Llais Y Wlad

WRECSAM A'R AMGYLCHOEDD. ^rt> yr oedd yr lien flwyddyn yn tynu .wthraed i'r gorphou A i f., V a'r flwyddyn 0) 1 IJ; ,t! H. J ^ewydd yu dechreu anadlu,. yr oedd y *icer Howell yn dwyn gwasanaeth dwyfol yQ tolaen yn hen eglwys ardderchog ^wrecsam. Hwn oedd y cyntai' o'r cyf- arfodydd o'r natur yma i gael eu cynnal r* yr eglwys beuafol hon. Yr oedd y Gynnulliad yn helaeth., y gwrandawiad yn ,atud, a'r bregethya ddifrifol. Tra yr oedd nlferhelaeth yn addoli Daw yn y modd uchoà, yr oedd ereill yn brysur addoli eu tad diafoi, drwy droi i mewn i fasnach 'y pn Mr Dutton, grocer. Ond ni lwyddasant 1. gael ond ychydig i-ostrelau o win. ■GWLEDD.—-Khoddwyd gwledd i aelodau yr ysgol garpiog, 156 mewn nifer; mae ystadegau yr ysgol hon yn dangos ei suf- 1 0 yllfa lewyrc us, yr oedd grant y Lly Ir- aeth yn c rhaedd i'r swm hardd o 105p. U BWRDD Y GWARCHEIDWAID.—Bu gryn helynt yn Bghyrnmydogaeth y bwrdd hwn yr Wythnos ddiweddaf, a hyny oherwydd gwaith offeiriad Pabaidd yn ymyraeth a geneth oedd wedi oaelei hyrddio allan :!3.n y gwarcheidwaid. Dygodd yr offeiriad gylmddiaclyn mlaen yn erbyn noddwyr yr eneth, gan ameitnti eu dangos fel rhai yn arfel y creulonderau mwyaf tnag at yr un oedd da a eu gofal. Parodd hyn ym- chwiliad manwl i'r peth. Dygwvd yr aneth, y rhai a'i noddent, a'r prist o flaen y bwrdd, 1. chwiliwyd y peth i'w wraidd oafwyd allan fod y teimladau goreu yn bodoli rhwng yr eneth a'i meistres, a'i bod yn hoffi y grefydd yr oedd yn cael ei dysgn yoddi, a'i bod yn alluog i ddarllen v Beibl yo y ddwy iaith. Affican yr offeiriad oedd dangos nad oedd yr eneth yn cad yr addysg grefyddol a ddymunai, ond meth- odd, a gorm iddo fyned ymaith yn atbrist. RHYFEDDOD.—John Jones, LI ndain, yn y dref hon ddydd Nadolig; holl gwn a ehathod y dref yn talu gwarogaeth iddo yntau, fel brenin y teulu cynffonog, yn ymsythu, gan geisio argyhoeddi y byd eiu bod wedi dyweud anwiredd yn nghyich y cwrdd llenyddol tlodaidd hwnw a gvn- naliwyd arddull eisteddfod yn Mrymbo. Ond y ni oedd. yn. dywend y gwir, a Joha Jones yn dyweud c- Mae yr eisteddfod yn cael llawer o sylw y dyddiau hyn. Ac mae swm y gwobrwyon a gyn- Rygir yn BOOp, a'r bathodau yn 39 mown nlfer. Mae nifer mawr o eriwau y heirn- iaid wedi ymddangos, yr hyn sydd glod i'r PWyllgor eu bod wedi gwneud y fath ddewisiad hapus. Nos Fawith, bu G. 0. Morgan o flaen etholwyr yn oanu fii falat flyiiyddol, yr hon wrth gwrs oedd yr un fath ag arfer, gydag ychydig eithriadau. Yr oedd yn eanmol gweithrediadau y senedd-dymhor ddiweddaf, ond ar yr un gwynt ya dyweud 7 dylasent fod wedi gwneud ycbwaneg, ac ^niae yn rhaid fod y Weinyddiaeth Geid- Wadol wedi gwnead llawer, a'r llawer hwnw yn dda iawn hefyd, c"n y buasai Radical o'i fath ef yn addef eu bod wedi gwneud dim. Tenau oedd y cynnuliiad, a'r hyn a ddywedwyd yii Ilao, ac heb f •• wr} mwyo werth na chynnyrcha chwerthiniati, Y mae ynadon y dref, o herwydd nifr-r ttiawr pechaduriaid, am wahanol ynfyd- rwydd, a drygioni," yn ymgyf.i'ri'od yn ddyddiol, a chydaganhawsder v m .ent n dod drwy eu gwaith er hyny. Y Sul cyntaf o'r flwyddyn ydoef|l yr adeg bennodol i holl enwadau ere dref a'r qymmydogaeth i wneud ea casgi- ladau blynyddol at y clafdy, ac y m ie t Wedi bod yn hynod haelionus. RHos.-Golwg dda sydd yma, meisfcr a gweithwyr yn methu a chyttuno, a gl .fa.; Hafod-y-bwoh wedi ei llwyr attul, jhwer allan o waith, a nifer mawr ya dioddef! eisieu bwyd; oherwydd tair "<;thuosj lUaent wedi ei weithio (.,i-s tri mis, a 1Iawer yn methu cael dau ben y llinyn yn ngl1yd pan yn gweithio yn rheolaidd. Ei- euholi galedi, maeat yn parhiu yn gwerylg.tr. Nid oedd dim llai na chwech Mchos o an fcghydfod cymmydogol o flaen ynad m Rhiwabon yrwythnos ddiweddaf. B ymbo, pobpeth yn Iled dawel yn y pa» th hwn, ond fod ami i ffrwgwd ddibwys cy iû- Qieryd lit rhwng aelodau y bwrdd ysgol; Itc ami i fachgen, wedi iddo ennill banner Coron yn yr eisteddfod fawreJdog (?) ddi- 0 ^veddar, yn dechreu teimlo ei hun yn fod Iled bwysig, ac mewn a Iu tori ychydig ar ei adanydd.-Goheby

CAERGYBI. ALILEITHIO.-Nos Fercher, y 29ain oRagfyr, eynnaliwyd cyfarfod yn y neuadd drefol, dan lywyddiaeth y Parch. W. Voyd, pryd yr oedd Morgan Lloyd a Richard Davies, aelodau Seneddoljbwrdeisdrefi a sir Fon, yn annerch yr stholwyr. CYFAEFOD PREGETHU.—Dydd Llun, y 3ydd eyfisol, cvnnaliodd Anoibvnwyr y dref hon eq cyfarfod pre^ethu blynyddol. Oafwyd cyu- "Illiaclau lluosog a phregethu grvmus.-— .u

IF THIS SHOULD MEET THE EYE of any one gabled with Wiad in the Stotnacli, Indigeaciou, or *Uiousae«a, take PAGE WOODCOCK'S WIND PILLS. JLheir celebrity proves them of sterling mtdt Tonic, Invlgorati'iif, aad Purifying, tllol form esUH*. 0'I all medicine vaiidors, in at Is I Jd and 2a 9d. al t ?''

r HYN A'R LLALL, YMA AC ACW. MEISTRI GLYGWRS, -Tlvd w i yn gweld dim harm miawn deud am ddyn fuo yn pyseidio pobol i dwyllo ac i ddeud celwydd i fod o wedi pigo arfa o armoury yffarn o dan batronage tad y celwydd. We], prun a ous harm ai peidio, mana wirionadd yn y peth, wath ma'r dyn a.wna beth felly yn dal cysylltiad go agos 1 phennath prys- wylwrs y lie hwnw. Ma gin i rwy arferiad (digon cas miawn llawar cysylltiada) o alw spade yn sl),tde, a poed felly y bo. Wei, frodyr bach, a ydym ni yn fyw i ,rid tybad, herwydd ma oracl mawr Radicaliath Gog- htdd Cymra wedi siarad a mi, llawar o'r man Rads yn credu fod bygythion hwn yn ddigon i chwythu pob Conservative i dry- gwyddol arobaitli. k 0 ma rhai o'r breed ma yn gredirswyr campus ma nhw "wedi dysgu 'i' grefft o gredu mor dda fel nad ydi ciedu celwydd ond fel chwara gyny nhw; its, ie, fno just i mi angbofio, tasa nhw heb d<lysgii gneud fasa na fawr o ddim iddy nhw gredu. Wel, wir, truenns n tål oudd yr oracl tro ma, a pha ryfadd ran hyny, blegid rbodio mhlith y bedda ydi hobby y gwr bwurvvan, a dellir dim fiisgwl llavrar o brilliancy na clieer- ¡ FLIJTIOES U fati hono, ma rhodio mhlith y bedda yn emblematical i gyfiwr y Rads ar hyo 6 bryd, byrwydd ma l'ihw Just ar ddarfod am danyn, mhesa bach i wir ma hi uior ;/aiad arny nhw tses ma y rhan fWYfi o hony nhw we(ii robbio er 'tio tnw,vn byw, commitio burriary, a'r rhen JSgl'wvs druan Ydir move rwan—treio caul standing place vn y fon i •ddecbra er mwyn eaal lie mwy eyfleus i i wsio 'r-■family'^ i Soraio 'r drysa. D/nia I oudd giu yr t'.r kd ,>11 njwv& yn i speech. Ma 'n wir iddo li dreio tteindio bai ar waiih y session ddyweutha, ond ddo hi ddim flordd bono hawdd iawn ydi deud t iKa ni i li-wo n 'I) gneud yn well, ■ot»d pena I'acii, p,m odiu. nhw i liuwii, neutho ishw ddim tIonld ma; ful practical legislation er gweliiani ffredinol wedii ysgellluso yn gyliy uhw. Wir, toudd dim gobaith swag ffordd na felly fasa dim digon o attractiow i gadw 'r g&ng heb splitio ar i gilydd, a cbyiiiatau (rhyn iydw i 'n mheli iawn o rieiid) y basa rhai o'r mesura yn well tana nhw wedi mynd yn mhellach. Ma ar'-u- ment Mr 0. Morgan yn syrthio i iawr, ar y tsr o iod chydig yn well na. dim, ond os gyrodd y working classes \ote of thanks i'r ministers ddaru baMo 'r Friendly Societies a'r Master and Ser- vant's Bills, &e. Be ddyliacb ehi o ddyn fel Mr Morgan yn deud nad oudda nhw werth nesa. peth i ddim, mi wn i be fedd- ylith pob dyn call. Wel, gyda golwg ar y bill claddu ma, credwch cbi fi ne beidio, mi ddeuda i chi ymiin. a hyn, tons ar y wlad mo isio fo, ond fel y ma'r Liberation- ists yn treio i gramio fo i iawr i gwddw hi. Fe brofodd y Wrrexham Guardian, chydig o amsar'n ol, fod y rhan fwya o'r Ymneiilduwrs yn Nghymru yn dewis canl i claddu yn m'ynwant Reglws yn hytraeh na mynwentydd erill, pan fydda'r naill mor ;yfleus a'i gilydd iddy nhw. Ydw i yn ffaulio'n glir a gweld y rheswm am y stwr fawr sy'n caul i godi am hawl i ddwad a'r corph marw i fynwent y Reglws ac yiita panyn fyw yn caul irldysJu i'w chasau a'i melldifchio bron. Y hob d yn ffrauo a.m gaul i claddu yn y lie casa iyny nhw weld pan yn fyw ma ma ryw an- ngbysondab ofnadwy vii peth fel hyn. .F\t5Wn i'n myddwl ma, pella' n byd oddi- wrthi hi fasa'n plesio nhw ora, oad y ffaith am dani hi ydi hyn, spites ac anoyo Reglws vdi'r amcan, a ma reit hawdd i bob dyn mvddylgar weld h'yny. V/rth syfydltt byrdda ysgolion S'û y witii roudd h- Ymneullduwrs yn ddigon hod ion i dalu f..ivt i i godi ysgol arall pan fydda (h.;on o le yn ysgol Reglws pan na na nhw rtan fath ionwant, pan na goda nhw fon- want iiywydd a gadal iionydd i fon want i liort Eglws; ie, pun hyfyd ? Rwi'n herio un o honynt i atfcab. Tawn i 'n He chi, mrodyr 'ueullduol, diniwad, a gostynedig, fydtl vVii i rhy indepondant i gaul ngladdu w ynymylReglws a fina wedi tori partner- iaeth do hi, a thyugu nad oudd na i isio dua ond lioaydd i madal 'n dawal. Mels- tri G!ygw:"s, fuo mi'n myddwl yo syn rai gweithia syt y gneith y 'neuilduwrs ma licio yn y !Ie dydwydd hwnw efo' Reg- lwyswrs ma i liid nhw gimin tuag atty nhw roch >r fel maIn reit anodd credit y sgwdan nhw law rochor draw. Tach chi 'n myddwl am Esgob Heber rwan, Sfcalybridge Infuntrachos Radicalaidd yn sir Gynarfon wedi cyrhaedd yno (fel rydw i'n gybeithio gneith o), a gweld l'u go gysurus gin ryw vicar i addoli, ma na i ofn ma idio disestablishmeat fydda hi'n chwap. Ma ryw hen bennill yn deud, tons ? "Bydd pawb o'r brodjr yii) yo iin, Heb neb yu tjnu yn groes." Debig gin i ma'r brodyr a. fyddyiir fan met ydiryvv ddyrnad bach o Neuilduwrs Oymru a Liberationists y gam if brysennol. Ytto, ma Mr Morgan wedi ifendio cry i joinio yn un shattered fragments y great Liberal party, sef, eompulsory education and per- missive drinking. Gofyna gyda matji o bomp cocosaidd, a allwn drystio y ddau (0.. "11 bwngc hyn i'r Conservatives, ryw hen frawd yn mhen draw room wedi cael mwy na glasiad yn gwauddi, nac allwn, nac lhvp., medda'r oracl, mi dreia i bob skill i wrthnebu y drwg idaru nhw basio o'r blaun, ond toudd dim posib cael siarad gair yn i erbyn ya yr House of Commons. Felly, ddyliwn ni fod hyny'n profi, os ydi o yn profi dim, fod yr House yn o unol ar y pwiigc; ond, attolwg, be ydi'r wicked bill a gynnyrfodd gimin ar grefydd yr oracl; dim ond gdal i licensed houses fod yu ag-orad hanar awr yn hwy, a hintia 'r orttcl fod hyny wedi increasio drunken- ness; dim o'r fath beth, os mysi wbod be sy wedi increasio drunkenness, mi ddeuda i wrtho fp, y facilities roth Mr Gladstone i grocers werthu single bottles of wiae, spirits, and beer, nath hyny. Ma leitders y party yn ffaulio carnl cry, ac yn advisio i cyl vnwyr watchio yn ;-1,)'1, ond be ydi dynion fel y Marquis of Hartington, Bright, Forster. Harcouit, \.c,' wrth yr oracl hwn ? Dim, wrth gwrs. Ond fe •yn^horwn i 'n gyredig i d.Urllan speech Vernon Harcourfc yn Oxford nos Lun; ma hv, mv yn proli cimin 0 bouii ma. ryw grydyri -d bycitaa hunanoS, anesmwt'.i yn i aehosi i'w party, sy 'n gwauddi am gryo hyd i edr ich ous dim posib dot1 i aial y loaves and iisliyn; roudd na chydig o beth a erill vn y speech ma faswti i'n feicio sylwi arnv nhw, on-i mi wela mod i. mynd yu faitli eisoes, wedyn rhaid gadal herio: Tiii ('Ideudi hyn ytto, os ydi tiig d-io-i am ^ylchodd Gwrecsam yn gallu feedio ar gowdal fel hyn, byd da yn eitha peth i u.<tusi id sir Ddinbach baroloi i adediadu yn il-cflam fuilding mawr fel hwnw --wi llenwan 0auttion dog. 0 in. y iViorgin arall tua Pheu y Gr ti s rh tii cam gair ar hwnw cin pen hir; hwrach y tro nesa. ROBIN SPONO.

TAN DYCHRYNLLYD YN LLUNDAIN. Dydd la u, yr wythnos ddiweddaf, cymmcrodd tau dinystriolle yn ngweithdy Mr Eggleton, Uyir-rwymydd a chyhoedd- v;.r, Lud,iitt; lii I i, Ll u;tlain. Gwasanaethai uwchlaw dau g,.ttit o wyr, gwragedd a phlant yn yr ystifelloedd uchaf perth- ynol i'r sefydliad ond achubwyd hwynt bob ua; ond y mae y cwbl wedi eu :1 taflu aiian o waith. Yr oeddy British Workman, y Band of Hope Review, y Children's Friend, y Family Friend, yr Infant's Magazine, a chylchgronau ereill, yu cael eu cyhoeddi yn y swyddfa hon gan Mr E.fgieton, a, gwaaeth y tan ychyd'g o niwed i idynt oil. Cyfrifir fod y goUed tua pheda ir mil o butmau.

DAMWAIN ANGEUOL YN BIRKEN- HEAD. Cymmerodd damwain oridus le nl He coed Mri. D. Roberts a'i Gwmni, yn Mir kenhead, nos Sadwrn. Ymddengys fod nifer o'r dynion wrth y gorchwyl o osod berwedydd newydd mawn cyssylltiad a'r peiriant a ddefuyddir ganddynt i lifio coed. Yr oadd ganddynt crane pwrpasoi at y gwaith ond pan ar ganoi y gorciiwyl, torodd un o'r cadwyni yn ddau ddarn yn ddirybudd, fel y cwympodd y crane a'r oerwrtdydd i'r llawr. Yroedd dyn o'renw WJli-ttln Hume, gwas i'r peiriannwyr, yr hwn oedd a gofal y gwaith hwn arlo, ar y prydar hen uch tfy berwedydd, pan dorodd y crane, a,, y taflwyd ef waelod y pwll yr oedd y berwedydd i gael ei osod, ac y gwasgwyd ef i farwolaeth gan y pladrau oedd yn disgyn arno. Cafodd ei dori yn ddarnau, a bu raid casglu ei weddillion a'u dodi mewn sach i'w dwyn i'r corpii-dy. Gadawodd weddw ac wyth o blant ar ol. Cvvynipodd dyn arall o'r euw James Edwards, yr hwn oedd ar ben uchaf y crane, i iawr. Dygwyd ef yn ddioed i'r tnectdygdy; ond bu farw yu mhen ychydig amser. Anafwyd amryw ereill. Cy aimer ymchwiliad le i y ddamwain alieth&s.

YSGOLDY'ii FAEN'OL, BANGOR. OYFARFOD I GANU CARo.LAU,Nos FivvrfJj, ileg cyiiiiil, ejnnaliwyd eyfal rod i ganu carolau JiI y lie uchod, dan arweiniad Mr It. u. Wiiiiaws (Trev or Menai). Oyuimerwyd rhan yn y gwaith gan gfir yr ysgui ol, W. J. Wiliiatns, pupil teacher, Oweii-. Tlioina?, OWElH Lewis, E. Parry, J. '-ir:filths, -u ugi>yda.Mis)» iillie, Gaetrel a Miss \ViH¡;ms, Yr Yag- d iy. Oaaod-i y r.s-.si hyn amryw garoiau yn felua a wynol. YM uililith y rhai a ryidasant fawr foddhad i'r <; farfod yr ydym d.;n rwysaau i etiwi Gory Cks-.U, dan arweiniad galiuog Mr J. W. Jones Asaph tegai), Brynturw. Yr ydoodd jeu wisiaJ o garolau yn arddang>)8 ebwaeth a (I bit da, ac yr ydoadd eu lleisiau unvl a llawa yu ar- ddangoa eu bod yn l'eistriai i ar eu gwaith. Hyderwn y clywn yn fuan fod y cor na yn parotoi arn frwydr ar faes Eisteidt'od Gwrec- lam. Ni ryfeddwn fawr pe gwelwa M J. W. Jones yn dyfod o rai o'n-hnisfcaddfodau yn bur fuan a thlws buddugoliaotii yn disgi lirio ar ei fynwes. Gresyn fod y f-dh ftk-,el:;L wedi cael ei wneud YLl. i tdddhau oyiM ulleidfa I mot fechan. Mae urn 1;.1 tyii yn siarad llawer uinvaeth isoi 0in ogaytb. Hufyu) gwylied lbal hanut-r Uangciau Penrhosg-raadd slioedd i mieugweled yno yu yoifU ,s yn mor bi>- rynaidd a'r waith hou, oaifco i 3 ct a hegu y eyhoedd a rhvet-r iioa.r.iU. -Un oeM vn breiemhl. .>-

LLITH LLYGADOG. Efallai nad yw yn rhy hwyr arnaf dd muno i bawb o ddarHenwyr y Elais clod- wiw, ei olygwyr, gohebwyr, cyssodwyr, a chyhoeddwyr, "Plwyddyn newydd dda," a llawer 0 honynt, i'w treulio mewn hawdd- fyd a gwynfyd digymmylog. Dymunwn rwydd hynt y Llais, a'r cyfan o'r newydd- iaduron sydd yn dadleu egwyddorion iachus y Weinyddiaeth Geidwadol drwy y flwyddyn sydd wedi dechreu. Gobeithiwn y bydd i'r ysgrifau a. gyhoeddir ynddynt 9. y fod yn foddion i dynu y lien sydd ar lygaid y Radical chwilboeth i weled Ceidwadaeth yn ei lliw priodol, a thrwy hyny ddvfod i'w chofleidio. Hefyd yr ym yn gobeithio y 0 y bydd i iawer o fesurau gael eu selio a'u pasio o fewn muriau St. Stephan y flwyddyn hon a fyddont er bendith a llesiant y wlad yn gyffredinol. Trwy eu dylanwad, cadarnhaer yr orsedd tynhaer y cyssylltiad sydd rhwng yr Eglwys a'r Wladwriaeth a chwyther yr holl fesurau ymyrgar" a ddygir gerbron yr eistedd- iadau allan o fodolaeth, megys mesurau annghyfiawn Osborne Morgan a'r Miall- iaid cyndyn a gwerinol. Parhaed y doniol Roijin Sponc i ysgrifenu yrun morfywiog a digrifol yn y dyfodol; ac yntau y Pack-! man athrylithgar, bydded iddo iechy-i a rhwydd hynt i ymddangos yr un jfUr ddoctoraidd ar ddalenau y Llais yu nghorph y flwyddyn hon. Ond y mae yn y parth yma o'r wlad gydymdeimlad ey- ffredinol a'r Packman yn ei draliod a'i ofidiau." Ai gwir y chwedl iddo fwytta yn rhy helaeth 1 gyflath hen wreigan Pwllycrochan;" a'i fod wedi ei pher- swadio i ierwi pwys o'i "dê yn gymmysg- edig a'r triagl &c.,—y gwnelai yn lie hadau ?" Os felly, nid rhyfedd fod i'r "Packman" gyfres o "ofldiau" wedi 0 hono dwyllo yr hen wreigan druan i wneuthur y fath gymmysgedd. D jrbynied hefyd eich gohebwyr a'ch beirdd yn gyffredinol drwy y Gogledd a'r D6, fy nymtiniadau goreu am eu llwyddiant, a hir y parhaont i ysgrifenu a chanu gyda nerth a grymusder. Awn yn mlaen bellach i wneuthur ychydig nodiadau ar ddigwydd- iadau y dyddiau hyn yn yr ardaloedd yma. MARWOLAETH DDISYFYD.-—Oafwyd gwas g6f Pentrevoelas yn farw ar y ffordd sydd yn arwain oddiyno dros yr Hiraethog i Ddinbych. Yr oedd y truan wedi ei anfon i Ddinbych am lwyth o haiarn. Nis gwyddis achos y farwolaeth boenus hon. Ond gan fod y ceffyl wedi gwneud ei ffordd adref, yn dwyn gydag ef y wisg a rhan o freichiau y drol, gellir casglu mai rhedeg neu rhywbeth cyffelyb a ddarfn i'r anifail, ac yn ddamweiniol achosi marwolaeth y gwas. Digwyddodd hyn wythnos yn el. Clywais nad ydoedd y truan yn frodor o Bentrevoelas. Y mae cydymdeimlad mawr a'i berthynasau, ac achosodd y newydd brudd-der cyffredinol. Dymaun wers etto i fod yn wyliadwrus. ELUSENGARWOH. Y mae haelioni ac elusengarwch y boneddwr a'r Ceidwadwr twymnJalon, Robert Roberts, Ysw., "Bot- tegir, Llanfihangel G. M., yn haeddu ein sylw. D- a yn dda a thrugarog wrth y tlodion eleui etto, yn ol ei arfer. Y mae yn arferiad ganddo besgi lluaws mawr o. anifeiliaid bob blwyddyn, ac ar y Nadolig eu haberthu yn rhoddion neu elusenau i dlodion y plwyf hwn a'r cymmydogaethau cylchynol. Nid rhyfedd genym fod iddo air da gan bawb, HC yn enwedig gan y tlawd. Un o brif wrthddrychau ei ofal yn nglyn â bwrdd gwarcheidwaid yn Nghorwen ydyw y tlawd. Y mae yn esiampl deilwng i foneddigion y wlad ei efelychu. Bydded iddo lawer o flynyddoedd etto ar y ddaear i fyw yn ein plith, a dilyner ei elusengar- wcn a llwyddiant a bendith mawr.—Da genym ddeall fod rhagolygon addawol iawn 0 barth FFORDD HAIARN RHUTHIN A CHERYG-Y- DRUIDION, ac fod pob addewid ac arwydd- ion am dani. Os ceir Act y Sessiwn ddy- fodol, prophwyda pawb y dechreuir ei gweithio yn gynoar yn y gwanwyn. Y mae Mr Thomas Hughes, Crown Hotel, wrthi hi yn dthwnus yn pleid-geisio rhan- dalwyr, a da genym ei fod yn dra llwydd- iannus gyda'r gorchwyl. LLYGADOG. Llanfihangel N. S., Corwen. ø-

COLOFN YR AMAETHWYR. Y bwyd goreu at besgi eywion yw blawd Indiaidd a llaeth. Dy i' f gwenith yn welt ar ol py* tatws nag uarhywgnwd arall. Gellir gweHau cripiadau ar geffylau yn fuan drwy gymmysgu llonaid llwy de a bowdr ritrol a dwir, a golcbi y dolur yn ami Lladdwyd 537,874 0 foch yn CinoinnatS tymhor presennol, ar gyfer 258,948 yr un amser y llynedd. Fel yr oedd Charles Fael Zall, 17 mlwydd oed, yn bwydo defaid, yn Swanton, Va., y dydd o'r blaen, corniwy:l el gan hen fyharen, fel y bu farw yn y fan. Ymosododd ceiliog yn ddiweddsr ar blentyn yn Alabama, gan ei niweidio mor fawr fel y bu farw mewn poenan arteith- iol yn mhen tri niwrnod. L Man coeden yn Westfiold, Ver- mont, A merica, yr hon a flodeuodd bedair gwaith yn ystod y tymhor diweddar, ac y mae ami yn awr bedwar math o afalau, rhai yn hen a'r rhai diweddaf yn dechreu impio. I)en?ys y ffigursu a g^rilya y cynnydd 'te sydd wedi eymm^ryd He yn mlisn. h y srHan vn California. Anfonwyd o'r Dal- I dc-ih yo 1855. 180 0 dunelli;" yn 1860, 1,500: yn 1865, 8.270; rn 1870, 9,600; yn 1H 74, 18,000. Yrnddengys oiidiwrth adroddiad swydd- og fod lira o dir dan wenitn y llynedd yn Lloegr nag mewn unrhyw flwyddyn er pau ddwhreuodd y llywodraeth gyhoeddi ei had rorldiltdan, a llai 0 500,000 0 erwau n-g oedd y cyfartaledd hyd 1860, pRn J'r oedd llai o bedair railiwa o tuht i ddar- par ymb-H'th iddynt. Dywed Proffesot Sace mai v dull mwyaf offeithiol i galw w'yl\lJ ;un amser maith vw eu rhwbio a par-ifji-n. Mae nn pwys yn ddigon i 1,500 o wyau. Gt%llir ea cadw yn y dull hwn am amryw fisoedd, heb idd/nt golli dim mewn pwyaau. Ond mae yn ofynol iddyut fod yn berffaith ffres, oblegid os bydd ilygriad wedideohreu ni bydd i hyn attal ei barhad. Yrnddengys fod y cyflenwad yn fwy na'r galwad yn marchnad lafur Montreal. Ya ol hysbysrwydd a dderbyniwyd oddiyno, ceir i ddwy fil o labrwyr newynogr wedi methu cael unrbyw gynnorthwy, ladratts swm mawr o gwrw a bara. a gludid mewn gwageni, ac i ymladdfa gymmeryd lie rityngddvitt ;t'r heddiu. Estynwyd cyn- northwy iddynt, ac addawodd y maer gael gwaith iddynt.

Dr. Ellis sydd wedi ei ethol yn feddyg oyfrinfa Odyddol Bangor, mewn eanlyniad i farwolaeth y diweddar Dr. O. T. Wil- liams. Hysbysir fod awdardodau lleol Rhyl, ar ol llawar o ddadleu, wedi dyfod ifr pen- clerfJ niad o ymuno i chynllnn Mr Doyle, am eu bod yn rhwym o wneuthur byny neu ei wrthwynebu yn y Senedd." "Orian'r Awen yw teitl llyfr bardd- on ol yr englynwr enwog, Dewi Havheep. Disgwylir y llyfr o'.r wasg ynmhen yebydig ddyddiau, a diau y bydd i enwogrwydd yr awdwr diymhongar sicrhan iddo gyleh- rediad eang.

GENEDIGAETHAU. looawr 2, priud Mr H. Lewis, tlatt loadtr, 30, Uukft Street, Bangor, ar ferch. 0*8 u Iwydd fo i'th aeres Ion,—ba Levis, L'lwen cwyd (\j galou Cei yn wir gyfaill tii ioxi, Wers a iJwyl i nur-tio hop, OWARX ABFOS. Ionawr 5, priod Mr Dmiel Pierce, Vagol Genedlftetli- ol, Treffyiion, ar efeilli-id lieDywaiid-marw-anedig, Ragfyr 8!, priod Mr David Davieg, BlaenJy ar ferch. Iouawr 2, priod Mr Stephen Owen, Hafod, LIe. boldy, ar fab. Ionawr 5, prioti y Parch William Roberts, A ar fab. f'RIODASAU. Rhagtyr 80, yn Liundaihi, Mr Tohn Pit-reail fab Mr T. Pierce, Pandy "ach, Machynlleth, a 'isii C. Grif- fiths. merch hynaf Mr Griffith Griffiths, New-street, Whitechapel, E. Ionawr 6. yn 18 mis oed hmily, plentjm Mr John a* Elizabeth Burgess, g6f, Moss, ger Gwrecsam. Iona,wr 2, yn 78 mlwydd oed, Mr Thoa. Prrdderch, Tyddyn Melys, Llanfihangel-tre'r-Ldirdd, sir Fon. ionawr 7, yn 35 mlwydd oed, Air William Reei, Oreigiau M"wr, Tulsarn. Iouawr 2, yn 82 mlwydd oed, Mr Hugh Thotnu crydd, Heol y Bontfawr, Llanrwst. Ionawr 3, yn 56 oed, Miss C. V* il lianas, Ty'nyfron, Glan'rafoi'. Ionawr 8, yu aghapel y Caergybi, po » Parch. W. Ll\\y i, Mr John Buckland, AMip-i Cfttherio* itoberta —y ddOlU o Gaergybi. Iouawr 7t y y Tabt-rortd, Caergybi, Mr Thomaa Hughea, Al-ril ell Ctergybi. ft Miss Zllez Thoum, Caergeitio^. Ionawr 5, yi, Mr Arthur Levin, West. bourue Pii k, Lluudain, ft Miss Jans Owen, Gyffiu, ga COI1 way. MARWOLiKTHAU.. Ionawr 6, yn 57 mlwydd oed, Mrs M. J. Snfctoo, gweddw y diweddar Mr John Sutton, yn Beaumaris Ionawr 7, yn nhy ei mherch, yn Birkenhead, ya 84 ■mlwyiid oed, intra Jane Davies, gynt a Gylfvllioe. Iir Ddinbych. Ionawr 9, yn 35, Roscommon-etreet, LerpwL yn 73 mlwydd oed, Mr William Jones, asiedydd, gynt o Aoerajaw. Iotsiwr 1, yn uhy ri rhieni yn Tanygarnedd Llau. sadwrn, Moo, Jane, >>ed vareM ferch Mr EJward Ro- brts. vn 22 mlwydrl oert. Dioddefddd amryw fisoedd o nyctidoii sunibeu yu uyuod auiyneddg^r. Yroedd yu J".lo.¡¡c;tiyu¡i¡ld gi (ill', Mothxiisfeiaid Caltinaidd, a galawoid oystio'aeth gysurus iawn cyn rmadael, nad uedd arm ofn m srw—mai nid gwely cystudd ydoedd y lie i ofalu ac i gtisio creiydd-ei bod hi wedi gwneud hyny uiewa by wyd ac leohyd, a'i V> >d erbyn hyn yn fi boi yn mynei i wlad sydd Wall j fyw."