Llais Y Wlad

BNOLTNION BAD A DWT. D,.¡,u deiliwr a dwy delyn-dau darw Dwy dirion, dau fochyn, Dwy wen fro, a daa hen fryo, Dwy gaseg, a dau gosyn. < f)au gini, a dwy ganwyll—dwy feliu, Dau filwr o grebwyll, A dwy bib, a dan n bwyll, Dwy ddedwydd a <iau ddidwyU. PiU goryn, a dwy gareg-dau filwg, Dwy flwlea yn rhedeg; Pan lo du, a dwy ]wy neg, DAU fynydd a dwy faneg. (Peidiweb a dyweud nad y fi wnaeth yr englynion, er mai eu dwyn a, wnaethum oddiar un yn arddel yr enw Llysfaen- wr.") NEWYDDIOI;, &C.-Y mae'r Gwyddelod yn awr yn deehreu newid eu barn am eu Iwlad, 08 gwir y paragraph canlynol, a ddyfynwyd o newyddiadur Gwyddelig i'r Liverpool Mercury yr wythnos o'r blaen 41 Y mae niferi mawrion o WyddeIod yn dyehwelyd adrel yn bresennol o'r Unol Daleithau. Y mae'n amser drwg iawn yn America yu awr; Ilawer iLwLl o bob) allan o waith yno, ac y mae llawer o'r Gwydd- elod yn,dechrea d'od i wybod nad ydyw yr Iwerddon mor ddrwg ag y ba mewn ystyr fasnachol." Civymp oddiwrthras.Yu nghyfarfod lleuyddol a gynnaliwyd ar nos Nadolig yn nghymydogaeth Caernarfon, cafodd rhyw fodyu "gwymp oddiwrth ras," medda nhw, a'r eanlyniad fu iddo redeg allan eyn i'r oyfsrfod derfynu, a myned i rai o'r tai ysbrydol yn y dref, a llyngcu o ysbryd ei hen dad, a myned adref i ddyfeisio eymmaint ag a allai o gelwyddau i'w hys- grifenu i newyddiadur m wn sir arall, fel math o adolygiad ai y cyfarfod ac ar bawb a gymmerai ran ynddo. Wrth gwrs, nis gallesid disgwyl gwrthod cyhoeddi y fath ysbwrial g-wenwynllyd, oblegid buasai hyny yn milwrio yn erbyn egwyddorion Rhyddfrydig (?). Nis gallasai dim arall fod yn rhwystr i wrthod y fath ysgrif, oher- wydd y mae yr ymosodiadau ar y beirn- iaid a phawb a gymmerent ran yn y cyf- arfod mor amlwg fel nas gallasai hyd yn nod itolygydd daJl beidio eu canfod fel rhai hollol amheus, o leiaf, o gywirdeb a geirwiredd. Greayn fod dynion ieuaingc talentog yn cymmeryd y fath lwybr an- ngbyfreithlon, i geisio dadblygu eu gallu- oedd drwy ysgrifenu anwireddau noetbion i'w hanfon i newyddiadur. GWAS MR PUNCH.

UNDEB CHWARELWYR GOGLEDD CYMRU. FONEDDIGION,—Bu prif noddwyr y mud- iad uchod yn Blaenau Ffestiniog yn eynnal eu cyfarfod chwarterol ar y 7fed eyfisol. Hwyr yr un dydd cynnaliasant gyfarfod cyhoeddus yn yr Assembly Room. Baich eu hareithiau oedd gofidio ma yohydig o gefnogaeth a dderbynia yr un- deb gan chwarelwyr y rhan yma o'r dos- barth, a hyny yn ngwyneb y ffaith o'i fod bellach era mwy nadwy flynedd yn.eymhell ei hun arnynt, ac wedi derbyn y gefnog- aeth fwyaf calonoggan ehwarelwyr rhanan ereill, or fod eu hanhawsderau yn Ilawer mwy na dim a fernid yn flaer^rol i hyn oedd gn chwarelwyr Ffestiniog i wynebu arnynt. Ond erbyn hyn, dywedid fod yn amlwg mai ganddynt hwy y mae yr anhawaderau mwyaf ac anhawsaf eu goddiweddyd o bob anhawaderau, am mai prif elynion dyn ydyw tylwyth ei dy ei huh. Bernweh ehwi beth ydynt; ond goehelweh rhag dyweud, neu byddwch yn boehadtiriaid tahwnt i bob desgrifiad, am na fynent er dim gael eu hystyried yn rhai gwasaidd, cynflfonllyd,adau-wynebog, am eu bod hwy bob amser wedi arfer bod ar y blaen gyda phob symmudiad a fyddai o duedd i'w dyrchafu a'u llesoli, ac yn wir y maenfc felly mewn gwneud digon o stwv a thfjrw, fel y dsngys y ffaith iddynt wneuA digoa o hyny ar gyehwya yr undeb ^an Bflw. Qui beth yn sylweddol a waaetoant ? JDim ond cadw at un nodwedd gyfrsdis .4. hyn Itl Mali yr ymgymmerasant ag ef, sef gwirio yr hen air, Mai mwyaf trwst llestri gweigion." Prawf o hynydyw ddarfod i rai o'r bonedd- igion a ddaethant yma o Arfon eu con- demnio yn eu hwynebau trwy ddyweud mai dirywio y mae y gangen hon o'r un- deb, a hyny mewn mwy nag un ystyr. Yn gyntaf, yn rhif ei haelodau; yn ail, yn anwastadrwydd taliadau yr ychydig sydd yn talu, fel rhwng y ddau ddiffyg mawr yma, mae yn lied anhawdd penderfynu y ewestiwn, a oes yma rhyw gymmaint o unde J hyd yn nod yn yr ystyr arwynebol uchod arno. Llawer llai ydyw ei fodol- aeth yn yr ystyr a'r wedd o fod yma undeb, mownleyd-ddeall a chydymdeimlo a'u gilydd trwy edrych a gefalu am eu gilydd fel aelodau o'r un corph, yr hyn raid gymmeryd lie mor wirioneddol ag y mae y naill ran ar Ilail o'r corph naturiol a fudd wn yn cydymdeimlo a'u gilydd, neu ni fydd yma yr un undeb gwerth siarad yn ei gylch. Annhebyg yw y bydd y fath undeb byth yn bodoli tra bydd number .one dynionach diegwyddor sydd yn cymmeryd y lead mewn achosion fel hyn yn gym- maint oblegid gallem brofi tuhwnt i bob amheuaeth,mai dynaeu hunig gymhellydd gyda hyn fel pethau ereill ydyw eu hunan- les, ae nid lies ereill, yr hyn sydd ar unwaith yn penderfynu y cwestiwn mai, gwell heb undeb, os na cheir ei fod yn ymgyrhaedd at lesoli rhyw rai heblaw rhyw ychydig o swyddogion a berthynant iddi. Nid yw hyn ond creu gwrtbgloildiau ychwanegol i'r gweithwyr edrych attynt fel rhai y mae yn bwysig iddynt wybod pa fodd i'w boddio, &c., yr hyn sydd orehwyl llawer mwy annymunol i ymgeisio arno nag ydoedd ymgyrhaedd am gyd-ddeall- twriaeth a'r perchenogion yr amser a basiodd ar wahan iddynt hwy fel cyfryng- au, oblegid y gwybed a gyfodant oddiar faw a hedant uwchaf. Hyna yn bresennol, gan obeithio y bydd o les i'r bobl hyny nad ydynt wedi gweled neb na dim ond hwy eu hunain yn nod digon uchel iddynt roddi heibio eu number ones er ei gyrhaedd. C.

AT "AVAON PERIS." Syn,-Wel, wel, y mae ar ben arnaf yn awr. Y mae yr un sydd wedi dyfodallan o (htn yr enw Avaou Peris (pa un sydd yn hollol anw-dnabyddus yn y byd llenorol a'r cerddorol) wedi cael tamaid lied chwerw genyf, dybygwn yn ol ei ysgrif ddiweddaf a ddaeth allan; ond y mae iechyd meddyliol ambell i fod yn y byd yn y fath gyflwr truenus fel y mae yn gofyn dogn Iled drwm o physigwriaeth chwerw eyn cael eigyfansoddiad i'w e. Gobeithio fod y dognau a gafodd wedi bod yn effeith- iol i weithio allan ei hunanoldeb yn llwyr, ac y bydd yn y dyfodol fel dyn arall. Os nad ydynt, y mae genyf ddognau .etto wrth law sydd yn debyg o fod yn fwy effeithiol na'r rhai a gafodd, y rhai, os defnyddir yn ol fy nghyfarwyddyd, aj fyddant yn debyg 6 fod o les neilldnol iddo. Mown perthynas i litta "ATson oedd yn y Llais diweddaf, dymunaf hys- bysu yn onest a didderbyn-wyneb, nad oes genyf ond yn unig dywedyd ei fod yn cyn- nwys y fath haerllugrwydd fel y mae yn salach nag islaw fy sylw. Pe buasai yn eynnwys hyd yn nod eymmaint a gronyn o hadmwstard o wirionedd, dichony buaswn yn ymddarostwng i wneud ychydig o nod- iadau arni; ond gan nad ydyw ddim am- gen: nathalp o anwiredd noeth, ystyriwyf y byddai yn wendid ynwyf ymyraeth a'r fath. Dyw), gardod arall iddo i gnoi ei gil arni hyd y tro nesaf; a dyweded a fYGo, y mae "huddygl yn y potes yn ddi^on amIwg. Terfynaf yn awr, gan obeithio na ddigia neb wrthyf am ddweud fy marn. Pe byddai pawb yn gwneudhyn, credaf y byddai golwg gwell ar ein gwlad yn fuan. Llanberis. ALARCH GWYRFAI.

LLE YN. Fel y rhelyw o fodau gwir bwysig y ddaear, yr wyf ar y tramp byth a hefyd. Weithiau disgyn fy nghoelbren yn nghanol twrf a berw y dref, a'r diwrnod canlynol efallai yn tawel ymgomio ar aelwyd gynhes mewn dystawrwydd mynwentawl yn y wlad. Yr wyf yn treulio fy mywyd fel yna bob yn ail rhwng y lion a'r Heddf. Digon naturiol, onide-ups and down-ar goppa v mynydd ym awr, ac yn y pantle y munuanesaf. Ond dvma fi wedi crwydro yn hollol oddiwrth y testyn wrth geisio gwneud rhagymadrodd dipyn yn brageth- wrol. Fel y cyffredin rai o'm safle, rhoddais ffarwel i Manceinic n boreu Gwener cyn y Nadolig— Gadewais ei stwr a'i dwndwr do I fyn'd fel dyn i Lleyn yn llo. Wedi cyrhaedd dinas esgobol Bangor, codais docyn am Pwllheli, cofais gym- deithas ddyddan dau hen wr hynod ffraeth mor belled a Pant glas ac yn eu lie oddivno i'r Afon Wen, ryw ysgogyn Dic-Sion-Dafyddol yn dycbwelyd adref, n^eddai, o Lynlleinad, wedi bod b ohvg mawn simddeu ei dad yn agos i naw >m. Yr oedd gwraudo ar ei lediaifch yu duigon i godi bvvru ar 'stumog Dafydd; J ou. y rrrwl ceÜÛe I "r.c" ymwared ag ef, cyn cyrhnedd' y poll ac anhwylu^ dref Pwllheli. Wedi ych- ydig gyonaliaeth gorphorol yn ngwesty oyfleus y brawd anwyI Mr Hughes, Mad- ryn Arms, holais am y cerbyd mawr pedair olwyn, yn cael ei dynu gan bedwar carnolion gweryrog oedd yn rhedeg i gyffininu Aberdaron, ac nid hir y bum eyn cael fy hunan wrth oebr y gyriedydd. Clywais fod y meirch hyny yr wythnos ganlynol wedi. eu saethu, oherwydd eubod yn heintus gan, yr ysgyfaint mud. Ond gan gofio, gwelais ryw Ap Caegeifr yn y Llais diweddaf yn cofnodi y ffaith brudd- aidd. Flwrdd a ni tros y ponciau a thiwy y pantiau, gan gyrhaedd Sarn Meillteyrn yn brydlon bron erbyn Bwpper. Wedi ymboli yn y Penrhyn Arms Hotel am y man yr oedd fy nghyrchfa atto, daeth bach gen byehan pert i'm hebrwng yno. Cefais dderbyniad gwresog, ac eglur ei fod yn dyfod o galon bur a didwyll, ga,n nad oeddwn wedi gweled gwynebpryd siriol fy nghar agos ers amryw flyny ld«u. Dranooth, aethum gyda hwynt i gyfarfod Ilau- yddol Undeb y Mathodistiaid Pen Lloyn, a gynnelid yn nghapel y Ty Mawr, yn y pryd- nawn a'r hwyr. Y llywydd ydoedd y Parcli. J. P. Davies, M.A., TaJYMrn, yr hwn a gyf- lawnodd r swydd yn eithaf aarhydeddus. Ond gwared fi, os dYila ? dull cyffredin.- y Cerir y cyfarfodydd hyu rn iniaen yn y wlad hon, buan, m.d Jaf fi, y gwawrio y dyJd i' w claddu yn medd Ðbrgofiant. Yr oedd dall ac ymddygiad v „das langciau yn yr orial yn wartlius i'r eithaf. Cioient y setti fel gwall- goiBaid, a hwtumt i lawr bobpeth na oheii yi, unol a'u chwaath isel a llygredig hwy. Yr nfidd yn ofid Ciiloa senyf liafur cariad Hr Pritchard, N anhorooj yn card ei ddibrisio irin y plantos ciionaid hyn. Va chwi focligyti, nitudiwch fwy ar elfonau raoesgarweh; a'r gYDghor Mynyddos, sol" rhoddi mwy o waith i'r-ppn rA Ilai') waith i'r traed. Cymtnerid dyddordeb neijliluol yn y gysiadleuaeth gerdd- orol. Y dar-isu c stadleuol oeddynt Y Rhuthrpyreh," pan Ainw Ddu; a "Cymru Gynt," gan Gwih ra Gw@nt. Ni ddaeth ar y dernyn cyntat ond nn < or yn mLi,n, sef cor y Nant, o dan lywyddiaeth Eog Lleyn. CauM. ant yn rhagorol; yn wir, yr oeddym yn syru clywed y fath folodeid loisiol mewn man mor wle.dig. Yr oedd Mr Pritchard ya edrych fel rhyw general mawroddog yn nghanol y cor. Yn yr ail ganig cavvrsant eu gwrthvynebu gan y 31 Adryn Choral Union ond ennillodd cor y Nant, yn nghanol y brwdfrydèlld mwyaf. Cafwyd difyrwch mavrr gyda'r dar-llen byr- fyfyjr,'—pawb a geisiaaant, yn hollol- o'u lie. Efallai nad annyddorol ¡'eb darllenwfr a fyddai argraffu yn y Llais y darn cyatadlflu >1 yn hollol fel ei dbd?.ryd o'u blaen, Cofivrch chwi, Mri. GoL, am adael y darn heb eiattRl- nodi fel hyn, neu dyna hi ar ben: Mae gwydda wedi dyfod a chywion brsin a gwyl- acod a ehedant yn uchel iawn sugna y llo y fuwch yn Llan Mellteyrn mae cadair freichia zr elochydd yn darllen gwasanafth rhwng y ci ar gath Bid oes le i ddyn ar yr aelwyd." Ond gwelaf fod fy llitk yn rhedeg yn faith. Cewch air etto o'Ma,nceiniol'l.- Ymdeithyàd;

DOLYPBELEN. r v V CTFARFODTDD GWBDDIO. — Cynnaliwy;l cyfarfodydd gweddiau bob nos yn y gWlt- liar, ol addoldai yn y He hwn fir hyd yr wythnos ddiweddaf, gydag arddeliad mawr. Cafwyd cyfarfodydd lluosog a phoblogaidd iawn. Hefyd, cawsom annerchiad nr ddirwest, nos Sadwrn diweddaf, gan Dr. Jones, Dolyddelen. Dywedodd fod tyst- iolaethau y prif feddygon yn erbyn defn- yddio y ddiod feddwol fel meddyginiaetlr, Dywedodd fod meddygon wedi cael prawf teg mewn lie yn y wlad, wrth don aelod rhyw ddynes; yn niffyg nad oedd dim gwirod i'w gael, iddynt gymmeryd llefritli a siwgr a'i roddi iddi, fel yr adfywisdd yn llawer cynt nag y gwelsent rai wrth ddefn yddio y ddiod feddwol ar yr unrhyw achlysur. Cafodd pob gwraig weddw, a phob pen teulu gwir dlawd yn Dolyddelen a'r Bettws a lleoedd ereill, rodd o banner tunnell o 16 gan Lady Willoughby D'Ersby, Gwydr.—Moelwynawg WyUt..

LLANCrADWAL ADR. u Oynnaliwyd eyngherdd mawreddog yn ysgoldy y lie uchod ar y 7fed o'r mis hwn, lie yrymgynnullodd nifer luoscg o wrandawyr. Llanwyd yr ystafell i'r fath raddau fel ag yr oedd braidd yn anmhossibl cael lie i sefyll, heb son am eistedd yno. Ei- hyn i gyd, dt iawn oedd bod i fewn er mor anhwylua oedd. Annghofiwyd hyny yn fuan yn Bwn y bloedd- iadau cymmeradwyol ar ddyfodiad ac ymad- awiad pob un ar yr esgynlawr. Cymnierwyd rhan yn y oyfa.rfod gan y cantorion a ganlyn: Mr Ellam, Bodorgan; D. Gordon Thomas, .Bangor Eos Maelor, Mr Broadhurst, Mr J Williams a Miss Hughes, Bangor; a Mrs' Hughes, Aberffraw. Aeth yr oll. o honynt drwy eu gwaith gyda medruarwydddiamheuol, Llywyddwyd gan y Parch. R. W. Griffith, o'r Rectory. Cyflawnedd ef a'i briod. wasanaeth. pwysig yn nglyn a'r cyfarfod. Mewn gwir- ionedd, iddo ef a hithau yn unig y mae i ni 6rliolch am y iraint o glyw&d y qantorion a enwyd. Mae ymdreehion diflino y boaeddwr hwn yn wir deilwng o sylw ei blwyfolion. Mae yn cymmeryd y dyddordeb mwyaf ya uglyn a'r ysgol hon, ac hefyd yn gofalu yn y modd mwyaf t-irion am rai o'r plaüt bach am- I ddiluid tlodion ag sydd yn ei mynychu.-A Miner.

LLOFRUDDIAETH GAN LYGODEN. Ymae un o'r peth an rbyfeddaf a glywyd am dano erioed wedi dyfod i'r golou ar drengholiad a gynnaliwyd ychydig ddydd- iau yn ol yn neheubartn Llundain. Ymae y ffeithiau yn debyg i'r hyn a ganlyn:- Ymddengys fod yn y rhan hwnw o'r brifddinas nifer o enethod yn gwnio gyda'u gilydd mewn ystafell, ao i lygoden bach wneuthur ei hymddangosiad yn gwbl sydyn ar y bwrdd o'u blaeh, DOH 'achosi, wrth reswm, gryn gyffroad a cbw-:ifa gy.ff- redinol yn mysg y rbyw deg. Y-i yr ys- tafell gyda'r genethod ar y pryd yr oedd gwr ieuangc, yr hwn a ddaliodd y llygoden rhwng ei ewinedd ond gan nad oedd yn hoffi ei lie yn dda, hi a ddiangodd i fyny i'w lawes, a daeth allan drachefn rhwng ei grys &'i waigod yn y gwddf. Yr oedd y gwr ifniangc, gan faint ei fraw, &'i enau yn agored y foment hono, a hitham yn awyddus am gael rhyw le cyfleus i ym- guddio am ei bywyd, a roes naid i mewn geg >' ac yntau, heb wybod yn iawn pa beth oedd yn a'i llyngeedd i'w gylla; ac y mae yn bwngc nas gellir ei wadu ers oesoedd bellach, y gall llygoien barha* i fodoli am grya amser heb nemawr o ddim awyr. Er cngraifft o hyn, canys pan gafodd y llygoden unwaith ei hun i mown i fola y gwr ieaange, dechreuodd gnoi a rhwygo ei ranau mewnol yn ddiar- bed. Ac i dori yr ystori yn fer, y oanlyn- iad a fa i'r truan farw yn mhen ychydig amser mewn poenafi dirfawr. Ar ol i amryw roddi eu tystiolaethau i'r ifeithiau uchod, ac i'r swyddog meddygol a wnaethai archwiliad ar y corph marw, roddi ei farivar yr achos o'i farwoiaeth, dygwyd rheithfarn o Farwoiaeth ddam- weiniol."

LLANFAIR P.G. SWPPER.-Nos Lun, y lOfed eyfisol, darfu ein parchedig rector, sef Mr Ed- wards, roddi gwledd ddanteithiol i gantor- ion ei eglwys, acyn eu mysg yr oedd y boneddigesau a'r boneddigion canlynol Mrs Edwards, Miss Roberts, Garne4dwen, a Miss Smith Meistri Jones a Hughes, curadiaid y plwyf; M. II. Roberts, Ysw., Garneddwen; W. G. Johnstone, Ysw., Ty'n Cae, rc amryw foneddigion parchus ereill. Ar ol i h wb gael eu llwyr ddi- wallu o'r danteithion, cafwyd araeth gam pus gan Mr L. G. Williams, Prince of 0 1 Wales Vaults, a cllafwyd ,,rcmryv,- annerch- iadau gan y boneddigion uchod. Hefyd, cafwyd amryw garueupn gan y rhai canlynol :■—Mrs Edwards,y Rectory; Miss Smith, W. G. Johnstone, Ysw.,Mri. Flet- cher ,W. Owen,T. Jones, J. Mansbridge, O.c Jones, ac amryw ddarnau gan y côr yn feistrolgar iawn. Ar ol talu diolchgarwch gwresocaf i Mr & Mrs Edwards, terfynwyd trwy ganu yr Anthem Genedlaethol, ac aeth pawb i'w cartrefleoedd wedi en Uwyr foddloni.-l'. T.

LLANBEllrs. Ar ddyd^iau Mawrth a Mercher, yr 28aia a'r 29ain cynfisoT. eyanaliodd y Bedyddwyr yn y lie hirn ou cyfarfod chwarteroi. Pre- gethwyd y noson gyntaf gan y Parchn. Wil- liams, Pwllheli, a Williams, Garn, Dolberr maen. Am d-deg ddydd Mercher, pregethwyd gan y Parchn. Ambrose, Talyeara, a Joaee, Llanllyfni; am ddau gan y Parchn. Davies, Llandudno, a Jones, Sardis; ac am chwecii yn yr hwyr, yn nghapel Gorphwysfa, gan y Parchn. Davies, Bangor, a Williams, Garn. Cafwyd cyfarfod gwir ddylanwadol, ac ai- wyddion amlwg o bresenoldeb yr Achubydd. Llywyddwyd gan y Parch. S. Williams, yr hwn sydd yn gofalu yn garedig am y ddiadell fechan hon o braidd y Pen Bugail. Dywedai rhywun dro yn ol mai oes y tyst- ebau ydyw yr oes hon, ac y mae hyny yn wir- ioneddol. Ni chawn ua ewmmwd heb rot tysteb i iod pwysig—yu ddoctoriaid, bairdd, pregethwvr,, diaconiaid, neu rhyw raid neu gilydd. Mae Eglwyswyr Llanberis yn awr ar eu hegni yn casglu at dystebu y Parch. W. Edwards, M.A-, yr hwn sydd yu ymadael a'r lie yn bresennol. Dymunem i idr Edwards gael tysteb iawn gall ei gyfeillion a'i ewyll- yswyr da yn yr ardal.—Alareh Gwyrfai.

THE HAIlt.-F-t 40 years Mrs S. A. ALLEN'S WORLD HAIR RESTORKR has rect-ived the commendation and favour of the public. It has acquired the highest, [dace that can be obtained for any moderate enterprise, and contributed to the adormxifiit < f teua of th^usauds of persons, who have the proof of its set ViceaUe character. It will positively renew, and restore the original and natural colour of grey, white, aud faued Hair. It will strengthen and invigorate the Hair, gt->p ita f iling, and induce a healthy and luiurant growth.$6 other pre- paration can produce the same bsaeficial result. Sold by all Chemists and PErfumers, i-i Lrge b-.tfles, 6s. Dep6t 114 and 116, Southampton Row, London. GOCHJ:LIAD.-PESWCH. Yr unig feddyginiaeth a rydd esmwythad uniongyrchol i'r pe?wch gwaethaf, asthma, fee., JW WAMRBNAU POLMONAIDD Dr. L«cock", fd y tyatia y prawf byraf. Y iddynt flar, Nid oss dim arall a rydd nosou o gA'sg mor hyfryd ac aduewyddol. Y mae eu heffeithiolrwydd raewn pob auhwylder perthyDol i'r aoadl a'r ysgyfaint ya rhyfedd- ol. Mtswn anhwylderau hystgraida, glaiiol, a pherth- yuol i'r galon, y maejit yn auifte'ediz, tra mown poeoau y gymalwst a, r gèwynau y' m:wnt yn gweiihreJu fel cyfaredd. I gaafeorinn a siaradwyr cyho^ddua y maent yu atmihrisiadwy er clirio a chryfbau y llais. f maa iddynt flas peraidri. Is l jo, 2s 9c, 4s 6' ac lis y bljckiad. 2

Jan. LLOFFION CYMRIG. r^3|} Canfyddir oddiwrth hysbysiad colofn arall fod cystadleuaeth aredig, 1) agored i'r oil o Ogledd Cymru, ar nn ? cymmeryd lie yn Aber, a disgwyliry bydd '11 yn un o'r rhai mwyaf dyddorol a gynnal- J iwyd yn y parthau hyn ers llawer dydd. s Deallwn y bydd awdl gadeiriol Pwllheli, 1 yn nghydag amryw o'r cyfansoddiadau bnddugol ereill.alIan o'r wasg cyn terfyn y mis hwn. ] .¡ TYMHER FALCHAIDD. — Balchder yn ddiamheu," medd Dr. Johnson, "ydyw gwreiddyn llid; ond y mae balchder, fel j pob nwyd arall, pan tinwaith y gollyngir hi yn rhydd oddiwrth reswm, yn gwith- ) sefyll ei hamcan ei hunan. Y mae yr hwn sydd yn canfod ei wybodaeth yn .1 gyfyng, a'i resyaau yn weiniaid, ac o ganlyniad ei bieidlais heb gael ei barchu t yn fawr, weithi*u mewn gobaith o ennill f y sylw h vnw trwy ei ddadwrdd, yr hwn na nll gyrhaedd fel arall, ac y mae ya I cael ei foddloni wrth gofio ei fod o leiaf wedi peri ei glywed; ei fod yn meddu y gallu i aflonyddu y rhai ni allai eu gwr th- brofi, ac oedi y penderfyniad yr hwn ni allai ei dywys." Ond ni a allwn appelio at awdurdod llawer uwch hyglod foes- athraw ^eisnig. Fe ddywedodd Solomon, yr hwn a vsgrifenodd dan ddwylol ysbryd- [ oliaeth. £ Trwy falshedd yn uni-j y cyffry eynhen." A thrachefn, G well" yw" bod yn ostyngedig yda'r gostyngedig, na rhanu yr yspail gyda'r beilchion." Pwy ag sydd yn gynefin a dynion o bob gradd a phroffes, nad yw yn canfod 1 y diarbebion hyn yn cael eu gwiro yn ddyddiol ? Ni chyll y. baloh a'r trahaus yr un iot o'r hawl a dybiant fod ganddynt i ymostyngiad eu hiaraddolion, a pharch ac anrhydedd em cydraddolion. Ond trwy eu bod yn cael eu hanngharu yn fawr, y mae eu hawliau yn cael eu gwrthwyneba neu eu gochelyd; y maeat yn eyfarfod esgeulusdra a sarhad, ac yn cael eu llenwi ag anesmwythdra a gofid. I ba gyffro o anfoddlonrwydd dygasog y gweithiwyd tymher Haman pan wrthod- odd Mordecai ymostwng iddo yn mhorth i y brenin. Ni allai prif weinidog brenin l Persia gymmeryd pleser yn ngweniaeth ei gyfeillion, neu ymborth y wledd frenhimol, nae hyd yn nod gysgu yn ei wely man- bluf, oherwydd i un Iuddew tlawd ommedd ymostwng iddo. A pha beth- a gynnyg- I iodd i adferu esmwythdra a thawelwch ei feddwl cynhyrfus ? Ai ni wnaethai marw- j olaeth y camweddwr unigol ei foddloni ? j Na wnaethai; fe ddymunodd ac a fwriad- odd ddyfetha yr holl genedl luddewig m- unwaith.—Thornton.

Y PRIF FARCHNADOEDD SEISNIG. J LLUMDAIN, dydd Gwener.—Tawel oedd yfarchnad, a gwerthai y gwenith cartrefol a thramor, ond y prisiau heb newid. Ychydig oedd o alw am flawd, a braidd y cedwid at brisiau blaenorol. Cododd ceirch o So i 6c ar brisiau yr wythnos. Araf. y gwerthai grawn India am oddeutu'r pnsiau diweddar. Daliai haidd ya sefydlog ond araf y gwerthai pys a ffa. Dydd Llun.- Arafoédd y fasnach mewn gwenith cartrefol, ond cedwid at bris- tau diweddar. Tawel oedd y fp .uach mewn haiddat fragu a malu, ond cedwid at brisiau diweddar. Cedwid tua r pnsiau blaenorol am frftg, orid y fataach yn ddi- fywyd. Yr oedd y gtoc o geirch yn helaeth, yn enwedig y tramor. Yr oedd y gofyn yn eefydlog, a gofynid prisiau uwch am y samplau goreu. Gwerthai grawn India yn araf, ond cedwid at y prisiau diweddar. Yr oedd prisiau y pys alr ffa yn sefydlog, ond y fasnach heb fod yn fywiog. Ni wnaed .ond ychydig famach mewn blawd, ae yT oedd y prisiau braidd yn ansefydlog. LTERPWL, dydd Gwener.—Parhai y farchnad yn dawe) ac araf y gwerthai gwenith am ostyngiad o lc y can- pwys. Yr oedd blawd 6c y mac)2 yn is. Daliai pys a ffa yr un fath. Gwnaed msanach gymmedrol mewn Ind- rawn am ostyngiad o 6c y chwarter. Dydd Mawrth.- Yr oedd y fasinach yn araf mewn gwenith a blawd, ond y pnsiau yo dal heb newid. Nid oedd ond ychydig alwad am bys, ffa, a blawd ceirch. Ychydig fasnach a wnaed mewn grawal India, ond daliai y prisiau vn sefydlog. J"

PRIF FARCI-INADOEDD CYMREIG. ABERGELE. Ionawr. 8.-Gwenith, o 14s to i 10s Oc yr hob; haidd, o 10s So i 12s 6c yr hob, ceircb, o 1a 98 i 8s 60 yr hob; ffa, IGs 6c i 17s 6a yr hob: blawd ceirch, 37s Oc i 38s Oe y 240 pwys. ABBBTOTWTTH, Ionawr 3.—Gwenith, o 6" Gc i 7s 00 y bwsel; hauld, 4s 9c i 5s Oc; ceirch, 3a 60 i 4s Oc ytuenyn ilestri, 13^c i 14c; vmenyn ffies, 16c i 18o ednod, 3s 0c I 3s 6c pytatws, 14 pwys am Is. BANGOR, Ionawr 7.-Gwenith, 48s Oc i '45a od » cawarter; haidd, 29a 6c i 31s 6c; ceirch, 22s Oci 23a Oc blawci ceircli, 36a 00 i 378 Oc y 240 pwys; ymenyn fires, o 00c i 00c y pwys cig eidion, o Oc i 08e y pwys cig defaid, o 00c i O y pwya; cig lloi, o Dc i 0c y pWYlJ. CAERNARIRON, Ion. 8.—Gwenitji, o 44a 00 i 45s 0c v chwarcer haidd, 28.1 6c i 80s 6c y chwarter ceirch o 228 6c i 24s 00 y shwarter; blawd ceirch, o 86a Oc i 37a 240 pwys. DWBYCH, Ionawr 5.-Gwenith, o lid Co i 16s 00 yr hob; haidd, 10s 0c i lis 6c yr hob; ceir 0" 9s 0c i 10s 0c yr ymenyn flres, Is 6c i Is 8c v Dwvs tybiau, 16c i 17c y pwys. P JB LLANGEFNI, Ioaawr 6.—Gwenith, 4Zc Oc i 44s eo v ehwarter; haidd, 28a 0e i SOs 0c y chwarter; ceirch 2la Oe-i 22* de y jhwarfcer blawd ceirch, 36s 00 i 378 Ocy 240pwya; pytatws,78 Go i811 Oc 1100 pwya; ymeuyn ffres, Is 7c i Od 00 y pwys; cig eidion, o 8c i So pwys cig dafad,o 90 i 100 y pwyø hams cartrei goren, •a 00 y pwys. LLANERCHTMEDD, Ion. 5.—Gwenith, 47s Oe i 48:1 Hop yehwarter; haldd, SOe 001318 go J chwarter; ceirch, o 2 00 i 23ft 00 y chwarter blawd ceirch, 88.i i 19,¡ Oc J 240 pwys; pytatws, o 7s 6c i Oc y 100 pwys • ymenyn gres, Is 6c i Os 0c y pwys; cig Jdiou, o Li "0 Y pwys cig defaid, 8c 1 c 1 PWYd hams cartref goreu, 0,,>0, y pWys. LLANEWST, Rhllg. 28.Gwenith, 15s 00 i 17s Oc; yr hob haidd, lla Oc i 13s 00 yr hob; ceirch, o 8, 6c 9s Oo yr hob blawd ceiroh, 2It Oc I 22s Oc yr hob pytatws, Os Oo -8s 0c yr hob; ymenyn itie^S^Tc i Is 90 Y pWYs; clg eidioo, 8e i 10c y pwys cig d»fad o 80 1 lOe y pwys. :J" Argraffwyd a Cyhoeddwyd Sm y Perchenog, KKNMUJB HXTWOBJH DOUGLAS, Argraffydd, &;e. Heol Fawr, Langor, dydd Gwener, Ionawr 14, 1$76.

-=- Nghonwy,pe caffai peurhyddion eu fforcld. Ond, a ehaniattau fod a wnelo hyny &'r pnvugc mewn dadl, nid yw cymmervd llw yn unig yn profi dim, heblaw profi fod y sawl a wnelo hyny yn ystyried ei hun yn safon digonol i bobl ereill ei gredu ar ei air ya unig. Ac heblaw hyny, ni ddarfu i mi grybwyll, nao hyd yn nod awgrymu, y dylai penrhyddion gael eu ffordd gyda golwg ar bysgotta, a herwhela, &c.; ond aywedais bendant nad ydwyf yn ystyr- ied y dylai pawb gael gwnelld fel y mynont ig hyd yn nod eu beiddo eu huuain, h.y., ddylai y gyfraith oddefi b »bi wneuthur &'u heiddo. Ond dywed^f etto mai yr hyn sydd ya ymddangos yn afresymol ae eithafol ydyw, fod cyfraith mewn grym yn ein gwlad, yr hon sy'n uommedd i'r bobl gymmeryd yn rhesymol o'r hyn sydd wedi ei fwriadu ar eu cyfer gan Raglan- iaefch Daw, sef pysgod y m6r a'r afonydd, &e. Hyny yw, y mae y gyfraith hon yn gallnogi ei hedmygwyr i godi tal drud oddi ar ddynion am drwydded i gymmer- yd o'r hyn sydd eiddo iddynt eisoes Er engraifft, ni chaiff dyn tlawd na chyfoeth- ug fyued gyda glan afon gyda genwair heb dalu lp 10s yn y season. A yw peth fel hyn yn rhesymol ?