Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

DYDITFABUR SHON EPPYNT.

News
Cite
Share

DYDITFABUR SHON EPPYNT. DYDD f:>J, Dim gweithio heddyw yn Ty'reppynt; gwedi peri i'r forwyn barot- toi dwir dros y Sabboth y nos o'r blaen, canys peth ansyber yw hel dwfr ar y Sab- both. Gwisgo yn drwsiadus, gan barchu y Sabboth, hyd yn nod mewn dillad; myned i'r eglwys gorganu y Psalmau; y bobl yn cyd-atteb, neu yn porthi yr offei-riad yn dda bywyd yn y gwasan- aeth rhai yn sefyll fei pyst llidiard, yn gwibiog, llygad-gamu, yn pwl-delff. Bod yn bayvdd gwybod wrth agwedd dyn yn yr •iddoliad pa un ai capelwr neu Eglwyswr ydyw, neu lie y cafodd ei ddwyn i fyny. bregeth fer a phwrpasol. Man offeiriaid yn distrywio yrj addoliad gyda eu pre- n Z7, .vethau hirion y gwasanaeth Eglwysig .a bar fa. fras ar lan dwr gloew las araf cyffes, crecl, a phader, mawl a gweddi yn adenydd Dwyfol ddawn afonydd tir- ;,m, gloew, meusydd kawddgar, blodeuog. Methodisten yw y forwyn, Baptist yw y ;-was, a'r gweithiwr syddarglwyddddiacon yn Mynydd yr Olewydd. Y forwyn yn achwyn fod treth y capel yn drom-focl bryd y mamau a'r man-grolesi wedimyn'd ar ymbinceo cynffon pob un o honynt yn fath o siop Pedlar. Yn lie dillad da Cymreig, bydd pob un yn pincien a'i chyfoeth oil ar ei ehefn-crach ddillad ar grug o dlodi. Pan ydoedd yr hen do ur y maes," ebe y forwyn, delid sylw ar wisgoedd, gan beri gweddeidd-dra a phob un i wisgo yn ol ei radd yn awr tri gras y sydd, y Chinon, y Grecian Bend, a'r Bvffle," ebe hi. Ie," ebwn inan, ar bob ffolog penchwiban; canys bawdd gwybod gwahaniaeth rhwng y respectable S'r shabby genteel wrth liwiau eu gwisg- cedd,-y cyntaf yn syml a gweddaidd, yr olaf aml-liwiog, ranting-fast." Y giveithiivr yn galw yn yr hwyr gwedi bod yn yr Olewydd," y Parch. Job Job, o'r North yn pregethu. Yn adrodd y testyn a darn- au o'r bregeth. Y testyn oedd Noah, yn adeiladu yr arch." "Hen fachgen nobl, ffamws, oedd Noah," ebe y pre- gethwr, mae yn host mawr yn y Beibl trwy yr oesoedd.' Fe gariodd ei fasged a'i offer ar ei gefn am fiynyddoedd lawer i wneuthur arch. Yr ydwyf fel pe bawn yn ei weled a'i beccyn bara a chaws, a'i gostrel o siongcen gwlad 0 gyda'r wawr bob boreu. Yr oedd pobl o'r 0 byd yn dyfod heibio-rhai yn chwerthin ar ei ben, ereill yn ei ffwlio, gan ei demtio. Un yn dywedyd wrtho, Tyred gyda mi, Noe bach, i Arwydd y Plough i gael siar o gwart,' ond cnoco yr oedd Noah y llall yn dywedyd, Tyred gyda ni i fynydd yr Olewydd i hela cadno,' ond cnoco yr oedd Noah y llall yn gwaeddi, 'Tyred gyda ni i'r ffair ocsiwn,' ond cnoco yr oedd Noah; ac wrth fynych a hir gnoco. wrth roi cnoc, a chnoc, a ehnoc, fe gnocodd yr arch i ben. (Y bobl yn cilwenu ar eu gilydd.) Ac felly nin- nau," ebe y pregethwr, mewn gwaedd uchel, .ddyrchafedig, mae yn rhaid para i'w chnoco hi hyd nes cael y gelyn olaf dan draed, ac ni gawn ninnau ar lan yr afon ein erocio gan angeu -ond diolch, haleliwia, ar foreu dydd a ddaw, rhoiff y Cristion g-n-c i angeu yn ei dalcen o, a bydd swn ei ergyd yn C o uffern hyd y nefoedd." Hwyl fawr, y biaenoriaid yn y set fawr yn 43jawffian yn uchel. Dyna ddigon o ffwlbri, Jim bach," ebvrii J, a rhyw olchion fel hyn sydd yn cyfansoddi yr hyn a elwir pregethu poblogaidd llawer .ardal. Peri i'r forwyn roddi peintyn i Jim, hefyd siwgaid rhwng y gwas a'r for- wyn. Jim yn dywedyd fod pregeth y Parch. Job Job yn cael ei chodi i'r cypiø mylau gan wyr yr Olewydd, "canys yr oedd yuddi ailirawiaetli," ebe Betti Syia- wyr Wan, a'r bye y cyttunai Neli y Goes- Mr. Ma eisiea ffoagor o'r fath bregeth- au ymsi," ychwanegai Gatti y Bais Goch ddywedyd dan ei dft#»s4dE, gan ddodi pwyslaisttl." yr "yma" fel ifiIÇ1th o snap i'r'gweinidog cartrefol, pregetka# YJ hwn jn mryd y Baas Goch ydoedd yn a?n#i- fad o'r athrawiaetholac y mae yrj athrawiaethol" yn air mawr, trwm, rlocfeoraidd, yn ngeiriaii gw^icli ac araetli I pob g«r o gapelwr. DYDD LLUN.—Myned i lawr i'r -gmnrnt; saiw yn shop y gof, grwgnach uckel a, bygyihiol aiii tireth heiol; yn uwch nag yn nghof neb yn iyv, crogbns am helaetku heiol ffctdd yr elycii i ir-abad. Yn profi y ddiareb .Hael Shon bwis y wlad." Clywed ga.n fjJ" gof fod cert 'fec/idan Iiews3711 y Cadachwr gwedi myned yn scynd yn y mwd ar y fl'ordd i Biil^h, gogyler & Dol- ?gaeirf—ysgi'am dychrynlly^i i achub by-vvyu mul rhag boddi. Pob clyfrfos a chwter sn arllwys eu cynnwysiad i'r hwl? cyll- nhwrf mawr uchel, erchi pedwar g,?x'wyii, o ddiod i'r hobl am achub y geH s ysgidiau rhag myned gyda y liif, sef gwneud hyny ar y plwyf, canys gan iod y plwyf yn Migo# oyfoethog a digon .7 medcbtl i gymmerydci ferchogaeth gan drethi, trether ef i'r asgwi^. DYDD MA.VVIITK.—Ymdclangogiad Ymryd. iDafydd Brydytid Byr yn dyfod i a'i anadl yn ei wddf—yn dywedyd ddarfo^ 1 yspryd ymddangcs, nad amgen yspryd TTwmi (Jrytld Bach, }'n gwladycku pan yn TTwmi (Jrytld Daeh, yn gwladycku pan yn ^cnawd yn ardal L.lanai'o.nfawr yn Muallt, ac i wr a elwir Ned y Saer, Llanwrth-y-I rhyd, yr ymdclangasodcl, pan oedd Ned yn dychwelyd oddiwrth ei waith o'r gorwyd, a phan yn croesi por-t ar Irfon. Ymddengys fod y gwr hwn o grydd gwedi myned ar goll ers mis o amser, ac ni wyddai neb beth ddaeth ohono. Ar rhyw noswrith aeth yn eisieu Ac nis gwelwyd byth mor gwr, Nac uwcb gelltydd, nac ar fvnydd, Nac mewn dolydd min y dwr. Rhai yn tybied iddo fyned i Patagonia; ereill ddarfod iddo suddo yn llaid hewl Dolgaer ereill mai at y tylwyth teg yr aeth ar ymdaith; ereill ddarfod iddo pan yn poachian syrthio a boddi yn Irfon cadarnheid y dybiaeth olaf oblegid ddarfod i Dafydd y Crydd weled canwyll gorph yn nofio ar yr afon. Ar y noswaith ragrybwylledig, pan oedd y gwr o Saer ucbod ar ganol pont ar Irfon, dychrynwyd ef yn ddirfawr, gan beri i ias oer angeu i ymsaethu drosto o'i ben i'w sawdl, gan beri i'w wallt sefyll. Yn mhen arall y bont gwelai yspryd Twmi y Crydd Bach yn ei amdo a'i wyneb yr un lliw a'r pridd, ac yn dwyn trem alaethus ddychrynadwy, gan ddwyn bwndel o bapyrau, misolion, &c., dan ei gesail chwitb. Twmi," gwaeddai Ned, paham yr aflonyddi arn- af? Pa beth sydd yn dy flino ?" "Rhaid i ti ddyfod gyda mi," ebe y drycbiolaetb, dewis is awyr neu uwch awyr." Ar hyny teimlodd Ned fod ei gorpws yn ymadael a'r ddaear. Is awyr gwaeddai Ned, heb ystyried y canlyniad, canys cariwyd ef gyda chyflymdra annirnadwy a'i gorpws yn cael ei rwygo yn erbyn simneuau, drysni, drain, prysglwyni; hefyd yn ddig- wyddiadol tarawodd yn erbyn y Bardd Tal o'r Derwydd ar Dulas, nes y'i gwnaeth- pwyd yn fyrach o'i ben, er dyehryn a cholled i'r gymmydogaeth. Daethant uwch ben bwtbyn sitrachog, lie yr arferai y gwr o grydd fyw pan yn y corph, a disgynasant yn chwim iddo trwy gorn y simne. "Dod dy law i mewn yn y twli yma sydd yn y mur, Ned," ebe yr ysbryd a dododd Ned ei law yn y twll a thynodd allan swm o fan ddeiliach, a sylwodd fod yr olwg arnynt yn peri i'r marw ringcian dannedd a gwallgofi. Gwedi i'r ysbryd ddyfod atto ei hun- Dal sylw, Ned," ebe fe mewn oernad annaearol, a'i lygaid yn mhentyd ar y gwrthwyneb; "y papyrau rhain, wele bills ydynt, ac heb eu talu, am y Diivyg- iwr, am y Tyst, am y Faner Fach, ac am y Dyivysogaeth. Buais fyw mewn spun- gian ac anonestrwydd llenyddol. Clyw, Ned; ni bydd i mi esmwythdra, ac ni bydd i ti lonyddwcb na dydd na nos, canys tithau, dyn euog ydwyt; ni bydd i ti esmwythdra hyd oni pheri i'r biliau yma gael eu talu yn llawn." Yna deisyfodd Ned i'r ysbryd ei ddwyn yn ol mewn ffordd uwch awyr, a bu Ned bron sythu i farwolaeth yn yr uchelderau gan oerder yr hin, fel pan ddododd yr ysbryd Ned i lawr yn Llan-wrth-yr-hyd, yr ydoedd arno biccil ddychrynllyd, ei gorpws a'i ddillad yn garbibion yflion, a'r rhan uchaf yn giog o eira pilonwy, fel nad oedd ei gym- mydogion nesaf yn ei adnabod, a rbedai ei wiaig ei hun rkagddo, gan feddwl mai ellyll ydoedd. Mae yr amgylchiad sobr wedi gwneud cyffro mawr yn y gantref hon, a chofnodir y peth yn y dyddiadur hwn fel y cymmero dynolryw rybudd oddiwrth dynged ddychrynllyd y gwr hwn o grydd, fel pa beth bynag fyddo ar ol, gan dalii boed iddynt dala am eu misolion a'u newyddiaduron, canys paham yr aflon- yddir arnynt gwedi marw ? Gan gofio, cofier stori Twmi y Crydd a Ned y Saer. DYDD MERCHER.—Yn clywed heddyw fod eisteddfod gapelog etto i gael ei chynnal yn Llaiiwrtyd, 'Eisteddfod gwedi myned yn furgyn rhwng eikn a brain, yn ful i gario yr "acbos mawr" mewn capel, neu i'r crach-dafarnwr rhag i'w frecci sychu. Eisteddfod gapelog dydd Nadolig,—dyfalu yn barod pwy sydd i ennill; fod gwobr lOp. yn cael ei gynnyg i'r cor a gano oreu Yr Haf," ond ei fod yn debyg na bydd un }T)) teilyngu y wobr. Mwy o yspryd drwg yit ngjyn a chrach eisteddfodau capel- og a thafarnoi nfl, dim arall. o DYDD IAU .Breuddwydio neithiwr fod Daniel Silvan Evans gwedi cael ei benodi 1 fywoliaeth Llanddyrnog. Pe gwir y breuddwy^l buasai yn blyfyn yn ngha p yr Esgob liewydd na angholid am qes neu ddwy. life ydyw y prif lenyddwr Cymreig o neb sydd )yw y dydd heddyjy. 'Clywed fod cofiant yr hen dad anwyl o JD'io.ed- rhyw-dalar yn cael ei barottoi i'r wasg, gan ei olynydd, Mr Griffith. Nid oes neb fn teilyngu gwell cofiant, ac nis gallasai y.g9ly?)jwyi syrthio i well dwylaw. Ond :ni foddk-nir ar gofiant moel, ond rkaid wrtk ddetJ^o^py o'i bregethau; canys yr oedd yn cwrdd yn y gatriarck atkrylitk a dawn gwr mewn caiirif ydoedd o. DYDD :0WE^E^.—Dafydd y Cnwck yn galw; pibellaid adau wydriad Ind. Son iod Dai Bach y Baledwr yn canu gaiargan: 1. 1. ,an ar yr aclilysur galarus o foddi y gyvx o grydd, hetyd ymddangosiad ei yspryd, 0 Khoddir y gan etto. Scram am y Llais. Yr heddgeidwaid yn trywenu, &c. DYDD S,DWRN.-Myned i'r orsedd; yspryd y eloehdy yn darllen llythyr cyfreithiwr -am libel parth Mallgorn Llan- ddewi-brefi oddiwrth Richard Higgins, alias Dick Lwprell, gwr o Sais a brynodd yn lladradaidd y cyfryw gorn.—Yr orsedd yn peri ar y Dyn a'r Baich Drain yn y lleuad i amddiffyn yr achos yn rboddi cyfarwyddyd i'r perwvl hyny i Dick Lwprell. Erchi i Dick i wneud cledrffordd i'r lleuad er mwyn gohebu a solicitor yr orsedd. Bod yr lrvon Coal Company yn foddlon ymgymmeryd a'r cyfryw specula- tion. Chwerthin mawr, iachus, trydan- llyd o gwr i gwr yr orsedd. SION EPPYNT. I

YNYS MON.

..í LLEITHFAEN.

[No title]