Llais Y Wlad

TELERAU GWERTHIAD LLA-IS, Y WLAD." BHs pob copi urngol w U,, Geiniog, Deu Geiniog a Dimai gyda'r post. Os bydd rhai o'n derbynwyr yn dewis ei gael yn rheolaidd drwy y llythyrdy, anfoair ef ddynt bob nos Iau am Is. 7tc. y chwarter, 2 3s. 3c. yr hanner blwyddyn os telir yn mlaen Haw. Telerau y gwerth- ad i ddosbarthwyr ydynt:—NAW CEI-NIOG Y DWSIN gyda'r Rheilffordd, neu DDEG CEINIOG y Dwsin drwy'r llythyrdy. Pob archebion, taliadau, &c., i'w cyfeirio at Mr K. W. Douglas.

DOSBARTHWYR YN EISIAU. Carem glywed gyda throad y post oddiwrth y rhai a ddymunent gael eu pennodi yn ddosbarthwyr LLAIS Y WLAD. CAut yr elw arferol, a chan ein bod wedi DYBLU MAINTIOLI Y PAPYR, y mae hyuy, ynghjrda'r pris isel yn sicrhau CYLCHREDIAD ARUTHROL. Anfoner yn ddioed at y Perchenog, Mr. K. W. I DOUGLAS, Bangor.

AT EIN GOHEBWYR. HEBOG a ddymuna gad mwy o newyddion gan Cynfalun o ardal Machynlleth. CYFARFOD CYSTADLEUOL MACHYNLLETH.—Nid gweddus yw i ni gyhoeddi beirniadaeth Seisnig gyflawn mewn newyddiadur Cymreig; oud os bydd i Mr Roberts gyfieithu yr eiddo ar Yr Eglwya a'r Wladwriaeth," hyfiorddiwn ofod iddi. Ap PFRIS.-Rh-,ti(I i ni gyfyngu trafodaeth mor ddibwys i'r ddau sydd eisoes ar y maes. OWAIN MON.—Dylech wybod fod cynghanedd yn un o anhebgorioa englyn, o'r hyn y mae eich pedair ilinell yn amddifad, oddigerth ar ddamwain yn yr olaf JACKNIOO.—Nid ydym yn eredu yn nilysrwydd eicb adruddiad o'r cyfarfod dirwesfcoi "yn Llangefni," aercb eich bod wedi anion i ni eaw priodol. Os ydym yn cyfeiliorni, maddeuwch; ond nis gellycgwn i mewn ddinn o nodwedd atnheus. MARC a ddywed fod adfywiadm iwr wedi cymmeryd lie pn nglyn ag achos Hgiwysig Llangwnad), oddiar y pryd y daeth y Parch Mr Jou-s i wasanaethu yuo. YMQEISYDD.—Gwelwch nad ces augen am eich lioiyn, gan fod y feiroiidaeth wedi ei chyhoeddi. GWERFYL PADARN.—Yr ydym yn anulluog i gaufod am- ean eich ysgrif. Gwelwch eiv. nodiou at ohebydsi arall o'ch ardal. GAIR o'R Twit.-Dichon y cawn hamdden cyn hir i atteb eich gofyniad yn gyfrinachol. Na thrafferthwch hyd hyny. MEWN LLAW.—Cribinwr, Dewi Havhesp, Lienor LIwyd, Gwyllt Walia, R. Owen, D. Ll. J., Cybi, Ap Ellis, Sylwedydd, Casawr Rhagritb, Ar ei daith, Gwyliwr, R. O. R., Un oedd yn gwrando, Selyf, Robin y Wyntyll, Hugh Evans, Gohebydd o'r lie, &c.

RAPICALIAETH YN NGWRECSAM. Nid anthebyg i haid e wenyn yw y Kadicaliaid y dyddiau hyn. Tan fyddo y gwenyn ar wasgar, rhaid yw cael rhyw hen wreigan i guro offeryn digon swnfawr i'w swyno i'r eweh. Ar hyn o bryd, y mae y Radicaliaid allan o gwch melus y Wein- yddiaeth, ac y mae llawer hen wreigan boliticaidd yn curo ei thabwrdd gwag "er eu swyno i undeb, ond hyd yn hyn nid yw y swn, gari nad pa mor uchel-gloch yw, wedi esgor ar lwyddiant. Ceir un yn curo 0 ar y cylchljthyr llyngesol, arall ar wrth- darawiada,a morwrol, arall ar estyniad yr etholfraint i'r siroedd, arall ar ddadgys- sylltiad a dadwaddoliad yr Eglwys, ac yn mysg y lluaws, cawn Mr Osborne Morgan, fel drychiolaeth yn aflonyddu ar ddinas y meirw, gan guro y ceryg beddau-ond y cyfan yn ofer. Swn gwag yw y cyfan, ac yn anffodus, y mae yr oes yn tueddu at fod yn fwy ymresymiadol nag ydoedd yn nyddiau heulog Radicaliaeth, pan øedd addewidion yn gwneud y tro yn lie cyf- lawniadau. Yr amcan mawr ac amlwg gan y blaid hon yw, cyrhaedd cronfa mel- -usder y Weinyddiaeth, a mynent hyny heb falio gwelltyn ped elai cymdeithas yn gandryll; ond y mae y wlad yn ymgymodi yn drwyadl ag egwyddorion didderbyn- wyneb Ceidwadaeth, a chredwn y bydd i'r Weinyddiaeth bresennol ddirwyn i ben ei thymhor naturiol cyn y gellir oynllunio digon o esgusawd dros appelio at y wlad am ei barn drwy etholiad. Ond i ddyohwelyd at Mr Morgan, yr hwn a anrhydeddodd etholwyr Gwrecsam a'i bresennoldeb a'i lafar yr wythnos ddi- weddaf. Tra yn diolch iddo am gydna- bod fod lluaws o f esurau y senedd-dymhor diweddaf yn dda mor bell ag y maent yn myned, a goddefer i ni ddatgan ein syndod fod ei ymenydd toreithiog ef wedi methu cynnyrchu ychwaneg o feiau dychymygol er pardduo y Weinyddiaeth. Y cwbl a awgrymai oedd y gwnelsid y da yn well pe digwyddasai i'r wlad fod yn ddigon cib- ddall i ymddiried i'w blaid ef yr awenau llywodraethol. Fodd bynag, nid ydym ni o'r un farn, a gwyddom fod gwlad ddiolch- gar yn llefain Amen" o waelod calon. Ychydig amser a wastraffodd Mr Morgan gyda phyngciau nas gallai eu cwbl gym- meradwyo no/u condemnio ac nid rhy- fedd' hyny, oherwydd yr oedd ganddo geffyl marw o'i eiddo ei hun mewn angen ei chwipio i fodolaeth, asyn o'i gynlluniad personol i'w farchog, a thabwrdd bedd rodol i'w guro. Cyn cyrhaedd pwngc C> claddedig y claddfeydd, yr oedd gymmint ] allan o'i olfen a gleisiad o'r dwfr; ond wedi cyrhaedd yno, ymrwyfai, yn ei hen gynnefln, gan ymreibio at yr un gwybed yn gymhwys ag a fuont yn cael ei sylw ar bob achlysur yr anrhydeddodd ei etholwyr a'i bresennoldeb. Nid oedd ganddo gym- maint ag un ymresymiad newydd dros gyssegr-ysbeilio y breiniau Eglwysig, a rhaid fod ei wrandawyr yn feddianol ar gylla politicaidd o'r radd flaenaf cyn y gallent lyngcu gydag awch yr un cawl ail- dwymnedig drosodd a throsodd drachefn. Ceisiai Mr Morgan wahaniaethu yn ddysg- edig rhwng cyfraith a chyfraith, ond yn y cyfeiriad hwn yr oedd ei wrandawyr yr un mor anneallol a physt adwy, ac etto bloeddient yn ymddangosiadol foddhaus wrth wrandaw ei gasgliadau cyfeiliornus oddiar seiliau twyllodrus. Ceisiai wahan- iaethu rhwng hawl plwyfolion i fabwys- iadu eu gwasanaeth eu bunain mewn claddedigaethau yn y mynwentvdd a phriodasau yn yr eglwysi, ond yn hyn dra- chefn yr oedd ei ymgais lipa yn fethiant truenus. Gwir yw fod gan bawb hawl beddrod yn mynwent y plwyf, a'r un mor wir yw fod gan bawb hawl i ymbriodi yn eglwys y plwyf; ond y mae y naill a'r Hall o'r hawliau hyn wedi eu eyssylltu yn anwahanol åg ammodau gan ddeddf ac arferiad. Ar y tir hwn y mae cymmaint o reswm dros i'r sawl a ddewiso, wasan- aethu wrth yr allor briodasol ag uwch gweddillion y marw. Fel rheswm drosyr haeriad nad amcan mesur y claddfeydd yw cloddio dan sylfeni yr Eglwys ei hun- an, cyfeirir at yr hawl drwyddedol sydd gan bob enwad i weinyddu mewn priod- asau yn eu haddoldai eu hunain, ond dy- munem gyfeirio at y ffaith fod ganddynt yr un hawl i gladdu eu meirw yn eu cladd- feydd eu hunain; ac os ydynt yn gallu hyfforddio adeiladu er lledaeniad eu heg- wyddorion crefydfliol, diau y gallant sefydlu claddfeydd er cyssegru llwch eu meirw. Y gwir yw, mai dyna ymresymiad naturiol cyfangorph Ymneullduwyr Cymru, ac na fynent ar un cyfrif ysbeilio yr Eglwys o'i hawl ammodol i'r fynwent. Felly, credwn fod Mr Morgan yn euau dros ei fympwyon ei hun yn hytrach na barn y cyhoedd. Nid ydym ni yn ctedti ei fod, fel mab i glerigwr a mynychwr yr Eglwys, uwchlaw amheuaeth yn y pwngc hwn, ac yn y grediniaeth.hon y mae lleng yn gyfranog.

YR HEN GI RADICALAIDD YN CYFARTH YN MHENYGROiilS, LLANLLYFNI. Mr Caine, yr ymgeisydd seneddol aml- wrthodedig yn Llynlleifiad, a lefarai yn ddiweddar yn niEhyfarfod mawr Manoein- ion, gan alw ei blaid yr hen gi Radical- aidd yn ei eiriau ei han, The old Radi- cal dog.Cofier mai Radical yw Mr Caine o'r dosbarth cyntaf, ac mae'r enw a rydd ar ei blaid yn un priodol iawu, canys cyfarthwyr trystfawr ydynt. Na feied neb arnom ni am eu galw ar eu henw newydd-fedyddiedig. Yn Mhenygroes, ar y 3ydd cyfisol, cyf- arfu haid o'r cyfryw greaduriaid ffyroig. Yr oedd rhai o honynt yn hanner cyn- ddeiring, yn rhythu a dygyfarth nes oedd creigiau Eryri yn adsain. A chwibanwyd ar Mr Morgan Lloyd, A.S. dros sir F6n, i ddyfod dros y Fenai i'w hysio ar yr adeg farwaidd" hon ar Radicaliaeth. Mae'n wir i'r Gwron o Fadryn, R. Davies, A.S., ac ereill glywed y chwibaniad; ond ni ddaeth neb i'r lie ond Mr M. Lloyd, Mr Pugh, Mr Darbishire, a phregethwyr politicaidd Arfon. Nid ydyw areithiau diben y dosbarth olaf yn werth sylwi ar- nynt, canys nid ydynt amgen na bwriad allan o'r malais a'r chwerwder bustlaidd a gwenwynig sydd yn gorwedd fel hunllef yn mro eu calonau, oherwydd fod eu plaid yn gorfod eistedd yn nghysgodioa oeraidd y gwrthwynebiad. Mae'n wir fod Mr Lloyd wedi ei alw er melldithio y Toriaid, ond fel Balaam gyut, eu bendithio wnaeth, eanys addefodd fod pethau yn myned yn y blaen dan y Llywodraeth bresennoi gys- tal a'r un o'i blaen. Mae hyn yu ganmol- iaeth uchel iawn, ac ystyried mai o enau Radical y daeth. Mae yn wir yn fwy na allesid ei ddisgwyl gan un o ysgol eithafol Mr Lloyd. Mae'n llawenydd i ni, fel i Israel gynt, glywed fod Balaam yn eu mell- dithio ar fynyddoedd Abarim. Dywed fod y Toriaid yn hwylio y Hong yn lied hapus wedi i'r Rhyddfrydwyr barottoi pobpeth mor dda, ac fel hyny yn priodoli pob daioni yn y Ceidwadwyr i'r Bhyddfryd- wyr. Ond y mae yn gamsyniol iawn yn wyr. Ond y mae yn gamsyniol iawn yn ei ddallbleidiaeth. Dylasai gofio fod y Radicaliaid wedi hwylio y llong ar draeth- ellau dinystr, a'r cadben mawr Gladstone wedi tafiu y 11 yw o'i law; a diangc ymaith rhag iddi fyaed yn llong-ddrylliad at; greigiau andwyol Capharis. Elai Mr Lloyd yn mLcm. wedi methu cael dim bqi neiilduol yn y Llywodraeth bresennoi, ondyn unig eu bodyn Doriaid, i anrheithio hanesyddiaeth yr oesoedd aethant heibio, gan gloddio i fyny o feddau ebargofiant hen anwireddau enllibus, a'u hyrddia gyda nerth dialeddol yn erbyn y Weinyddiaeth bresennoi. Mae 'n rhaid fod cwynion yn brin iawn ar yr Radicaliaid y dyddiau hyn, neu ni buasent byth yn chwilio am ryw chwtdlau plentynaidd fel ag y maent. Nid oes eisieu ar y Ceidwadwyr fyned yn mhell- ach yn 01 na'r20 mlynedd diweddaf cyn cael digQn 0 garyn a defnydd areithiau yn erbyn y Radicaliaid. Yr amser yma, rhoddwyd trethi ganddynt ar geffyl cert a chi y dyn tlawd; ie, ac ar ei wn, fel na chaiff ladd bran na chwningen heb dalu deg swllt. f Maent wedi 11 wyddo drwy eu haerllygrwyd d i roddi trethi triphlyg ar y wlad, a beich- iau anhawdd eu dwyn; ond pa dreth dynasant ymaith ? Dim un, ond treth y matches. Mae Mr Lloyd, fel yr oedd prophwydi pan yn amser cyfyngder, yn rhag- ddywedyd am amser dedwydd i ddyfod ar ei blaid ddiymadferth, pryd y cant hwy etto esgyn grisiau byth-ddymua ol St. Stephan a, Ilawryf buddugoliaeth yn eu dwylaw. Dim ond yn mhen dwy flynedd neu dair etto—dim yn hwy- a bydd Cymru i gyd fel sir Fon; yua daw y Saeson i ddilyn y Cymry." Dyma bro- phwydoliaetli wynfydedig i'r Radicaliaid hir-siomedig—dim "ond tair blyned:, dim yn hwy nid yn unig fe ddaw y blaid Ryddfrydig i oruchafiaeth, ond fe ddaw y Cymry a'r Saeson oil yn Radicaliaid. Dylid ysgrifenu y brophwydoliaeth hou mewn llythyrenau aur a'i gludio ar dalceu pob Radical. Mae'n rhaid ei fod yn wr mawr, ya gyfarwydd a swynion y tynged- fenau, cyn y gallasai lefara mor ardderchog, pryd nad oes dim o'r goleuni lleiaf ar yr achos Rhyddfrydol o un cyf- eiriad. Mae tua deg sedd yn wag yn bresennoi, ond nid oes obaith i'r Radical- iaid ennill un o honynt. Ffeithian, Mr I Lloyd, ac nid prophwydoliaeth Mae oes prophwydoliaeth wedi myned heibio nid ydym ni mor blentynaidd a chredu eich prophwydoliaeth. SARPEDON. -L-

DIENYDDIAD TRI 0 LOFRUDDION YN NEW YORK. GOLYGFA ANNGHYFFREDIN. Ar yr ail ddydd ar bymtheg o'r mis di- weddaf, cafodd tri o ddynion eu dienyddio yn New York, am lofruddio yr un person; sef, m&n-werthwr o Germany. Yr oerld y tri yn negroaid o genedl: dau o honynt yn Babyddion, a'r Hall yn Fethodist Wesley- aidd. Yr oedd y Pabyddion yn cael ymweled a hwynt yn fynych, a'u parottoi ] at farw, yn unigedd eucelloedd pruddaidd, gan y tad Durauquet, offeiriad Pabaidd y )■ earchar. Ond ar y noswaith flaenoroli j foreu y dienyddiad, er codiad calon i'w dyn hwythau, aeth cwmni o weinidogion y Methodistiaid Wesleyaidd) ac arwein- yddion y dosbarthiadau eglwysig, gyda'u gilydd i mewn i'r carchardy, a chaniatta- wyd iddynt gynnal cyfarfod diwygiadol maith yn un o'r ystafelloedd, a'r Ilofrudd ,conclemniedig yn eistedd yn y gadair fwyaf anrhydeddus yn y cyfarfod. Yr oedd gweddiau uchel-geisiol y gweinidogion, amenau uohel arweinwyr dosbarthiadau eglwysig, canu yr emynau, a diolchiadau achlysurol y llofrudd, yn, cael eu cym- mysgu â. seiniau o lawenydd oedd yn dyfod o'r gell oedd am y pared a'r un yr oedd y cyfarfod yn cael ei gynnal, gan lofrudd arall oedd i gael ei ddienyddio ar yr un dydd, ond ei fod wedi derbyn dien- oed oddiwrth y llywodraeth-yr oedd y pethau hyn oil yn gwneud y carchar i wisgo gwedd pur annghyfredin. Boreu drannoeth, am hanner awr wedi naw o'r gloch, yr oeid y dienyddiad i gymmeryd lie a phan oedd y dienyddiad yn myned yn mlaen, digwyduodd amgylchiad tra, hynod, yr hwn a gofir yn hir; sef, pan 1 oeddynt ar y dienyddle, yr oedd y cortyn a'r cwlwm yn nacau llithro yn rhwydd; ac am hyny, gwelid un o'r negroaid yn palfalu am gryn amser, ac yn llefain mewn modd dychrynllyd; ac wedi cael gafael a'i ddwylaw yn nghorff marw ei gyd- lofrudd oedd yn crogi yn ei ymyl, yr oedd f yn ei gofleidie yn ei freichiau. Mawr oedd y teimlad yn erbyn y gwr yr oedd gofal y gwaith ofnadwy hwnw arno, am na buasai yn fwy medrus.

Yr wythnos ddiweddaf, oyflawnodd dyn i canol oed, o'r enw Daniel Roberts, hunan- laddiad trwy ymgrogi yn Rhuthyn. Y pennill canlynol o waith Derfel oedd un o'r rhai a genid yn nghyngherdd Eis- teddfod Utica nos Galan Disgyned bendithion o'r nefoedd i lawr, Ar genedl y Cymry, bob dydd a phob awr ( Eheded awelon tragwyddol fwynhad, ) Yn gryf ac yn dyner yn awyr eif gwlad: I A goleu disgleiriol o'r nefoed^ 6i hun r Belydro ar galon P. I lygadeob un f A gwneled bob 0ymrojfl angel o ddyn. Bu dau o aeloda- seneddol Radicalaidd Cymreig yn ann^'cb cynnulleidfaoedd yr wythnos ddi*8^—Mr Morgan Lloyd yn Mheny/*088> a Mr Osborue Morgan yn Ngwrec^- /■ ¡