feichiau eich gilydd a'r cyfeir- iad neiUduol a gymmerwyd y wa.ith hon mewn ufudd-dol i, a. chydymffurfiwyd a'r an>iogaeth fencJgaid uchod ydoedd ceisio cae! ychydig arian mewn dull esmwyth a boneddigaidd i'w cyflwyno drosodd i Mr William Williams, mason, Portdinorwiu, uu o'r dosbarfch gweithiol ag sydd erby. hyn wedi ei wasgu i amgylchiadau cyfyng gan faith waeljd a nychdod. Er nas galhvn ddyweud fody cyfarfod wedi dyfod i fvnu yn hollol â'u disgwyliadau mewn ystyr arianol. Gallwn yn rhwydd ddy- wedyd i ni gael cyfarfod dvddoro!, doniol, a da. wir i'r bylchau a achlysurwyd yn y program oberwydd absenoldeb Mr Tuclno Jones, Eos Gwynedd, a Telynor Alaw beri ychydig arfrwyddineb ar y cyntaf, ond llanwyd pob bwlch i lawn foddlonrwydd. Treth ar eich amynedd chwi, Mri GoL, a gwa-traff efallai ya ngolwg rhai ar ofod y Llais fyddai i ni ayhoeddi yr holl program; felly ym- attaliwn rhag gwneud ond rhyw'sylw nea ddau yn y modd a ganlyn. Liongvfarch- wn Mr E\ans am ei ddull deheuig w lywyddn, a'i annerchiad doeth, cynnwys- fawr, a chymliwys i'r amgylchiad a Mr Morris hefyd fel arweinydd dirodres,parod. ae (lffeithiol. Atreidiol fyddai i ni ddyweud gair or ceisio dvrchafu Mrs Maggie Jones Williams fel cantores, canvs y mae hi er's llawer dyddyn un o ,ffaYOmrites" y genedl. Etto gallwn ddyweud, ac wrth ddyweud nid vdvm ond yn dyweud yr hyn a ddy- wedai lluaws, ein bod wedi bod yn ei gwrando lawer gwaith o dro i dro, ond ni chlywsom hi erioed mewn gwcll Llai., na'r waith hon. Miss A. Williams hefyd a gyflawnodd ei rhan yn wir dda, ac i foddlonrwydd cyffredinol, Alaw Ceris hefyd yn ,> 01 oi arfer, a wnaeth ei ran yn dra chelfydd a meistrolgar; Mr John Williams a'i bai'ti a ddaetbant drwy J gwaith a dorwyd allan iddynt hwythau yni hynod foddhaus; a Mr Haslam, megis pob amser, gyda ei gywreinrwydd dihafat a ehwareuodd yr harmonium. Cyn ter- fvnu, cynnygiodd Mr Parry, arolygydd etifeddiaeth y Cadben Verney, y diolch- iadau arferol, yr hyn a eiliwyd gan Mr W. Morgan, Cadnant. Cydunodd y gynnull- eidfa i'w gyflwyno gyda'r brwdfrydedd mwyaf. Ymwahanodd pawb wedi eu bodd. loni yn dda,yn neiliduol felly wrth ystyri-nd fod eu pleser a'u mwynhad hwy yn gya. sylltiedig a cbynnorthwyo eu cvd-ddyn inewnamgylchiad o gyfyiigder.-Goliebydd
LLOFRUDDIAD PYSGOTTWR YN NGHAERDYDD.
LLOFRUDDIAD PYSGOTTWR YN NGHAERDYDD. Llotruddiwyd tafarnwr, yr hwn ydoedd hefyd yn bvsgottwr, o'r enw Stelfox, yn N ghaerclydct ddydd Llun. Dros beth am- ser yn o yr oedd drwgdeimlad wedi bod yn hodoli rhyurddo of a physgottwr arall o'r onw Webber, Tua saith o'r gloch, aetb y diweddaf i'w breswylfod, wedi yea- arfogi a llay/ddryll dan faril yn llwythog. Wedi ychydig ymrafael, dywedodd y l>yddui iddo saethu Stelfox, ae yn ddiry- budd cyflawnodd ei fygythiad. Wedi can drws y bwth, gollyngodd yr adyn yr ail ergyd rlrwy y I'fenestr.. Yn ddilynol rb:>ddadd y llofrudd ei hun i fyny, a ebyf- addefodd ei drosedd.
GWRECSAM A'R AMGYLCHOEDD.
CEMM= -.on a gafwyd yn feddw, .& eherydd, — Am areit-hio yn ei feddwdod, iybiwyd yn i James Clanaey dala 6s, tra ryd Mary Jones am gyffelyb a cherydd,William Arnold, a ddirwywyd i 25s am adael ei un o heolydd Rhostyllen, a y dramwyfa. YR EISTEDDFOD. Prydnawn agyfarfu pwyllgor yr Eisteddfod i j" y rhogoriaethau perthynol i'r nol gynlhmiau o'r babell, ac i ddewis i. Yr oedd una-rddeg wedi d'od i wahanol barthau y deyrnas, ond yd mai eiddo Mr Howell Davies, o'r on, oedd y goreu, artbyeaf o aiteb ten. Mae yn gloa i Wreesam fod y fed a'r Davies hwn ()'i mewn. Dy- x fed y eynllun yn un rhagorol, PIl- d yw 190 o droedfeddi wrth 164 o droed- ddi o led, ac yn meddu lleoedd cyfleus i ,000 eistedd ynddo. Bwrledir ymofyn snrlers i godi y babel yn ddioed, Mae yr arddarjgosfa berthynol i'r ben sefydJiad aenedlaethol yn royned yn mlaen yn rha- gorol. Ddydd Mawrth talodd Mr Corn- wallis West, yn nghyda Mr W. Chaffers, ymweliad A g amgueddfa Kensington, pryd yr addawyd iddvnt gael benthyg unrhyw g-wreinion celfyddydol er gwneud yr ar- ddangosfa yn llwyddiannus. Boed felly y bo. Mae yma lawer o siarad i'r perwyl y bydd yr Eisteddfod yn hynod o lwydd- iannus yn mbob eylch; disgwyliry bydd y eyfansodd-ladqu yn lluosog, ac yn ddihafat o ran teilyngdod, ac y bydd ei llwyddiant arianol tuhwnt i ddychymyg y mwyaf eang ei grebwyll a'i ddarfelydd. Mae y llwyddiant dychymygol hwn yn hollol ddirgel hyd yn byn, ond ymaeeidicsbon- dafyddiaeth yn hysbys i bawb: mae hwnw fel mor wedi amgylchynu yr eistedd- fod druan, a bithau fel b&ban diamddi- ffyn yn cael ei thafiu yn ol ac yn mlaen ac ofnir mai boddi fydd ei rhan. Ofair gan rai y bydd iddi gael ei Hyngcu i fyny yn yr arddangosfa; tiS felly y bydd, gellir diolch am hyny yn benaf i'r Cymry eu hunain. CRISTIONOGAETH A. SYNWYR CYFFREDIN. —Nos Fawrth traddodwyd darlith odidog ar y testyn uchod yn y Town Hall, gan y Parch. Hugh S. Brown, Lerpwi. Llywydd- wyd gan y maer/ yr eiw i'r bro^yr y Bedyddwyr tuag at godi capel newydd yn heol Caer. Yr oedd y neuadd eang yn or- lawn o wrandawyr parchus. Yr oedd nifer helaeth o weicidogion y gwabanol en wad au ar y llwyfan. Yr oedd yr areithydd yn rhoddi ei wasanaeth yn rhad, athebygem fod elw da wedi ei gael. Y CARTREFLIT.—Mae llawenydd ey- ffredinol yn ffynu yn mysg segurwyr y dref hon oberwydd agoshad ty- mhor ymarferiad y eartreflu. Ymogon- eddant yn y drychfeddwl o gael ychydig gig eidion, a gwisg o frethyn bras. Y 1 ydym ninau yn eydlawenhau yn y tly b- iaeth y byddant i gael eu molchi a 'n hym- gelyddu yn briodol, yr hyn beth y maent wedi bod yn amddifad o hono y tymhoi ,e diweddaf Ritos.-Mae yr ysgoldy newydd sydd yn cael ei godi yn y Ponky, agos wedi ei orphen, yr hyn fydd yn gaffaeliftd pwysig i'r ardali ac yn lie bod y plant fel heidiau o frain yn casglu glo ar yr hen fan-cilltu n Z, baw, ac yn dysgu pob math o ddrygioni; disgwylir eu gwel'd yn llenwi yr ysgol eang, ac yn tyfu i fyny yn wybodus a defnyddiol.lilae rhaidyuion yn y parthau hyayn hoffach o wragedd gwyr ereill na'u gwragedd eu hunain, ac y mae y gwragedd yn eu hefelyehu yn hyn, ac yn myned ymaith am dro gyda dynion ereill, ac yn d'od yn ol heb gymmeryd aniynt fod dim oi le.—Marwaidd yw masnach y glo, llawer allan o waitb, a tblodi yn dangos ei ddanedd, a'r rhai hyny sydd mewn gwaith ond yn gwneud dau neu dri diwr- nod yr wythnos. Cyffelyb yw amgyleh- iadau yn nghymmydogaeth Brymbo. MWNGLAWDD.-Diwedd yr wytbnos ddi- gwyddodd damwain arswydus yn graig j galch, tra yr oedd dyn wrth y gorchwyl o godi cerrig, daeth darn o'r graig u we h- ben i lawr gan ei ladd ya obrwydd. Ceir y manylion yr wytbnos inesaf.-Hysbys wyd fi gan hen wraig o Lanerchymedd (modryb John y Packman), mai daii eirin perthi yw y rhan fwyaf o'i dd amhur. Gohebydd.