Llais Y Wlad

CAERNARFON. Yn mhen fy Ilith olaf dylasai y gair U Da" fod yn lie "Drwg," yr hyn oedd yn andwyo y meddwl. Chwip dair cainge at y cyssodydd. DIOGELWCH YR IRENE."—Gyda llawen- ydd yr ydym yn gallu hysbysu fod pob sierwydd wedi cyrhaedd am ddiogelwch y llestr uchod. Ei meddianwyr ydynt y Mri Owen a'i Fab o'r dref hon a dydd Llun derbyniasant newydd gyda'r pellebyr oddi wrth eu goruchwylwyr o Lerpwl, yn hys- bysu fod pob, sicrwydd am ddiogelwch yr Irene." Cychwynodd am St. John's oddeutu pedair wythnos ar ddeg yn ol, gyda phedwar ar bymtheg o forwyr ar ei bwrdd, a buwyd am yr ysbaid uchod heb glywed dim oddi wrthi; a chan iddi wneud tywydd auffafriol, yr oedd pawb wedi llwyr gredu eu bod wedi colli era rhai wJth- nofiau bellach. Dywedir nad oes dim dif- rifol wedi digwydd iddi. Y mae yn awr yn Savannah yn cael ei llwytho gogyfer a dychweliad adref. Gresyn yw meddwl na welwyd golwg mor feddw ar ein tref ers amser maith a nos Nadolig diweddaf. Er cymmaint manteision oedd yn y gwahanoi leoedd addoli, mynu eu ffordd yn mlaen yr oedd- ynt hyd nes oedd gwaeth golwg arnynt na llawer anifail direswm. Dywedir hefyd ei fod yii ffaith fod gwraoedd, yn dwyn yr enw o grefyddwyr, yn cario ffrwyth Syr John Barley yn helaeth iawn i'w tai, ac yna yn croesawu pawb ddelai yno, yn ferched a meibion, a thipyn o'r ffrwyth ie, ysywaeth, rhoddiref i lant bychain diniwed. Famau, fe ofynir gwaed eich plant oddiarnoch etto. Diwygiwch, da chWi, a rhoddwch addysg ac esiampl wa- 7 hanol i'ch anwyliaid. Y mae trustees y dock newydd (ar ol i'r ddanrwain ddiweddaf gymmeryrt lie yno), yn unol ag awgrymiad y rheithwyr, wedi rhoddi rhaff a phvst o amgylch y lie er mwyn ceisio atfcal dafhweiniau ychwan- egoi. Rhyddhawyd y bachgen ieuangc o forwr o'r enw John Ellis, o'r dref hon, ar y cy- huddiad o-ddiangc oddiar fwrdd llestr o'r enw "Margaret," ysgwner, berthynol i Mr Hughes, blockmaker, ar ei waith yn ym- ddibeuro oddiwrth yr hyn a ddywedodd, sef-nad ydoedd y Hong yn fordwyol (sea- worthy), ac hefyd gwneud yr ymddihenrad yn hysbys trwy y newyddiaduron, a thalu" costau y cyfreithwyr. Baich trwm ar gf-fn plentyn amddifad, onide ? YM HYSON FA SAETHU.—Cymmerodd ym- rysonfa saethu le ddydd Llun diweddaf ar Forfa Seiont, rhwnct gwahanoi aelodau a fwyddogion y gwirfoddolwyr. Bu yno ym- drech deg, ond enilhvyd y brif wobr gan Sergeant John Summers, yr bwn hefyd a ennillodd amryw wobrau yn Porthmadog ddiwedi yr haf. CTHUDDIAD PWYSIG YN ESBYN CYNNORTH- WYWR MBDDYGOL.—Dydd Sadwrn di- weddaf, ger bron Mr de Wintpp a Dr W. W. Roberts, dygodd un Miss Humphreys gyhuddiad yn erbyn W. W. Winston, yr hwn oedd ers saith wythnos yn gwasan- aethu fel meddy- cynnorthwyol yn y Din- orwig Hospital, Llanberis. Y cyhuddiad ydoedd iddo ladratta dwy bunt, eiddo Miss Humphreys, prif feistres y ty. Oddeuta hanner awr wedi ddeuddeg o'r gloch ucr noswaith, deffrowyd hi gan dwrf agoriodau yn ychest, of drawers, lie y ced- wid yr arian, a gofynodd iddo beth oedd yn ei geisio yn yr ystafell, ac aeth yntau allan, gan ddyweud mai wedi gwneud cam- gymmeiiad yr ydoedd, ac yn y fan hi a aeth i chwilio y gist, a methodd a dod o hyd i'r arian. Gwnaed y ffaith yn hysbys i'r heddgeidwad, yr hwn a wyliodd ystafell y catcharor fcyd bump o'r gloch, pryd y deffrodcl. Yna cyhuddwyd ef o jjyflawni y y lladrad, a gwadodd yntau yn bendant. Archwiliwyd ef, a chafwyd un penadur ac oddeutu ugain swllt mewn arian. Oyf- addetodd ei dwrnai, Mr Allanson, iddo fod yn yr ystafell, ond gwadai y cyhuddiad o ladrad. Galwai syiw y faingc at yr an- mhosibilrwydd iddo allu newii yr arMn, gan iddo fyned i'w wely o'r lie y gwyliwyd ef gan yr heddgeidwad. Traddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y brawdlys chwarterol nesaf, a thrwy iddo fethu cael meichiafon, gorfu arno fyned i'r carchar. Dywedir ei fod o deulu hynod o barchus, ac yn frodor o sir Frycheiniog, 35 oed. YR ACHOS CFIDVADOL.-Liawen genym allu hysbysu fod yr achos teilwng uehod yn prysur ennill tir yn ein tref, yn enw- edig yn mhlith ein ienengctyd. Y mae wedi cychwyn yn yr iawn fan. Pwy ond hwy fydd y dynion yn mhen ychydig amser etto? Arnynt hwy y bydd pwys y dydd a'r gwres. Ymae yma aelodaunewyddion bob wythnos. WATCHNIIGHT.-Cynnaliodd y Wesleyaid eu IVatchnight eleni yn nghapel Moriah (M.C.), yr hwn a fenthyciwyd ar yr acblysur am fod capel y Wesleyaid yn myned dan adgyweiriadau. Ganodd Miss Jones, 21, Market-street, "Hen ywen Werdd," ac Angels ever bright and fair," yn wir dda; a'r un modd Mr W. W. Thomas Gyda'r Wawr," (rtv Fam a'r Baban." Canodd Mr Howell Williams, unaWd, f Behold a Virgin shall conceive." 1 Cafwyd carol gan Miss E. C. Prichard, Mri Williams, J. J. Roberts, a W. Roberts, Garmon-street, yn nghydag an- them ac amryw gydganau gan gor dethol- edig, o dan arweiniad Mr Humphrey Wiliams, Castle-square. Pregethwyd yn rymus gan y Parch. E. Evans (gynt gwein- idog Caernarfon), ar y geiriau, 08 creffi ar anwireddau," &c. Dywedir mai dyma un o'r Watch-nights mwyaf boneddigaidd a gynnaliwyd yn y dref erioed, a llawen genym allu hysbysu fod capel mawr Moriah yn llawn hyd yr ymylon. Cynnelid cyfarfod pregethu gan yr un enwad ddydd Sul, pryd y tiaddodid y gen- adwri gan y Parchn. H. Jones, gweinidog; ac E. Evans. MARWOLAETH PnroD Y FiCER.-Ar ol ysgrif- enu yr uchod daeth y newydd trw: a galarus i'm clywo farwolaeth y dawel, yr addfwyn, a'r serchog Mrs. Edwards, piiod y Parchedig H. T. Edwards, ficer, Caernarfon. Cyd- symdeimlir yn ddwys a'n parchus ficer yn ei brofedigaeth chwerw. Cafwyd colled ddwys yn marwolaeth Mrs. Edwards. Y mae braidd yn anhygoel meddwl fod y dwylaw hardd fu yn gwisgo eglwysi ein tref gogyfer a dathlu yr wyl Nadolig i gofio am eni y/Gwarodwr, yn awr yn barod i'w rhoddi yn mhriddellau y dyffryn, a'r ysbryd wedi mjned i ganu yn dragywyddol am enedigaeth ei Gwaredwr. Bydded i'r Arglwydd fod yn nerth i w phriod galarus yn ei ddwfn brofedigaeth. Yr ydym yn deall fod yr angladd yn un preifat. Bu farw yn yr oedran cynnar o 27 mlwydd oed. Heddwch i'wllwch.-Ap Gomer.

DOLYDDELEN. Nos Wener, cynnaliwyd Watchnight yn eglwys y plwyf,yrhon oedd wedi haddurno. Darllenwyd y gwasanaeth gan y Parch. Mr Williams, ficer y plwyf, gan yr hwn hefyd y cawsom annerchiad doeth a pbwr- pasol ar pa fodd i iawn ymddwyn ynnhy Dduw. Canwyd yno amryw o garolau gan g6r yr eglwys, a chan Ehedydd Elen a'i gwmni. Cawsom gyfarfod adeiladol a defnyddiol iawn, a phawb wedi ymddwyif yn foesgar. COR NEWYDD.—Y mae yn dda genyf allu mynegu fod yma g6r newydd undebdi wedi cael ei sefydlu, ar yr hwn y mae Mr Abrier Davies yn arweinydd. Y mae yn ddiamheu genyf nas gellid gwneuthur gwell dèwisiad nag a wnaethpwyd wrth ethol,Mr Davies, yr hwn sydd yn gerddor gwych. Dymunol fyddai i holl gerddorioïr- yr; ardal ymuno ar cor bwn,fel na byddo DolyddMen yn ol i'r ardaloedd cylehynol mewfi'ib;Anit co-rawl. Y KHEILPFORDD.—Y niae gweithwyr y ffordd haiarn yn y lie hwrT wedi cael tywydd Hed dda yn ystod yr wythnosau diweddaf i weithio yn lied ddi^ol); etto, rhyw gwyno yn erwinol y maefit, fod yn anhawdd iawn iddynt enill digon o arian i fyw, gan fod y bwyd yn ddrud iawn yma Y mae y bara yn fychain ac yn ddrud. Nid rhyw Waith mawr ydyw bwytta torth BWJJt mewn diwrnod. Hefyd, pa reswm ydyw i ni dalu pris Llanrwst,a mwy na hyny,am fenyn 16 Wus yn y pwys, a menyn march- nad Llanrwst yn 18 i 20 wns yn y pwys ? X mae y cig yr un modd yn ddrud iawn. Ymddygodd pawb yn lied sobr heb ryw lawer yn feddwon yn ystod y gwyliau ,ac heb unrhyw derfysg yn ein plith.ffoel- lotfrtawQ iVyllt. t,

• LLYSFAEN. Dydd Sadwrn diweddaf, gellid gweled cannoedq ynymgasglu at eu gilydd o bob cyfeiriad i B^n y Marian, gogyfer a'r Tele- graph. Erbyn deall, dyma'r dydd yn I y flynyddol y byddis yn arfer gwneud rhedygfa ewningofl, dan arolygiaeth rhyw- rai wanàch na'r cyffredin. Y Sabbotb canlynol, darfu i'r Parch. Mr Evans, yn yr eglwys, draddodi pregeth finiog iawn yn erbyn yr arferiad, ar y testyn, "Na ferwa fyn yn llaeth ei fam." D L fyddai i'n holl weinido^ion ddilyn esiampl y gwr parchedig yn erbyn drygaa yr oes.

BRYNSIENCYN. TItENGHOLIAD.-Brydnawn Sadwrn di- weddaf, ger bron Mr W. Jones, y treng- holydd sirol, gwnaed ymchwiliad i achos marwolaeth Richard Edwin Dewson, bachgen byehan, oddeutu wyth mlwydd a hanner oed, i Mr Richard Dewson, Bryn- y-fellten^ ger y lie hwn. Ymddengys oddiwrth dystiolaeth chwaer fechan y trangcedig, i'w brawd a hithau, oddeutu dau o'r gloch brydnawn y dydd blaenorol, gael eu gyru i bydew cyfagos, He yr ar- fereut fyned i geisio dwfr, a thra wrth y, gorchwyl o ymostwng i godi y dwfr, i'w brawd gwympo i mewn. Ar hyn rhedodd gartref i geisio ei mham, yr hon a gyr- haeddodd mewn pryd i weled y bychanyn sudd<j am v waith okf. Richard Roberts, certiwr yn ngwasanaeth Arglwydd Boston, a dytiodtl ei fod ar y pryd yn agos i'r fa,n, "ac iddo weled yr eneth ya rhedeg gartref, ac yn ol drachefn gyJét'i mam. Meddyiiodd ar hyn fod rhywbeth anftrferol wedi digwydd, a phrysarodd ar eu hoi. Nis iai dim, ond clywai y fam yn blotddio yu hanner dyryslyd-- I- ei fod W)¡ mat-w." Ar hyn daeth eymmydog i'r ile, a gwoaed pob prysnrdeb i cbwilio y p'ydew, yu yr hwa yr oedd tair Hath o ddwfr ar y pryd, ac yn mhen ychydig funudau llusgwyd y corph i'r wyneb yn hollol farw. Yr oedd y rheithwyr yn un- frydol o'r farn ddarfod i'r trangeedig gyfarfod a'i angeu trwy foddi yn ddam- weiniol, a dygwyd rheithfarn i'r perwyl 4wnw. Brodor ydywMr Dewson o Herefod, a bu am flynyddau lawer yn brif geidwad Mr Sandbach, Hafodunos. Teimlir cyd- Ymdeimlad dwfn i'r teulu trallodedig yn u profedigaeth a chan nad ydynt etto çmd dyeithriaid yn y gymmydogaeth, gwneir pob ymdrech tuag at estyn iddynt bob cymmorth a chysur yn eu cyfyngder.

CYFARFOD CYSTADLEUOL A CHERDDOROL y gelwir yr un a gynnaliwyd yn Libanus, addoldy yr Annibynwyr yn y Bryn, nos Sadwrn diweddaf. Gan y bydd gofod 0 bospibl yn brin o herwydd amldra adrodd. iadau am gyfarfodydd o'r fath, ni wnawn yn unig ond nodi yma drefn y cyfarfod, yn ijgkydag enwau y gwahanol fuddugwyr. 1. Ton gynnulleidfael, gan gor y capel. ,2. Annerehiadau gan y beirdd {stylish chwi welwch), eithr ni chydsyniodd namyn 'i Handel." 3. Solo a chorus, yn dda iawn. 4 Cystadleuaeth adrodd i enethod—budd- iigoli Ann Roberts, Eliza Williams, ac 'Allen Oweii. 5. Solo a chorus, yn swynol djros ben. 6, Cystadleuaeth adrodd, i .fichgyn dan 16eg oed goreu, William L. Williams a Hugh Williams. (Yn ystod y, feirniadaeth ar y gystadleuaeth hon amlygwyd arwyddion amlwg o anfoddlon- rwydd y gynnulleidfa iddi; ac er mwyn tawelwch, gwobrwywyd y ddau ymgeisydd arall-Hugh Roberts a John Jones). 7. < Can, gan Mr W. W. Thomas, Pentrefoelas gynt, yn ei ddull hapus arferol. 8. Adroddiad, Ty ar dan," gan Hugh Roberts, nes cyffroi y dyrfa drwyddi. 9. Solo a chords, yn wir dda. 10. Cystadl- euaeth datganu Mary Magdalen." Dim ond un ymgeisydd—William Williams, a gwobrwywyd ef. 11. Solo a chorus, VlHappy day," yn. deimladwy iawn. 12. Beirniadaeth at y tri phenill i'r Cnowr tobacco mewn .addoldy;" buddugwyr, "jArfonfab (Thos; Rowlands, ^Addolwr" (Hugh Roberts) a Dyma fo (William Edmunds). Ynanffortunuscanodd "Elin" i sdfn y cnowr,yn hytrach nag i'r cnowr meivn addoldy, a chyn-nygiwyd iddi wobr, ond gwrthododd wneud ei hymddangosiad. Ni fuasai raid i E I in gywilydd arddel ei gwaith; yn sicr yr oedd mewn teilyngdod a donioldeb, yn mhell tuhwnt i'r cwbl. 13. Ton (Sankey 32), «;an Owen Hughes, yn dda. 14. Adrodd Galarnad Dafydd am Saut a Jona(th[an,"gan fechgyn goreu, Richard Williams, Hugh Williams, Hngh Roberts a William Willams, y ddau olaf yn gyfartftU Rbpiidi i ni gyfaddef yn y fan hon, na ohlywsam y fath adrodd erioed uu He ag a gafwyd gan Richard Williams. Er nad ydyw y bachgen hwn r ond 13foed, methai y gynnulleidfa yn glir ag ymgynnal dan y fath dryblith o hyawdledd ag a fwrlymai dros ei wefusau.- Bled hwn yn mlaen, chwedl y beirniaid, a disgwyliwn bethau mawrion drwyddo. 15. Solo a chorus The gate ajar (g,inkey), yn effeithiol iawn. 16. Cystadl- euaeth adrodd (merched), Eliza Jones a Mary Edwards yn gyfartah 17. Can, Eden above" (Sankey), gan Miss Margaret Hughes. Meddai hon lais clir a pheraidd, er ei fod dipyn yn wauaidd, a ehanodd y tro hwn yn odidog. 18. Cys- tadleuaeth datganu "What shall the harvest be (Sankey). Dim ymgeisydd. 19. Beirniadaeth yr Englyn i'r Fuvvch;" Rhywun" (Thos. Rowlands), a Ceisiwr y tro cyntaf," yr hwn nid ymddangosodd yn gyfaital, Morddal (Griffith Jones), ac Os na chaf wobr eaf gam" (Robert Owen). 20. Cân ddesgrifiadol gan Mr W. Thomas, Aelwyd LlwynDu," yn ddoniol dros ben. Llywyddwydgan Meilir Moo, tra y cymmerai y Parch. W. W. Thomas y rhan arweiniol, a'r hwn a gadwai y dorf mewn hwyl yn barhaus a'i ffraethineb pert AC yswala. Yr oedd y cyfarfod yn llawn dycldordeb a brwdfrydedd trwyddo, ond yr jedd yr addoldy yn aimyoddefol o boeth, a dichon nad anmhriodol awgrymu yma y dymunoldeb o gael mwy o foddau awyrol erbyn y delo cyfarfod o'r fath etto, yr hyn a obeithiwn a gawn yn fnaii.-Gohebydd.

FLORILINE !-FOR THE TEETH AND .BREATH.—A few drops of the liquid "Floriline" sprinkled on a wet tooth-btuah produces a pleasant lather,which thoroughly cleanses the teeth from all parasites or impurities, hardens the giim,, prevents tartar, stops decay, gives to the teeth a peculiar pearly-whiteness, aad a delightfui ragrance to the breath. It removes all unpleasaiv odour arisiug from decayed teeth or tobacco smok "Tbe F,avr;t,, t F^inime," h. i"g n mpfis«d in P-rt,: Soney and sweet herbs, is delicious to the t't.ste, and lhe greatest toilet discovery of the age. Price 2s 61, of I ill Chemists and Perfumers. Prepared by Heary C. GALLUP, 493, Oxford street, London. ADVICE TO MOTHERS !—Are you brokwn in your re.-i by a sick child suff-'ring with the pdn of cutting teeth '< Go it oncn to a chl-miot and get a bottle of MRS WINS, 1 LOW'S SOOTHING SYRrp, It L,,ill the p >r immediately. It is perfectly harmless and pleasant to fc*ste, it produces natural, qJiet sleep, by relieving the ehilrl from pain, and the little cherub awakes as bright as a button." It soothes the child, it softens the gums, allays all pain. relieves wind, regulates the bowels, and h¡the best known remedy for dysentery and diarrheal, whether arisiug from teething or oth-r causes. Mis ft Winsiow's Soothing Syrup is sold by Medicine dealers 'everywhere at Is l|d per bottle. Manufactured in New York, and at 493 Oxford Street, London.

] Y DEHEUDIR. (ODDIWRTH EIN GOBEBYDD.) Gwneyvch i mi feddrod wrth ffrydlif y mynydd, Na cherfiwch via Iinell i adiodd fy bynt," meddai y bardd Cymreig Gwenffrwd yn Alabamha. Mae y Parch. Kilsby Jo^s, fel T, Lloyd Jones, am gael ei glcld, un modd wrth ffrydlif y mynydd, metwn man unig, lie gall pelydrau haul, y bor'(pu' a'r hwyr dywynu ar ei fedd; ac y mae ef am i fechgyn a merched ddawnsio ar ei fedd, ar wyn neidio ar ei orweddfan. Dgt- gsnodd ei ddymuniadau mewn araejjh 1 byawdl pan, dynwyd y gorchudd oddiar gofadail y diweddar Barcb;. Dafydd Rhys Stephen, yn Ngasnewydd -ar-Wvsg. Yr oedd, rhywbeth yn arddunolac awenyddol yn araeth Kilsby y tro yma. Buasai yn C, well gael fy nchladdu-yu Nghwm y Nant, llosgi y corph, fel y myn Mrs Crawshay, o Gastell Cyfartha wneud ft chyrph yr.ym- adawedigion. Y mae y foneddiges hon yn par4au i bregethu athrawiaeth bagan- aidd ^Jorph-losgiad yn barhaus. Dywed- d odd yn ddiweddar fod yn well i ludw y meirw. gael ei gario gan yr awel i blith y blodeu peraroglaidd, ac ar wyneb y weilgi, riac)fael eu gadael i bydru mewn, myn- wentydd. Yr oedd y Rhufeiniaid a chenedl- oedd paganaidd ereill yn arfer llosgi eu meirw; ac y mae Mrs Crawshay ac am- ryw benboethiaid ereill, yn ceisio ein per- sw(iidio i losgi cyrph ein oyfeillion. Nid yw hyn ddim ond paganiaeth remp. Y mae yn groes i natur ddynol weled llosgi corph cydgreaduriaid mewn ffwrn- eisi. Yr oedd yr hen Rufeiniaid, ar ol llosgi y cyrph, yn arfer claddu eu lludw mewn urns dan domenau mawrion. Nid yw cynllun Y Cyrph-losgwyr yn ein hoes ni ddim hanner mor dda a chynllun yr hen baganiaid. Y mae llawer o ddysg yn ein hoes ni wedi gyru dynion yn ynfyd, Ychydig ddyddiau yn ol bu farw Mr William Morris (Gwilyrn Tawe), Aber- tawe, un o1 brif gefnogwyr yr Eisteddfod Genedlaethol (colfa da am dano.) Nysch- odd am dair blynedd. Y mae llawer o lenorion y Gogledd yn ei gofio yn eithaf da. Ymosododd y parlys arno, amser yn Q, ac o'r pryd hwnw enciliodd o'r golwg. Cynnaliwyd rhyw wmbredd o eistedd fodau yn Nebeudir Cymru yn ystod y gwyl- iau diweddaf. Naw wfft iddynt; nid yd- ynt yn deilwng o'r enw. Maent wedi eu cymmysgu a sectyddiaeth a phleidiaeth fel tatws wedi eu stwnsio & phupur a halen. Bum yn un o'r cyfarfodydd hyn wythnos y Nadolig. Gweinidog yr enwad oedd y llywydd y beirniaid a'r ennillwyr oeddynt-aelodau o'r eyfuiideb; gwobrau o ddau swll a chwe cheiniog i bunt. Y mae yn rhaid fod gan ymgeiswyr lawer o am- ser segur, onite ni buasent yn treulio cymmaint o amser gwerthfawr i gyfan- soddi traethodau meithion am chweigian. Gall llawer o fecbgyn y pylJau glo yma gicio deg swllt allan o'r pwll glo mewn diwrnod. Pla llenyddol yw y man eis- teddfodau yn y Deheubarth. Yr oedd fy hen gyfaill Talhaiarn yn arfer dyweud nad oedd yn wiw i ddyn fesur a phwyso talentau wrth sufon eisteddfodau yr oes. Y mae llawer o'n cyfeillion, y Saeson, yn credu ein bod ni, fel Cymru, yn fwy ofergoelus na'r Saeson; yr wyf yn gwadu hyn. Nid ywy-dosbarth iselafyi Nghymru ddim hanner mor ofergoalus ac auwy- bodus a'r un Josbarth o'r Saeson. Gosod. er y ddau yn y glorian, ceir gweled pa un o'r ddau aiff i fyny at y nenbren gyntaf. Y mae llawer wedi ymfudo o'r ochr draw i Gulfor Hafren i'r ardaloedd hyn, ac nid llawer o goethder a diwylliant sydd yn ganfyddadwy ynddynt. Cyhuddwyd y Cymru yn ddiweddar yn Blackwood o gredu m,ewn "Bwyttawyr Pechodau." i- ir mor ffoled ym ni, nid ydym mor ffol a hyn ychwaith. Diolch i'r Parch. Daniel Silvan Evans, ficer Llan-y-mawddwy, am ei amddiffyniad o'r Cymru. Y mae yr hin y tymhor hwn yn fwy tebyg i fis Mai nag i wyliau Nadolig. Y mae cor y wig yn cathlu eu hodlau yn y goedwig, y fronfraith a'r fwyalchen; ac mae llygaid y dydd a'r briallu yn ton allan, ac yn dangos eu gwynebau siriol, yr hyn sydd yn ein hadfio fod y gwanwyn yn dynesu, ac y bydd i bob poth ddyfod i fyny o'r ddaear—" Ond y marw mawr ei garchar." Yr oedd sylwadau eich gohebydd Twi y Dderi" yn hynod bwrpasol ar lythyi "Gwas Punch. Condemnir yboneddig- ion gan ereill am bleidio cyfreithiau helwr- iaeth, a dywedir eu bod yn orthrymder ys* bryd, a dangosir cydymdeimlad &'r herw- heliwr; ie, y cymmeriad gwaetbaf, oyf- aill ymladdwyr, Iladron, ac afradloniaid, yr hwn nid yw yn hidio lladd dyn ddim mwy na lladd ceiliog pheasant. Y neb a ganlyna oferwyr a ddaw i dlodi. Oferwyi yw yr herw-helwyr, llabysiiaid dioglyd, yn rby ddiog i gyflawni aiwrnod o waith, a'u peneliniauallan trwyeucotiau. Nidynaml y gwelais un gweithiwrjdiwyd erioed yn herw-heliwr. Clywais hen herw-heliwi yn dywedyd, os na chaent game nid oedd. ynt yn petruso, ,am y cymmerent wydd dew o fuarth y ffermwr; neu unrhyw beti. arall a ddaw yn eu ffordd; ac os digwydd [i geidwad helwriaeth eu cyfarfod 4 yn goedwig, llofruddiant ef am wneud ei ddy- ledswydd. Yr wyf yn gofyn^ ydyw y fath gymmeriadau yn 4§^g-o gydymdeiml. ad ? Pa bawl sydd g^sun dyn. i droseddu ar dir yr amamwi;rtori ei wrychoedd, &c? Rhoddodd Jarll Cawdorrybudd i'w-, ddeiliaid i ladd cwningod, dec., ers blyn- yddoedd, a diswyddpdd ei wylwyr ar yr animod fod perchenpgion y tir i gael rhyddid i saethu drps y. tir. Nid oefr achos aw geidwaid hflwriaeth; y mae y ffermwyr eu hunain yn gofalu na chaiff. herw-heliwr droseddu ar eu tir. Pwnge rhwng y meistr a'f ^iliaid yw y maters hwn. Y mae Arglwydd Bateman wedi rhoddi rhyddid i'w ddeiliaid i| ]add yrshaij-:t gwningod, ac amryw ereill a allwn enwi, Nid y Toriaid yn ijinig sydd yn cadw game. Cadwyd llaw^, o swn yn ystod yr etholiad diweddaf y^r sir Fry cheiniog yn erbyn y game, ac ar yr un pryd yr oedd yr. ymgeisydd Radicalaidd yn cario masnach i hwylus mewn owiningod. Fi gymmeraf ( fy lift na fyddai Ilawer, o eogiaid ynNhoifi. na gleisiaid yn Ngbonwy, pe, caffai y pen- rhyddion en ffordd., ';¡ Y jnaa ornest etholiadol boeth yn myned > yn mlsen yn Llanllieni, Leominster, Henffordd, yr hon sydd wedi cael ei cbyn- I nrychioli am hir fiynyddoedd gan Geid- wadwyr. Yn awr y mae un Radical, o'r. enw Blake ar y maes. CRAIG Y FOBLALLT.

LLANGEINWEN. Nos Lun, y 27ain cynfisol, cynnaliodd cantorion eglwys y lie uchod eu cyfarfod blynyddol o ganu carolau yn ysgoldy y plwyf. Me yn arferiad ganddynt gynnai cyfarfod fel hyn bob blwyddyn i'r dyben o adgoffa dyfodiad Mab Duw yn y onawdlpl, Yr oedd y canu, ar y cyfan, yn wir gan- moladwy, ac y mae clod yndeilwng i'r arweinydd am ei ymdrechion diflino am y fath yspaid maith, yn ngwyneb llu o an- i hawsderau. Anfynych y ceir eystal canu.Jb mewn ardal mor wledig. Cafwyd an- nerchiadau buddiol a tharawiadol gan y Parch. J, D. Jones (eadeirydd), a'r Parch.:f Thomas Harries, yn nghydag amryw ereill. Yr oedd yr ystfell yn llawn o wrandawyr, a theg ydyw dyweud iddynt ymddwyn yn wir deilwng o Gristionogion. Wedi talu y diolchiadau arferol ym- wahanodd pawb yn siriol. Dylasem fod, wedi crybwyll fod y c6r uohod yn cael ei vi gynnorthwyo gan rai o gor Llangaffo. Dydd Sadwrn dilynol, sef Dydd 'Calan, mwynharwyd gwledd ardderchog gan ddeiliaid yr Ysgol Sul, o oddeutu 15eg oed; i fyny, yn mhreswylfod ein parehus J. rector. Mae y dull croesawgar bwn (yr -r- hyn sydd arferiad ganddo ers tua deugain mlynedd) yn nghyd a'i roddion haelionua ef a i ferch garedig bob Nadolig i dylodion eu plwyf yn ddieithriad, yn sicr o fod yn rhoddi lie cynhes iddynt yn mynwes pob plwyfol. Wedi gwneuthur cyifawnder a'r cyflawnder danteithfwyd a osodwyd ger ein bron, ymwahanasom i fwynbau ein hunais yma a thraw hyd y rhodfeydd &'f ardd, yr hon a daflwyd yn agored gan y garddwr caredig. Tra yr oeddym fel hyn yn Ayllu ar brydferthion natur,, daeth 77 aralwad arnom i ymgynnull at ein gilydd i 0 ganu hymnau, &c., o dan arweiniad Mr J. '-q Owen, arweinydd y cor, yr hyn a wnaed i J. foddlonrwydd, a chlywsom rai yn sylwi rift r bu y fath ganu da yn Menaifron ers blyn- yddau. Daeth amsert gyda hyn, ae wedi cyfranogi ohorlo, hyd ddigonedd, dychwelwyd i'r ystafell i ganu ac areithio, yr hyn a wnaed ynfywiog dros ben, am oddeutu awr o amser. Diolchwyd ynT gynhes i'r rector caredig am y wledd i ardderchog. Heddyw (ddydd Llun) ai mwynheir y gyfryw wledd gan ddisgybl.. ion ieuaingc y Tonic Solja, o dan ofal yr 1" un gwr, a diamheu genyf, serch fod y, tywydd yn anffafriol, y bydd iddynt fwyn- hau eu hunain i'r eithaf. Gobeithio y bydd iddynt hwythan fod yn fwy ffyddlon, nag erioed. J, Ddoe (dydd Sul), cyrhaeddodd y newyd# (l galarus am farwolaeth Mrs, Edwards, I anwyl briod y Parch. H. T. Edwards, ficer, Caernarfon, a merch Mrs. Jones, Treans, o'r plwyf hwn, a derbyniwyd ef gvda theimlad dwys.— • -S

VALUABLE DISCOVERY FOB THE HATR.-IF your laair .9. is turning grey or white, or falling off, use The Mt,.x jan Hair Renewer," fur it will positively restore in every > m»e Grey or White hair to its original colour, without- leaving the disagreeable smell of most Restorers It M makes the hair charmingly beautiful, as well â's'prql'. h T i noting the growth of the hair ,on bald spots, where the are not dec<yed. Ask your Chemist for" TIIII MEXIQAN HAIR REN WEB," prepared by HENRY C. OAL* OT, 493 Oxford Streetj London, and sold Ay ChdmisfB and Perfumers everywhere at 38 6d per bottle.