Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
12 articles on this Page
RHYDDID Y MEDDWL.
RHYDDID Y MEDDWL. Hwylio 'i adenydd waa'r meddwl dynol O fro dyatawrwjrdd ei frjd ystyriol Uebel heda ar hyn ymchwiliadol 'W-Wt'irc CTB y wawrddydd i froydd nwyfreol; ityayob, mynych i gyrau dymunol, hardd.A'r ddaear yr ii'r eryrol Feddwl,—yn ddiddadl fe ddeil anadlol Yn aghuddfan gwely gwenyg ewynol T dyfnder obry,—diofn drwy wybrol DaUtth y rhodia, hyd letbrau hudol Neu drum Massaroth. a'i dremau siriol. Anturio ya wlaeiD-tramwya. lennyrch Oriel y gwjntoedd a'r h«ulog entyrch; YmwSl A'r haan yn nhqml yr awyr- Ckwery'n ei amgant ar ei chwyrn ymgyrch Bo* hyd Orion dyrch—i'r ddima glaer A'i hnehehjaw ar ei bell ymchwilgyrch. Ssag wleaydd ya nghjfwog eiliadau Ar ei hyiit droatynt yr a heb dryatau Mae's fwy ehwipynt na chorwynt yn chwarau, JJeu fellt gloewea terwynion taranaa Hob dwrt, digynhwrf mae'n gwau-'a ddil!idd-lant, A airy ukrhamant eiddalmwt1 rhwymau. UAARTRAW HENRY GWYNEDD HUGHES.
r, TR ENETH FALCH.
r, TR ENETH FALCH. Yr eneth Mch, rhyW Qnnoethfydçdreulia'n Dra helaeth wasirafflyd; rj- A llunia ar ambell enyd :■ Y wlad i ffrae o wel'd ei phryd. Mae's byw & bod m- ewn tlodi,—ofn arddull Train wirddeeth sydd ido'i j Gwisgoedd hou a'i gosgedd hi Waa i'r aunoeth winoni. L OWAIN ARFON. ft ■ •
"PASTWN DAFYDD ELLIS.
"PASTWN DAFYDD ELLIS. Englymoa* a gyfaasoddwyd wrth dderbyn Piistwn- math • £ Ebn onen gref—yn anrheg gan weinidog o'r saw Dafydd Eilis, at ei ymaiawiadl oddicartref, Bafydd Ellie.gaed, feddyliwn,o bawb Th bea am woend paatwn Ni fu atteg, mi fetiwn, Gan an bardd mwy bardd na hwn. Tkl baetwn at hW bustych-I ffeiriau, Maen offoryn mawrwych I dliog was rbydd dkl gwych, A gwkldrea i bob geldrycb. At labystiaid dil bastwn-ydyw ef, Cwyd ei ofn ar gorgwn; Ac heb un crac i'w ben crwn Tarw hwyliog feietrolwn I Rbddd fy ngwas o wraidd fy nghof N'i 'llyngir i bwll anghof Tra gwisg werdd, a cherdd, a chwn, Fyth bostiaf o'r fath bastwn Brynllaeth. H. DA-viza.
MARWOLAETH CYNDDELW.
MARWOLAETH CYNDDELW. Wei 1 wel 1 mae'r hen Gynddelw-anwylaf Ta ahaJaeth y meirw Gyrkkd y gin wyla'a welw-iawn ei gwedd, Ar awg annedd yr enweg ltwnw. Talwra. CHWILFRYN MON.
PRIODAS
PRIODAS Y ParA Guira" Joaea, & Miss Jones, Plas, Llangefni. Garaoa enwog a'i rian awynol—sydd Dan l briodaaol; Nid hogyn mwy ond dyn donid,-hydrin, Yw'r bardd ieain, arab, urddasol. Efe unwyd A'r feuyw Ragsraf fwynaf yn fyw 0 1 benidigedig ydyw—&'i lwyaaf, Fwyneiddiaf ftln heddyw. I#n a gorono » gwir rinwedd, Garaoa hfgar, bynaws ei agwedd, A'i fun Eliza, fenyw Iwyswedd Yna i nefol radol rydedd, Uwch fag byd, nwch angau a bedd-yr iint,- Yn* hwy ganant mewn gogonedd. Llangefni. JOHN JONES.
tr GOLEUNI.
tr GOLEUNI. 1 Olsuni hardd, mor ganaid yw Dy deg belydrau di I Mae th ehediadau dysglaer, hcff, TJwchlaw f' amgyffred i. • Mor burlan ae mer lwys mae'th law !¡ Yn claef arlunio'r wlad i Holt anian sydd yn llawen dan Dy wenau siriol mad. Ilhyw nerthol elfen, dreiddiol wynt, Yr hon yn gyaon sydd Yn gosod terfyn ar y nos, < A dwyn i mewn y dydd. Mae'th bresennoldeb di yn creu < Llawenydd yn mhob broo, A'th ymweliadau berehir gan Holl gyr au'r ddaear gi on. Llanbiris. ALARCH QWYEFAT.
Advertising
ADVICE TO MOTHEBS !—Are you broken in your rest by a sick child suffering with the pain of cutting teeth ? Go at once to a chemist and get a bottle of M rs. WINS- LOW'S SOOTHING-SYRUF. It will relieve the poor suf- ferer immediately. It is perfectly harmless and pleasant to taste, it produces natural, quiet Sleep, by relieving the child from pain, and the little cherub awakens as bright as a .button." It soothes the child, it softens the gums, allays all pain, relieves wind, regulates the bowels, and is the beat known remedy for dysentery fcad diarrhcea, whether arising from teething or other causes. Mrs. Winslow s Soothing Syrup is sold by Medicine dealers everywhere at Is. lid. per bottle.— Manufactured in New York, and at 493, Oxtord Street, London. DELICATE CHILDRFN.-Weakening Diseases require ToniarTreatment.—The condition of the blood in Cr ildl rati suffering from General Debility, Rickets, Spina- Diseasf, Wasting, Paralysis and Consumption; from Spas&odic Croup, Epilepsy, Worms, Weak Eyes and. all Eruptions, Is one of poverty, requiring a Tonic to enrich it, and clear the system from impurities. The best Med- ina* for all the above ailments is STEDMAN PHILLIPS <F )NL9DROPS, which will add color to the cheeks and re- 8A>re the little patients to robust health, and parents giould not tail to give them a proper course. Prices 13ti.; 2s.Sd. and 4s. 6d.—Of all Chemists; or a Iargre frottlaseat fAr5). P.O.O. by the Proprietor of Stedman's TeethingPowders, the safest remedy of their kind for fnfapta Teething; Oepdt—78, East-road, London, N. VALUABLE DISCOVEIYFOR THE EEA.IR.-If your hair 18 turning grey orwhior falling off, use The Mexican Hair Renewer," for it wiM positively restore in every case drey or White hai* to its original colour, without leav- ing the disagreeable smell of most" Restorers." It makes the hair charmingly beautiful, as well as promoting the growth of the hair <"n bald spots, where the glands are not decayed. Certificate from Dr. Yersmann on every bottle, with full particulars. Ask your Chemist for THE MEXICAN HAIB RENEWER, prepared by HENRY 0. GALLUP, 493 oxford -,Ireet, London, and sold by Chemists and Perfumers evrywhere. at s 6d per Rattle. IF THIS SHOULD MEET THE EYE of anyone troubled with the Wind in the Stomach, Indigestion, or Biliousness, take PAGE WOODCOCK WIND PILLS. Their world-wide celebrity proves them of sterling merit. Tonic, Invigorating, and Purifying, they form <Hie of the best remedies extant. Of all medicine teados** is bosesi le lid and 2a 94. > .¡,. l. '1. tr "f -I Ci"
EIN HAMGUEDDFA LENYDDOL.
EIN HAMGUEDDFA LENYDDOL. Dan y penawd uchod bwriadwn gyhoeddir o bryd i bryd bigion o farddoniaeth a. llythyrau anngyhoeddedig prif-feirdd ac enwogion ymadawedig Cymru, y rhai a daflant gryn lawer o oleuni ar helynt- ion beunyddiol eu bywyd, yn ogystal ag ar sefyllfa llenyddiaeth yu y Dywysog- aeth yn ystod banner cyntaf y gannf hon. Yr ydym yn gallu gwneud hyn trwy garedigrwydd y bardd a'r gwydd- onwr enwogaled o Fon, yr hwn, ac efe yn gyfaill mynwesol i'r rhan fwyaf o feirdd Cymru ugain mlynedd yn ol, a fu yn ddigon meddylgar i gadw ysgrifau gwerthfawr o'r eiddynt, y rhai y mat yr Aled, gyda gwladgarwch teilwng o efelychiad pob bardd a llenor Cymreig, wedi eu dodi yn nwylau awdurdodau Prifysgol Cymru i'w trefnu gogyfer au cyflead "tra rhed dwr" ar astell an- rhydeddusaf llyfrgell y Colegyn Aberys- twyth. Yn y gyfres ddyddorol hon ym- ddengys Uythyrau a darnau barddonol o waith Eben Fardd, Talhaiarn, H. ap Gwilym Ddu, Elis Owen o Gefny- meusydd, Gwrgant, Parry Caer, awdwr y "Royal Visits," loan Meirion, loan Tegia, leuan ab Gruff- ydd, &c. Yr ydym yn gobeithio y dilyn- ir esiampl glodfawr Aled o Von gan lengarwyr ereill, y rhai a feddant drysorau llenyddol y byddai yn ddy- munol eu gosod ar got a chadw. Trwy eu hynawsedd yn y cyfeiriad hwn, hwy a gyfoethogant nid yn unig golofnau y Llais, ond hefyd lenyddiaeth eu gwlad, ac a'n galluogant ninnau i wneud yr un gymmwynas a'n cenedi ag a, wnaed gan y Brython tlynyddoedd yn ol.-Gol. :r. t, T.. BODNITHOEDD A orwedd ar un o'r gwerddonau prydferth- af yn Lleyn, mewn man dymunol ar fin afon Soch, oddeutu milldir i Sarn Feyli- teyrn. Mesura dros 205 o erwau trefn- usrwydd y meusydd eang a phetryalaidd a rydd warogaeth i chwaeth gwrthddrych ein harnodiad, yn ogystal a'r olynydd, yn eu cylch amaethyddol. Bu'r 119 hwn yn meddiant John Owen,—yr Abad olaf yn ynys IJnlli. Oddiar fryncyn araul gerllaw, cyfiwyna anian ei chylcholygfaoedd i sylw'r ar- syllydd gyda'r fath swyn nes deffro ei gywreinrwydd olrheiniadol. Ar y naill du, dyna gopa mawryddig Mynydd y Rhiw yn esgyn i'r nen, a'r niwl yn amdoi ei ys- gwyddau; ac o'r tu arall, dyrchafa Carn- fadryn ei choryn megys unbenes, er cyn- nadlu gyda'r cymylau afrifawl a hofrant uwch ei phen ein hynafiaid dewr gynt, a gawsent hon yn gaerfa nodedig pan ydoedd gweryriad y "Maréh Coloh yn creu dychryn drwy'n gororau heddychol. Onid yn gyfagos iddi y preswylia yr awengar Owain Llechog," a'r hynafiaethydd clod- wiw "Elpbin ap Gwyddno ?" Wele, mynydd Cefnammwlch yn addurnedig a choedydd yn amneidio arnom am nodiant; gadawn ef a chyfrinion yr allor dderwydd- ol a onvedd wrth ei ystiys yn swta y waith hon. Oddiyma yr hanodd y godidoglwys fardd, William Lleyn, yr hwn oedd yn nenbwngc ei ogoniant oddeutu y flwyddyn 1560; ac yn y Llidiart Gwyn y ganwyd yr hylithr lyfrgronielydd, Gwilym Lleyn. Yn agos i'r ty crybwylledig y gorpbwys Eglwys newydd Mellteyrn, ar lechwedd •mor dirion fel y geilw sylw'r nodiedydd at y fath gylcharlunfa o eiddo natur o'i ham- gylch, nes ei gaethiwo am enyd mewn ysbryd addoliadol i ryfeddu gallu y Llaw anweledig. Nis gallwn gyfeirio ein golwg i un man heb ddarganfod mewn syndod y llaw gadarn sy'n dirwyn tymhorau'r flwyddyn oddiamgylch mewn trefn mor reolaidd—yn addurno y belen ddaearol a phrydferthion an-eirif, acyn tywallt cysur- on a bendithion tymhorol ac ysbrydol ar ben ei thrigolion. Dacw hefyd y glaslif dwtn megys^cteych arloew yn adlewyrchu gwynebpryd y nefoedd, a'r llestri arddan- gosiadus yn y pellder yn cwyso ei gefn gwrymiog. Dylasem hysbysu mai Meyll- teyrn a hawlia'r anrhydedd o fod yn fan genedigol i'r anfarwol Esgob Rowlands,yr hwn a gymunroddodd ardreth Llyslew, MOD, i gynnal ysgol ragorol Bottwnog, o'r hon y cyfododd Ilawer seren a ym- ddysgleiriodd gyda chryn lathreiddrvvydd yn ffurfafen dysgeidiaeth. I'w lwch cys- segredig y byddo heddweh. Tra heii dwfii—tra haul dydd Yn ymwelrfd a'n moelydd Uwch aion Soch finnau Fydd, yr hon a darddella o iljnnon Tregarnedcl, Llanies- tyn; wedi rhedeg ar hyd Cwm liir, cyferfc fydd a'i obwaer o dan y Trigwm Each, o ba fan y cyd-lifact gyda mwy o rwysg i'r llyn gerllaw a'u liarfoliaiit. oJ Oclaiyno eil- waith yr ymdroella gan ymdreiglo dros! fan geryg gydn, pheraidd ddwndwr yn nghrychferw ei flrydiau er talu ei gwarog- j 4 aeth i Pelin Meyllteyrn. Weai derbyn ohoniadgyfnerthiadoddiwrth ei chwiorydd i o bob cyfeiriiid, ymdfiolena yn mlaen un wedd a sarff, gan ddyfrhau anifeiliaid a glaswyrdd ddolydd o bob ta. ei cheulenydd, er arllwys ei chynn wysiad o dan ofal y gronfa ddofn, heb tod yn neppell o Boithneigwl. Aefchom ar ddigrain, dychwelwn at hyn o goffhad; er bod yn agos i wyth mlynedd er pan orphenodd ei daith isloerawi, etto mae efe yn teilyngu gwneud ohonom hyn iddo." Cynnygiodd y Parch. D. S. Evans wneud cofiant am dano; ond rhwii- bod ei gyfeillion yn disgwyl y naill wrth y Hall, a'r bardd athrylithiog heb adael dim cofnodion ar ei ol, amddifadwyd ei wlad hyd yn hyn o'i fywgraffiad. Gan" fod ci byw yn well na llew marw," o bosibl na chyflawnai byny o deyrnged i'w goffadwr- iaeth cyn bo hir, Nid un a wasgai eich llaw, a gwenu yn eich gwyneb ydoedd; na, yr oedd serchogrwydd wedi ei gydblethu yn brydferth a'i ddiragrithrwydd. Ac os dywedai rhywun wrtho rywbeth am frawd, byddai ef yn sicr o'i bleidio, os gallai wneud hyn ar dir cyfiawn. Yn moreu ei oes yr oedd nid yn unig wedi cael ysgolion da, ond llafuriodd mor ddyfal, fel y daeth yn un o'r rhai mwyaf gwybodus yn ein hardaloedd. Bod yn ei gyfeillach adeil- adol am ychydig o oriau, a brofasai ei fod yn meddu gwybodaeih a doniau annghyff- tedin. Orldiwrth ei lyfrgell, ymddengys mai Gair Duw oedd prif faes ei lafur; ac oddiwrth ei letygarwch i efengylwyr yr efengyl dragwyddol, a'i gyfraniadau i gyfreidiau'r saint," hawdd gwybod bod achos lor yr uchelnef yn agos at ei feddwl. Rhaid i ni ymattal yn y fforddhoi), canys ceir arfod yn fuan i wneutliur cynawnder a'i gymmeriad personol a tiioliluaidcl. Cryf obeithiaf, foneddigion, y caniat- tewch i'r uchodion gael ymddengys megys rhagarweiniad i'w gynnyrchion awenyddol. Wyf, yr eiddoch, yn gywir, IOAN 0 FON. Dyma englynion a gyfansoddodd wrth edrych ar sladdu Mrs Mary Jones, Peny- bont, Lleyn:— Yma, rhoddwyd Mair heddyw,—1 £ anghof Yw tynged dynolryw N os adeg einioe. ydyw, A noswyi faith cos ail fyw, Yn gu i'r lesu bi roes—ei chalou, A chitiodd rhag asfoes Daeth y dydd—mewn ffydd y ffoea I laweoydd ail eimoes. Dyma englyn a wnaeth ar gais "Sion Gwyndaf," wrth fyned heibio i darfarndy yn Mhwllheli, o dan arwydd y Llew Coch Lliw Coch ar y Hew cuebiog,-dy elyn Yw, dalwr hannerog I ddyn iawn, a dftl iawn 16g, Dyry gwrw'n drugarog. Anfonir i'r Llais cyn hir ei englynion tra rhagorol ar "Nwyfre," &o. Dyma etto ei Arwyryin Trefriw aI" gyfansoddodd ar ddymuniad Mr John Hughes, Tyddyn Cae, Lleyn, am yr arfolliad a gafodd gan deulu y Ty Isaf, pan oedd yn ymwelydtl a Ffynnon Cae Coch," er adferiad i'w iechyd:— Trefriw, lie gorwiw a gar.,tf,-biractli O'i herwydd sydd arnaf o ran bri, nodi a wnaf Y dewisawl Dy Isaf. Esgud, a chymmwynasgar-y teulu Teilwng a chyfeillgar; Uniawa 'ynt o anian wâr, Oil at agwedd llettygar. Meistres a Misses am estron-gefais A 'u gofai yu dirion Manwl fenywoi mwynioc, Y goreu sydd, mMd gwir Sion. Dau frodyr difyr ydynt,—-a.u tuedd Tawel heb gyngoifynt; Rhai ffjddlou i estroa 'ynt,— Meib bylaw yn mhob helynt. Ni ddymunwn ddim mwynach-modd i gael Meddyginiaeth ratach Lie difyr oil, a dwfr iach Dna ofid yr afiitch, Dwfr glin, heb arian, heb weith,cu y ce's Yn Cae Coch heb drafferth; Rhoddiad Ner, yn adfer uerth, A ordeiuiwyd i'r dmertii. I'r llesg, mor ewyllysgar—gwythenau Gwaith anian yn darpar, S> Fel diod o fol daeafe Gvreli i mi na. "Peli Parr." Ni vselais le anwylacb,—ua theulu Na thalaech hyfrytach Un wyf, aeth yno'u afiacb, Yn fy ol yu htinyf iach. Chwi, deuiu, iach a diloes—a fyddoch Drwy ieddu hir einioes Cael drwy ffydd grefydd y awe", A golwg ar deg eiloes. Wele yn canlyn ei aralleiriad o vVeddi'r Arglwydd, ar fesur Balm :—- Ein Duw n'n Tad, a'r Crewt oil, Rhoddwr ein hoii gyunaliaeth Tad wyt i'th fabwysiadol bjant, Trwy haeddiant pryncdigaeth. Wyt yn y nef o fewn dy sêld, Mewu mawredd a gogoniaut; Yn wrthddrych teilwng yn dy lys, 0 ddilys wir addoliant. Sancteiddier d'enw drwY'f holl fyd, A llwytfryd ein calonau Gyda'n gwaith ar foreu a hwyr, Yn llwjr gyda'n holl eiriau. Bydd Amddiffynydd in' o hyd Tra yn y byd y byddoin A llywodraetha ni ti th ras,— » Dy deyrnas deued arnom Gwna in' foddloni ar dy dret'n, Heb drni ein ciia mewn hawdtifjid | Olld myn'd i'r llwch, a llffu'r liawr. Pan ddelo awr caledfjd. Megys y mae'r uefolaidd In, Dda deulu yn ddidoliant; Eu Orewr bwr, & Dwyfiiwt byth, Yn ddilyfck iawn addolar.it. D yro i ui feunyddiol faetb, Cyanaliaeth wrth angenrhaid, Yn nghyda bias ar hyiryd wledd pyw riawodd Bara. EQIUd. ".t\j-" l\'J addeu i ni He'r ym ar goll, Rhag maint ein holl beehodau, Fel y raaddeuwn yn ddiwg I'r rhai wnaeth ddrwg i uinnau. Ae na arwain ni yn gaeth I brofedigaeth ddygyn; Ond bydd Waredydd in' rhag drwg, A chilwg anwych elyn. Can's eiddot Ti y deyrnas fry, f Y gallu a'r gogoniant; Tydi eia lor, ein Pdr, an Pen, AmeD, ein Loll ddymuniant. Dyma ddau englyn a gyfansoddodd ar Gor y Nant (Nantlle, ond odid) yn canu yr "Haleliwia Chorus yn eu cyfarfod llenyddol:— Enwog, adeiniag donau —a'u seiniad Yn swyno fy ngblustiau Alawon gwychion yn gwau, 0 feluaion fyw lsisiau. f Hynod y ddo, nodau da,— gorfoledd Gvvir fawl T Goriicha'; T4n o nef, taenu a wna Alawon Haleliwia Pennill a gyfieithodd o'r Saesneg- "Touch a Welshman," &c. Cyffyrddwch Gymro, os meiddiwch chwi, Yr hen Frythoniaid ydym ni, Gadwodd ein gwlad yn gadarn glir n i'r Sacsoniaid mathr u'a tir.
CAERNARFON.
CAERNARFON. CYNGHERDD.—Nos Sa,dwrn diweddaf yn y Bontnewydd, ger y He hwn, cynnaliwyd cyngherdd er budd teulu chwarelwr, y rhai a fu yn ngafael afiechyd am amser maith. Ar ganol y cyngherdd, cawd gys- tadleuaeth ar ganu y don Nashville,"ac ennillwyd y wobro IplOa gan b arti o Gaer- narfon, pa rai u'i dychwelasant yn ol i'r gronfa. Deallir fod y swm oddiwrth y cyngherdd wedi cyrhaedd 30p. Wedi talu diolch i bawb fel arfer, terfynwyd trwy ganu Duw gadwo'r Frenhines." ENGLYNION COFFADWRIA.ETIaOL.-Ar fedd y bardd enwog "Gwyndaf Eryri," yn monwent henafol Llanbeblig, gellir canfod yr englynion tlws a tharawiadol isod :— Clod penaf Gwyndaf geffindeg-ni enwir Yn unig ar gareg Ond ar drylen daflen deg, Bwrdd anian a barddoneg. E. FARDD. Chwerw iawn boen ech roi mewn bedd Gwyndaf Fn'n geindwr cynghanedd Bardd perffaith ar un waith oedd, L A llawer o alluoedd. El FA-M Diamheu i'n dyma annedd—Gwyndaf Fu'n geindwr cynghanedd Yn wir mi garwn orwedd, Er ei fwyn yn nghwr ei fedd. 0. WILLIAMS. Gwyndaf o lesgedd a gwendid-a ro'wd H eb rym na chadernid 0 gyfaill er ein gofid, Yn y gro heb w6n na gwrid. Yn fawr goruweh niferoedd—o fyw urdd Y gwych feirddion ydoedd Gwron ail i Q'ronwy oedd, A Llywarch mewn galluoedd. CLWTDFARDD. Diu O'R DUE. [Croesasom ymaith sylwadau maith ein gohebwyr ar brif gystadlouaeth gerddorol Pwllheli, am resymau neullduol, ond os bydd Mr Parry, fel arweinydd y cor yn chwennych tafoli y beirniaid hawlia teg- web iddo gyfieutra i wneyd hyny drwy gyf- rwng ein colofnan.-GOL. '4,
GOHEBIAETH 0 OGLEDD LLOEGR.
GOHEBIAETH 0 OGLEDD LLOEGR. Ceir ,flower shows yn Ngogledd Lloegr mor ami ag y ceir cyfarfodydd Ilenyddol yn Nghymru. Brithir wyneb muriau a thalceni tai, a choed, a phobpeth ag y mae modd cael papur i lynu wrtho, â. hysbysleni mawrion am flower shows. Nid oes odid i bentref nad yw yn ym- ffrostio yn ei flower show. Ond fal y mae yr Eisteddfod Genedlaethol yn Nghymru yn rhagori ar y cyfarfodydd llenyddol, felly hefyd y mae Arddangosfa Flodau Bishop Auckland, yn gyru pob arddangos- fa arall yn Ngogledd Lloegr i'r cysgod. Dydd Gwener diweddaf, oedd y dydd y cynnaliwyd yy arddsngosfa fawreddog yma. Dichon y byddai dyweud gair am Bishop Auckland yn ddydddrol i'r dar- llenydd. Saif y dref ar ]an yr afon Wear. Nid oes ynddi ond un heol ag sydd yn werth sylw, ac y mae hono yn un o rai tebygaf a welsom yn unman i High- street, Bangor. Hawdd y gallwn ddy- weud am Bishop Auckland, fel am Fan- gor, mai rhyw ruban o dref ydyw. Y mae ei maint i gyd yn ei hyd, ac Did yn ei Iled. Cynnelir ei marcbnad ar ddydd lau, a dichon y gall ymffrostio ei bod yn un o'r trefydd hyny ag y mae ynddi y farehnad oreu yn y gogledd. T rheswm am hyny ydyw fod yna ddegau o bentref- ydd yn ei hamgylchu, y rhai a breswylir gan y glowyr. Ac ar ddydd Ia., yn Auck- land, nid peth aianghyffredin ydyw clywed Cymraeg glin gloew air Fflint yn cael ei siarad gan ugeiniau. Cofier, ychydig s ydyw y Cymry sydd yn byw yn y dref. Deuant yno i wneud eu marchnad o'r pentrefydd cylehynol. Yma hefyd y mae palas Esgob Durham, er fod deag milldir o'r palas i'r eglwys gadeiriel. Saif y palas mewn pare prydforth, yr kwn sydd yn suu o aceri, ac y mae y pare yn agored i drigolion y dref a'r ymwelwyr i fyned iddo i fwynhau eu hunain. Yn y pare, trwy ganiattad yr hen esgob tawel ac efengylaidd, Dr. Barring, y cynnelir yr arddangosfa yn flynyddol. Yr oedd y tywydd ddydd Gwener yn bobpeth ag y gallesid ddymuno. Yn foreu, gallesid canfod y miloedd yn cyrchu yno o bob cyfeiriad. Nid oedd terfyn ar excursions a ddeueut yno a phe digwyddasai i rytf un dieithr fod wedi myned, nid oedd an gen ymholi am y pare mid oedd eiiieu ond unwaith fyned i'r heol, a buasai yl1 lied anhawda i ddyn rwystro ei hun i gW ei gario i'r pare. Wedi cyrhaedd yno, disgynai miwsig tri seindorf ar unwaith ar y glust, sef seindorf y Grenadier Guards, seindorfy Royal Horse Guards, a seindorf y 3rd Northumberland Artillery. O'r adeg yr agorwyd y pedair pabell eang yn y pare hyd y diwedd, yr oeddynt yv: cael eu gorlenwi. "Son am flodau yn wir, yn Bishop Auckland, ddydd Gwener, yr oedd lie blodeuog. Cof genym i 0-11 fod yn decbreu yr oedfa i V n unwaith, ac yr oedd yn rhaid i'r t&n barddonol sydd ynddo gael dangos y fflam gyda'r gwaith hwnw fel gyda phob gwaith arall, a go fynai ar ei weddi am i'r pregethwr gael "bod at ei lwynau mewn blodau." Gallesid rhoddi C n a V- n dros ell penau mswn blodau yn arddangosfa Bishop Auckland. Rhoddwyd llawer o gannoedd o bunnau yn wobrwyon Y" ystod y dydd. Yn ogystal a blodau, yt oedd yno ffrwythau,-a gellir bod yn sicC fod goreuon y wlad wedi eu hanfon Tne. Mae yr arddangosfeydd hyn yn sicr 0 fod o les dirfawr. Maent yu symbyliad i ddynion drin eu gerddi yn eu horiau ham- ddenol, a thrwy hyny wneud eu bytbynol yn llawer prydferthach. Mae y dosbarth gweithiol yn Ngogledd Lloegr yn mheIl ar ol dosbarth gweithiol Cymru yn hyn, fel yn mhob rbinwedd arall. Geir hwf yma yn hoff o ddarllen, ond cofier nad oes dim yn cael ei ddarllen ganddynt, f(I rheol, ond y Sportibg Life, Police News, & sothach cyffelyb. Maent yn hoff o fardd- oniaeth hefyd, ond rhaid i'r farddoniaeth fod yn hynod o aruchel a chlasurol. Prawf o hyn ydyw y ddwy linell a genid gan filoedd foreu dydd Gwener diweddaf. Ar iiyd y ffyrdd, yii ngorsafoodd y rheilffordd, ni ellid clywed dim arall. Wrth gwrs, 1 mae'r ddwy linell agos mor farddonol a'r peth gwaelaf ddisgynodd tros wefusau co" 0 cosaidd yr Archfardd o Geryg y Borth :■— Up and down, and away we go To Bishop Auckland flower show." Wedi'r cwbl, rhaid i ni ddyweud, gresyo na byddai Stockton yn gwneud i ffordd a'i rhedegfeydd, ac yn efelychu Bishop Auck- land. Da oedd genym weled enw Tudno y* un o'r papurau mwyaf pobl«gaidd fed gogledd yma fel y gwr a gadeiriwyd Mhwllheli. Well done, Tudno. Aitauf.
Advertising
EPPS'S COCOA.-GRA.TEPUT, AND CON.PORTllqC-Bir;-t thorough knowledge of the natural laws which govef* the operations of digestion and nutrition, and by a car* fulapplication of the fine properties of well-selected cocoa, Mr Epps has provided our breakfast tables ivitb delicately flavoured beverage which may save ua heavy doctor's bills. It i* by the judicious use of su1''1 articles of diet that a constitution may be gradual 1/ built up until strong enough to resist every tendency disease- Hundreds of subtle malidies are floating us ready to attack wherever there is a weak point. may escape many a fatal shaft by keeping ourselves fortified with pure blood and ft property fraptfe '+GivX Service Gtoeette, I
MARWOLAETH A CHLADDEDIG-AETH…
MARWOLAETH A CHLADDEDIG- AETH MRS WILLIAMS, LLAN- FECHELL, MON. Boreu ddydd- Sadwrn, yr 21ain o Awst, bu farw Mrs Williams, Mountain Road, Llanfechell, yn 1.4 mlwydcl oed, unig ferch a'r olaf o blant y diweddar Barchedig Elias o Fon. Yr oedd Mrs Williams yn aelod barclius gyda'r Trefnyddion Calfin- aidd yn Libanus, Llanfechell. Yn ei marwolaeth collodd yr eglwys yma frawd a chwaer o fewa ychydig amser i'w gilydd, pa rai a fuonfc yn hynod e weithgar a defnydcliol uvda'r achos crefyddol yn y lie, yn envredjg Mr Elias. Bu ef yn fTTdd- lawn, diw..y(l,,i gweithgar yn yr eglwys hen, a diamheu y teimlir chwitndod, colled a hiraetli ar ol y ddau am amser maitb. Yr oedd Mrs Williams wedi cael ei tharo yn wael ers oddeutu diwedd y fiwyddyn, ar ol iddi fyned i Lerpwl i dalu ymweliad a th)j ei mherch, ond gwollhaodd ychydig, a dychwelodd yn ol adref i Laiifechell ond ni bu rhyw lawer o wawr arni wedi hyny, a pharhaodd yn wael, a gwaelodd yn raddol hyd nes gorphenodd ei gyrfa ddae- arol mewn tangnefedd. Cafodd bob gofal ei da; u iddi yn ystod ei gwaeledd gan ei phlant a i theulu. Bu fyw yn Llundain am flynyddoedd ar ol priodi, ond yr oedd hi wedi dychwelyc1 yn ol i'w hen bentref genedigol ers blvnyddoedd bellach, ac yr oedd hi yn barchus iawn gan bawb a'i hadwaenai, fel ag v dangoswyd ar ddydd ei hangladd, trwy i nifer luosog o'i hen ffrindiau o bell ac agos ddyfod yn nghyd, a'i pherthynasau hoff ymgasglu yn nghyd i dalu y gymwynas olaf i'w gweddillión marwol. Ddydd Mercher, y 25ain cynfisol, yn mynwent henafol Llanfechell,claddwyd hi yn yr un bedd a'i hanwyl frawd, Mr John Elias, ac wrth ochr ei hanwyl fom hyd foreu caniad yr udgorn diweddaf. Dangoswyd pob parch i'w choffadwriaeth ar ddydd ei hangladd yn Llaufachell, trwy gau y masnachdai a thyuu llcniyffenestri! i lawr. Heddweh i'w liwob.-G ebydd, t 'L