Llais Y Wlad

DOSBARTHWYR YN EISIAU. Careru glywed gyda throad y post oddiwrth y rhai a ddymuneut gael eu pennodi yn ddosbarthwyr LLAIS Y WLAD. CAnt yr elw arferol, a chan ein bod wedi DYBLU MAINTIOLI Y PAPYR, y mae hyny, ynghyda'r pria isel yn sicrhau CYLCHREDIAD ARUTHROL. Anfouer yn ddioed at y Perohenog, Mr. K. W. DOUGLAS, Bangor.

AT EIN GOHEBWYR. L. JONRI.-Ceir eam-acceniad yn ngbrych yr eoglyn, heblaw nad oes ynddo newyd-ideh. R. MON WILLIALIS.-I)-ehuu y gallwn ddefnyddio yr olaf o'ch englyaion, ftjl yr unig un cywir a gwe«idol gymmeradwy. HOQH GOMER III-Guss.-YEadrechwn wneud lie i'ch eynnyrchion mor fynyoh ag y byddo gofod yn eaniattan. A." CicimweN.-Y mae eieh eoglyn ya gywir ei gyng- haneddiad, ond wedi ei feiohio tl aasoddeiriau llanw BM ydy" yn boenus i'w ddailleu. MBWN Lw:w.- Y riise ar ein bwrdd niter mawr o oheb- iaethati nad ydym yn meddu bamddea i'w clorinuu na gofod i'w cyhoaddi yr wythuos hop. Cuffed eiu eyfeiiliou amynedd i ddiillJwyl hyd yr wythaos neaaf, Be byderwn alia gwnoud cyfiawnder & hwynt oll.

DYDD GWENER, RHAGFYR 31, 1875. DARBODAETH A CHYMHORTH PLWYFOL. Wrth ystyried ansefydlogrwydd. am- gylebiadau bydol, gweddai i gyffredinolion y ddaiar fanteisio ar y presennol i ddar- bed ar gyfer ansierwydd y dyfodol. Dyna &mean mawr yr holl gymdeithasau cyfeill- ga? sydd yn bendithio braidd bob ardal; ae yn ngwleddoedd biynyddol yr ae'odau, bu yn hyfryd genym lawer tro wrando ar Boddwr goludog a ddigwyddti lanw y gadair yn rhoddi sel cymmeradwyaeth ar y eyfryw sefydliadau. Mynych y clywsom rybuddio y gwethiwr fod iecbyd a nerth yn ausicr a chyfoeth yn meddu ar aden- ydd, a llonai ei galon gan wresogrwydd y cymhelliadau iddo ddarbod ar gyfer y diwrnod gwlawog a allai ei oddiweddyd. Ystyrir yn gyffredin fod meithrimad tueddiadau darbodol nid yn unig yn cyn- Byrebu yn meddwl y gweithiwr syniad o annibyniaeth, ond befyd yn lleihau beioh- iau trethol y plwyfolion; ond hyd yn nod. gyda hyn o beth ymddengys fod eitbriad mewn barn. Ynnghyfarfod diweddaf gwarcheidwaid Undeb Bangor a Beaumaris, cawa i Cad- ben Verney wneud ychydig sylwadau dy- eithr ag y byddai yn iachusol i gymdeithas eu trafod ychydig yn mhellach. Yn y gwahanol lech-chwarelau, ceir fod y gweithwyr yn eyfranu at gronfa feddygol, modd y eaffont hwy a'u tealuoedd yr ym- geledd briodol mewn amgylchiadau o afiechyd. Beth amser yn ol cydnabyddai Cadben Verney fed y fath arferiad yn rhagorol; ond oherwydd rhyw resymau ag y buasai yn ddyddorol eu clywed, y mae y boneddwr erbyn hyn wedi cyfnewid yn ei farn. Y farn, ddiweddaraf sydd wedi derbyn ffafr yn ei olwg yw, na ddylid y 0 estyn cynnorthwy plwyfol mewn afiecbyd i'r sawl a danysgrifiant i'r gyfryw gronfa ddarbodol ac a ddewisant "wasanaeth meddyg eu cymdeithas yn bytrach nag eiddo y plwyf. Mor bell ag y gallwn ni 0 Z5 ganfod, y mae y fath syniad yn sawru yn gryf o ysbryd gormesol, heblaw fod ei dueddiad uniongyrchol i lindagu Ily 0 pob awyddfrydam annibyniaeth arelusen a aberthu darbodaeth y werin ar allor eardawd blwyfol. Yr hyn a gynnygiai Cadben Verney tel esgusawd dros goleddu y fath syniad ydoedd, mai dyledswydd y gwarcheidwaid yw sicrhau adferiad deil- iaid tylodion afiechyd mor ebrwydd ag y byddo modd ond os byddai i'r cyfryw fod yn gyfranwyr i unrhyw gronfa fedd- ygoi, ctredai ef y gellid attal eu hadferiad gan wasanaeth ymhonwyr annhrwyddedig- Dinu mat at eithriadau yn mhennodiad aswyr esgyrn y cyfeiriai y boneddwr; ond ped attebasai ei amcan, gallasai yn hawdd gydnabod hefyd fod aelodau y cyfryw gymdeithasau yn cael eu gwasanaethu gan teldygonmwy profedig nag eiddo Ufl- debau y tylodion. Heblaw hyn, yn liawter :rliy fynych y mae swyclidgion plwyfol yn trin y trueiniaid dibynol ar elusen fel pe byddai pobcardawd yn dyfod o'u llogellau hwynt, a phob gwasanaeth yn cael ei Ilyt- lawni yn ddi-dal. Yn wir, nil yw y mwyaf dibj nol yn credu, mown triniaeth feddygol blwyfol, heb son am y trahaus- der y darostyngir hwynt iddo yn ihy fynych; ac, yn mhellach na hyn, nis gall y meddyg plwyfol mwyaf dyngar ymweled a'i gleifion ond yn achlysurol, tra y bydd yn gyffredin yn angenrheidiol i ryw aelod o'r teulu deithio pellder mwy na gwerth y cyflferi i'w cyrchu. Prin y mae yn angevrheiliolsylwi ddar- 0 od i awgrym gormesol y cadben gwrol gael ei dderbyn gydag oerfelgarwch haeddiannol, wedi i Arglwydd Penrbyn ac ereill wneud sylwadau eglurhaol ar y pwngc. Gilwai ei arglwyddiaeth sylw at y ffaith bwysig ac argyhoeddiadol fod gweithwyr chwarel y Penrhyn yn unig yn gwario tua dwy fil o bunnau er eynnorth- wyo eu gilydd drwy gyfrwng y gyfundrefn ddarbodol y mynasai Cadben Verrey, ei liindagu, ar y draul o daflu y cyfryw dreulion ar y plwyf. Yr ydym yn gwbl foddlawn i ddyeithriaid a phererinion di- brofiad goleddu y syniadau dyeithraf a fynont, tra y cadwont hwy o fewn cylch cyfrinach bersono!, ond gwingwn hyd yr eithaf yn erbyn pob ymgais i drawsffurfio cynnorthwy blwyfol yn gardawd a thylotty yr andeb yn garchari'r afiaeh, ytlawd, a'r oedranus a hawliant y breintiau a fwyn- hant trwy gyfranu i'r gronfa undebol. nn__o_

EISTEDDFOD Y GORDOFIGION LERPWL. Cynnaliwyd yr eisteddfod flynyddol hon ddydd Nadolig, o dan lywyddiad E. Samuelson, Ysw., ac arweiniad Llew Llwyfo. Y cantorion eeddent:—Madame Edith Wynne, Mrs Maggie Jones Williams, Mrs Kate Wynne Matheson, Llew Llwyfo, Mr James Saavae, a Mr T. J. Hughes. Tesfcyn y gadair eleni ydoedd Awdl goff- adwriaethol am y Prif-feirdd Cymreig, o Aneurin Gwawdrydd hyd Nicander. Fel y gwelir, yn ol y feirniadaeth mewn colofn arall, daeth pedair o awdlau i law, ond nid oedd nemawr deilyngdod yn yr un o hon- ynt, oddigerth yr oreu, yr hon a fawr ganmolid. Y buddugwr oedd Mr W. Roberts (Gwilym Eryri), Porthmadog, ld 0' u'r wobr ydoedd lOp. a chadair. Am y cyt- ieitliiad goreu i'r Sueine- o'r drydedd ganiad o "Gymmerlad Rtiufain, gan y Cymry dan Breaaus," o waith inicander, enillodd Pedr Mostyu y pedair gini a thlws cynnygiedig. A ganlyn sydd restr o'r gwobrwyon a'r enillwyr: — Rhiangerdd — Merch Cae'r Melwr." Gwobr, 3p 33 a thlws. Buddugol, y Parch. J. Oadvan Davies. Chwe Hir a Thoddaid o wyth llinell, er cof am y Parch. Lot Hughes. Gwobr, 2p 23 a thlws. Buddugol, Parch. D. Jones, Coed- poeth. Rhoddid y wobr uchod gan Mr T. J. iiughes, Lerpwl. Khamant, "Llewelyn ab Iorwerth." ttwobr, lOp a thlws. Buddugol, Mr Adolphus Thomas. Traethawd—" Cymmeriadau hynod y Pwl- pud Cyrnreig yn ystod yr hanner cyntaf o'r 19eg gaurif." Gvvobr, 5p 5s a thlws. Budd ugol, Glan Menai. Am y Casgliad goreu o Eiriau Mwys ( Puns) Cymreig. Gwobr, p 23. Buddugol 'Arthur,' yr hwn ni ddaeth yn mlaen. I'r cwmni o ugain a ganent oreu y "Ganaan glyd," gan J. Ambrose Lloyd. Gwobr 5p Buddugol, Mr D ivid Williataa a'i gor. I'r Ferch ap-anai oreu, Fe ddaw Llewelyn etto'n ol." Gwobr. 10s 6c. Buddugol, Eos Bach. I'r Mab a ganai oreu, Wyt ti'n cofio'r lloer yn codi," gan li. 8. Hughes, H.A.M. Gwobr, 10s 6c. Buddugol, Mr David Wil- liams. Am y smoiiig ecip goreu. Gwobr, Gini. Buddugol, Miss E. Jones. Am yr antimacassar goreu. Gwobr, Gini. Buddugol, lUiss Roberts. Yn yr hwyr cynnaliwyd. cyngherdd ar- dderchog, pryd yr oedd yr ystatell eang yn orlawn.

MARWOLAETH Y PARCH. HUGH OWEN (MEILIR), LLANERCHY- MEDD. Wele etto un o 1extorion Cymru wedi cwympo yn ystod y flwyddyn fyth-gof. iadwy hon. Bu farw y Parch. H. Owen foren ddydd Nadolig. Yr oedd yn lied adnabyddus yn mysg llenorion ein gwlad ysgrifenvdl yn Eisteddfod Freiniall Aberffraw, i849, ac Eisteddfod Genedt-i i,ethol Dinbych, yn 1860. Gwasanaethai tel archdderwydd yn amryw o'r ei.-t dd- fodau diweddar, a bn yn feirniad yn Eis- teddfodau Porthmadog, Bangor, a Llan- erchymedd. Ganwyd ef yn Rhuthyn, yn y flwyddyn 1822, a derbyniodd ei adrlysg foreuol yn Ysgol Rammadegol y dref hono, a bu wedi hyny yn Nghole > yr Iesu, Rhydychain. Yr oedd yn ysgolor campus. ac yn ysgrifenydd Cymraeg galluog iawa Mu yn -.ros yn Llanerchymedd am (xldeutu 26 mlynedd. Cleddid ddyd i I IU (ddoe).

I BRAS-GRYNIIOAD 0 FEIRNIADAETH CYFANSODDIADAU BARDDONOL EISTEDDFOD Y GORDOFIGION, NADOLIG, 1875. BEIRNIADAETH YR AWDLAU. CADAIR Y GORDOFIGION, 1875. Derbyniwyd pedair awdl i'r gystadleu- aeth hon. Y mae tair o honynt o deilyng- dod lied gyffredin ac un yn rhagorol. Hoel Coetmor."—Aeth yr awdwi- ll wn i lafur mawr, a gwnaeth ymchwiliad manwl i hanesion llychlyd yr oesoedd, cyn y gallasai ffurfio y fath gyfres o enwau beirdd cynnar a diweddar, a chael allan eu dyddiadau mor fanwl. Fel cofiadnr o enwau ac amserau blodeuad y beirdd Cym- reig. gallai yr awdl hon fodyn fuddiol, ond y mae yn dra amddifad o farddoniaetli. Rhoddwn yma engraifft o'r cyfan- soddiad:— Ryw dorf fawr o'r !'I.wdwyr-feirdd-mte'n hynod Mewn hauea yw'r cynfeirdd.; Drwy wir hawl yn fydrwyr heirdd Gwiw genfaint yw'r gogynfeirdd." Pan ddywedir fod hyn yn engraifft deg o'r holl awdl, ni bydd gan y darllenydd awydd gweled mwy o honi. "Idwal Ddu." Israddol etto ydyw awdl Idwal Ddu. Er fod ynddi ryw fan bethau yn rhagori ar eiddo Hoel Coet- mor," ceir ynddi hefyd fwy o wallau. Digon yw nodi allan ychydig o'r rhai hyny. Beth a feddyliai yr awdwr wrth ollwng llinellau o'r fath yma o'i law ? Yn linyn o oleuni." Yn llinyn ddylasai fod. Caruaidd deimlad caredig greir." Y mae seiniau y fath gynghanedd yn fwy an- nioddefol na swn melin yn rhedeg ei choccos. Dyma engraifft o'i ddull cyffredin o gyf- ansoddi. Ar ei daith hir wedi hyn Cynddelw deg gawn ddylya Diwyd heb xtgurdod aw, Fu ei yrfa lafurfawr." "Golyddan y bardd anwyl Yr hoff gu, wir seraph gwyl, Ei grebw.vll be, d Igar wibiai I eiriaa fur'y nef iii." Ond cawn ambell flodeuyn yn yr awdl hon megys yn ngbanol llwyni y prysgwydd. 0 Dywed am Aneurin- I ni ei hen gerddi grnt, Heddyw hudol wledd ydynt." Rhyddereli Hael." Anurddir awdl Rhydderch a'r un gwendidau ag a nodasom yn y cyfansoddiadau blaenorol. Pentyrir geiriau ar eu gilydd ynddi yn gwbt ar amcan, neu, hwyrach, gvda'r unig amcan o ffurfio rhigwm gynghanedd. Nis gall dim fod yn fwy tramgwyddus na'r cyfryw linellau a hyn:- Y dolenau dilynol Resi'n uthr oesau'n ol-gànt uno 'N eu bri a'u swyuion a'r oea bresennol." Awen llefoed fu'n llifo -ac eiliai Cuhelyn a Gwyddno; Eu can i'w hjfrydlan fro, A sylwedd roes Tysilio." Nid barddoniaeth yw geiriau wedi eu cyfleu yn nghyd mewn dull o'r fath. Etto.er gwaethaf lluaws mawrJVr cyfryw wendidau, y mae llawer o ddefnydd bardd- oniaeth yn yr awdl hon, a phe y cymmer- nsai yr awdwr ofal a llafur priodol i'w pherffeithio, buasai yn rljestru yn lied uchel. Rhys Nanmor." Digon yw dodi ychydig o ddyfyniadau o awdl Hbys N in- mor, i ddangos ar unwaith ei bod o'r awen wir. Mewnadfyfyrion uwchben llwch weddill- ion y beirdd, dywed- O'r fath nifer ger ein gwydd Ystyriwn mewn distawrwydd Diatawrwydd nad oes dori Un swn, ond swn fy mynwes i, Yn curo wrth gofio gynt Lon w6n ami un o honynt. Rhai yn nghau era oesau sydd A rhai yn naiar o newydd, Heb i'r haf ga-el drostynt bron Ledu ei gwrlid gwawrlon Fel arwyddlun arlun Ner 0 eildwf anfarwclder." Fel yr elom yn mlaen, nid yw yr awdl yn colli dim ar ei melusder a'i dyddordeb. Dygir beirdd ein cenedl o'n blaenau megvs mewn oriel drefnas, wedi eu portreadu mor naturiol a phe y tynasid darluniau photographaidd o honynt. Digon yw dodi engraifft neu ddwy :— Ai Ieuan Gwyneid i huno'n gynar, Gwywai'n blanbigyn gwyneblon hygar Am Ieuan Glan Geirionydd, Swyn par o hyd sy'n pjrhau Yn y mwynion emynau." Erys ai odlau hiraeth Tra'r don yu trystio'n y traeth." "Euw Shon Wyn sy'n anwy! Mewn hedd rhwng y tneini hyn-y gorwedd Y gwrol Caledfryo Nr ch'iddiwyd glanach hoew-ddyo, Uwch ei glod, yn tlwch y glin. Awdl dyner, dlos, ddeniadol, yn toddi y teimlad, ac yn ennyn dwysder boddhaol yn y fynwes, ydyw hon, a. rhestrayn mysg goreuon awdlau argraffedig yr oes. Ych- ydig iawn o ddim a ellir eu nodi yn wen- didau sydd ynddi. Y mae Rhys Nanmor yn wir deilwng o'r anrhydedd o eistedd yn Nghadair y Gordofigion yn 1875. ELIS WYN 0 WYRFAI. Yr oedd Islwyn yn unfarn ag Ellis Wyn ar y testyn hwn.

BEIRNIADAETH HIR A THODDAID ER COFFADWRIAETH AM Y DIWEDDAR BARCH- EDKJ LOT HUGHES. Daeth wyth cyfansoddiad i law, dan y ffugenwau—" Edmygydd," Deigryn Olaf," "Ei Edmygydd," "Benammi," Aneurin Gwawdrydd," H Mab Mara," "Hen Fardd Penwyn," ac Un a'ihad- waenai." Ychydig o deilyngdod sydd yn y rhan fwyaf o honynt. Gellir sylwi arnynt yn ol eu safon gydmariaethol fel y canlyn "Mab Mara."—Rhigwm hollol ddiamcan ydyw ei linellau. Y mae ynddynt ryw fath o gynghanedd, ond pur ychydig n synwyr. "Edmygydd."—Awdwr ar ei oreu yn cyrhaedd cynghanedd, a hono yn dra eiddil, yw Edmygydd. Nid oes ganddo, ys- ywaeth, ddim nerth meddwl. Benammi."—Nid oes yn y toddeidiau hyn ddim uwchlaw cyffredinedd hollol ddiaddurn. ".beigryn Olaf."—Braidd y gall yr ym- geisydd hwn ddwyn cynghanedd a synwyr i gymdeithas eu gilydd yn yr un llinellau. Ymddengys ar egni parhaus yn ceisio gweithio ei ffordd yn mlaen. Ei Edmygydd."—Nid oes nemawr o newydd-deb na nerth yn ngwaith Ei Ed- mygydd. Israddol a gwerinaidd yw yr oil o'i fydrau. Aneurin Gwawdrydd.Nis gallwn weled braidd ddim rhagoriaeth yn Aneu- rin; a phe golygem y chwech cyfansodd- iad a nodwyd gyda'u gilydd, ni cheir yn- ddynt ddim i'w ganmol. Ni buasai nn o honynt yn deilwng o wobr pe buaaai eu gwell. Hen Fardd Penwyn."—Cyfarfyddir yma k rhai Ilinellau da, yn cael eu ham- gylcbu gan lawer o rai gweiniaid. Un a'i hadwaenai."—Y mae llawer mwy o yni, gwreiddioldeb, teimlad, a gallu desgrifiadol yn cael eu hamlygu yn llin- ellau yr awdwr hwn. Cawn yma bor- tread lied dda o wrthddrych y cofiant, ac edrycbai y pennillion yn burion mewn argraff, ond gofalu cywiro dau wall yn yr hir a thoddaid olaf. Cam adysgrifiad yd- yw nn o'r gwallau, a chamddefnyddiad gair ydyw y llall. Nodir y ddau wall ar ymyl dalen y copi. Un a'i hadwaenai yw y goreu ac er nad yw yn uehel ei deilyng- dod, y mae Islwyn a minnau yn cymmer- adwyo rhoddi iddo'r wobr.—Yr eiddoch yn gywir ELIS WYN 0 WYRFAI. Persoady Llangwm, Rhag. 21ain, 1875.

DOLYDDELEN. Dichon y ffafriwch ambell bwt o oheb- iaeth o'r lie uchod yneich newyddiadur clodwiw, Llais y TVlad, oblegid y mae Dol- yddelen bellach yn d-yfod yn lie pwysig, gan y bwriedir, trwy gyfrwng y ffordd haiarn, ei gyssylltu a'r byd. Er fod braidd bob math o bechaduriaid wedi llwyddo i gael hyd i ni yn y gilfach an- nghysbell hon, trwy sawru y rheilffordd, etto yr ydym ni yn byw megys ar ein penanein hunain, oddigerth fod Llanrwst yn Fanchester fasnachol i ni. A chwaren teg i bobl Llanrwst, y maent hwy yn garedig iawn i ni bob amser; a ehan en bod hwy yn awr yn teimlo fod yma fwy o eneuau nag y gallwn ni ddarparu ar eu cyfer, y maent yn unol &'u oaredigrwydd arferol yn barod ac awyddus i'n cyflenwi a phob math o angenrheidiau bywyd. Ond, attolwg, a yw sefyllfa'r farchnad Llanrwst yn gyfryw ag i gyfiawnhau ein masnach- wyr ni i godi y fath grogbris am angen- rheidiau bywyd, megys dau swllt y pwys am ymenyn, o Is i Is 2c am gig moch car- trefol a thramor, 9c a 10c y pwys am gig defaida gwartheg, 10c y pwys am gaws, &c.; mewn gair, paham y rhaid i ni roddi mwy yma am ein hangenrheidiau bwytadwy a gwisgadwy nag a gostiant mewn odid un man arall ? Yn sicr, yr ydym yn llwfriaid digalon os na bydd i ni ymysgwyd o'n cysgadrwydd, fa mynu co-operative society eyscy yma yn ddiymdroi. Y mae ein brodyr yn Ffestiniog wedi cael un i weithio yn ar- dderchog, ac y mae amryw oddiyma yn aelodau o honi; ac y mae y rhai hyny sydd yn gweithio yn Ffestiniog yn mwynhau ei bendithion i raddau ond am yr aelodau sydd yn gweithio yma, nid yw en haelod- aeth yn unrhyw fudd na mantais iddynt hwy. Gan hyny, fy ngbydardalwyr, atti o ddifrif am gymdeithas gydweithiol gartref. Mae ei bendithion yn lleng, a'i manteision yn werth i'w hennill. Er nad oes genyf unrhyw ddrwg-deimlad at neb o fasnach- wyr yr ardal; etto teimlaf nad yw yn deg iddynt gael gwneud y fantais a fynont o annghyfleusderau ein hardal, a marchog- aeth ar gefn y cyfryw ar draws pob egwyddoro gyfiawnder a chwareu teg.— LLEWELYN EPHRAIM, Ty'ndorlan.

SARN MEILLTEYRN. Yr I6eg cyfisol oedd ddiwrnod yr hir gofir- ani dano yn y pentref hwn a'r ardaloedd amgylchynol trwy fod banerau, coelcerthi, a thwrf y pylor yn dathlu yr amgylch.iad llawen o uniad Mr D. R. Jones, Crugeran, gyda Miss Rachael Williams, Tyengan, mewn glan briodas, yn Eglwys Bryncroes. Yr oedd y wlad yn gyffredinolyn unfrydol yn mwynhau yr hyfrydweh o ddangos parch i'r par unedig.-Ab Cdegeifr. I

CYFLAFAREDDIAD YN LLE RHYFEL. i (Gan Corfanydd.) I PEN. II. Amnifer aelodau y gymmanfa, a'r modd i'w dewis, y lie a'r amser yr ymgynnullant, natur a nodweddiad y pethau a allant gael eu trafod, nid ydynt, medd rhai sydd yn caru egwyddorion cyflafareddiad, ond pethau, manylion pa rai a gint yn ddiaa ystyriaeth ddwysaf dynion cymhwyg at hyny. A ganlyn sydd fras amlinelliad o'r hyn a gynnygir ganddynt :-Gwladwyr (civilians) yn unig sydd i fod yn aelodatl o'r gymmanfa, ac nid oes unrhywfilwr, ar un cyfrif, i fod yn aelod, oddieithr iddo roidi i fyny yn Ilwyr y swydd filwraidd, dyfod yn wladwr trwyadl. Y mae nifer yr aelodau i fod ar gyfartaledd poblogaeth y teyrnasoedd a gynnrychiolir; o leiaf, hyny a ymddengys fwyaf rhesymol i fod yn sylfaen. Gan gymmeryd hyny yn ganiattaol, byddai yr aelodau yn cael efl rhanu fel y canlyn :—I bob teyrnaa sydd a phoblogaeth o ddeng miliwn ar hugain, tri aelod i bob teyrnas tan hyny, ac yn ,i fwy ei phoblogaeth na phymtheng miliwDi I dau aelod; ac i bob teyrnas annibynol 1 byddo ei phoblogaeth o dan bymtheng miliwn, un aelod. Rhoddai hyn dri at ddeg ar hugain o aelodau i'r gymmanfa* i gael eu dosbarthu rhwng teyrnasoedd Ewrop, fel y canlyn kwstria, Germany! Ffraingo, Prydain Fawr, a Rwssia, tri aelod bob un i'r Hispaen, Twrci yfl Ewrop, a'r Eidal, dau aelod bob un ae i ddeg o dalaetbau Ewropeaidd llai eu pobl- ogaeth, un aelod bob un. Fel hyn byddai gan Ewrop gynghorlys sefydlog o ddy." ion dysgedig, call, ac ystyriol, fel are; ddiffynfa barhaus yn erbyn rhyfel. Gallai y cynghor ymgyfarfod ddwywaith yn Y flwyddyn yn un o'r prif ddinasoedd, gaO gymmeryd pob prifddinas yn ei thro. Nôd a dyben y cyfryw gymmanfa, neu y pynge- iau a ddeuent o flaen y cyfarfodydd fydd* ent fel y canlyn I. I benderfynu pob pwngc o ymryson all fod heb ei benderfynu gan rai ,t teyrnasoedd a gynnrychiolir yn y. gyI11- manfa, ac hefyd i gael awdurdod i wneuthtlf ymchwiliad manwl a llawn er cael g1- bodaeth drwyadl yn nghylch y materioll fyddo iddynt i benderfynu. II. I ymgynghori yn nghylch pyngeiaf" ereill fyddont yn debygol o achosi ymraf- ael rhwng unrhyw rai o'r teyrnasoedd, 1 rhai y gallai y pleidiau eu penderfynu gyfeillgar rhyngddynt eu hunain, pe caèot y gynghor call a synwyrol yn mlaen Haw. III. I barottoi deddflyfr newydd ar gyf- ryngwriaeth gydgenedlaethol i fod fel lljp feestyn ac yn awdurdod yu dwyn perthvn»J a'r teyrnasoedd a gynnrychiolir. gwnenthur hyn drwy gasglu a chydmattl holl wirebau politicaidd pob gwlad, y rbai sydd ar wasgar yn ngweithiau yr awduroo penaf ar ddeddf cyfryngwriaeth cydgeO- edlaetbol a chynnildeb gwladol (political economy), megys Vattal, Puffendorf, Bur- lamuqui, Grotius, Adam Smith, Mill, ereill. Gellid eu trefnu a'u gwneuthur Yo un gyfundrefn a'u mabwysiadu at waa aethu y gymmanfa, Felly, fe geid ilrj ar ddeddf cyfrwngwriaeth cydgenedlaetb^j na bu gan Ewrop ei fath o'r blaen. ynawr y mae yr holl wirebau hyny yn wasgaredig-yn fynych yn dywyll a dyr' yslyd—ac weithiau yn gwrthddywadyd gilydd. Cael y fath lyfr fyddai o wert« D anmhrisiadwy i Ewrop a'r byd. EttOl gyda golwg ar lyfr neu gyfundrefn awdur" dodedig gan gymmanfa gydgenedlaethOl, rhaid eofio nas goddefid byth iddo aeth a materion Sc iawnderau llywia^d' wyr annibynol, na chredoau neu leotifiW tumewnol un o'r teyrnasoedd a gynnrycb- iolid yn y gymmanfa. IV. Er mwyn rhwyddhau y ffordd 1 deyrnasoedd gyd-fasnachu, gallai y gy135,' manfa, yn eithaf priodol drwy y teyrnasoedd fyddent a llaw yn y ddangos y gwerth a'r llesimt o ymaith bob attaliad a rhwyscr oddiar In- turiaethau masnachol, ac i agor yn lly^^ y ffordd at holl adnoddau masnach, byd^e<J o dyfiant naturiol Ilafur dynol neu fedr rwydd celfyddydol, a hyny i'r holl fyd J: ddiwahaniaeth. Dyma fyddai prif e ddrychau y gymmanfa sefydlog o deyi"3^ oedd. Pa un a ddylai aelodau y gY11 manfa gael t&l gan y llywodraethau ø 0 danfonent, neu i'r boll deyrnasoedd iytlyao cronfa gyffredin yn ol nifer a chyfoetb e trigolion, a thalu o hono, sydd beth gallai y gymmanfa ei hun oi benderfyj1^ ond tybiaf y dylent gael y tftl ucb»' unrhyw swyddogion yn y wlad wrth J:st- ied y fath gostau mawrion a arbedai 0h wyddorion cyflafareddiad yn lie rhyfel, y gwel y darllenydd yn yr hyn a g^y^Ln Dangoswyd yn nechreu y traethawd fod ysbryd milwraidd a chyfundrefn e ar gynnydd yr ugain mlynedd diwed^' Os parha i fyned yn mlaen gyda'r u» et lymdra, anmhossibl yw dywedyd yo &$ le y terfyna eu cynnydd, nad ryw chwyldroad ofnadwy o eiddo y wedi ymddigio ac ymgynddeiriogi wydd y beichiaa trymion y maent yo °r ddwyn o'n hachos. Nid oes derfyn i ynddo ei hun ac ar wahan oddiwrth