Llais Y Wlad

l'ELBBA U G WERiHiAD LLAIS Y WLAD." Pris pob copi unigol yw U 11 Gemiog, len Geiuiog a Dlmai gyda'rpost. Us by(w hai o'n derbyuwyr yn clewis ei gael yn heolaidd drwy y liytbyrdv, aul0111\ Idvnt bob nos Iau am Is. Ifr. J cmvarter, s telir yn miaeii l iaw. leierdU y gwer ,d i ddodbartiiwyr ydyntNAW LlEINIuG ■ DWSIN gyda'r Itiitiilflordd, neu VDEG JEINIOG y Dwsin drwy'r ilythyidy. tub archebion, taliadau, LYC., IW vteuio at Mr K. W..Douglas, LLAIS Y YY LAB Omce, f7i ijangor. JDObBABl'JcL W Yii YN EISIEU. arei4 glvwed gyda thread y post oddivvrtb y rhai a adviuuiieut gaei eu peiiuuttiyu ddusuartbwjr LLAib 1: vv i A iJ Caut yr .Üw art-rol) a chau eiu boo wedi AJKHL-U MAiiNfTlOLi Y t" AJ" l' y mat vuy, yngbj^da'r pria lsei >u sicrbau CVLGaiiKi)IAL> AiiUTHEOL. Anion** yn ddioed at y Parcheaog, Mr K. W LV U li LA6, Baugor.

DYVD- GWEISEB, ION A VV K 8, 1875. z FRENHINIAETH HISPAENIG. ymddengys y bydd i'r fiwyddyn newydd gor dalen a rail yn nghytrol ry iedd ilywodr- ethiad gwiad anffodus yr iiLspaen. Wedi gynbenau cartreibi poenus iwydo y tir- i c-vvaed dros y fatli ysbaid o amser, weie 1 warn" ar dori a'r dagrau ar gael eu jychu, obiegid yr wytlmos ddiweddaf cy- Aoeddwyd y Tywysog Alphonso, mab y gyn-i reniiinea Isabella, yn irenin. l'i aeb a pylwasai ar ddigwyddiadau di- waMar, nis gellid gochel y casgliad foa jydnabyddiad y Llywodraeth Ddarbodol gan wahanol alluoedd Ewrop yn cyfeirio cwrs pethau at adferiad y frenhiniaeth, ac nis gellir llai na llongyfarch y wlad ar y gwresogrwydd gydapiiaun yrhysbysir iddi cluBj-bvu y pioelamasiwn Alphonsaidd. Prin y galbtsai y mwyaf brwdfrydig o bleidwyr y Tywysog Alphonso ddisgwyl s:, lweddoliad eu gobeitbion mor ebrwydd, ond nid ydyw y cyinewidiad wedi digwyda mi eiliad yn rhy iuan er lleddfu teimlad calon friwedigy boblogaeth anhappus. Er- bvn hyn bYBbysir fod y se(yllfa newydd ar bethau wedi cael derbyniad tawel yn yr oil o'r prif drefi yn ogystal a Madrid, a ly bod y fyddin a'r llynges yn datgan eu Kuuaui jy Weidiol i'r teyrn etholedig. Fel sylwedyddcraif a gwladgarwr trwyadl, yr cpdii yn naturiol ddigon i Marshal Serrano sylweddoii byrhoedledd y llywodr- afttli an&efydlog-a lywyddai, a, gweithred- afttli an&efydlog-a lywyddai, a gweithred- c.dd yn ddoetb drwy ymgymmodi a'rdrefn a phrysuro i gyflwyno yr awenau o'i rfldwlaw. 13ellach y mae Gweinyddiaeth xiewyiliu Cw\n gyfivrwyddyd Senor Cano- vas de Castillo wedi ei ffiirfio. yn Madrid, yn gynuwysedig o bersonau a fuontmewn dinodedd 'gwladol er ydynt fEl rheol yn bold -alluog, cyinmedrol, pwyllog, a doeth. -Gyda y lath v, dd- iaetb ac' ymlyftiad tr^-yadl- ndiin. diamlieu y bydd i awduv,dod a brenbin- jaeth y Tywy.^ig Alphonso gael eu cydna- b<1(! yn ebrwvdd drwy yr boll dir ac yn liicr Jddp" Rf" dliad y fath Lywodraeth yn fenditbiol i'r wlad fel y fwyaf boddhaol a sefydlog a welodd yr Hispaen yn ystod I y chwe blynedd diweddaf o leiaf. Os gorfyddir i'r Brenin Alphonso XILfenthyca cleddyf y fyddin yn ei adferiad i orsedd ei hynafiaid, dylid cofio na fydd ond yn yn llwybro troedolion gwaedlyd y gwa- hanol ffurfiau o lywodraethiad y wlad anffodus ar hyd yr oesau. Drwy ddiwein- iad cleddyf milwyr Serrano a Prim y llwyddwyd i ddiorseddu Isabella II.; trwy arfau Gwirfoddolwyr Rhyddid y cynnal- iwyd i fyny freichiau y weriniaetli ac yn wir, gorfyddid ni i olrhain lianesiaeth Hispaeilig yn dra phell cyn dyfod o lionoin i gyffyrddiad ag unrhyw ffurf o lywodraeth a sefydlwyd yno drwy amgeo dylanwad na grym arfau. Nid heb frwydrau a si- glasant Ewrop y llwyddodd sefydlydd y Iiinach Fourbonaidd i esgyn yr orsedd; drwy gynnorthwv y fyddin Brydeinig yr adferwyd Ferdinand "VII., ac ni allodd ei ferch ei oiyiiu heb gyfres o frwydrau gwaedlyd. Modd bynag, ymddengys fod gobaith i Alphonso esgyn i awdurdod heb orfod appelio at rym arfau a thaenellu daiar ei hynafiaid a gwaed ei gydwladwyr anffodus, oblegid eglur ddigon yw nad ydyw mynwes ei wlad ar un cyfrif yn am- ddifad o serch tuag atto ac ymddiried yn- ddo, fel ei gwaredydd o afaelion cynnen gartrefol alarus sydd yn difa y trigolion. Priodolir yr ymddiriedaeth hwn i radclau helaeth i'r ysgol yn mha un y dygwyd ef i fyny, ac yn mha un nis gallai iethu dy- fod o dan ddylanwadau ag ydynt yn rhwym o droi allan yn fendithiol iddo yn y swyddogaeth bwysig y mae yn awr ar ledr ei chyflawni. Un o'r gorchwylion cyntaf a phwysicaf sydd i'w chyflawni ganddo ydyw, diffodd fflam ddinystriol y rhyfel cartrefol sydd wedi bod ers cyhyd o amser yn ysu 'ymaith y boblogaeth yn y talaethau gogleddol. Hyd yma y mae grym y Carlistiaid wedi bodoli yn y ffaith fod y flurflywodraeth yn ansefydlog yn ei nodwedd; ond yn awr gellir disgwyl y bydd i'r adran elyniaethus i'r Weriniaeth ymgrynhoi o dan y faner Frenhiniaetbol, tra y mae prif wyr y wlad a'r adranau cyinmedrol eu syniadau eisoes wedi dat- gan eu bunain yn bleidwyr gwresog i'r adferiad Alphonsaidd.

LLOSGIAD Y COSPATRICK." Anfynych y cofnodwyd amgylchiadau Nadolig mwy galarus nag eiddo y diwedd- af. Yn ddiweddar yr ydym wedi cael cer- bydresi fel yn benderfynol o ruthro yn erbyn eu gilydd fel am y cyntaf er achlys- uro galanastra yn mhob cyfeiriad, nes y mae teithio ar y gledrffordd yn gofyn i ddyn gymmaint gwroldeb ag i ymrestru yn filwr ar faes y gwaed. Yr oedd y ddam- wain echryslon ger Ehydychain ychydig ddyddiau yn ol mor ofnadwy yn ei nod- wedd ag i greu dychryn yn mhob bron, ac i argyhoeddi y Llywodraeth o'r angen- rheidrwydd am fabwysiadu rhyw fesurau rhagocheliadol er arbed y ddynoliaeth rhag arswydedd y lladd-dy teithiol hwn. C) Ond coronwyd y gyfres ddanlweiniau car- trefol gall losgiad. y Cqspatrick, drwy yr hyn yr hyrddiwyd nemawr lai na phum 0 cant o eneidiau i dragwyddoldeb yn gyn- amserol. Y mae pellder y ddamwain hon efallai yn lliniaru ei hechryslonrwydd, ond dylem golio mai yr ebyrth oeddynt ein cydwladwyr Prydeinig. Yn ein rhifyn di- weddaf, crybwyllasom yn fyr am y ddam- wain arswydus hon ond erbyn hyn wele yr unig dri a achubwyd wedi eu glamo yn kbrydain, ac y mae eu hadroddiad o'r trychineb yn dorcalonus i'r eithaf. Ym- ddengys fod y tan wedi tori allan yn nhrymder nos, pan ydoedd y teithwyr a chyfran o'r dwylaw ar obenydd meIns hun —yr Iran olaf iddynt cyn can eu llygaid ar fycl ac amser. Cyn pen nemawr amser, yr oedd y llestr anffodus wedi ei hamlenu mewn fflamau, a hwylbren ar ol hwylbren yn syrtbio yn ebyrth i'r elfen ddifaol, gan ddychrynu, anafu, a lladd yn eu cwymp. lihaid fod yr olygfa yn y eyfwnc, arswydus hwn tuhwnt i bob desgriiiad-y llestr gan- noedd o filltiroedd o gyrhaedd tir,a'r dyrfa gymmysgryw o wyr, gwragedd, a phlant yn ymwau trwy eu gilydd^newn gorphwyll- edd ac apobaith. Dros yspaid o amser ymddygodd y dwylaw gyda holl ddewrder nodwecldiadol y morwr Prydeinig; ond yn cl( a ebfwydd cynnyddodd y gwrea angerddol mor arswydus fel nas gellid trefn na dos- barth ar y teithwyr brawychedig, a dech- reuodd pawb fabwysiadu ei ffordd ei hun yn yr ymgais am arbediad bywyd. Mor- iwyd un o'r baclau, ond yr oedd y rhuthr iddo mor orphwyllog a didrefn fel y sudd- odd yn y fan gyda ei holl lwyth gwerth- fawr. Cyffelyb fu tynged rhai o'r badau ereill, ac ni Iwyddwyd i gael ond dau yn unig yn glir oddiwrth y Hestr anffod- 0 us. Yn y ddau fad hyn yr oedd triugain a thri o eneidiau, a gorfu i'r gweddilllYllU wrth y llestr i gyfarfod ag angeu sicr mewn gwahanol fiurliau. Dewisai llawer ymdafla i'r eigion yn wirfoddol yn hytrach na gwynebu angeu drwy y fflamau a ym- gordeddent am danynt. Hyd yn hyn nis gwyddir dim am dynged un o'r badau; ond am y liall, yr ydym eisoes wedi cael adrodcliad syml oud arswydus o'r moddion annaturiol a fabwysiadodd y rhai oeddynt ynddo i gadw cyrph ac eneidiau wrth eu gilydd, hyd onis gwaredwyd y tri olaf gan y ilebtr Britkh Sceptre, Ar hyn o bryd, y mae yn anmhossibl i ni Ifurfio barn gyda golwg ar y tebygolrwydd i'r bad colledig gael. erbigo i fyny gan rhyw lestr a ddigwyddasai hwylio yn yr un cwrs; ond os digwyddodd y fatb, Itawd i'r trueiaiaid, diamneu iddynt gael eu cludo i gyfeiriad New Zealand, China, neu. Ddeheubarth America. Os na ddigwyddodd iddynt y fath ffawd, nid oes amheuaeth na orfydd- wycl hwy gan bangfeydd newyn a syched i gyflawni yr un gweithredoedd echryslon a'r rhai a. waredwyd, ac iddynt feirw mewn gorphwylledd. Hyd yma amlenir yr achos o doriad allan y tan mewn dir- gelwch; ond er pob ymdrech i'w ddiffoddi, achlysurodd un 0'r trychinebau rnwyaf ofnadwy a gofnodwyd erioed. Wrth ystyried amledd trychineban ar y mor, o ba rai yr oedd llosgiad y C'ospat- rick yn un o'r engreifftiau mwyaf arswyd- lawn, nis gallwn lai na gwerthlawrogi ym- drechion dyngarol a dilim Mr Plimsoll o blaid diogelwch y rhai sydd yn dilyn eu gorchwylion ar wyneb y dyfnder. Cydna- byddwn lod y Covpatrick yn ilestr ardder- ciiog, wedi ei rhestru yn y dosbarth cyn- tat, ond y 11lae yn bwngc o ddyddordeb allgerddoll pa un a oes modd mabwysiadu rhyw gymiuu er lleihau y dinystr yn xigiyn a digwyddiadau mor echryslon. Nid ydym yn mewn sefyllfa i wneud un- rhyw awgrymiad ymarferol ar y pwngc, ond boddlonwn ar ei adael yn nwylaw un mor brofiadol a Mr Plimsoll, i'r hwn, ni a obeithiwn, yr estynir pob cynnorthwy yn ei ymdrechion dyngarol.

CRYNNODEB WYTHNOSOL. Yn ein rhifyn diweddaf cyhoeddasom gyfieithiad 0 Iythyr dyddorol gan y Pro- ffeswr Leon Levi, yn mha un y dangosai allan hawliau Cymru i waddoliad gwdad- wriaethol ei phrifysgol yn Aberystwyth. ^iaradai yn uchel am ymdrech wladgar ceinogWyr y sefydliad liyd yn hyn; ond dangosai yn eglur nas gall barhau mewn w eiieithiolrwydd drwy ymddibynu yn gyfan- gwbl ar haelioni gwirfoddol, pa un sydd, er yr holl frwdfrydedd presenuol, yn an- nigonol er sicrhau y nifer angenrheidiol o b atbrawon yn y gwahanol ganghenau o wybodaeth y profiesir eu cyfranu. Ceir yn llythyr yr ysgolhaig profiadol restr o'r symiau aruthrol ydym wedi eu cyfranu yn ngwahanol barthau y Deyrnas Gyfunol tuag at waddoli a chynnorthwyo prilysgol- ion; a dywedir mai y pwngc y dylai pwyllgor Aberystwyth ei ystyried yn ddi- oed ydyw, y moddion mwyaf effeithiol i ddwyn hawlion y Brifysgol Gymreig i waddol o fiaen y Llywodraeth. Tra yn ddiolchgar o gal on i'r Proffeswr Levi am ei ddatganiad cynhes o blaid y sefydliad, gobeitbiwn y bydd i'r pwyllgor llywod. raethol weithredu, ar ei awglym yn ddi- y mar os, oblegid ni ddylai y diystyrwoh a dderbyniodd y ddirprwyaeth Haenoroi oddiar law y Weinyddiaeth Badicalaidd ddiweddar eugTvangaloni yn y ddyledswydd wla'dgar o ddadleu eu hachos o flaen y blaid sydd yn awr mewn awdurdod. Y mae y mater yn deilwng o gefnogaeth pob seneddwr Cymreig, gan nad o ba liw y byddo, ac hyderwn y bydd i hyd yn nod yr aelod dros Fonlwyddo i ddigaregu el ffordd er pleidio unrhyw appeliad a ddi- chon gael ei wneud ar ran gwaddoliad y brifysgol yn Aberystwyth. Ymddengys niai pobpeth ond boddhaol ydyw y berthynas sydd yn bodoli ar hyn o bryd i-hwng y meistriaid a'r gweithwyr yn y Deheudir, ac oni arferir graddau helaeth o gymmedroldeb a phwyll^ofnir yr esgora yr annghydfod ar ganlyniadau alaethus. Fel y gwyr ein darllenwyr, achlysurwyd yr annghydfod presennol gan rybudd y meistriaid o'u bwriad i effeithio gostyngiad yn ol deg yn y cant yn y cyflogau ar ddechreu y fiwyddyn bresennol, yr hyn a wrthwynebid gyda graddau mawr o benderfynolrwydd ar ran y gweithwyr. Yr wythnos ddiweddaf cynnaliwyd cyfarfod mawr o ddirprwywyr y glowyr yn Merthyr, pryd y cyhoedd wyd mai canlyniad y pleidleisiad yn nglyn a'r annghydfod ydoedd :—Dros gyflafar- eddiad, 11,704 anmhleidlOJ, 455; bodd- lawn i'r gostyngiad, 3,550; yn erbyn y gostyngiad, 27,611 heb dderbyn rhybudd o ostyngiad, 8,787. Erbyn hyn, deallwn fod y pleidiau yn dechreu dyfod i ddeall eu gilydd, ac hyderwn y bydd i amgylch- iadau mor drychinebus ag i 50,000 o weithwyr sefyll allan am dymhor maith gael ei ysgoi drwy iawn ymarferiad o bwyll ac arafweh. Yr ydym ni yn credu yn anffaeledigrwydd deddfau galwad a chyflenwad yn rheoleiddiad cyflogau, ac nas gall na meistr na gweithiwr orthrymu ond dros dymhor byr. Foreu Mawrth digwyddodd damwain alaethus mewn glofa ger Rotherham. drwy yr hon y cyfarfyddodd saith o bersonau â'u hangeu mewn modd dychrynllyd. Yr 0 oedd 720 o ddynion a, bechgyn yn gweithio yn y pW'l], pan gymmerodd ffrwydriad le, mewn canlyniad i ryddhad swm mawr o nwy, yr hwn a daniwvd drwy ddefnyddiad peryglus goleuadau agored. Drwy ycyffelyb anoehelgarwoh, collwyd tri ar hugain o fywydau yn yr un gymmydog- 9 aeth oddeutu deufis yn of, ac Y11 dcliweddar- ach cyfarfyddodd dau ar bymtheg a'u hangeu drwy y cyfryw esgeulusdod. Ychydjg ddyddiau yn ol cyflawnwyd barbareidd-dra gwrthun mewn cerbydres gan forwr anifeilaidd o'r enw Courtney. Yr oedd ef a chydforwr o'r enw Draper yn cyd-deithio ar y ffordd i Newport, pryd yr ymosododcl, heb unrhyw gweryl, ar ei gydymaith yn y modd mwyaf ciaidd. Yr oedd y ddau mewn diod, ac yr oeddynt mor ffyrnig fel y diangodd eu cyd-deith- wyr i gerbyd arall. Ymroliai y ddau gan gnoi eu gilydd fel cwn, a pharhaodd yr olygfa wrthun hyd onis cyrhaeddwyd gor- saf York. Cafwyd fod gwyneb Draper wedi ei anurddo yn arswydus gan frath- iadau, a rhan o'i glust wedi ei brathu ymaith. Modd bynag pan ddygwyd yr ymosodydd anifeilaidd ger bron yr ynad- on, yr unig gssp yr ystyrid yn ddoeth ei gweinyddu arno oedd dirwy o bymtheg swllt a'r costau! Fel y disgwylid, arbedwyd bywyd y carcharor Campbell, yr hwn a euogfarn- wyd o ymgyfranogi yn Hofruddiad Rich- ard Morgan yn Lerpwl, ar y 3ydd o Awst diweddaf. Dienyddwyd y ddau arall, sef John M'Crave a Michael Mullen, foreu LIun diweddaf o fewn muriau carchardy Kirkdale. Ar yr un pryd dienyddwyd William Worthington am lofruddio ei wraig ar y 29ain o Awst. Ymddangosent oil yn edifeiriol oherwydd eu troseddau ysgeler. Yr un boreu dienyddwyd James Cranwell o fewn muriau carchardy New- gate, yr hwn a brofwyd yn euog o lof- ruddio Emma Bellamy.

PRIFYSGOL CYMRU. YSGOLORIAETH ARALL GAN WEITHWYR. Mae chwarelwyr dosbarth Dinorwig a Deiniolpn, gan ddilyn esiampl eu brodyr yn Ffestiniog, wedi anfon i ysgrifenydd mygedol y Brifysgol (Mr Hugh Owen) y swm o 25p. fel cyfraniad at ysgoloriaeth i'w rhoddi yn flynyddol i'r ymgeisydd goreu o'r dosbarth hwnw.

LLOFFION CYMREIG. Ymddangosodd llun neuadd drefol ne- wydd Rhyl yn y Builder yr wythnos o'r blaen. Mr E. Morris Evans a etholodd bwrdd ysgol Treffynnon yn ysgrifenydd, a'r cyflog ydyw deg punt ar hugain yn y flwyddyn. Oherwydd ei absennoldeb o'r cyfarfod- ydd am dymmor neillduol o'r cyfarfod, y mae Syr Richard Bulkeley wedi di- freinio ei hun fel aelod 0 fwrdd ysgol Beaumaris. In Dengys cyfrifon diweddaf eymdeithas amaethyddol siroedd Dinbych a Fflint fod yr achos mewn gwell sefyllfa nag y bu erioed o'r blaen, gan fod y swm o 250p yn aros, yn ngweddil yn nwylaw y trysorydd. Gwerthodd Mr John Pritchard, yr ar- werthwr adnabyddus, amryw dai yn Mangor yr wythnos ddiweddaf, am brisiau rhagorol. Y mae Mr Ellis Eyton ar fedr gwneud anrheg gwerth 75p i eglwys St. Thomas, Rhyl. Gwneir darganfyddiad o feusydd glo newyddion yn y Deheudir. Deallir fod tanysgrifiadau yn dylifo i mewn i'r drysorfa sydd yn cael ei ffurfio eu cyfranu addysg gerddorol i Telynores Cybi. Disgwylir llewyrch ebrwydd ar Deml- yddiaeth Dda yn nhref Conwy, oblegid mewn cyfarfod dadleuol y'noson o'r blaen ennillwyd buddugoliaeth bwysig ar gefnog- wyr cymmedroldeb.

GWRTHDARAWIAD AP,, Y. BHEIL FFORDD YN RHYL. Cymmerodd gwrthdarawiad difrifol Ie ar y rheilffordd yn ngorsaf Rhyl ddyda Sadwrn. Tua plaump o'r gloch y bore yr oedd cerbydres nwyddau wedi bod yn cael ei shuntio. pryd y daeth cerbydres nwyddau arall i fyny. Ymddengys i beir. iannydd yr olaf golli golwg ar y signal oedd yn ei erbyn, neu iddo fethu arafu, Y peiriant yn brydlon oherwydd llithrig- rwydd y rheiliau. Y canlyniad fu, i'r gerbydres ruthro i'r un oedd eisoes yn yr orsaf, ac yr oedd y gwrthdarawiad 11 echrydus. Maluriwyd cerbydau y alll a'r liall yn ddychrynllyd, tra y chweIldY nwyddau i bob cyfeiriad, ac y taflwyd ud o'r ddau beiriant ar ei wyneb. Gyrwy" amryw o'r gwageni am belider mawr 0r lie y safent, a thorwyd y rheiliau i fyny' am bell ffordd; ond, trwy drugaredd, III chafodd neb ei niweidio. # Pe na bliasal peiriannydd, taniwr, a guard y gerbydres oedd yn yr orsaf ar y llwyfan, nid oes amheuaeth na buasent wedi eu lladd vn Y fan. Llesteiriwyd trafnidaeth dros al'Yw oriau, fel yr oedd y mail o Gaergybi tuft phedair awr ar ol ei hamser. Modd bynag, cafwyd y llinell yn rhydd drwy ymdrech brydlon, ac adferwyd trafnid- aeth. Pe digwyddasai y ddamwain yn gynnarach yn y dydd, bernir y profasai Y galanastra yn llawer mwy pwysig a z;1 difrifol. -n_

GENEDTGAETHAU. Rhagfyr 29, priod Mr Thomas Itees, 'Rhin SLol't Drefacb, Llanwenog, ar fercb. Rhagfyr 27. priod Mr Robert Roberts, Glan Hbi, Rhiwbryfdir, Ffestiniog, ar fab. Rhagfyr 24, priod Mr David Edwards, Brynffynnon, Treffynnon, ar fab. Rbagfyr 25, priod Mr William Mathews, saerraaciv, Trosymaes, Treffynnon, ar feich. Rhagfyr 20, priod Mr Robert Roberts, railway station-master, Dolgellau, ar fab. PRIODASAU. Rhagfyr 23, yn Fetter-lane, Llundaui, ThomfS Lloyd Davies, 29, Upper Baker-street, Llundain, a, MlBli Elizabeth Jones, Oak Lodge, Kensington, Llundain. Rhagfyr 29, yn eglwys plwyf EglwysrhoB, ger LlaO- dudno, gan y Parch. F. Jones, curad, Robert, mab hynaf Mr Robert Fisher, Maesdola, Llanrhos, fig Ann, ail ferch Mr William Jones, Bwlch, a Severn House, Vaughan-street, Llandudno. Rhagfyr 26, yn Wyddgrug, Edward Powell, Glad- stone-terrace, & Catherine Evans, Pentre, Wyddgrug. Rhagfyr 29, yn Ty'n-y-gwndjvn, y Parch. T. P- Evans, Towyn, Ceinewydd, ag Alice, trydedd ferch Mr Charles Grey, Ringwood, Hampshire. Rhagfyr 26, yn Dolgellau, Mr John HugbeS, argraffydd, Dolgellau, a Miss Aune Price, Fronolaf, ger. Dolgellau. lonawr 1, yn Pennal, Mr John Jenkins, Banc-y-llan, Eglwysfacb, a Miss Jane Jones, Shop, Penual. Rhagfyr 31, yn eglwys plwyf Geryg-y-druidion, gan y Parch. Jenkin Jones, Mr David Jones, Hendre, Garth- meilo, Llangwm, a Miss Ellen Jones, Bwleh-y-meusydd, ger Ceryg-y-druidion. Rhagfyr 30, yn eglwys plwyf Darowen, gan y Parch. Mr Jones, Mr Richard Davies, Ty'nilwyn, Cemma-es, fit M iss Ann Lewis, Cwmbychan Mawr, Darowen. lonawr ynl eglwys Pentrefoelas, gan y Parch. Mr Jones, Mr William Prichard, Elen Castle Hotel, Dol- yddelen, it Margaret Ellen, unig ferch Mr John Roberts, ysgolfeistr, Peatrevoelas. MARWOLAETHAU. Rhagfyr 29, yn 74 mlwydd oed, Mr Richard Griffith, brawd i Mrs Griffith, Angel Hotel, Dolgellau. Rhagfyr 30, yn ei phreswylfod, Rose Cottage, Rhos- dln-road, Gwrecsam, yn 79 mlwydd oed, Ann, gweddw y diweddar John Walter Hopkins, meddyg, Malpas, sir Gaer. Rhagfyr 29, yn 31 mlwydd oed, yu Market-street, Caergybi, Ann Jones, merch hynaf Mr Hugh Griffith Hughes. Rhagfyr 26, yn Gloch, Treffynnon, Mr Charles Jones. Rhagfyr 29, yn 60 mlwydd oed, Mr William Jones, Chapel-terrace, Treffynnon. Rbagfyr 31, yn 23 mlwydd oed, Mr R. P. Jones, clerc, mab Mr R. Jones, joiner, Pool-street, Caernarfon- Perchid ef yn fawr, a theimHr gotid dwys ar ei ol. Rhagfyr 27, Mr Michael Kenny, Prince of Wales Vaults, Dean-street, Bangor. Rbagfyr 31, yn 2 flwydd oed, John, mab Mr John Lloyd, cabinet-maker, Pool-side, Caernarfon. Hhagfyr 29, yn 74 mlwydd oed, Mr Lewis Morgan y ffarmwr, Caeglan'rafon, ger Tremadog. Ionawr 1, yn 57 mlwydd oed, Mr John Owen, yd- fasnachydd, Bryngoleu, Dwyran, Rhagfyr 30, yn 78 mlwydd oed, Mr Robert Pritchard,. Ebenezer cbapel-keeper, Caernarfon. Rhagfyr 29, yn ddisymwth, yn 32 mlwydd oed, Mrs Thomas, Sportsman Hotel, Porthmadog. Rhagfvr 29, ar ol blwyddyn o nychdod a llesgedd, Mr Ellis Williams, Garwyd, Corwen, yn 76 mlwydd oed. Rhagfvr 30, yn nb £ ei dad yn Llanbrynmair, Mr Evan Williamp, clerc gyda Mri. Howell a Morgan, cyfreithwyr, Machynlleth, yn 24 mlwydd oed. Rhagfvr 31, yn 61 mlwydd oed, ar ol hir gystudd, Henry Hughes, F'frewdybrithyll, Clynnog. niwr 2, yn 71 mlwydd oea, ar ol byr gystudd, Mr Thomas Jones, Cwmgwara, Clynnog. lonawr 4, yn 72 mlwydd oed, Mr Owen Pricey Cfnan, Mon. Yr oedd yn foneddwr hatlionus ae yiv Gristion gloew, a theimlir galar dwys ar ei ot ruewa llawer cylch. Rbagfyr 30, Mr John Jones, Bryn Gwalchmai. Mynydd Llandegai. Cydymdeimlir yu ddwys [å weddw alarus. Rhagfyr 23, Margaret Hughes, merch Enoch Hughes,. asiedydd, Top-y-Llan, Glan Conwy, yn 30 mlwydd oed. Rhagfyr 26, wedi byr gystudd, yn 61 mlwydd oed, Mrs Eleanor Williams, Gian'rafon Isaf, Llanallgo- Gadawodd briod a thri o anwyl blant i alaru ar ei hÐI Perchid hi yn fawr gan gylch eang o'i chydnabod. Rhagfyr 29, yn 70 mlwydd oed, Mary, anwyl briod Cornelius Pricbard, athraw Yagol Genedlaethol Llan- allgo. Cyfrifid hi yn wraig dda a mam ofalus. Claddwyd hi yn tnynwent Llanidan. Gadawodd briod ac un terch i alafu ar ei hoi. Rhagfyr 30, ar ol amryw fisoedd o gystudd o'r darfod- edigseth, Mrs Marv Evans, Gian'rafon, Llanwenog, yn 68 mlwydd oed. Yr oedd yr ymadawedig yn fam i'r Parch. David D. Evans, curad Abermaw, diweddar o St. Anne's, ger Bangor. Yr oedd yn fam dyner, yn briod ofalus, ac aelod flyddlon o'r Eglwys yn Llanwenog. Claddwyd hi y dydd canlynol yn medd ei phriod, yr hwn oedd wedi ei rhagflaenu ychydig gyda blwyddyn yn ol. Gwasanaethpwyd ar yr achlysur gan y Parch. Mr Rowlands, Llanddewi, a'r Parch. Evan Alfcan. Heddwch i'w llwch, a nodded y nefoedd ei phlant.

Ychydig, os neb, sydd wedi cael achos i edifarhau iddynt fod yn ddistaw ond y mae myrdd wedi gorfod wylo dagrau oher- wydd iddynt siarad gormod.