Llais Y Wlad

FFESTINIOG. YSTORM DDYCHRYXLLTD. Yr wythnos ddiweddaf, ymwelwyd a ni gan ystorm fawr, ond ni wnaeth nemawr niwed. Yr oedd y melit yn gwibio, y taranau yn rhuo, a'reenilysayn malurio gwydr Huaws mawr offenesfcri tua chymmydogaeth Conglywa1. CYFARFOD LLENYDDOL JERUSALEM.—Dy<ld Sadwrn diweddaf, cynnaliwyd y cyfarfod uchod yn ysg >ldy Jerusalem. Dechreuodd y cyfarfod cyntaf am ddau o'r gloch, o dan lywyddiaeth Mr Evan Evans. Y peth cyntaf oedd ton gan y plant, o dan ar- weiniad Mr David Williams ail, beirn- iadaeth Mr Roberts ar y Llawysgrifau;" goreu, Thomas Thomas ail, W. J.; trydydd, John Parry. Yna cafwyd ckn gan Mr Hopkins, o athrofa Aberystwyth. Canodd y Bachgen Dewr yn wir feistr- olgar. Nesaf cafwyd eystadleuaeth mewn datganu Mae'n llawer gwell yn mlaen;" beirniad,Mr Hopkins; goren, parti lihydd- erch o'r Cwm. Dilynwyd hyn gyda beirniadaeth ar y lliwysgrif ar y "Salm gyntaf;" goreu, J. Roberts. Yna cafwyd cystadleuaeth mewn adrodd y "Clerc gonest;" yr hyn a ddilynwyd gan feirn- iadaeth ar y pennillion goreu,Rhydderch. o'r Cwm. Dilynwyd hyn gyda chystadl- euaeth mewn datganu y don 11 Galwarit ninnau drktw;" goreu, parti Rhydderch o'r Cwm. Yna cafwyd beirniadaeth ar y traethodau ar "Hanfls Jerusalem o'i chychwyniad hyd yn awr." Un wedi cynnyg. sef Rhydderch o'r Cwm, a derbyniodcl y wobr. Yn nesaf, cafwyd oeirniadaeth Mr Hopkins ar y t6nau cyn- nulleidfaol; goren, D. W., yr hwn a dderbyniodcl hanner y wobr. Ar y gofyn- iadau ysgrythyrol, yr oedd tri yn gyfartal, sef W. 0., T. P., a J. Wyn. Dilynwyd hyn gyda chystadleuaeth mewn datginu; daubartiyn ymgeisio: goreu,parti J.Wyn. Yn nesaf, darllenwyd beirniadaeth ar y prif draethawd. Y tesfcyn ydoedd y Propliwyd Jeremiah;" goreu, Henry Roberts, yr hwn a dderbyniodd uchel ganmoliaeth. Yna terfynodd y cyfarfod trwy i blant y Band of Hope ganu. Dyna ellyw fras hanes o'r cyfarfod ddau o'r gloch. Yn yr hwyr cynnaliwyd cyngherdd yn yr Assembly Room, o dan lywyddiaeth Mr Evan Evans. Y cantorion oeddynt Mr Hopkins, Miss Evans, o'r R.A.M., LIun- dain; a Mr John R. Jones, Bethesda; yn nghyda ch6r detholedig, o dan arweiniad Mr Henry. Roberts. Y cyfeilydd oedd Rhydderch o'r Cwm. Yr oedd y cantorion oil yn canu yn rhagorol. Yn y cyngherdd cymmerodd eystadleuaeth le mewn dat- ganu nnawd, a'r buddugwr oedd 0. R. Owen. TE PARTI A CHYFARFOD Y TEMLWYR DA.— Dydd Srdwrn diweddaf, cafodd Temlwyr Da Ehiwbryfdir eu digoni gyda the a bara brith o'r math oreu. Yn yr liivyr cafwyd cyfarfod cyhoeddns yn nghapel y Hhiw. Y llywydd oedd Mr Evan Thomas, Llech. wedd. Cafodd y gynnulleidfa en digoni dracliefn gydag areithiau gan Ffestinfab, Ap Dudwy, a Jones Bach." Yr oedd y tri yn eu hwyliau goreu,a.c yn tafiuergyd- ion trymion i wersyll y gelyn meddwdod. Canwyd amryw giti-olau yn ystod y cyfarfod gan luaws o blant ufudd y gan. Treuliwyd noswaith lawen.-Hebog.

BANGOR. U-NDODIAETH.-Nos Faw.th, wythnos i'r diweddaf, traddodwyd darlith ar y testyn hwn yn Saesneg', gan Proffeswr Lvins, yn y Rechabite Hall. Trwylfod y mynediad i fewn yn rhadj daeth cynnulliad lluosog yn nghyd i wrando y ddarliti. ddyeithr hon, ac ymddengys fod y ddarlith wedi creu cyft'ro nid bycMan yn mhlith crefyddwyr y ddinas, ohei wydd yr wythnos ddilyuol traddododd Mr 1. liobeits ddarlith wrthwyneUol i'r pwngc. RHANI; CLO ETTo.-Da genym dJyweud fod boueddwyr y ddinas yma wedi. bod yn fwy haelionus eleni nag arferol tuag at y tylodion. Ddallwnfod Mr Lewis, Gartherwen, yn rhinu dau gant o lo i'r tylodion ain derbyn cyn- northwy plwyfol, fel nas gall y rhai sydd guiiddynt ddigon gael y eyfieustra i reibio am dano. Y NADOLIG.—Lied farwaidd ar y cyfan y treulir yr uchal wyl Gristionogol hon ya ein dinas; hyny yw, mewn ystyr fcddyliol. Ond o'r ochr arall mewn diotta, ymrataelio, &c nid ofnaf ddyweud fod y ddinas hon i fyny ag un man. Yr oeddym yn meddwl era tro fod berfd wedi ei dyfeisio er hwylusdod i gan ) rhyw nwyddau heblaw bodau rhesymol i'r carchar, ond ya hyn cawsom ein siomi, canys o'r diwedd mae heddgeidwaid ein dinas wedi ei phrofi yn hwylusach na'r un cerbyd ddyfeisiwyd arioed at eu pwrpas. DIRWEST.—Cynnaliwyd y cyfarfod dirwest blynyddol yma lei arferol. Y prif areithwyr oeddynt y tro hwn, y Parchn. D. 8. Davies ac H. Cernyw Williams, ac ar.vryw ereill o ber- sonau Ileal. Y llywydd ydoedd Mr J. Roberts. Cafwyd cyfarfodydd pur dda ar y cyfan, er nad oeiid nifer y gwrandawyr yr hyu ddis- gwyiid fod. Y MASSTACHWYR.—Rhag i aeb feddwl fod maftnaciiwyr y ddinas hon yn ol i rai ereill mewn dangos caiedigrwydd tuag at eu gweisioa, efallai mai teg yw hyabyiu ddarfod iddynt adael i'w gweision gael tri "dydd neaaf i'w gilydd, "f o nos Wener hyd foreu ddydd Mawrth, ar y telerau y bydd iddynt weithio ddydd Calan. CYWGHERDDAU AIRDDIERCROG. -Nois Fawrth a nos Fetcher diweddaf, caw« >m wledd gerdd- orol ardderchog gan Gymdeithas Gorawl Bangor, pa rai oeddynt yn myned trwy waith y ddau gt rd ior anfarwol, Haadel a Haydn. Da genym ddeall nad yw y cor enwog hwnyn llaesu dwylaw, ond yn hytrach myned yn mlaen yn barhaus a diflino. Da genym weled hefyd.er amled y daw y cor hwn o flaen y cyhoedd, y rhoddir iddo dderbyniad gwresog, ac nad ydyw nifor lluosog y coinogwyr chwaeth-gla-urol yn lleihau dim yn eu presen- noldeb. Gan na chaf y cyfleustra y flwyddyn hon etto i weled y L laig,, dichon mai nid annoeth fyddai i mi ddyweud gair o'm bwriad am y flwyddyn nesaf, os caf iechvd. Yr wyf yn bwriadu anfon rhyw ychydig nodion welaf yma ac acw hyd y ddinas yma • bob cwr. Bydd i bob peth fod yn winonedd gpnyr, gan nad ydwyf mwyach am wrando ar chwediau, trwy ba rai y maa perygl i m oil, fel min ohebwyr ac ysgriblwyr, fynedi ddrwg. Dichon y maddeuwch fy meithder y tro hwn. Felly terfynaf, trwy ddymuno i holl ddarJlenwyr, gohebwyr, a golygwyr y Llai, flwyddyn newydd dds. -Pen y Bongc.

LLANFAIRFECHAN. Cynnaliwyd cyfarfod Ilenyddol yn nghapel Horeb, yn y lie uchod, ddydd Nadolig, a llewyrehus oedd yn mhob dull a modd. Dechreuwyd y cyfarfod cyntaf am hanner awr wedi deg o'r gloch yn y boreu, pryd y bu cystadleuaeth rhwng y plant mewn adrodd a chanu, ac y gwobrwywyd George Webster, am y casgliad goreu o adnodau o'r Hen Destament a'r Newydd yn dangos fod Iesu Grlst wedi marw yn Feichniydd,a sylwadau yn egluro y pwngc. Hefyd, am y casgliad goreu o enwau afonydd y Beibl, yn nghyda sylwadau ar eu maint a'u tarddiad y goreu oedd G. Webster; ail oreu, Samuel Thomas. Traethawd ar "Weddi;" goreu,Lewis Jones, Gerizim. Y beirniad oedd y Parch. J. Eiddon Jones; a'r cadeirydd,Mr. H. Williams, Clwtybont, yr hwn a gyflawnodd ei swydd yn rhagorol o dda. Terfynwyd y cyfarfod boreuol trwy gan gan gor Mr John Jones, Gerizim. Yn y prydnawn, cafodd plant Ysgol Sabbothol. y lie eu gwala o de a bara brith. Am chwech o'r gloch.yn yr hwyr, dechreuwyd eilwaith, pryd y cafwyd annerchiadau barddonol gan y beirdd yna beirniadaeth Mr Eiddon Jones ar y Pennillion i'r Dderwen;" goreu,Penmaenwysion. Wedi ton gan gor Penmaenmawr, dan arweiniad Mr G. Thomas, gwobrwywyd John 0. Jones am ramadegu. Ar y traethawd- Y priodoldeb neu yr anmhriodoldeb i ferched i lefilu yn gyhoeddus," y goreu oedd Miss Jane Roberts. Yn nesaf cafwyd cystadleuaeth mewn canu "Y Meddyf. Mawr," o waith Moody, yr holl aelodau yn ughyda'r arweinyddion i fod dan 18 oed. Y goreu oedd H. Jones, Gerizim,a'l gwmni. Am areithio, y goreu oeud John Roberts, Twr. Mewn datganu "YMynach Du," y goreu oedd R. Evans. Ennillwyd y wobr am yr Englyn i'r Fenyw gan L. Jones; ac ar y traethawd, Pwysigrwydd S vvydd athraw Ysgol Sabbothol," rhanwyd y wobr rhwng John Hughes, Aber,a John Roberts, Twr. Am ganu y "Marseillaise Hymn," gwobrwywyd cor Mr Thomas. Y cadeirydd yn y cyfarfod hwn oedd Mr Mark Roberts, Penmaenmawr, yr hwn a gyflawnodd ei swydd yn ddoniol ac yn fedrus.—Francis.

1 ABERDYFI. Yr oeddwn wedi meddwl taflu fy ysgrifell o'r neilldu am wythnos neu ddwy yn amser y gwyliau yma, ond gan fod Alltud wedi bod mor garedig a chywiro (yn ol ei feddwl ei hun) rai o'm dywediadau, disgwylir i mi yn ddiau ddiolch iddo. Yr viyfyn gwneuthur hyny gyda boddlonrwydd os ydyw yn cywiro o gwbl; ond sut y mae ef, ac yntau ond Alltud, yn gwybod helynt y seindorf mor dda ? Nid ydwyf yn gwybod i mi ddyweud fod a fyno cyfrinfa Demlyddol Aberdyfi a'r seindorf, ond fod y Temlwyr (gydag eithriad o rai) yn pleidio, fel ag yr oedd yn naturiol iddynt, y llwyrymwrthodwyr. Beth yn rhagor na hyny a ddywed Alltud ? Addefa fod rhai o'r Temlwyr yn "cydymdeimlo "a rhai "afreolus a meddw." Oni ddywedais inau hefyd fod yn rhyfedd meddwl fod Temlwyr yn pleidio gelynion Temlydd- iaeth ? Os ydyw Alltud yn cywiro unrhyw ddywediad o'm heiddo, diolchaf iddo, ond tueddir fi i gredu mai ceisio anrhydedd mewn gwlad estronol y mae, am nad oedd iddo anrhydedd yn ei wlad ei hun. Chwareued y Good Tumblers," fel y'u gelwir gan Alltud, yn ngorymdaith yr Odyddion ddydd Nadolig; a chan fy mod wrth y gorchwyl o ysgrifenu yn barod,nid anfuddiol efallai fyddai rhoddi i chwi ddesgrifiad o helynt y dydd,ac annelu felly at ddau aderyn gyda'r un dryll. Yn yr ymddangosiad allanol, nid oedd dim neillduoli'w ganfod,gydag eithriad o "orch- udd bychan ar y pen," a'r llythyrenau A.V.S.B. arno. Meddyliais ar yr olwg gyntaf mai rhan o enw y seindorf ydoedd y llythyrenau hyn,a gofynais ihogyn bychan oedd yn ymyl beth oedd ei henw. Aber- dyfi Volley-tearing Screeching Band," meddai yn llithrig. Deallwyf yn awr mai "Aberdyfi Voluntary Subscription Band" ydyw. "Gyda'r gwirion y ceir y gwir," onide? Canfyddwch yr enw priodol a roddai y bachgenyn arni wrth geisio seinio'r llall. Ymddangosodd yn eu plith rai heb y gorchudd pen hwn. Cyn- northwywyri'r "A.V.S.B," oedd y rhai hyn, am nad oedd y rhai hyny yn ddigon medrus i wneud ymddangosiad eu hunain. Lied ami oadd yr "ysgrechiadau craslyd," chwedl Alltud, wedi'r cwbl, ac annymullol iawn ydoedd dadwrdd y drwm. Yr oedd bai yn ddiau ar yr offeryn, ond mwy, feddyliwn, ar y neb a'i curai.-Idwal.

LLANGWNADL. Cynnaliwyd cyfarfod adloniadol yn Ys- goldy y lie uchod nos lau, y 23ain cyfisol. Llanwyd y gadair yn wir anrhydeddus a boddhaol gan y Parch. Thomas Jones, B.A., ficer y plwyf. Gyda phriodol(leb neillduol y sylwai fod rhyw ddosbarth o bobl a wnant eu goreu i geisft) lladd pob symmudiad a fydd agamcan iddo i lesoli ac addysgu yr ieuengctyd, am y rheswm gwael eu bod hwy eu bunain yn amddifad o un gallu arbenigol oddieithr i ddigaloni eu cyd-ddynion. Cafwyd cystadleuaeth mewn darllen ac adrodd gan y plant, ac ennillwyd y gwobrwyon gan y rhai can- lynol:—Mary Griffiths, shop Penygraig; John Jones, Penyclawdd Ellen Jones, Shop, Lleiniau; Johny Thomas, Tref- gwraig y Plas; Wm. Jones, Caerodyn; H. Thomas, Cefn. Canwyd yn wir rha- gorol gan Miss Eliza Roberts, Penybont; Miss Jane Roberts (Llinos Lleyn); Mr Williams, ysgolfaistr Tydweiliog Mr Wil- liam Griffiths, Tyhen Ap Morus, ysgol- feistr y lie, ac amryw ereill. Teilynga Mr W. Griffiths, Tyhen, y cerddor galluog ac arweinydd y c6r, ganmoliaeth uchel am ei ddull diymffrestgar a'i ffyddlondeb ar bob achos, pan y mae ereill yn cefnu ac yn ceisio rhoddi pob rhwystr ar ffordd olwynion cerbyd diwygiad.—loan. Boreu Nadolig cynnaliwyd plygain yn eglwys blwyfol y lie uchod, pryd y cafwyd amryw garolau gan Ap Morus ac ereill, ac y canwyd emynau ac anthem gan y c6r, tan arweiniad Mr Wm. Griffiths, Tyhen, a Mr Humphrey Jones, Brynglech. Pre- gethwyd yn rymus ac effeithiol gan y I Parch. T. Jones, heer.-Un oedd yno. I

TANYBWLCH. Y mae Plas Tanybwlch wedi bod yn ddiarheboltrwyogleddbarth sir Feirionydd ersoesoeddameihaelionia'ielusengarwch. Yr oedd enw Mrs Oakeley yn fendigedig yn mynwes pob tlawd trwy yr holl ardaloedd, ac y mae yn dda genym weled y nai yn dilyn esiampl ei fodryb. Yr wythnos ddi- weddaf cyfranodd o bump i chwe"phwys o gig i bob un o'i weithwyr, ac i dlodion Ffestiniog, Maentwrog, Blaenau, a Llan- decwyn, o gwmpas dau gant o nifer. Hefyd, deibyniodd 120 o dlodion yn y Jleoedd uchod werth chwe swllt pob un o ddefnyddiau dillad cynhes erbyn y gauaf. Y mae tua 300 drachefn wedi cyfranogi o'r clybiau dillad a gynnelir yn gwbl gan Mr Oakeley, i bob un o ba rai y rlrydd bonus o 4s 4c. Cyfrenir yr elusenau hyn gan y gwyr eglwysig yn y gwahanol blwyfydd, y j rhai a'i cynnorthwyant ef yn llawen yn ei lafur o gariad tuag at y tlodion. Cynnaliwyd eyfarf )d cystadleNol yn Ys- j goldy mawr Mr Oakeley ar ddydd Nadolig, i yr hwn a orlenwid gan gynnulleidfaoedd II parchus. Y mae'r cyfarfod hwn yn hynod boblogaidd; disgwylir am dano a pharot* toir ar ei gyfer gyda'r pryder mwyaf. Tybiwn ma,l'r elfen a dynodd fwyaf o sylw y ddwy flynedd ddiweddaf ydoedd y gjf tadleuaeth mewn datganu. Yr oedd tri 9 gorau yn cystadlu eleni, a'r buddugol ar y ganig a'r anthem ydoedd cor y Methodist- iaid; ond pan ddaeth pigion y corau yit mlaen i ddatganu ton difyfyr yn bedwar I llais, yr hyn oedd anhawsaf o'r ewbl, aelodau o gor yr eglwys a gawsant y fndd- ugoliaeth. Y rhai olaf hefyd, yn blant a phobl, a ennillasant y gwobrau ar y dea- awd, ac ar y ddau unawd. Felly, ar ol ymfrwydro, daeth y ddau gor hyn allan yn lied gyfartal ar y cyfan. Y beirniad ar y datganu oedd Mr Owen Williams, Glany- pwll, Blaenau Ffestiniog,yr hwn a ddang- osodd wybodaeth gerddorol eang, rhagor y beirniaid y llynedd, ac a wnaeth ei waitk yu ddiduedd. Braidd yn dlawd oedd hi efo'r traethodau-dim ond dau ar y prif destyn,a rhanwydy wobrrhwng William Roberts, Fronturnor, ac Evan Williams, crvd I. Ond y plant biodd y gamp dat- I ganasant nes swyno a synu y gwyddfod- olion.— Thigh Llwyd. TALWRN, MON. MARWOLAETH CHWILFRTW MON. Tra gofidus genym orfod cofnodi marwolaeth an. nisgwyliadwyun o'n cyfeillion ieuangc mwyaf I addawol, sef Mr W. Williams (Chwilfrya Moti), yr hyn a gymmerodd 'e brydnawn ddydd Mercher, yr 22aiu cyfisol. Taenodd y newydd am ei ymidawiad disymwth alar dros yr holl ardal. Nid oedd ond newydd gyrhaedd 21ain mlwydd oed. Asiedydd ydoedd wrth ei alweaigaeth, a mab i Mr Morris Willi.ma. Half-way House. Gafaelodd tueddiadau cryfion anarforul ynddo at wybodaethau ya forou, ac ymddangosodd ffrwyth ei fyfyrdod-an yn gyhoeddus trwy y wasg pan ydoedd ond prin ddengmlwydd oed. Llafuriodd yn galed iawn, er cyrhaedd hunan-ddiwylliant o dan lawer iawn o anfanteision, er hyn yn egniol a thra phendorfynol. Ni chanfyddid ef byth ya gwastraffu dim o'i amser gyda phethau difudd fel ieuengctyd yn gyffredin, ond yr oedd po. munud o'i amser yn dra gwerthfawr yn ei olwg. Canfyddid Chwilfryn bob amser yn el holl funudau hamddenol gyda ei hoffus gym- deithion, nadl ai ei lyfr neu ei ysgrifbin, a hyny yn ami yn ystod oriau meithion cwsg a gorph wvsdra Ei hoff efrydiaeth oedd bardd- oaiaeth, a. chefais lawer o bleser wrth wrandaw arno yu adrodd ar lafar gyda y fath afael awdlau Nicander, Eben Fardd, Caledfryn, Eiraethog, &c. Llwyddodd i feistroli rheolau y mesurau caeth mewn byr amser, a chyfan- 80ddai yn rhwydd. Yr oedd yn wastadol yn dra hoff o efrydu, a dichon ddarfod i hyny gynnyrchu math o enynfa ar yr ymenydd, yr hwn anhwylder poenus a ddyoddefodd yn dawel a dirw gnach dros yspaid y pythefnoe diweddaf o'i fywyd. Treuliodd fywyd dichlyn- aidd, teilwng or gwir gristion; ond tra yr ydoedd ei athrylith yn ymagor, torwyd ef ymaith yn mlodeu ei ddyddiau. Hebryngwyd ei weddillion marwol, gydag arwyddion o alar a pharch mawr, gan dorf fawr o'i geraint a'i gyfeillion, i fynwent Llanffinan, i orphwya hyd graniad yr udgorn diweddaf. -Marian.

GENEmOAETHAU. Rhsgfvr 25, priod Mr Wiiliam Roberts, 19, Cantoa- street, Everton, Lerpwl. PRIODASAU. Rhagfyr 21, yn Nghaernarfon, Mr Howell EYaD., New-str,oot, A Mary Anne, merch y diweddar Gadben Owen Griffith, Segootium TerractI-y ddau o Gaer- narfon. Rhagfyr 25, yn Llundain, Dr. William Hughes Waeufawr, ger Caernarfon, ft Miss Ssrah A. Erans, merch Mr Bvan Erans, Manch8st«r House, o'r un trvm*. mydogaeth. Rhagfyr 21, yn Nghaernarfon, Mr Robert Humphreys, swyddog yn Nholldy Caernarfon, & Margaret Ellen, merch y diweddar Mr Jobn Jones, Segontium Terrace -y ddau o Gaernarfon. Rhagfyr 24, yn Nmbych, Mr John Jones, Coed-yr. htldr", ft Miss Hannah Jones, Ystrad. Rhagfyr 24, yn CaeHhraw, Mr William Phillip Jones, 26, Gladstone-road, Lerpwl, a MislI Mary Jones, Glan- iwua Lodge, ger Caernarfon. Rhagfyr 25, yn swyddfa y eofrestrydd, Caeroarton, Mr John Thomas, Tanyrallt, ft Miss Mary Williams, Fronchwith-y ddau o Rostryfan. Rbagfyr 23, yn eglwys St. Cybi, Caergybi, gan y Parch. J. Lloyd Jones, curad y lip, Mr John O-ven JODes (Caernarfon '72-3), Ysgol y Bwrdd, Llanbadarn, Aber- ystwyth, ft Misa Lizzie Hughes, merch y diweddar Mr Thomas Hughes, prif swyddog Cwinniy City of Dublin. Caergybi. Rhagfyr 24, trwy drwydded. yn nghapel Engedi, Casi-- narfou, gan y Parch. T. Price Davies, M.A., Talysarn, yn cael ei gynnorthwyo gan Mr David Thomas, eof- tustrydd, Mr Gwenlyn Evans (Homo Goch), swyddfa'r Herald, Caernarfon, ft V1i*g Margaret Williams, Nalaon Emporium—y ddau o Gaernarfon. MARWO LAETHAU. Rhagfyr 20, yu 49, He^l y Capel, Caeraarfon, yn 69 mlwydd oed, Mr John Kllid Jones, argraff/di. Rhagfyr ?8, yu ei bre-wylfod, Ty'nrheol. Amlwch, yn 74 mlwydd oedd, William Hughes, Ysw., fferyliydd. Rhagfyr 21, yn 20 mlwydd oed, Niary Jones, meroh hynaf Mr Robert Janes, Uwohlaw'r ffynuon, ger Beth- ania, Ffestiniog. Khagfyr 25, Aon, priod Mr Samuel J. Bibby, watch. maker, Palace-street, Caernarfon. Cymmerwyd hi ymaith yn > oedran nnarol o 25 mlwydd. Rhagfyr 21, Mr VViliiam Roberts, Foelisa, Bylchau yr hwn a fu yn warcheidwad ffyddlon yr eglwys hoft" am lawer o flynyddoedd. Rhagfyr 19, yn 6 mlwydd a 3 mis, Lienie Myranwy Parry, march y bardd Robyn Ddu Eryri. Ei geiriau o'af oeddynt I am going to Jesus. I am safe in the arias of Jisum Wedi i'r cladd dori clwy',—-a chroesi'r Echrysaf ryferthwy, Mae y fwynaf Mvvaawy Yu nolio y nef mwy. TUDNO. Rhagfyr 22, yn 21 mlwydd ued, wedi trwm gystudd, Mr W. M. Wiliiams (Cbwilfryn Men), anwyl fao Aun a v-1 orris Wiliiams, White Horse, Taiwru, Mon. Yr oHdd yn faciigeu iemngc tawel a gobeitbial, ac yn un a hntid yn fawr gan y rhai a'i hadwaeLeut. Yr oedd hefyd yn aelod gysla'i' Viethodistiaid hyd y gall >dd. Tan lid heu ofid afiach—arhosodd Yr Iesu'n ddirwgnaeb Ond fe geir gvriad ddisglelriach 0 raian uedl, Chwilfry n hacb.-OWAIN A RFOK. Rbagfyr 27, yn 31 mlwydd oed, Mr T. G. Danes, prif glerc yn swyddfa y Meistri Pioton-Jones a Roberts, ojfreithwyr, Pwllheli. Yr oedd yn aelod o'r cynghor trefel, ac yn un a hoffid yn fawr.

attaliad allanol. Y mae ei holl ddefnydd- iau yn barod wrth law yn wastadol. Rhaid ei arfer yn rhywle neu ar rywbeth. Os na byjd ei heisieu yn ymddiffynol, codir cyn- hen er cael esgus i ymosod; ni ffaelir o ran ymddangosiad i gael esgus mai ymddiffyn- iad fydd, oherwydi rhyw ddirmyg a daflwyd ar urddas a mawrhydi, yr byn ni wnaethpwyd yn fwriadol. Rhaid dyfeisio rhywbetb er dangos rhith o reswm am neidio at ryfel. Chwennychir mwy o dir- iogaeth ac wedi ei sicrhau, ymdrechir ei gadw drwy nerth arfau ac os y meddian- wyr a geisiant yn ol yr aiddo eu hunain, yr hyn sydd yn naturiol iddynt, yna rhaid amddiffyn eiddo a ladrattawyd drwy ryfel. Os ein cymmydog y drws nesaf fydd mewn heddwch a ni, er hyny rhaid codi ychwaneg o filwyr; neu os bydd ef yn cyduno a ni i ymryson yn erbyd gwlad arall i ddangos ei gyfeillgarwch, y waedd fyddai ychwaneg o filwyr. Os gwna efe gyfammod â ni am rhyw drafnidiaeth fasnachol, gan roddi ei air er sicrwydd ei fod yn gyfaill ffyddlon, etto cyflens iawn ydyw coleddu amheuaetb o hyny ac nad oea dim ymddiried yn.ddo; lie yna rhaid cael ychwaneg o filwyr. Nid am fod mwy o beryglon, ond am mai natur gynhenid rhyfel ydyw, yr hwn sydd fel gwenwyn yn ymdaenu trwy yr boll gorph, tra fyddo gronyn o gnawd iach iddo ym. borthi arno. ,r>