Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
16 articles on this Page
P 'IODASGERDD
P 'IODASGERDD Johu Rice Robert-, Yavy., M.A., eyfieithiwr, Tre^ar- ltedd, Llangefni, å. l\hry J,iUt', weddw Rlcbard Owen, Ysw., uiwe-d.tr Yagrifeuydd yr Heddwch dros bir Fon. Alaw Difyrwch Gwyr Mon." Yn t'lgw'a-i y Derwyddon Fe,gelf pawh yo H.OD, Psy g\lon bunion a unwy.1 Ceir tirion ufceithion V, Yu llenwi pob bron— ;:7V/i li: l'rffyddlon ddaugyfion a gafwyd; Yn rbwyd serch ciriadlon— -m, I £ iy. Rhwyd byuod yw hem, Y tirion ddau wivvlon a ddaliwyd I'w cwrdd na ddoed croesiou Awelon na thon," GaD Fon at Naf union anfoowyd. Fe geir tref Llangefi-i Yn orlawn o fri •: I'w phoeni ddaw troati'r un tiistwcb, Be;.tumai-is gy'n Iloui, .Lvian hyfrvd yw hi, Yn ffrydli' rhed iddi ddedwyd lwch. "Na foed "—yw'r wir weddj O'm calon ro'f fi- Uu eyiii'n cldifrodi'i-i byfrydwoh A phan ddel oes fawrfri I ben, boed L'rn Rbi Eu codi i'w noddi mewn heddwch." VIJ. MORWTLLT.
...{-------------. DYCHYMYG…
.{ DYCHYMYG DYN. Dyebyniyg pan ymdrwsiÙ aden grei Fe grwydra yn rnysg eogyl cain y nef: Rhoi naid a wna at orsedd Prynwr dyn, Eistedda yn ei ymyl ef ei bun Ac yna'n chwim, oddiar yr orsedd ddereh, IJ (i Ytndafta i ddy fuderoedd Uffern erch v Ymsuddo WDa yn ei brwmatanaidd If A dawasia yno ar ei fflituau li-, Am enyd gwrando ar y diafol mae 1P". (í Oddiar ei muriau yn cyhoeddi gwae; Oniwed'yn llamu oddiyno wna, a Ac ar y wybren der ymlawenha Yn nghwmni'r darao mae yn rhodiu'n rhydd, k'r feliteu wibiog iddo'n gerbyd sydd Lkorwst. ELFYN. 'i'
CENHADOK Y DADGYSYLLTIAD.
CENHADOK Y DADGYSYLLTIAD. Dadgysylltwyr, gwyr a gais-yn ofer Anafu mewn malais Hael adnerth Saion lednais, Qynlluniant rwyg yn llavrn trais Na wyVltied dadgyaylltwyr—yr oea bon, f' Khyw As yw y cablwyr I 1. Mewa oea ddall p'le gall y gwyr -» i1.. Gyspui diffyg synvryr LJunio er trui Uanw'r tra,-th -y n ei til, Dyna yw'r anturiaeth; Keu droi afoa drwy afiietb I'r mynydd beunydd,—pwy wLae'.ii ? Pyrth uff«rn, pa help yrthiol—a roddai, ■ i, Ni ddadwfiddient bytbol Uodeb aD1Yrth'neBuI-tlin Heglwyst;aiu A choron Prydain, ei cham priodol. ALLTUD IEIFION. ,J
" s Y WYRYF WLEDIG.
s Y WYRYF WLEDIG. :j £ -j >* ?. Mae b, i Mae boneddigiou b«ilcbion byd Yn hfiffi byw mewn palajj drud, Ac ereill garent fwtbyn clyd Mewn lie mynyddig: Perorol neiiit beu deulu'r gin A chreigiau ef-.rth y clefaid mâa Maeat bwy i'w jfwel'd o fwthyn glan, v Y Wyryf Wledig. { Hi drydd ei throsil i nyddu'n by' Ya null morwynion Cvinru ru, Heb ofni uodyu dd'od i'w thy, Yn agbwr y raynydd Er nad yw hi yu falch ei llun, Mae'u raaddu holl serchawgrwydd ratio, Ond nid yw'u caru dinL ond un,- Ei boff fugeilydd. With odro'r gwartheg yn y Uwyn Hi rydd foreuger Id libvu o »wyu,— f Brenhinea bro y gi ug a'r biwya Sy'n liou forwyt.ig Ni fu yr an yn fy w erioed Mor iacb ei gwdd, tn ir sionc ei throed, A illawr ei hwyl y ii h,)ed, A.'r Wyr,¡f Wledig. '0' DEWI GLAN DULAS.
. "CYWYDD YR ARDD,"
"CYWYDD YR ARDD," H fod dan linell buddugol yn nghjfarfod eystadleuol Pantpetthog, Chwefror y 2oAv, 1876. Y deg hoffg.iuedig ardd, O.udog fywiol hyiiardd Lic'n orwych y m, lkoerch. hau, Arloe»wyd «m I'r Ij si»u; Dwyik trvfritil o fc-jadithi--)u, 'i-H I'r wlad yw arlwynd bon; .• I; Ei moron (;hAg,, ixiiii,)tj cbwaeth Foliaone hydwfluuiaetb s • Yi) wyeti i;wti c-iir yn ei ch(,.], ■* Y bresycb mewn bri oesol I weioi yn ba-I wynwyri bon, Yntethawl bur ddanteithicn; < i A cblir bdiid ei ehloron hi, Wna fydeuwog fywyd ini; ,> Cael gvv)*Ii ddit. o'i ffa a'i pbyp, Yn bollol yw'u hfcwyllys Mor Oi)n yw'ramryvviaoth Geir i fyd oi rltogsir faetb. Gwiw rodfeydd geir hyd y fan, Adlona ganedt aui-in Am linell dyma lanerch A dyu swyn, a dania serch Y rbosyn coch er íSwyn cu A'r un gwyn geir yn gwenn • t-ia SMJ": Cydio llwyn a'r coed llys Y mae yntau y mintya; Yr hen wr i'r iawIJ ei wedd, Gyfrana gyfn rinwsdd A.rogl Usl o'r gv,t"jl mho, Dry'o hoewgu dru;(t:i tg«v,»n Yma h«fyd ceir mafon, Iraidd iach ar ruddiau hon Ar ei choed yu gynnyroh haf, Afalau'n ddirif welaf Dail byfryd yw eu iifrai, A'r un modd yw f-irt-u mai:- Rbo'i gweis ddoeili o'r gwres i ddyn, Ar ei gwydet, ni,e'r 'gwetiyn Lie adar cynulle lig. I odli cerdd o'r wenid wig I O! m:r tlI. I1mrv1iw' Floiioo beirdd fel Eden wiw Duw rodlociti poli d" wreiddyn, I'r llysi» u del er lies dyu. ALWESTDD.
[No title]
Y mte yn auibeus y pall neh yn Ngbyuiru yu brestmnol jjauu yr alaw ucbod yu rheolaidd, oddi- gerth 1:);. M' )U. Fel y LAi yc. liysby«!i!, "ydrl angeu lUwfcr o hea ilawuu b •. «(;b^r aiu gwlai > n oytu- erycf rtiirwJi-'ch y 'Ü-r £ anerchymd<id.—M. t
.^^^ABERYSTWYTH.
.ABERYSTWYTH. CYMANFA Y TliEFNYDDION CALFINAIDD.— CyTmuJiwvd ygymanfa fel yr hysbysvryd yi wytlilios o'r I)Iaeri, prydnawn dydd Mer- clley a dydd Lm. ir oeddyma, gynuulliad pobloedd lawer, y ddau gapel Cymreig yn orlawa bob oelfa. Pregethwyd yn ardderchog gan y Parch. Owen Thomas, Lerpwl, ae ereill oedd yu bresennol, a hyderwn y bydd ychwanegiad at yr eglwysi yn y lie. MARWOLAETH MR RICHARD ROBERTS.—BU farw y gwr boneddig invn brydnawu dydd Mercbei- yr wythnos ddiweddaf, ar ol maith a blin gystudd. Teimlir colled ddirfawr ar ei ol, gan ei fod yu hynod wasanaethgar yn rnbob cylcb ag y.byddai ynddo. Penpodwyd ef yn utffcus heddweb yn y flwyddyn 1862, ac yn faer y dref yn y flwydclyn 1866. Yr oedd hefyd yn flaeuor llafurus gyda'r Metbodistiaid yn eglwys y Tabernacle, ac yn Rbyddfrydwr trwyadl. Y Nwy,-Y mae cwyn gyffredinol wedi cael ei wneuthur o herwydd anmhuredd y nwy yn ddiweddar. Ymsymmerodd y Dr Harries A'r gwaith o'i analygio yr wythnos ddiiveddaf, a chafodd allan ei fod yn eyn- nwys mater gwenwynig. Mae yn bryd i nigyffroi,pan yr anadla eymmaint,o honom mewn ystafelloedd ag y mae nwyynddynt. -Gohebydd.
-"__u""''.t; ABERDYFI.
"u "t; ABERDYFI. GTJADDEDIGAETH Tit HEKADUK ROBERTS. —Cymmerodd yr angladd le prydnawa dydd Mawrth am dri o'rgloeh. Dechran- odd y Parch. Dr. Charles,Abordyfi, with y drws, ae yna cychwynwyd i'r Tabernad, lie yr annerchwyd y dorf oedd wedi ym- gynnull gan y Parch. Lloyd Jones, N. C. Jones a Richard Jones, Llanidloes; D. Daviss, Ysw., A.S.; agweinidogion y dref. Cyehwynwyd o'r Tabernacl yn orymdaith, aelodu y Cyaghor Trefol yn gyntaf, yr elorgerbyd a'r teulu yn eanlyn, ac yna aelodan Ysgol Subbothol y Tabernacl bob yn ddau. Gweinyddwyd wrth y bedd gan y Parch, Thomas Charles Edwards, M.A., a'r Parch. Tlaomas Edw,,trd*s, Cwmymtwyth. YR ORetilESTFA. -Mae y lie hwn yn fyw o'r braidd etto, ond salw, salw ia.wn yw y wedd a geir arno. Mae magis yn crogi wrth un edau, ac nid ydyw hyny ryfedd yn y byd pan yr ystyriwn ei fod yn nghraf- angau y durfodedigaeth (consumption) pan welodd oIanni gyntaf. Mae ei feleidwyr yn gwneuthur eu goreu, modd bynag, i estyn ddyddiau, ond marw raid,a hyny yn fu&n, gobeithia, heb adgyfodiad idde mwy.- Gohebydd.
-------_--_--...-._---.AMLWCH.
AMLWCH. Boreu Gwener, Chwefror 25ain, oddeutu dau o'r gloeh y boreu, bu farw Mr William Owen, draper, Parys House, yri hynod o ddisymwth ae annisgwyliadwy, yn 72 oed. Bu am flynyddoedd yn dyoddef oddiwrth ddiffyg auadl (asthma). Dydd Mawrth, Chwefror 29ain, cludwyd y rhan oedd farwol o hono gan luaws o gyfeillion i'w gladdu yn mynwent eglwys St. Lleth. Gweinyddwyd ar yr achlysur wrth y ty, gan y Parch. John Pierce (W)., ac wrthy bedd gan y Parch. Richard Roberts, ficer. Yr oedd Mr Owen yn briod addfwyn a charedig, yn dad tyaer a gofalus, yn gyfaill boff, ac yn gymmydog bynod o cymwynasgar i'w gyfeillion a'i bertkyn- asai; yo enwedig ei anwyl briod, yr hou sydd wedi ei gadael yn ei henaint yn nyffryn galar, a welant ei eisieu ac a deimlant eu coiled fawr am dano. Boed bendith Duw i orphwys ar y teulu sydd wedi eu rhwygo a pbrofedigaetb ar ol pro- fedigaetb, a bydded iddo eu nerthu i- ym- gynnal eu trallodion, a chaffed yr oil e honynt gydgwrdd etto yn adeg y dihuno i fod gyda'u gilydd, byth i ymadael mwy. Nos Sabboth, Mawrth 5ed, pregethwyd pregeth angladdol yn nghapel y Wesleyaid gan y Parch. John Pierce,oddiar Job xxx. 23. Heddwch i'w Iwch hyd ganiad yi udgorn diweddaf.—Timotheus.
—..-...—., BANGOR.,
—— BANGOR. AT EIN CIGYDDION.—Gwych genym gan. fod cymmaint o gyfleusdra i drigoIîon j ddinas hon gael lleoedd i brynu eu cig- oedd, er drutted ydynt, ond dylai ein cig- wyr fod ya ofalus pa ddosbarth sydd yn dyfod i'w masnachdai i drin a throi et3 nwyddau, gan na ewyllysia amrywfwytta dim a fu mewn (uvylaw halog. Y FRECH WEN.—Drwg genym hysbysa fod y frech wen wedi gwneud ei liym- ddangosiad yn y diTinas hon y dyddian yma, ond nid oes sail i gredu fod pathao mor ddu ag y mynai rhai. MARWOLAETH DDJSTMMWTH.—No8 Sadwru diwed^af bu f trw dyn o'r enw Mr Pugh peirianydd, yn dra aydyn yn Albert-street. Hefyd, bu farw v wythnos ddiweddai ddynes o'r enw 11 trriet Frith, gweddw, 40 mlwydd oed, yn Penrhos. Ymddengye mai yr actios o'i marwolneth ydoedd clefyd ygalon.-pert y Bonqc,
,CAEEGYBI..J.,.
CAEEGYBI..J., DYDD DEWI SANT.—Ar y dydd hwn cyn- naliwyd cyngherdd yn neuadd y dref uchod gan Odyd lion y He. Cymmerwyd y gadair gan R. T. Parry, Ysw., U.H., am saith o'r gloch, a pharhaodd y cyfar- fod am dros dair awr Gan fod Meicher y Lludw yn disgyn ar yr un dydd, cynnal- iwyd gwasanaethau yn eglwys y piwyf— ya y boreu i'r Saeson, ac yn ) rhwyr i'r Cymry. PREGETH YMADAWOL.—Gyda theimlad cymmysg o bleser a goiM, yr wyf yn cof- nodi fod y Parch. Mr Davies, curad, ar ymadael a'r dref hon i fywoliaath Llao- erchymedd. Yr ydym yn llawenhau wrth ei weled yn cael ei ddyrchafu, ond yn tlistau pan feddylioin fod y cyssylltiad fu l'hyngddo ag egl wys y plwyf hwn am gyhyd o amser mawr yn dyfod i derfyniad. Boreu Sul diweddaf traddododd ei bregeth ymadawol i gynnulleidfa Gymreig, a'r nos drachefn i'r Saeson. Yr oedd y pre- gethau yn rhai pwrpasol iawn, a phawb yn teimlo i'r byw wrth ei weled am ym- adael. Bydd yn chwith iawn i ni am dano, a'n dymuniad diffuant yw iddo en- nil 1 serchiadau trigolion Llanerchymedd i'r un graddau ag yr ennillodd serch pres- wylwyr Caergybi. Bu yn gwasanaethu am bedair blynedd ar ddeg- yn ymdrech- gar a diwyd iawn. Byddai ei law bob amser yn bdrod i gynnorthwyo pa le bynag y gwelai angen a thlodi; ond yn awr, wele efe yn ein gadael. Pa fodd bynag, nid yw am gael ymadael heb i drigoiion y dref yma ddangos mewn modd sylwedJ- ol eu bod yn gwerthfawrogi ei IRfur diflino yn eu plith. Llwyddiant iddo ynei faes newydd, yw dymuniad pob un-o Eglwys- wyr Caergybi.-Cvbi.
'..'J _...,J6 1' f , COEDLLAI..-
.J _J6 f COEDLLAI. CYNGHBRDD. Cynnaliwyd cyngherdd mawreddog yn y lie uchod ar yr 28ain o Chwefror, yn ystafell eang" yr Ysgoldy Cenedlaethol; ac er na chafwyd presen- noldeb yr un o eosiaid Cymili, etto caf- wyd cynghsrdd rhagorol. Dyledus ydyw cydnabod gwasanaeth Mr Eyes, o Gaer- lleon, a Mr R. Jones (Rhydderch o Fon), pa rai a ddatganasant yn rhagorol. Y cadeirydd ydoedd Mr Roper, boneddvrr haelfrydig iawn. Gwnaeth Mrs Ropei a Mrs Davies eu rhan yn ganmoladwy gyJa'r offeryn cerdd. Cawsom y fraint hefyd o wrandaw ar Miss Williams yn canu, ac yn ddiddadl cafodd pawb eu boddloni ynddi. Disgybles ydyw y ferch, ieuangc hon i'r H Estyn." Rhwydd hynt iddi yn y byd cerddorol. Y mae y cyfeill- ion yn Coedllai yn penderfynu cael cyfar- fodydd y Spelling Bee," pa rai ydynt yn hynod o boblogaidd y dyddiau. hyn. 9 Mae yn debyg mai yr awenyddol Llewelyn Machno f¡.del yn rhoi'r boys drwy y pair caled hwn. Wedi canu yr Anthem Gen- edlaethol, terfynwyd y cyfarfod, a phawb yn dyweud iddynt gael eyflawn wart a eu pres.-Un oedd yno.
CORRIS. - : V
CORRIS. V Y mae lrawer a drin a thrafodar ganu a cherddoriath ylle uch ed, ac fe allai mai rhy fach y sydd etto. Y mae yma am- ryw gyfarfodydd llenyddol wedi ac yn cael eu cynnal yn feunyddiol, a chyng- herddau yn c^el eu ehwythu i fynu bron mewn uaddyddnos, llawn "digon feallai am eu daioni, oddigertb fod eu hamcan yn dda. Ae wrth anfon hanes y cyfryw gyfarfodydd i'r amryw newyddiaduron sydd yn dyfod i'r lie, y mae yr hen arfqr- iad chwythig hwnw yn y lie hwn fel llawer Uearailyn cael ei arferyd yn or- modol o lawer, sef codi a ehwythu rhyw blantos ifangc, gyda'i caneuon a'i canu gwael megis i'r cymmylau, nes y maent bron colli ei gwynt yn an wrth feddwl eu bod mor uchel; pryd mewn gwirioneid y' gwnai ychydig o ol y chwip feirniadol lawer iawn gwell cyffyr a lies iddynt. Yr wyf yn meddwl y deuai canu yn llawer perffeithiach yn y lIe dan sylw, pe gwnaed mwy y ddefnydd ffon lath ar draws eu eefnau. Ond tegwch i'w gwneuthur sylw o'r Corrisiaid fel pobl sydd ynhoffi rhoddi help llaw a chalon at bob jacbos da ac os wyf yn cofio yn dda, gwnaed pedwar nou bump o gyngherddau yn y lie hwn er rhoddi addysg gerddorol i ddau ddyn ieu- angcoardalarall, ac y mae y trydydd, sef Mr R. Roberts, (Llew Dulas), newydd gael cyngherdd er budd iddo yutau, Ac at hyn yr oeddwn yn meddwl cyfyngu fy sylwadau, ond fy mod wedi bod o'r tfordd am eu daioni, oddigertb fod eu hamcan yn dda. Ae wrth anfon hanes y cyfryw gyfarfodydd i'r amryw newyddiaduron sydd yn dyfod i'r lie, y mae yr hen arfqr- iad chwythig hwnw yn y lie hwn fel llawer Uearailyn cael ei arferyd yn or- modol o lawer, sef codi a ehwythu rhyw blantos ifangc, gyda'i caneuon a'i canu gwael megis i'r cymmylau, nes y maent bron colli «i gwynt yn lan wrth feddwl eu bod mor uchel j pryd mewn gwirionedd y' gwnai ychydig o ol y chwip feirniadol lawer iawn gwell cyffyr a lies iddynt. Yr wyf yn meddwl y deuai canu yn llawer perffeithiach yn y He dan sylw, pe gwnaed mwy y ddefnydd • ffon lath ar draws eu eefnau. Ond tegweh i'w gwneuthur sylw o'r Corrisiaid fel pobl sydd ynhoffi rhoddi help llaw a chalon at bob jacbos da ac os wyf yn cofio yn dda, gwnaed pedwar n«u bump o gyngherddau yn y lie hwn er rhoddi addysg gerddorol iddau ddyn ieu- angc o archil arall, ae y mae y trydydd, sef Mr R. Roberts, (Llew Dulas), newydd gael cyngherdd er budd iddo yntau. Ac at hyn yr oeddwn yn meddwl cyfyngu fy sylwadau, ond fy mod wedi bod o'r tfordd araryw weithiau. Nos Fawrth, Chwefror 29ain, trwy offerynoliaeth amryw ber- 8»nau ewyllysgar, dygwyd y cyngherdd i benv yn hynod drefnus, a ehafwyd elw gymmaiat a'r disgwylhd oddiwrtho. Aetbpwyd drwy brogvam maith, dyn lyw- yddiaetii Mr J. J. Davies, Tynyberth Hall, yr hwn a wnaeth amryw sylwadau byrion acibwrpas ar hyd y cyngherdd. Caf- wyd i ddeohreu Cwymp Llewelyn""gan-y Corris Glee Party, dan arweiniad Mr W. Owen. Pur ychydig o yni a ddangosw.yd a gymmaiat a'r disgwylhd oddiwrtho. Aetbpwyd drwy brogvam maith, dyn lyw- yddiaetii Mr J. J. Davies, Tynyberth Hall, yr hwn a wnaeth amryw sylwadau byrion acibwrpas ar hyd y cyngherdd. Caf- wyd i ddeohreu Cwymp Llewelyn""gan-y Corris Glee Party, dan arweiniad Mr W. Owen. Pur ychydig o yni a ddangosw.yd yn y datganiad hwn. Yn nesaf deuawd, Y Ddaa Forwr/' gan EryrEryri a Huw Peris, pa rai oeddynt arwyr y cyfarfod. Dangosasant eu bod yn feistrolgar ar y deriiyn, YU eDwedi, vr unllais ar y geir- iau, "Bin eartref ydyw'w m6r." Can, Y bachgea dewr." Nid mor ddewr y I cychwynodd y brawd, a gadawodd gyfran OhOlli heb ei gaau o gwbl; bydded iddo ei pherffeithio etto offeryn. Cio gan Huw Peris, Gwlztcl eilt tadau." Yna- deuawd gan Mr W. Owen a Llew Dulas, sef rhyw fath o were yn y tonic-sol- ffa. Cawsaut encore rhyfeddol, beth bynag oedd ya galw am dano. Can, "Bachgeu- yr amaethwr," gan Eryr Eryri. Deuawd, Betti Wyn," gan Eryr *Eryri a Huw Peril. Yr oeddym yn dis- gwyl gwell datganiad nag a gawsom, ft- allai mai yr rheswm am hyn oedd ein bod wedi clywed datganiad gwir dda ohoni amryw weithiau yn yr un lie. Yn nesaf cau. a c-hydgan, "YPagm tlawd," diffyg ehwaeth hollol oedd dyfod tt lii i mewn o gwbl lie y daeth, a datganiad gwael i'r eithaf oedd. I ddechreu yr ail ran o'r cyngherdd datganwyd glee Y Seren Unig," cyfan- sodddiad Isalawgan y glee parti, dechreu- wyd mewn aluser pur gywir, ond aeth- pwyd drwy yr ail bart yn rhy frysieg o lawer, nes nad oedd ganddynfc ddim yn rhagor i'w roddi yn y part olaf, rhy fach o anwyldeb oedd ganddynt tuag aty seren o'r dechreu i'r diwedd, can Y Llonlr ddrylliad gan Hugh Peris, dilns mae dyma y datginiad mwyaf effeithiol yn ystod y eyfarfod, can "Calon wladgar ydyw calon dyn," gallem feddwl mae pur ychydig o arferiad oedd y brawd hwn wedi ei gael. Difater iawn y cawom" Yr Eneth Ddall," yr oedd y dlttganwr i'm golwg I fel un ddim yn treio o gwbl. Yna clitfwyd can gan Eryr Eryri Y Blaidd," clywais yr Eryr yn canu yr Wolf yn llawer gwell na'r tro hwn, feallai nad i'w y geiriau Cymraeg mor ystwyth iddo a'r Saesneg. Yr oedd yr harmonium ag yntau wedi cydymgael yn dda iawn. Deuawd Y Teiliwr a'r Crydd," gan Mr William Owen a Llew Dulas, aethmt drwyddo yn weddol gywir ar y cyfan, cAn gan Huw Peris, "Hell gornel fy nain," o4n etto Bedd y Bugail," rhy fryaiog ac heb ddim teimlad, deuawd gan Huw Peris ag Eryr Eryri, "Does dim ond eisieu dechreu." Terfynwyd y eyngherdd trwy ganu Hen wlad fy nhadau," ar dorf yn uno yn y gydgan. Cafwyd gwasanaeth Proffessor Pritchard, Dolgelley, ar yr harmonium, yr hwn yn fedrus a wnaeth ei waith. Gresyn na fuasai yn cael gwell offeryn.—John Jones.
.CAERNARFON.,
CAERNARFON. SUDDIAD LLONG.—Nos Wener, wythnos i'r diweddaf, smddodd Hong fechan, o'r enw Neptune, perthynol i Mr Robert Owens, coal merchant, o'r dref hon, ar yr A-fon gyferbyn a Phorth yr Aur. Ym- ddengys fod y gwyrit yn chwythu yn en- byd, a'r m6r yn uchel ar y pryd. Trwy drugaredd, nid oedd neb ar ei bwrdd, neu tebygol yw y bnasent wedi cyfarfod adyfr- Ify(I fedd. ADDYSG I BLANT TLODION Y DREF.— Da genym ddeall fod ystafell yn mha un y bwriedir cyfranu addysg a,n y Parch. Wynne Jones, carad y dref hon, yn prys- uro at orpheniad. Nid yn ami y can- fyddwn weinidog mor weithgar a'r un dan sylw. Er pan y mae yn ein tref, ei hoff bleser ydyw gweithio, yn enwedig o du v tlawd. Deallwn mai nid addysgu plant Eglwyswyr yn unig ydyw amcan y sym- mudiad, ond plant pawb heb fodd i dalu. Yn awr, weinidogion ein tref, deuweh allan i gynnorthwyo y mae y symmud- iad yn deilwng ogefnogaeth genych oil. BXJ'BD-GYNGHERDD MISS JONES, RHU- T.Hyl;- -NoF, Lun cyn y diweddaf, cynnal- iwyd y budd-gyngherdd uchod yn y Guild c,Y Hall. Cymmerwyd rhan yn y gweithred- iadau gan Miss Jones, Rhuthyn; Miss Lizzie Jones, New-street; Telynorea Cybi, Miss E. A. Hughes, a Master Char- lie Hughes, Mr Gordon Thomas (Bangor), n Llew Llwyfo, Hugh Peris, Llanberis, yn nghyda Glee Club, o dan arweiniad Llew Llwyfo. Cafwyd cyngherdd da," a neuadd orlawn. Deallwn y bydd i'r Parch. Owen Da- vies, Llangollen, ddechreu ya ei swydd o fugail ar eglwys Caersalem (B.), y lie hwn, y Sul cyntafo Fai. Adnabyddir Mr Davies fel dyn rhagorol a phregethwr grymus, a gobeithio y bydd yr eglwys yn nayned ar gynnydd trwy ddyfodiad y gwr parqhedig in tref. ARFERIAD GWARTHUS.—Ar ben un liool yn y dref hon, gellir canfod nifer o ddyn- ion ieuaingc ar nos Sul yn .dyfod at eu gilydd i lygadrythu a gwawdio pobl barckus a fyddont yn myned i'w lleoedd o addoliad. Beth ydyw y rheswm dros wawdio y cyfryw, nid wyf yn gwybod ond credwyf ei fod yn beth all an o le, yn enwedig ar nos Suliau. Da chwi, diwyg- iweh yn byn o beth.—Gomer.
!DYFFRYN NANTLLE.
DYFFRYN NANTLLE. A gaf fi gongl fechan o'ch ii6wyddiadur eang-Rylchredol iylwi ychydig o dro i dro ar betliau myned yn mlasn yn y Nant yma. Yr wyf wedi bod yn ysgrifo Dyivysogaeth, ond y mae arnaf ofi yehydig sydd yn yr ardal hon yn ddi rhydd a diragfarn i ddarllon y newyddi ur da hwnw; ond rhywfodd maent oil ddiwahaniaeth am gael clywed Llais TVlad. Maeut wedi blino, meddant, darllen cyfieithiadau o Reynold's yn wytt nosol, ac y maent yn dyweyd ymynar. dipyn o'r meddwl Cymrfig yn iaith eft mham. Y PREGETHWYR POLITICAIDD.—Mae yn dda ganyf ganfod fod yr Ymneillduwyr o'r diwedd yn dechreu anfoddloni area bll- geiliaid politicaidd, ac yn dyweud nad ydynt am gadw gwoinidogion i fyned ar hyd a lied y wlad i bregethu politics, ac mai mater enaid a ddylai fod ganddynt d-,t,n sylw. Gofaled y bugeiliaict am eu praidd, a dysgant wneuthur dyledswyddau amgen yn gyru y byd crefyddol yn ben- t ben. Y GWLEIDIEDIDDION.—0 bob UR E;Y,n ddigon ffol i siarad ar bwngc yn yr hwn nid yw yn hyddysg, y gwleidiedydd yw y ffolaf. Mae ymlt rai na wyddant beth yw dadl na rheswm, ond y maent wedi llyngcu geuddadleuon, y rhai sydd wedi gwreiddio ynddynt fel na wranditwant ar ddim a ddy- wed Ceidwadwr wrthynt. Os bydd dyn yn meddu ar synwyr cyffredin, er iddo fod ya rhagfarnllyd, gellir "weithiau cael dadl ? 9 fach gydag ef; ac os bydd un arall yn ddi- ragfarn, er iddo fod yn eisiau mewn synwyr cyffredin, gellwch gael ganddo gredu gwir- ionedd weithiau; ond os bydd un ym meddu ar ragfarn ac yn amddifad o syn- wyr, ni sllir gwneud dim o hwrnv. Mae yma ddi j;on a gOrmodo honynt yn y Nant yma. M te yma rai eraill na fedrant ddar- llen Cymraeg na Saesneg, na deall dim a ddywedir wrthynt, ac etto y rhai hyny a siaradari fwyaf am bolitics. Y rhai hyn a'r modd yr ymresymant a gant fy sylw yn y llythyr nesaf, os derbyniol. CEIDWABWR.
-•1 - "."iijas'f y ' FFE STINIOG.…
-•1 iijas'f y FFE STINIOG. • F Y DDAMWAIN.—Pwy roes gamiattad i shwi ddyweud fod damwain fawr weii cymmeryd lie yn Ffestiniogyrwythnos ddiweddaf ? Dymunwn eich hysbysu mai anwiredd noeth ydoedd. Ni bu yma ddim cwymp a disgyniad ar ol yr hwo a gym- merodd le yn y Welsh Shte. Byddwn yn dodi y htbwt ar war, eich hysbysy-ld y tro nesaf. CYNGHERDD.—Nos Fawrth, cyn y di- weddaf, cynnaliwyd cyngherdd yn yr Assembly- Rooms, o dan lywyddiaeth Mr Lloyd, goruchwiliwr y Welsh Slate. Y eantorion oeddynt Mri. Edwards, deint- ydd, a'i gyfeilles; Datid Thomas, a'i barti; Alaw Bowydd, Eos Prysor, Robert, Roberts, Eos Teigl, ac ereill, a'r cyfeilydd Rhyddereh o'r Cwm. Gwnaeth ein ean- to-rion eu rhan yn ganmoladwy. Elai yr elw i Ellis Williams, yr hwn a gyfarfydd- aid a, damwain ychydig fisoedd yn ol. Y LLITES!UAI.Dylem sylwi arnynt hwy- thau yn ea tro. Nos Lun, yr 28ain o Chwefror, cynnaliwyd cyfarfod llenyddol wyrjenAinge Trawsfynyddd (>n Lluesdy Glynllifon. Dewiswyd Mr Evan Owen yn llywydd, a Glan Prysor yn arweinydd. Llanwodd y ddau eu swydd yn anrhyd- eddus. Ennillwyd ar y gwahanol des- tynau gan Evan Owen, Thomas Roberts (Tom Cain), David L. Davies, John Phillips, E. Richards, William Williams, Robert Owen, Evan Williams, Owen Jones, Robert Jones, David Roberts, David Pugh, John Thomas, W. Williams, a'i gwmni, yn nghyda William Owen, a'i gwmni. Difyrwyd y cyfarfod yn' fawr trwy i Eos Prysor a'i gwmni, a William Owen a'i gwmni diatganu amryw donau o Swn y Jubili," a chanwyd "Y Ddau Forwr ac 0 na chawn farw yn yr Haf," gan Glan Prysor ac Evan Wil- liams yn bur feistrolgar. Y beirniaid oeddynt, Evan Parry, Owen Williams, David Morris, George Jones, Robert Owea (Hefeog); Robert Hughes. Tudur Owen, Richard Williams ac Eos Prysor. Treuliwyd noswaith lawen, er fod y ty- wydd yn bollol anffafriol. Beth feddyliai holl letywyr Ffestiniog, o ddilyn esiampl gwyr Trowsfynydd ? Pe baent yn gwneud byddai llai o lawer o feddwdod yn Ffes- tiniog. HELYNT Y MEDDYGON A'R GWEITHWYR. —Nos Wensr diweddaf cynnaliwyd cyfar'- fod, mewn cyssylltiad a'r pwngo yn yr Assembly Roems. Y llywydd ydoedd Mr David Williams, Tanymaaan. Trwy ryw amryfusedd ni ddaeth ond yehydig i'r eyfarfod. Bu amryw yu siarad, a darllenwyd llythyrau oddiwrth Mr D. Thomas, y meddyg. Yr ydym yn deall fod ein meddygon wedi ymadael, ac felly y mae yn llaw yr ysgrifenydd luaws mawr o gwestiynau eisieu cael attebiad iddynt gan y gweithwyr, a thrwy nad oedd ond yehydig o'r gweithwyr yn bre- sennol, pasiwyd fod y cyfarfod vn cael ei ohirio tan nos Fawrth diweddaf. Ym. ddengys y manylion yn y rhifyn- iiesaf. YMADAWIAD GwFINIDoc,. -Yr ydym wedi cael ar ddeall fod Mr Roberts, gweinidog •yr Annibynwyr yn Rhiwbryfdir wedi ym° adael i Arfon. Aeih oddiyma yn but ,l' L ;t