Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
NEWYDDION CYMREIG.
NEWYDDION CYMREIG. BEAUM.&RIs.-Hirhoedledd.-Fol prawf o iachusrwydd neullduol yr ymdrochle pobl- ogaidd hwn, gellir nodi fod yma ar hyn o bryd yn byw dros haner cant o hen bobl dros bedwar ugain oed, ac amryw o honynt yn prysur dynu tna'r cani. Ceir yn ol cyfrif- iad y Llywodraeth fod y lie yn y dosbarth cyntaf o ran iachusrwydd, gan na chyr- haeddai y marwolaethau ond 17 yn y fil. —Ysgrifenydd Trefol.—Yn nghyfarfod di- weddaf y cynghor trefol, etholwyd Mr Rice Roberts, cyfreithiwr, Llangefni, yn ysgrifenydd y gorphoraeth. AMRYWION 0 BENMACHNO.—Ar ol cael mwynhau dwy oes neu dair heb gymmaint ag un cwmwl yn duo yr .awyrgylch,—Och, ar darawiad wele ystorm yn codi; yr awyr- gylch yn duo, taranau yn rhuo, y mellt fforchog yn gwau, gwiaw yn ymdywallt, pawb wedi eu parlysu gan ofn. Beth sydd yn bod ? Hiliogaeth St. Crispin, tri neu bedwar mewn nifer, yn sefyll allan Ym- laddasant yn ddewr, do, hyd at wagio cryn lawer ar y barilau cwrw, a ninau, druain ,0 honom, werinos anwybodus, yn cwbl gredu y byddai yn rhaid arnom o angen- rheidrwydd un ac oil wisgo clocs Lerpwl. Ond trwy drugaredd distawodd twrf y taranau, diffoddwyd y mellt, a'r gwlaw yntau a beidiodd ac ail sticiodd pob un o honynt at eu stondin; a chan eistedd ar eu stolion, hwy a ddechreuasai ymaflyd yn y mynawyd, y gwrychyn, a'r cwyr, wedi derbyn yr hyn oeddynt, yn ei geisio. Well done, boys; esgidiau da o hyn allan, —esgid a ddeil dd wr a hair gysur i'r gwisg- wr.-Llyfrgell.-Dyma beth ag y mae mawr angen arnom fel pentrefwyr am dano. Pabam, tybed, y m;ae yn rhaid i ni fod ar ol i fanau ereill llawer lJai pwysig, yn hyn o beth ? Yr anhawsder mawr un- waith ydoedd diffyg lie priodol, ond erbyn hyn y mae y rhwystr hwn wedi ei sym- mud ymaith, ac y mae hen addoldy Ty'n y Porth yn cael ei gynnyg led y pen. Fe- allai pe caem sefydliad o'r natur yma, y glanheid conglau yr heolydd, ac na cheid neb o'n pobl ieuaingc yn dal i fyny y tal- cenau, ac y byddai JLiai o wawdio ac en- llibio cymmydogion, fel pe na ddeilliai dim ond hyn o ddaioni oddiwrtho yr atebai y dyben. Yr ydym yn credu yn ddiysgog pan yn ysgrifenu hy-n o linellau fod yn ein hardal ddefnyddiau dynion ardderchog, ie, fechgyn o dalemtau dysglaer, ac yn meddu ar ymadferthoedd cryfion, pe bydd- entyn darllen, ac yn myfyrio, mewn trefn i buro ag i goethi eu hunain. Rhwbiwn ein llygaid, a deffrown o'n cysgadrwydd, ac felly gwnawn ddaioni.—Bwrdd Ysqol.- Nos Sadwrn ymgyfarfu ychydig yn nghyd yn yr Ysgoldy Oenedlaethol, i ystyried sefyllfa addysg, a'r rhai hyny, y mae yn dra thebygoi, yn gwybod trwy brofiad beth ydyw gwerth addysg. Ond methasant a phenderfynu dim yn ei gylch a hyny am y rheswm feallai fod rhsj eisieu bwrdd o'r un defnydd a phren gwely Ned Morgan, ers talwm, a'r lleill eisieu bwrdd costus a drudfawr o mahogany, wedi ei weithio yn ofalus, a destlus. Ond i arbed y cwbl y mae Arglwydd Penrhyn, fel bob amser, wedi bod yn dra haelionus, ap wedi cyfranu 150p. at dalu costau yr adgyweiriad y bu ein ysgoldy dano yn ddiweddar. Bravo, yn wir, Arglwydd Penrhyn, onide ? Bel C> dyn pwyllog gonest, yr wyf yn cynnyg dau fwcwl clocsen a botwm corn o wobr, i'r bardd a gyfansoddo yr "Alargan" oreu i'r bwrdd uchod.-Ysbryd Goodman. BLAENAU FFESTINIOG. Cystadleuaeth mewn bwyta uwd.—NoB lau, Tachwedd 26ain, cynnygiodd dyn o Sais sydd yn d'od ar draws y wlad gyda ei garavan decell copr i'r hwn fuasai yn bwyta yn gyntai swm neullduol o uwd. Amcan rhoddwr y wobr oedd denu pobl yno er gwerthu ei nwyddau. Daeth tri yn mlaen i'r gys- tadleuaeth, ond y buddugwr oedd William Jones (coachman mawr) Ffestiniog.-Dam- wa,itz.-Dydd Gwener, Tachwedd 27ain, syrthiodd dyn o'r enw Robert Jones, Pren- teg, ger Tremadog, tros y bongc yn chwarel Rhiwbryfdir, a derbyniodd niwed trwm.-Gohebydd. CAERNARFON.—Y Bwrdd Ysgol.-Cyn- naliwyd cyfarfod o'r bwrdd uchod ddydd Llun, pryd yr oedd yn bresennolMri. Pugh, Newton, 0. Thomas, a Davies, a'r Peirch H. Evans ac E. Evans.—Yr unig fater a drafodwyd oedd gwysio hanner dwsin o rieni oherwydd absennoldeb eu plant o'r ysgol. Tylodi ydoedd y prif esgusawd, a chaniattawyd iddynt fynediad i mewn i ysgol y dreth.—Llysoedd yr Yn- adon.-O flaen yr ynadon sirol ddydd Sadwrn cyhuddwyd Robert Roberts, Bont- newydd, o fod yn feddw ac afreolus tua blwyddyn yn ol, ac hefyd ddarfod iddo wrthsefyll ymgais yr heddgeidwad Stephens i'w gymmeryd i'r carchar pan ddaliwyd ef. Am y trosedd cyntaf dirwy- wyd ef i bum' swllt a'r costau, ac am yr ail gorfu iddo dalu deg swllt a'r costau.— Mr W. R. Whiteside, ar ran gwarcheid- waid Undeb Caernarfon, a wysiodd R. T. Williams, Ebenezer, am esgeuluso tanys- grifio Is. yr wythnos tuag at gynnaliaeth ei fam, yr hon sy'n ddibynol ar y plwyf. Dywedodd yr erlynydd fod papur a dder- byniodd oddiwrth oruchwyliwr y chwarel lie y gweithiai y diffynydd yn dangos fod ei ennillion o bedair i bum punt yn y mis, ac nid oedd gan y diffynydd blant.- -Dy- wedodd y diffynydd fod y papur yn an- nghywir, ac naa gallai roddi y swm a tbalu ei ffordd. Gorchymynwyd iddo dalu y swm gofynol gan y gwarcheidwaid.—Dy- wedodd y diffynydd na byddai iddo dalu beth bynag fyddai y canlyniad.—Hugh Hughes, Waenfawr, a wysiwyd gan Mr Whiteside, dros warcheidwaid yr undeb, am y cyffelyb esgeulusdra.—Dywedodd y diffynydd y buasai yn un o'r cyntaf i gadw ei fam pe buasai mewn gallu; yr oedd wedi colli ei iechyd, ac wedi bod o dan drmiaeth feddygol. Dangosodd Mr Whiteside bapur o dan law goruchwyliwr y chwarel lie gweithiai y diffynydd, yn dangos ei fod yn ennill o 4p i 5p yn fisol. Dywedodd y diffynydd nad allai weithio yn ddyddiol, a gohiriwyd yr achos am fis er cael manylion pellach,—Bhyddhawyd Evan Owen, cariwr, Llanllyfni, oddiwrth y cyhuddiad o daflu mur perthynol i Mr Huddart, Brynkir, i lawr.—Cyhuddwyd Thomas Williams a Richard Williams, Llanddeiniolen, o fod ar dir perthynol i Mr Assheton Smith, gyda'r amcan o herw-hela. Ymddangosodd Mr J. B. Allanson dros yr erlyniad. Tystiodd John Roberts ddarfod iddo ganfod y di- ffynyddion ar dir Trosywaen yn euro yr eithin, ac yn codi ysgyfamog. Canfydd- odd hefyd rywbeth yn meddiant un o hon- ynt. Canfyddodd hefyd flew ysgyfarnog yn y fan lie gwelodd y diffynyddion gyntaf. Dywedodd y dynion mai myned yr oedd- ynt i Ffynon Cegin Arthur i geisio dwfr, ac iddynt groesi un o feusydd Trosywaen, pan y cododd ysgyfarnog, yr hon a erlid- oy iwyd gan gi. Nid oedd y ci yn perthyn iddynt hwy, ac nid oeddynt yn gwybod eiddo pwy ydoedd. Dirwywyd hwy i 26s yr un, cydrhwng y costau.— Dirwywyd William Bowlands, Tanymaes, ger Porthdinorwig, i 2s 6c a'r costau am feddwi.—J. D. Jones, am feddwi ac ym- ddwyn yn afreolus yn Mhenygroes, a ddirwywyd i 80s 6c, cydrhwng y costau a William Evans, am feddwi yn yr un lie, a ddirwywyd i 13s 6c cydrhwng y costau.—Dydd Llun, o flaen yr ynadon bwrdeisiol, am feddwi ar ddydd Sul, dirwywyd Hugh Hughes i 5s a'r costau.—Am adael ei drol allan ar yr heol yn Baptist-street, dirwywyd Thomas Edwards, ieu., i Is a'r costau- Am feddwi yn Hole-ia-the-wall-street, dir- wywyd William Davies i 2s 6c a'r costau, —Samuel Owen Jones, un o geidwaid yr afon Gwyrfai, a gyhuddodd William Owen o'i fygwth ar y ffordd fawr nos Sadwrn, wythnos i'r ddiweddaf. Ymddangosodd Mr J. H. Roberts dros yr achwynydd, a Mr J. B. Allanson dros y diffynydd. Yr oedd croeswysion yn yr achos hwn. Tyst- iodd yr erlynydd ddarfod i Owen ei gyfar- fod, a'i fygwth. Ar yr ammod na byddai i'r diffynydd ddwyn yn mlaen y groeswys yn erbyn yr erlynydd, taflwyd yr achos allan. CONWY.-Dadl ar Ddadgyssylltiad.- Mae cladi fawr y Rhyl yn y gorphenol, ond y mae dadl fach Conwy yn y presennol. Cymmerodd hon le nos Fawrth diweddaf, y 24ain cynfisol. Cymmerodd y Parch. J. R. y gadair am wyth, a chymmerodd dadl frwd dros ben le yn yr ysgoldy perth- ynol i'r Trefnyddion Caltinaidd, pryd yr oedd y boneddigion canlynol dros ddad- gyssylltiad :—John Thomas, saer Owen Jones, argraffydd; Rowland Jones, etto William Roberts (Bangorian), ac Owen Jones. Cafwyd yn erbyn dadgys- sylltiad y boneddigion a ganlyn :-J ohn Maelgwyn Jones, John Williams (green- grocer), J. M. Jervis, Llanidloes (Pererin), a Superintendent Evans. Cafwyd cyfar- fod brwd, ond lied heddychol. Hir oes i'r Eglwys Genedla-ethol.-Perei,in Tre- faldwyn. LLANDINORWIG.—Y Clybiau Dillad.—Yn ol yr arfer flynyddol rhanwyd yr wythnos ddiweddaf arian clwb dillad y tlodion a'r ysgol ddyddiol rhwng oddeutu cant a hanner o aelodau. Rhoddwyd llog neu rodd o ddau swllt yr un, trwy garedig- rwydd a haelfrydedd Mr Assheton Smith. Hefyd sefydlwyd y flwyddyn ddiweddaf gan y Parch. D. 0. Davies, ficer, gym- deithas gynnilo, a chlwb dillad yn nglyn a'r Ysgol Sul. Rhanwyd arian hwn hefyd ychydig o ddyddiau yn ol, a rhoddwyd llog yn ol cyssondeb yr aelodau yn dilyn eu llafur yn yr Ysgol Sul. LLANEDI.— Tan.—Llosgodd ysgubor, ystabl, ac hofel perthynol i amaethdy o'r enw Llwynceibren, yn y plwyf hwn, nos Fawrth, y 24ain o Daehwedd. Torodd y tan allan yn yr ysgubor, He yr oedd rhai o'r teulu wedi bod yn malu tippyn o eithin, a chanwyll ganddynt, ac ymddengys i'r CIY gwellt gymmeryd tan y pryd hwnw, er na chanfyddwyd dim o hono am amser wedi hyny. Yr oedd y tai hyn yn cynnwys yd, gwair, peiriannau amaethyddol, &c., pa rai a losgwyd yn llwyr. Cafwyd y ceffylau allan yn ddiogel.-Gohebydd. LLANLLECHID. Marwolaeth sydijn chwarehvr.—Boreu dydd Mawrth diweddaf bu farw Mr Robert Roberts, Caellwyngrydd. Yr oedd gyda'i waith y diwrnod cyn ei farwolaeth. Yr wythnos o'r blaen bu farw ei fab. Cydymdeimlir yn ddwys a'i I briod yn yr amgylchiadau cyfyng hyn.— Cymro. YSGOLDY.—-Saif yr addoldy uchod rhwng pentref Clwt-y-Bont a. Bhen-isasr-Waerij yn mhlwyf Llanddeiniolen. Nos Fercher, Tachweddy 26ain, cynnaliwyd cyngherdd mawreddog yuddo er cynnorthwyoy tlawd sef William Hughes, Brynteg, yr hwn sydd wedi cyfarfod a phrofecliaeth lem trwy farwolaeth ei anwyl briod. Llywyddwyd yn fedrus gan Mr Samuel Jones, Glandin- orwig. Prif arwr y cyngherdd ydoedd y I tenorydd enwog Eos Morlais, yr hwn yn ol barn pawb oedd yn bresennol a, ganodd yn ardderchog. Barnodd pwyllgor y cyngherdd yn ddoeth roddi 16s o wobr i'r Cor a ganai oreu y don Carmel," o drefniad Ieuan Gwyllt, y gystadleuaeth yn gyfynedig i chwarelwyr Llanberis. Daeth wyth o gorau yn mlaen, a'r goreu ydoedd cor Pongc Rowlar, o dan arweiniad Mr 0. Hughes, Foel Gron. Hefyd rhoddwyd 6s o wobr am y ddeuawd go-reu. Daeth saith o barties yn mlaen, a'r goreu ydoedd Mr K. T. Phillip, Fachwen, Dinorwig, a'i gyfaill. Yn ystod y cyngherdd cafwyd annerchiad gan Taliesin Eryri; ei destyn ydoedd Y dynion hyny sydd yn troi clust fyddar i'r cyngherddau cynnorthwyol yma." Bu agos i ysgrifenydd y liineliau hyn a gofyn cwestiwn ar goedd y cynnull- iad, ond peidio a wnaeth. Fe allai mai nid peth aunoeth fyddai ei ofyn yn Lla,is y vVlad, a dyma fo-Pa faint o elw a ga'i y tlawd pe bai pawb yn dyfod i'r cyngherdd- au am ddim ? Ni welwyd mewn cyngherdd erioed y fath annhrefn ag oedd yn hwn, a hyny trwy i nifer o fechgyn direidus ym- gynnull at eu gilydd i wneud gwawd o'u hynach. Boed iddynt ddiwygio yn hyn o beth.-Ehedydd Orwig.
JACKANOD BANGOR.
JACKANOD BANGOR. FONEDDIGION,—Pwy yw Jackan ? sydd gwestiwn ag sydd yn cael ei ofyn yn ein tref yn bresennol. Ac er mWyn cael allan pwy ydyw, ceisia bechgyn ieuaingc ein tref gyhuddo dynion pwysig a chyfrifol o fod yn dal rhyw gyssylltiad ag ef, y rhai mewn gwirionedd nad ymostyngent i ed- rych ar ysgrifau mor glogyrnaidd a'r eiddo Jackan. Ac hyd yn hyn, nid ydyw neb wedi cael allan pwy ydyw (o'r hyn lleiaf wedi cyfaddef) ond myfi, a chan fy mod wedi bod mor ffortunus a'i ffeindio, hwyr- ach na fyddai ychydig o eglurhad arno yn ddim amgen na da dan yr amgylchiadau. Modd bynag, mae pump o bersonau yn ymgyfenwi dan yr enw Jackan," y rhai a adnabyddir yn fwyaf cyffredin wrth eu henwau cerddorol (oherwydd medrus- rwydd lleisiol), go lew, onide ? digon i ffurflo cor bach. Gallai y cyntaf ganu y Bass Crochanaidd," yr ail y "Tenor Padellaidd," y trydydd yr Alto Buwcbaidd," a'r ddwy ddiweddaf y Treble Dadmeredig." Meddyliais un- waith mai y fraint fwyaf a allai creadur o ddyn ei gael ar y ddaear yma fyddai clywed yr enwogion hyn yn eanii y Drury Lane;" ond pan aethum i wrando ar y Choral Society yn canu Worthy is the Lamb allan o'r Messiah," argy- hoeddwyd fi yn y fan mai hon oedd y fraint fwyaf, a'r Hall y leiaf, ac ni feddylias y fath beth mwyach. Yr hyn a barodd i mi ysgrifenu yr ychydig sylwadau hyn ydyw yr ymosodiadau ag y mae y Jackanod hyn yn euogo honynt. Yr ymosodiad cyn- taf ydyw ar aelodau y Choral Society oherwydd annheilyngdod'. Ai tybed mai rhyw gorachod dicldawn a diddim fel y rhai hyn sydd i farnu pwy fydd yn deil- wng ? Os felly, ofer yw treulio amser a gwario arian tuag at ddeall cerddoriaeth i berffeithrwydd, fel ag y mae y rhan fwyaf o aelodau y cor wedi gwneud. Pe ceisiai Eos Boiler gofio iddo ef gael ei soundio dair gwaith gan yr arweinydd, a chofio y swn gwichlyd a roddodd iddo, fe ysgydwai lai ar y strap coch sydd ganddo yn clebran ffolineb a diflasdod yn barhaus. Peth arall ag y mae y Jackanod hyn yn ymosod arno ydyw arferiad bachgen ieu- angc gobeithiol o fyned i'r recreation ground i gael tdn gyda dau neu dri o'i ffryndiau, yr hyn, meddaf, sydd oddefol gan bawb ond y Jackanod rhagrithiol hyn. Pe deuai y Jackanod hyn i safle y bachgen ieuangc hwnw o ran gallu cerdd- orol yn unig, ni fyddent feini gwrthodedig gan ddynion, ac ni ddewisid yn hytrach (er eu holl ymdrech i seboneiddio) eu lie yn hytrach na'u presennoldeb. Nid ydwyf yn hoffi rhoddi llawer o fwyd cryf y tro cyntaf ond os bydd eu cyfansodd- iad yn caniattau, cant ef yn fy nesaf. Ac os na fydd y bwyd yn ddigon, bydd i mi arfer ychydig o starch berwedig Colman (yr hwn sydd yn llawer stiffiach na'r eiddo Glenfield) i sfciffio y "straps coch" sydd ganddynt, fel nad ysgogant yn dragywydd. 0 Gresvnmawrna fuasai bosbibl iddynt ddyfod yn aelodau o'r "Choral Society" fel yn nghor yr Eisteddfod, trwy ddal swyddi pwysig, megis Indoor guard a Chopy guard. Na, yr oedd yr arweinydd galluog yma yn benderfynol na adawai i un o'r "'us ddyfocl i fysgy gwenith nith- ¡ iedig, ac felly rhaid iddynt foddloni ar y drefn ogoneddus. CLUSTFEINIWR.
CHWAREU TEG I GYMRU.
CHWAREU TEG I GYMRU. Mae y Cymry o'r diwedd wedi dyfod i ddeall nad oes ddichon iddynt ennill parch eu cymmydogion heb iddynt yn gyntaf oil barchu eu hunain. Mae hunan-barch yn golygu bron yr un peth a bunan-ddiwylliant. Dylai cenedl, fel dyn, wneud ei hun yn wrthddrych teilwng o barch ac ymddiried. Prin y gellir dyweud fod rhyw lawer o'brinder moddion addysg elfenoi yn Nghymru, ond y mae gwir angen am foddion addysg uwch- raddol,—am foddion addysg i blant rhieni sydd trwy ddiwydrwydd a darbodaeth wedi rhoddi ceiniog wrth gefn" er mwyn rhoddi cychwyn i'w plant ar lwybr bvwyd, a,'u "hyfforddi yn mhen y ffordd" sydd yn arwain i Iwyddiaiit. Mae y Bobl o'r diwedd yn deffro o'u difrawder ac yn dyfod i weled hyn. Oni bai fod y Bobl yn dyfod i deimlo gwerth addysg uwch- raddol, ni buasai Coleg Aberystwyth mewn bodolaeth,—coleg wedi ei godi gan y Bobl eu hunain, a'i amcan i ddyrchafu y Bobl. Nid oes hanes am athrofa erioed o'r blaen wedi ei chodi gan y Bobl eu hunain, ac nid oes genedl dan haul wedi gwneud yr hyn a wneir y dyddiau hyn gan y Cymry. Os yw y Bobl yn dangos y fath gariad gwirioneddol at ddysg- eidiaeth,-an eu bod wedi rhoddi prawf mor ymarferol o'u hawydd am addysg, onid yw yn hollol deg a rhesymol iddynt ddisgwyl l'hyw gymmaint o gynnorthwy oddiwrth y Llywodraeth ? Hyd yma nid yw Cymru wedi derbyn yr hyn sydd ddyledus iddi; nid yw wedi cael yr un chwareu teg a pharthau ercili o'r Ymher- odraeth. Dyma eiriau offeiriad gwladgar Neath, a draddododd efe mewn gwledd. fawr o eiddo trafaelwyr masnachol y Deheudir ar ran y Brifysgol Paham na chaent hwy yn Nghymru Goleg fel yr oedd gan bob cenedl beilenig? Bydded iddynt edrych ar Ysgotland, gyda'i pbedwar coleg a chynnysgaeth oddiwrth y Llywodraeth o 16,000p. (un fil ar bymtheg o bunnau) yn y flwyddyn Yr oedd Llundain yn cael rbywbeth fel deng mil.o bunnau yn y flwyddyn. G}rda golwg ar yr Iwerddon, ymddangosai y wlad hono fel pe na foddlonid hi byth. Nid oedd raid i'r Iwerddon ond codi ei llef, na roddid iddi yr hyn fyddai arni ei eisieu. Pa Lywoclraeth bynag fyddai mewn awdurdod, nid oedd bwys yn y byd; yr oedd y Toriaid a'r Rhydd- frydwyr yn tybied mai doethineb oedd cadw Paddy mor dawel ag oedd yn ddichonadwy. (Chwerthin.) Ond pa beth yn nghylch Taffi, druan—(cymmer- adwyaeth)—dyn nas cododd ei lais erioed mewn iaith fradwrus-dyn oedd wedi di- oddef mil o gwynion !Nid oedd mynwes yr un dyn yn llosgi cymmaint gan deyrn- garwch a mynwes y Cymro, ac nid oedd un dyn yn fwy parod nag ef i ufuddhau i alwadau dyledswydd. Gan hyny, pan y mae Ysgotland yn cael ei digoni a'r Iwerddon yn cael ei gwala, paham na thelid rhyw gymmaint o sylw i Gymru ? Yn Ysgotland, cyfartaledd y personau ag yr oedd addysg golegol wedi ei darparu ar eu cyfer oeddun yn mhob 840 o'r boblog- aeth, tra yn Nghymru mai un yn mhob 1,250 ydoedd. Yn Nghymru, dylai fod genym 1,000 o ddynion yn ein colegau, tra nad oedd genym ond 300 yn y cwbl. Onid oedd y ffaith hon yn ddigon i'w cynhyrfu i wneud rhyw ymdrech i gyfar- fod ag anghenion y Dywysogaeth ?" Pa fodd y mae dwyn llais y wlad i effeithio ar y Llywodraeth a'r Senedd ? Yr unig lwybr yw i'r etholwyr wneud acbos y Brif- ysgol Genedlaethol yn fatter iddynt hwy eu hunain, a'i wasgu ar sylw a chefnog- aeth pwy bynag a ddelo i ymofyn eu pleidleisiau i ba blaid bynag y perthyn- ont. Pan ymwelo unrhyw aelocl senedd- 01 a'i etholwyr, dylai rhywun a fyddo yn meddu pleidlais ofyn iddo. a ydyw yn ffafriol i'r Brifysgol, ac a rydd efe ei holl ddylanwad o blaid cael gwaddol seneddol iddi ? 0 wneud hyn, buan y cenfydd Senedd Prydain fod pobl Cymru o ddifrif, ac y caniatta iddynt yr un manteision a rhagorfreintiau ag a fwynheir ers conrif- oedd gan y Saeson, yr Ysgotiaid, a'r Gwyddelod. '!C;
[No title]
Bu y Prifweinidog yn wael ei iechyd yn ddiweddar, ond hysbysir ei fod yn cyflym wellhau. Nid pawb a wyr mai Cymro oedd taid Esgob Colenso. Mae yr esgob yn bresennol yn Nghymru, a gallwn ddyweud ar awdur- dod un o'i berthynasau ei fod yn ymffrostio bob amser yn ei gyssylltiadau Cymreig. Cymro arall o enwogrwydd mawr yn y byd llenyddol, yw y Parch. T. W. Davids, gweinidog gyda'r Annibynwyr Seisnig, ond yn siarad Cymreig yn groew. Un o weinidogion mwyaf addawol yr Annibyn- wyr Seisnig yn Llundain yw y Parch. J. De Kewer Williams, Cymro arall. Y mae ef wedi cychwyn cyfres o ddarlithiau liynod boblogaidd yn St. George's Hall, Islington. Cynnaliwyd un o'r cyfarfodydd I hyn wythnos i nos Fawrth diweddaf, a'r | testyn oeddyllythyrenSeisnig"—"The letter I." Llywyddwyd gan ein cydwladwr dvngarol, Mr Hugh Owen. I ,i