Llais Y Wlad

HYN A'R LLALL, YMA AC ACW. MEISTRI GLYGWRS,—Rwsut ma'r byd yn troi ar i begyna ar ol cyfarfod mawr Llanarchymedd. Go ryfadd, ynte ? Ron i wedi ofni y basa tanio cimin o great guns ar unwath yn drysu tippin ar fachi- nary y cread, a bod perig i big pegwn y o- I I i (OY gogladd gaul i daflu o'i joint, ac y basa'r fath rym yn dilin cynadwri'r Apostol Heddwch fel ac i yru pobol Mon i lefain wrth y milodd ar hyd heolydd dinas meibion Crispin-" 0 Rads, pa beth a wnawn fel y delom yn Radicaliad, ac y derbynier ni i miawn i'r cyrlana dedwydd hyny lie drychir ar fratia budron hunan- gyfiawndar fel brethyn cartra gora Syr John Cadnant, ac ar glocsia apostolion Radicaliath fel y French pumps cym- hwysa i ddawnsio y Nonconformist Jig, a lie taflir mantall werdd fawr (cimin saith a thrigain o weithia a'r' eiddo Corfanydd) dros y tricia bytra ac y ma posib i fldyn- oliath fod yn euog o honyn, sef tori llwon, &c.,ao y cyfloga gwinidogion cybyddlyd a rhagritbiol, ond ar broffas yn dduwiol- frydig a heddychlon, i gyfiawnhau y cwbwl, a phyrswadio, os medr- ant, y byd i gredu ma wyn diniwad sy 'n y cyrlana, a'i bod miawn perig dirfawr o gaul i rheibio gin fleiddiad a llewod. Ond druan o hona i ynte ? Mor hynod o ddisail odd fy ofna i Dodd no ddim hwyl ddyliwn, er fod, mi glywis,' hanar cant o'r cryddion gora wedi i cy- flogi a'i gosod drw'r room i guro prenia traed yn i gilydd i dreio codi steam. Rodd y boys yma 'n smala, medda nhw os do un ne ddau yn lied agos i gilydd, rodd y 11 1-1 naill yn gofyn i'r Hall ydi hi yn amsar curo rwan ? Ydi, medda ryw hen wag yn ymyl, i fyny a'r ddau bren troed fel dwy drumstick, ac i lawr a nhw yn glatch ar y faine, near ben rhywun ddigwydda fod ar y ffordd, nes y bydda swn run fath a ta chi'n taro hen faril gwag. Tydw i ddim yn deud fod pen a pawb odd no felly chwaith. Yn wir, ellwn i feddwl ma ryw fath o ex- hibition gocosaidd o danio small fire-arms odd no. Miniature pistol Mr Morgan Lloyd yn mynd allan gynta, gwn clatch Pentraethyn ail, naval gun Captiln Verney yn drydydd, ac yn treio i ora drimio carrag dan hen Brown Bess i dad ar y run pryd, hwnw pan ddoth i dwrn o yn cau tanio, y powdwr mor hen nes dodd o wedi llwydo. Air-gun Apostol Heddwch yn ola, a gafr i, ellwch chi ddim deud. am hwnw iddo fo gimin a diweddu miawn smoke. Ma dda na ddaru 'r person ddim codi nes dodd y cwbl wedi tanio rhag ofn i'r powdwr neud camgymeriad ar i ym- ddangosiad a thanio o hono i hun. Wir, Meistri Glygwrs, allasa fod yn helynt ofn- adwy no tasa ddigwydd fod les ryw hen gapal a'i hanar allan o bocad y cydeirydd, I a brief run fath o bocad Mr Morgan Lloyd, a llythyr at y Lord Chancellor run fath o bocad rhywun arall, ac iddy nhw ddod i gyffyrddiad a. Mr Twb Menyn, ac i wreich- ion o wynab tanllyd rhywun o'r siaradwrs ddisgin:arnyn nhw. Fasa no gonflagration ofnadwy, a phwy all ddychmygu be fasa diwadd y fath drychinab ? Dychmygaf glywad rhyw un yn deud—" Yda chi wedi anghofio speech y County Member yn siwr." 0 diar, nac ydw i, odd o yn sglaig yn todd o, gofyn prun gau o siarad yn Gymraegne Sasnag ? Wel, och chi, ma isio rhoi pobol ar ddallt y medrwn i dipin o Sasnag weithia pa mor lleiad bynag y bofo. Fasa speech y County Member yn gneud y tro yn eitha miawn cyfarfod te plant a hen wragadd wedi tngian oed. Ddeudodd o ddim ondun peth yu i "speech yn werth i mi gondesendio i neud sylw arno fo, sef hyn :-y dyla ni fod' yn ddiolchgar i Ragluniaeth am lwyddo arfa Lloegar yn rhyfel Ashantee, Ydw ina 'ii meddwi hyny, ond dyma Pistol mawr heddwch yn mynd yn gyddeiriog wrth glywad ffasiwn beth, ac yn deud fod o'n rhygnu ar i glustia fo, rwbath yn debig i pytasa dora y pwll diwaelod yn cael i hagor. "Ehagiuniath, yn wir!" medda fo,—" gin rhen gnaf gin Satan rodd y rhan fwya o lawar, os nad y cwbwl, yn y rhyfal hono, fel pob rhyfal arall." Felly wir; rhaid, gan hyny, ma gweinidog Stan odd Mr Gladstone, gan ma fo odd miawn awdurdod ar y pryd, ac yn gorch- ymyni ciaario'n mlaun. Felly, 0 Rads! nac addolwch byth mwy ych hen brif weinidog sy wedi bod yn dool yn Haw Satan i ddwyn ei gynllwynion i ben. Peth arall ddeudodd y County Member, miawn attebiad i gwestiwn, odd i fod o wedi bod ac yn para i fod yn bleidiwr gwresog i'r Brifysgol yn Aberystwyth, a fod o yn ffaelio dallt sut na cha hi grant yn gystai a'r Irish a'r Scotch Universities. Ydw ina'n ixadio dallt sut ma neb sy'n bleidiwr gwresog i'r Brifysgol, ac yn meddu ar fwy na'i shiar o r hanar o betba'r bywyd hwn, heb gyfranu tuag atti. Hwr- ach fod y County Member yn dallt rwbath fel hyn. Os ydi, siaradad yn awr, ne tawad yn oes oesodd, medd yr Archfardd. So much for the County Member. Gin ma, dechra gwn ydi pistol, dwrach y tyfith un Mr Lloyd yn glamp ryw ddiwrnod; ac am i fod o wedi cyfadda ma ryw wylaidd deimlo i ffordd mau o rwan, na i ddim bodyn rhy drwm arno fo tro ma; ond J faswn i'n leicio i weld o yn well ymresym- I wr. Cydmariath wan, illogical, odd cyd- maru crushing defeat y Rads y lecsiwn ddyweutha i rai o weithrediada natur yn ymddangosiadol dynu'n ol er casglu mwy o nerth. Nid tynu'n ol i gasglu nerth ddaru nhw, ond taflu i holl nerth i'r ymdrechfa, a chaul i drivio o'r maus fel llwch o flaun ccrwynt. Gallaf ddallt general yn retreatio yn wirfoddol i'spotyn mwy manteisioi er bod yn gryfach yno i wrthsefyll y gelyn, ond ma'n beth newydd i mi, os bydd o'n caul i fforcio i retreatio ar ol colli'r frwydyr, i fod o yn casglu I tl.) nerth drw hyny. Y peth tybyca miawn natur i'r conglomeration a elwir yn Liberal party, ydi dau fyharan yn run cau yn bacio'n ol i gaul mwy o fforce i bwnio i gilydd. Dyna fuo hyfryd waith leader y Great Liberal Party er y lecsiwn dy- weutha, a byddad bendith iddy nhw bara, medda i. Ffarmwyr Sir Fon, os oes gynoch chi hen gesig wedi, yn ol ych meddwl chi, mynd rhy hen i fagu, cadwch nhw am dipin yn hwy, herwydd yn ol Mr Lloyd ryw ddal yn ol dipyn y ma nhw er casglu nerth. Yn fuan don a dau giw yn y flwyddyn i chi. Boed felly y bo. Wir, Meistri Glygwrs, ar draul mynd yn faith rhaid i mi gaul deud gair ne ddau ar gyflwr Rapostol Heddwch ma ytto. Ellwn i feddwl ma ryw speech wedi i hanar throi heibio odd gyno fo, nenwedig y rhan Gymraeg o honi hi; ac ytto todd o ddim yn leicio i wastio hi 'n llwyr, a doth y* cyfiysdra yn handi i gillwng hi allan yn Llanarchymedd. Odd o 'n meddwl y gna hi 'r tro yn eitha i foys dysgedig Caeth- frydiath yn Mon. Son am hen betha wedi pasio ers cannoddo flynyddodd, cin i'r byd gaul i fendithio a shining lights fel yfo, ac am y rhyn a alwant yn erlidigath yn sirodd Carfyrddin ac Aberteifi ar rol lec- siwn 1868, bid siwr, ma hyny wedi dwad yn ryw fyrdwn i bob speech miawn Parla- ment ac o Barlament, gin y clique hwn o hyny hyd yn awr. Y mhetha bach di- niwad i, miia nhw'n caul i biwsio narw; neutho nhw ddrwg rioed, ma nhw yn addfwyn fel yr oen, ddaru nhw rioed fryddwydio am erlid dim ar neb yn sirodd Cynarfon ac Aberteifi ar rol y lecsiwn dyweutha. 0! for shame, am h'ntio ffasiwn beth, naddo rioed Be ddeudwn i am y Postol Heddwch hwn ? Wel, hyn ddywedwn i,—y bod o'n meddwi y fod o'n ryw fath o chaperon cososaidd hunan-ap- pwyntiedig i introducio 'r mil blynyddodd i'r Cynedlodd. Wel, pan droir chydig o'r clyddyfa 'n sychod a'r gwaywflyn yn blyduria, mi cynghorwn i o i brynu ffarm bach yn sir Aberteifi a mynd yn ryw farket gardnar ar small scale. Fe na'r pony fydda'n angenreidiol gaul i gario ffrwyth ei Ed an i'r farchnad y tro iddo fynta ar y Sul i fynd i roi gair o gynghor yn y cypelydd Ssntars bychain (-,yrndi)o,- aethol (os bydd adeiiiada o'r fatit i caul radag hono). Ma 'n siwr y gwel pawb styriol y bydda troi miawn eylch fel yna'n fwy cydweddol a'i gyrhyddiada fo na threio stretchio i huncia va wlad- weinydd. So much for Postol Heddwch. Ddaru chi sylwi, Meistri Glygwrs, fel rodda nhw 'n braggio yn y cyfarfod na todd arny nhw ddim mymryn o ofn i bobl sir Fon byth yru Conservative i'r Parla- ment ? Ydw ina 'n meddwl wedyn ma sign o wendid mawr ydi 'r holl dwrw ma, a'i bod nhw 'n crynu yn i sgidia. Con- servatives sir Fon ewch yn mlaun efo'ch gwaith parhawch i weithio 'n ddiwyd, unol, a pliyiiderfyiiol, ac ni all fod ram- heuath leia pan dclaw hi 'n trial of strength na chodyrnweh chi ycli gwrth- wynebwrs. Byddwch wycb, bobol sir ljlôn: a chi t1.1.a Llanerchymedd, gyrwc h ddepucation at y County Member amlwyth o goed i neud prenia traed newydd i'r cryddion, lierwydd ydw i 'u clywad fod nhw wedi caul i cracio i gid etc 'r euro mawr fuo arny nhw yn y cyfarfod. Ryw hen wag yn deud wath heb na gyryfydda nhw ddim ond yr un twIl. 0, felly chi wrr. ROBIN SPONC.

tref wedi EI dinystrio TRWY DAN. Dywed brysgenadwri o Constantinople, dyddiedig Hydref 18eg, fod newvddiaduvon y ddinas hono yn hysbysu fod Akhiobji, tref yn cynnwys pum' mil o drigolion, ar lanau Culfor Burghaz, wedi ei ilwyr ddi- nystrio gan dan y noswaith flaenorol.

Yn etholiad bwrdd lleol Rhuthyn dis- gwylir ymdrechfa gyndyn, ond yn Nin- bych arddangosir cryn ddiirawder yn nghylch yr etholiad. Hyfryd genym allu hysbysu fod iechyd Mr Pennant, yr aelod dros Arfon, wedi gwejlbau i gryn raddau. Yr wythnos lion bwriada gychwyn ar bleserdaith i For y Canoldir, yn unol a chyfarwyddyd ei fedd- ygon. Pum pwys a thriugain obwysau, a thair troedfedd wyth modfedd a haner o daldra ydyw Mr Jonn Morris, corach Ceredigion,1 yr hwn sydd ar hyn o bryd yn gwneud hufen bywoliaeth oddiwrth werthulluniau ohono ei hun a'i wraig a'i deulu.

LLOFFION CYMREIG. Yr ydym yn deall fod Mr W. Cadwaladr Davies wedi derbyn cynnygiad i fod yn ysgrifenydd cyllidol (financial secretary) y Brifysgol Gymreig, ac y bydd yn sefydiedig yn LUuulain. Swyddfa y Brifysgol ydyw 8, Quaet.1 Victoria Street, Mansion House, London. Yn Gresford, ger Gwrecsam, y mae ys- goldy newydd wedi ei adeiladu or coffad- wriaoia am y diweddar Esgob Short, marwoiaeth yr hwn a gymmerodd le yn nilie.> :iy y lie crybwylledig. Dychwelwyd yr aelodau canlv).ol, heb etholiad, i wasanaethu ar fwidd ysgol Towyn, Meirionydd :—Mri J. H. Jones, Evan .v.;well, Lewis Lewis, C. F. Thrus- ton, a James Webster. Canvyd corph ffermwr parchus, o'r enw Robert Williams, yn yDdyfrdwy, ger Pout Corwen, ychydig ddyddiau yn ul. Yr oedd ei ben wedi ei hoilti a'i wyneb wedi ei an- urddo yn arswydus, a beruir HIct) gyflawni hunaniaddiad dnvy ymdaflu dros y bonfc i'r afon. Un diwrnod yr wythnos diweddaf yr oedd y gwynt mor gryf fel yr attaiiodd y gerbydres gyflyma, a dnabyddir fel yr Irish Mail, am tua thair awr ar 01 ei namser rhwng Caergybi a Bangor. Hysbysir am sefyilliad Cwmni Chwarel- yddol Riiosydd, gyda chyfalai o 80,OOOp, i brynu a gweithio chwarel yn iigaymmyd- ogaeth Ffestiniog. Dydd Mercher, yr wythnos ddiweddaf, curwyd brigantine o'r enw Albert of Prus- sia i'r Ian ger Llandritio. Perthynai y llestr i Hamburg, ac yr oedd yn liwytuog 9 o esgyrn, crwyn, a gwer o Gulf of Mexico. Anfonwyd bywydfad Llandudno i estyn cynnortnwy i'r dwylaw, ond yr oeddvnt wedi glanio yn ddioget cyn iddo gyrnaedd.

GENEDIGAKTiiAU. Hydref 20, yn Llaaberis, prioi Mr Hwhari Hughes, fferyilydd, Baugor, ar (,.b. Hydryf 16, pnad y iJarcb. S. S. 0. Morus, vl.A, Doigeliau, ar fab. Hydref 21, priod Mr Thorn is Willi muh, Tre'r Dd Rhiworyfdir, Blaenaa Kfesciui )g, ar Ilfdlliid-llltj j, mercii. Hydref 19, prioi Mr John Bank;, *> itcum ik-ir, P ,t- diuorwig, ar fab. Hydref 16, priod Mr William ivm -v, .nuaje- Chwarel y Park, Pearhyuieuiractt.i, ar Hydref 18, priod Mr Joiiu .i-.> ,.i d ,„:A- yn, ar tab. Hydref 14, priod Mr Kobert, lioo^rfis, 'ityu/s, Hjut- newy.id, ger Caernarfon, ar lab. PftlOUASAU. Hydref 22, yn Saron, Cwu),vy,i, Tie-rw'ft.l, y Parcu. VV. G. Evans, y dc j.,a i ,,i- ,,a,a.S) Auerheuwenfawr, & Miss Aune George, Hydref 24, yn Lluudam, gau y Paroli. tlu.u^iirey Ellie;, Liangww, y Parch. Owen Joues, E'.jdatiiii'j ger Caernarfon, & NJiss Margaret, trydedd feroay r Hugh Uavies, Yssv., Penlau, Corvveu. Hydref 19, yn swyddia y cofrestryd I, LKmbo.ir, trwy di wj ado 1, .vl r Kichard farm Oaiitjf i 1'. tJ. H. Hague. i sw., Neuaddfawr, a Miss M. A. Lie mi-, Fox rtUII"J,; lutl, Lilaawnen. HyiHet 26, yn Mori.iti, Caernarfon, trwy drwydded gau y Pafuij. Gnflicti Parry, Mctnciu-auif (c-tu ier y briou- ferou), Gnttitii E. Joues, 1'. -y-.diu ,i .>1iJ,1 Margareo Parry, Po„j C*eru.trt,.u. Iydi-df 23, yn E*lwya u,,t .^yn.ie.tiaj, y raicii. J. Jcimes, perigior, tiugl p -uriioi Ltaa- griaciolus, Ag Ifiliz^OecU Jones, ai. jouai l'y Newydd, CUvviLog, ger Pwllheli. Aeth Betsy hoff a etialou HLIh, Yinrwymiad wnaethant 1 gya^iy .v Boed arnynt weuaa'r Wei: yu giaw, liir oes o wynfyd gall'o'r d'uai.. Ai' Moruus. Hydref 23, yn ugliapet y Mil loJiitLa Abergele, gau y Parch. \V. itooei us, y y colrestrydd, Air Tnoaias Joaes, Pea un I W uitfurd, & Miriam, uier(,Ii.Llir TLiuLu,s y'gwyn, phvyt Llauddulas. Hydref 24, yn nghapel y Methodisiiiid CiiUoaidd, Abergele, gan y Parca, \V. iioberts, yu oiaiv.-ij.iiioHeo y cofiestrydd, Mr liobert Jones, u,yll Bacii, ,.i.vyi rLH- tw6 'y'J Uuos, a Miriam vVnaaoij, Jwaj/id.yyf Llangernie.w. Hydref 23, ya swyddfa'r 1, Guru u-f.^a Air JSdwarois, Craigainaur, .ua virs Winuicd Roberts, Ciodafar Ooe«|, i Hydref 2o, yn Bwyuufa'r oj £ ru=,v.j ,a i Mr Ricna a Pugtie Hughes, m«-iay4, Po a Mary c itouerts, uiercii Mr jUayiiIt a (»*, t lid, 6i Lianayfui. It) 22, yu LUurwat, Mr J. W. ,)"It; i, r .v t., ger C-.mwy, a Mise A. Jouos, Uu, "1, u'vurvc.i.v. Ii; u. tL 17, trwy drwydtleu, yu w -u .i.t'r cof.e'str ryuc, O.iL-rjarfou, Mr John Ov»eU», Koctrterrno. laiy- sain, a b u-au, mercti ieuaugai Mr Davia uwc.js, rfm.w- don i. Ljianbens. f-I yu swyddfa'r cofresfydd, Hr l^bhird Johu iMeliard, ly-uclu'r-librdd, ;Wuu*r, l ijiss C. Jones, o'r uu lie. Hjoiet 2-i, ya NgUaeruailou, Mr Johu Williams, troaeryu, Lito.udwrOf. a AJiss E.le., jo„ Clovtdfarau Lla.uo. w rug. 21), yu iliglvvys Gadeirit,i "db n-, y Parch. iuer, iiegiualu fc,d\Va: <t 11), Ysw., ireii_juuoij. ;i Jaae, iuoioU iouaiiija (j p.u^ i,. Sloan, Uirvau, Ayr, fsgvtlaud. Ai AHW OL AE L' i i A U. Hy irai 16, yn Ooiwyn iLy, jU ,11 w (1 oed, Mr Johu dugn«.-s, piaaterer, diwea.ia. <. v ,-iU. ,t>u. Hyi'.iet 16, yn uilwyUu oed, U.» ,>i ,.g n Holland gweviuw y uiweilaar Mr JoSepU :1"" -IJ", .ttiyn Hy«rec25,yu6 mis li ij j .ui li-, Owen tador ami araper, Dwyrau, ,U<»n. liy,, 17, yu 73 inlwydu ueu, wr ItuberW, Castie Ruutuyu. Hyo.ci a2, yn 59 unwydd Mi. j, Mr G. Wiliut li», Ray,ij i.,i .uys^.i:n-.i a v. wya.el 22, yti L mlwy.tu Uc, J.a.e, imwyT briod Mr David l'i, Lis, 59, GarueiUii-i oad, .SnOu- »a cuw-.i-r i'r P, v» iiliauis, Taly-oouc. Hyui t 25, yu 31 u?l<vjtld o.vj, Mr Joues, aivrapayd.J, Liiaiif.dc-sc? c,: i.i.c.ut.!»-1-. Hy urea 2d, yu 58 lulwydu ,„ Ueweiyn, reutw^ uy f\>cariw. 16, yu 64 mlwv-dd (H;, p,,„ s Cherts, catth \te,;d( 1', gel' L¡i¡¡'II.J!J.}J.. iiy I'd 24, yu 72 in 1 a j ad octs, .u rs Eiiz ib, h ¡-ll- teis, r ne y <liwsid iar Mr (|,lTC p t Office L lie, Diu.,yci). ° liy!i;u £ IS, yu 50 tulwydd oed, ar ol bvr ,u ar Joseph fcjuieinurst, o'r Gas House, Green isai, Llanid- loes. Hy¡lref21, in Ilecl ddisyiaw;.o? Air David Jones, Bwlcligwyu, ger Llanidloes. ,1 n Hyurei 18, yu" 68 rnlwydd oed, Air Noaa Jones Ilythyr gladydd, Bangor.

llwyddodd y dynion i gadarnhau eu cy- huddiadau nid ydym mewn sefyllfa i ddy- falu, gan fod y cyflafareddwr, yn unol a'i ymrwymiad, yn cadw yr holl drafodaeth yn gwbl ddirgelaidd. Y gofyniad nesaf yw, a fydd i'r dynion foddloni i ddyfarniad terfynol y cyflafareddwr; yn yr hwn yr ymddengys fod ganddynt berffaith hyder ? Hyderwn nad ydynt wedi penderfynu y ddedfryd yn mlaen llaw yn eu meddyliau eu hunain, ac na phrofant yn gyndyn i ddisgwyl pob- peth yn eu ffafr, gan y gallai hyny fod yn achlysur i ailagor clwyfau ag y mae eu iachad fel ar fedr ei ddwyn oddiamgylch. Gydag ychydig gymmedroldeb mewn disgwyliadau, a gochelgarwch mewn tra- fodaeth, hyderwn fod yr annghydweled- iad galarus hwn wedi ei gyfleu i gylch mor gyfyng fel y gellir ei benderfynu yn foddhaol cyn pen nemawr ddyddiau. Un o'r newyddion pwysicaf a ddaethant i law yr wythnos ddiweddaf ydoedd brys- genadwri, yn rhoddi hysbysrwydd am ddalfa y creulonddyn sydd yn adna- byddus wrth yr enw Nana Sahib. Mae ei enw yn ddychryn fel cynllunydd bradwrus y gyflafan arswydus yn Cawnpore, tua dwy flynedd ar bymt. eg yn ol. Wedi bod ar ffo am gynnifer o iiynyddau", dywedir i'r adyn bradwrus syrthio i ddwylaw Maharjah Scindia nos Fercher cyn y diweddaf, a'i fod yn cael ei gadw yn garcharor o dan warchodlu cryf. Cadarnhawyd y newydd yn ddilynol o'r Swyddfa Indiaidd; a dywedir i'r carcharor wneyd cyfaddefiad o'i euogrwydd, yr hyn a dynodd yn ol drachefn. Hyd yn hyn, modd bynag, bodola ammheuaeth dirfawr o barthed i'w hunaniaeth, as nid ydyw y newyddion diweddaraf wedi liwyddo i'w s-idiieu. Yn mrawdlys chwarterol Caernarfon, ddydd Gwener, gwnaeth y cadeirydd, Arglwydd Newboruugh, sylwadau llymion ac haeddianol ar absennoldeb ei gyd-ynadon pan ddeuai dydd prawf y carcharorion. Yr ydym yn cwbl gydsynio ag ysbryd y 0 sylwadau ei arglwydcliaeth, ac yn gofidio oherwydd difaterwch ysgafala gweinydd- wyr cyliawnder ar achlysuron mor bwysig. Ofnwn fod ein ynadon yn colli golwg ar eu rhwymedigaeth i gyflawni eu dyled- swyddau, ac yn ymddigoni ar sicrhau eis- ieddle ar y faingc farnol fel moddion i »eaoill llosgwrn swyddogol i'w henwau; on4 hyderwn y dilynir cerydd llym Ar- glwydd Newborough gan ddiwygiad eb- wydd a thrwyadl. Ychydig dclyddiau yn ol cymmerodd gohebiaeth le rhwng Mr Gladstone a Chadeirydd Cymdeithas Ryddfrydol Bed- worth o berthynas i annerchiad a anfon- wyd i'r diweddar Brif-weinidog yn diolch iddo am ei gyflawniadau yn nghyfeiriad gwir Ryddfrydiaeth, ond ar yr un pryd yn datgan gofid oherwydd cyflwr ymranedig y blaid Radicalaidd drwy yr holl wlad, yr hyn a briodolid i'r cwrs a gymmera-sai y Llywodraeth ddiweddar o barthed pyngc- iau crefyddol. Modd bynag, llawenychai y gymdeithas oherwydd datganiad- di- weddarach Mr Gladstene "nad oedd ef yn ffafriol i sefydliadau." Mewn attebiad, dywedai y boneddwr gwir anrhydeddus. nad ydoedd wedi defnyddio yr ymadrodd- ion a briodolid iddo o berthynas i'r Eg- lwys Sefydledig.