Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
LLOFFION O'R DEHEUDIR.
LLOFFION O'R DEHEUDIR. DOWLAIS.-Dydd Iau cyn y diweddaf, cyfiawnodd dyn or enw Thomas Rees, yr hwn a breswyliai yn Ysgoldy St David's, Merthyr, hunanladdiad yn Nowlais. Adnabyddid y trangcedig yw fwy cyffredin wrth yr enw "Tom Rees, y criwr." Ymddengys ei fod wedi myned i dafarn o'r enw Beehive, oddeutu hanner awrwedi un jo'r gloch yn y prydnawn, yn berffaith sobr, a gofyn am lasiaid o gwrw. Ni yfodd ddim ohono, eithr gofynodd am allwedd y water closet gan y forwyn. Rhoddodd yr allwedd iddo, ac efe a aeth allan. Aeth oddeutu tri chwarter awr heibio, ac nid oedd dim arwyddion o'i ddychweliad yn ol i'r ty. Aeth y forwyn allan i edrych a oedd efe yn y closet, ond gan nas gallasai agor y drws, dychwelodd i'r ty, a gofynodd i un o'r dynion i fyned allan i geisio ei agor iddi. Llwyddodd y dyn i agor y drws, ac er ei ddychryn gwelai Rees yn hongian wrth raff newydd yn hollol farw. Tybir i'r truan neidio oddiar y seat, yr hyn a fu yn farwolaeth uniongyrchol iddo. Torwyd ef i lawr, a galwyd am wasanaeth meddyg, yr hyn, wrth gwrs, a aeth yn ofer. Yr oedd Rees yn ol mlwydd oed, ae ymddengys ei fod wedi bob yn dal sefyllfa barchus fel gweithiwr, ond yr oedd ers ychydig ilynyddaii wedi ymollwng i yfed i ormod- edd. Tybir fod y cyhuddiad a ddygwyd yn ei erbyn gan fwrdd iechyd Merthyr o ddarnguddio arian perthynol iddynt, wedi effeithio yn drwm ar ei feddwl, a dywedir ei fod wedi gwneuthur ymgais at foddi ei hun pan gyntaf y dygwyd y cyhuddiad yn Hi erbyn. Dydd Gwener eyrma,liwy<f trengholiad ar ei gorff, pryd y dychwelwyd iheithfarn i'r pwrpas ei fod wedi cyflawni y weithred mewn pang o orphwylldra. PEMBREY.—Fel yr oedd dau ddyn ieuaingc o dref Llanelly, packmen wrth ei celfyddyd, yn dyfod heibio ar eu cylch pacyddol, cododd awydd arnynt i ymdrochi yn hen ddoc y lie hwn. Er nad oes dim ilongau yn arosyma yn awr fel cynt, ond y mae yma lanw fel arfer, ac wrth fod un ollonynt yn nofio am gryn amser darfu rliywbeth ei daro yn ei gyfansoddiad megys cramp. Suddodd yn y fan fel careg, ac ni chafwyd gafael arno nes i'r llanw fyned allan a chodi y llifddorau. Dyma rybudd etto í beidio bod yn rhyfygus wrth nofio. DAMMAIN FRAWYCHUS.—Dydd Sadwrn diweddaf, digwyddodd damwain frawychus ar linell ffordd haiarn Castellnedd ac Aberhonddu, yr hon er ei bod wedi creu dychryn ac arswyd mawr ni achosodd farwolaeth i neb. Yr" ffodus ni dderbyn- iodd neb y niwed lleiaf ychwaith, ac ni attaliwyd y drafnidiaeth o gwbl. Ym- ddengys fod y peiriant wrth groesi un o'r crossings, wedi rhedeg oddiar yllinell, gan ddyfod i arosiad sydyn. Lluchiwyd rhai o'r rheiliaui fyny, ond llwyddwyd cyn hir i gael y peiriant yn ei ol ac i drefnu y rheiliau yn eu lleoedd priodol. LLANDILO. Cyhuddwyd boneddwr ymlleullduedig o'r enw Andrew Vaughan o flaen ynadon y lie hwn, ddydd Sadwrn diweddaf, o herwhila. Dirywydefi ddwy bunt a'r costau. LLANTRISANT.—Nos Fawrth diweddaf, yn ngwaith haiarn Bute, cyfarfyddodd dyn o'r enw William John a'i farwolaeth mewn njodd echrydus. Tra gyda'i orchwyl ar- ferol, tarawyd ef i lawr gan ddarn mawr o haiarn a ymryddhaodd o ben uchaf y gwaith, a lladdwyd ef ar darawiad amrant. Yr oedd y trangcedig yn chwech a deugain mlwydd oed, ac yn wr priod. Hysbyswyd y newydd yn y modd mwyaf gochelgar i'w weddw, yr hon sydd ers amryw flyn- yddoedd mewn sefyllfa egwan o ran ei hiechyd. Ofnir yr effeithia ei phrofedig- aeth mor dost arni nes diorseddli ei rheswm. HHYMNI.-Y mae, y pwll a adnabyddir wrth yr enw Pwll Pidwallt, ger y lie hwn, wedi gorlifo. Perthyna i'r Rhymni Iron Company. Dygwyd y ceffylau o'r gwaith ddydd Gwener diweddaf, ac mae y gwaith, wrth gwrs, wedi cael ei ohirio. Ystyrir fod y dwfr wedi cyfodi oddeutu deg troed- fedd trwy bob rhan o'r gwaith, ac ofnir y bydd iddo wneud ei ffordd i'r pyllau ereill, oblegid y mae amryw byllau yn gyssyllt- iedig a'r Pidwallt. ABERDAR.—Cynnaliwyd wythfed Eis- teddfod Alban Elfed yn y Temperance I-Iall, Aberdar, ddyddiau Sadwrn a Llun cyn y diweddaf. Yn anffodus, trodd y tywyddyn anlfafriol, oherwydd yr hyn nid oedd y gynnulleidfa mor Jiosog ag arferol. Y beirniaid oeddynt:—Cerddoriaeth, Mr J. Proudman, Llundain; rhycldiaeth a barddoniaeth, Mynyddog, yr hwn hefyd ydoedd yr arweinydd. Cymmerwyd y gadair gan yr Hybarch Canon Jenkins a Dr.'Price, Pontypridd. Y brif gystadleu- aeth oedd am y datganiad goreu o'r "Amen Chorus "-dau gor yn cystadlu, sef eiddo Merthyr a Hirwain. Ennillwyd y wobr, sef 25p, gan y cor diweddaf. Canodd Mr James Sauvage amryw alawon Cymreig yno, a derbyniodd gymmeradwy- aeth gyflredinol y dorf. Cynnaliwyd cyngherdd mawreddog yr hwyr yn ystody ddau ddiwrnod. CWMRHONDDA.- Yn llys yr beddgeid- waid yn y lie hwn, ddydd Lluu diweddaf, o flaen Mr Gwilym Williams, cyhuddwyd un Thomas Hogol's; Blaenrliondda, o wneuthur ymosodiad ar Mary Anne Powel, o'r un lie. Gwelodd Mary Anne Powel y diftynydd yn ceisio taflu ei phlen- tyn i'r afon ac am ei bod yn myned i'w rwystro, tarawodd hi ddwywaith. Dy- wedai un o'r tystion, pe buasai y cyhudd- edig wedi llwyddo i daflu y bachgen i'r afon, y buasai ei fywyd mewn perygl. Dirwywyd y diffynydd i ddeg swllt a'r costau am y trosedd cyntaf, ac i swilt a'r costau am yr ail. GOWER ROAD.-Nos Sadwrn diweddaf digwyddodd tro difrifol yn y lie uchod pan yr oedd dau gi yn ymladd. Perchenogid un o honynt gan William Williams, yr hwn a aeth allan a phocer i wasgaru y cwn oddiwrth eu gilydd, mi debygwn ac meddai John Lewis, o Waenarlwydd, Paid a bwrw un o honynt yn waeth na'r Hall," ac wele William Williams yn ym- aflyd yn y pocer, a tharo John Lewis yn ei ben nes ei archolli yn enbyd. Yn mhen ychydig amser, wele frawd y carcharor yn dyfod allan wedi hyny, a'i fwrw yr ail waith, nes y mae John Lewis mewn sefyllfa beryglus iawn, ac nid oes ond gobaith gwan am ei adferiad. Y mae William Williams yn y ddalfa, ac y mae Edward Williams (ei frawd) i gael ei gym- meryd i fyny etto. Y mae Gower a Waenarlwydd yn lleoedd rhyfedd am gwn. MOUNTAIN ASH.-Yn 11ys yr heddgeid- waid yn y lie hwn, ddydd Llun diweddaf, O flaen Mr De liutsen, cyhuddwyd un Evan Edwards o wneuthur ymosodiad ar berson Thomas Thomas, ddydd Mawrth, y 29ain cynfisol. Taflwyd yr achos o'r llys heb gospi yr un o'r cyhuddedigion. ABERDAR.—Yn llys yr heddgeidwaid yn y lie, hwn dydd Sadwrn diweddaf, o flaen Mr De Rutsen, cyhuddwyd tri dyn o'r enwau John Meredith, Morgan Thomas, a Thomas Williams, o wneuthur ymosodiad ar Robert Richards, gyda'r bwriad o achosi niweidiau corphorol difrifol iddo. Dywedai Mr Rutsen, gan nad oedd unrhyw amddiffyniad wedi ei wneud gan y dynion, a bod yr achos yn un pwysig, y byddai iddo ef drosglwyddo yr achos i'r brawdlys chwarterol. TREHERBERT.—-Dydd Llun diweddaf yn llys yr heddgeidwaid yn y lie hwn, cyhudd- wyd dyn o'r enw Thomas Davies o deithio ar linell y Taff Vale heb docyn. Dywedai Mr David Morgans fod yr achos yn un drwg, a bod y cwmpeini yn dymuno w I gwasgu y cyhuddiad yn mlaen. Dirwywyd y carcharor i bunt ar costau. BURY PORT.-Aeth William Haden, bro- dor oLoughor,yr hwn oedd yn taluymweliad a'r lie uchod ar y pryd, i ymdrochi dydd Sadwrn diweddaf. Ymddengys ei fod wedi myned yn rhy bell i'r dyfnder, a chafwyd ei gorph wedi boddi. Yr oedd y trang- p 0 cedig yn gwasanaeth Mr B. Sutherland, Llanelli. MERTHYR.—Boreudydd Mawrth diwedd- af cyfarfyddodd dyn o'r enw James Jen- kins, yn byw ynTwynyrodyn,ger y lie hwn, a'i angeu mewn modd dychrynllyd. Tra yn cerdded i fyny incline Penydarren, goddiweddwyd ef gan gerbyd oedd yn esgyn i fyny, gan ei daraw i'r ilawr a thori ymaifch ei ddwy glun. Cymmerwyd ef ar unwaith i'r meddygdy, ond bu farw yn y prydnawn oddiwrth effeithiau y ddamwain. Dychwelodd y rheithwyr ddedfryd o farw- olaeth ddamweiniol'ar y trengholiad dran- noeth. GLANDWR.—Y mae y gweithfeydd enwog ac eang sydd yn y lie hwn, lie y gweithir cymmaint 0 haiarn a dur, wedi sefyll yn hollol, mewn canlyniad i gamddealltwr- iaeth rhwng y perchenogion a'r gweith- wyr. Pan fyddai y gweithfeydd hyn ar lawn gwaith, byddai o ddwy fil i ddwy fil a haner o ddynion a bechgyn yu ennill eu bara benyddiol ynddynt, ond y maent yn awr yn segur ac heb ennill dim. Hyderwn yn fawr na phery yr annghydwelediad pruddaidd hwn yn hir. IEuAN AWST,
MERTHYRON ETHOLIADOL.
MERTHYRON ETHOLIADOL. FONEDDIGION,—Y mae mertliyron yr etholiad diweddaf yn sir Gaernarfon, ag sydd wedi dioddef oddiwrth lid Radical- aidd, gwyr swyddogol yn nghantref y Gest, yn gVofyn drwy eich papur clodwiw n. oes rhan o arian etholiad 1868 etto ar gael, fel y gallont wneud eu colled i fyny. Mae'r gwynt wedi troi," medda nhw. DIODDEFYDD CEIDWADOL. ? (
GWEDDILL ARIANOL EISTEDDFOD…
GWEDDILL ARIANOL EISTEDDFOD BANGOR. FONEDDIGION,—Y7n gymmaint ag y beir aelodau pwyllgor Eisteddfod Bangor oherwydd eu gwastraff afradlon o'r arian gweddill a fwriadwyd ac a addawyd i drysorfevdd y Brifysgol, Amgueddfa Ban- gor, a Chlafdy Mon ac Arfon, yr wyf, fel un o honynt, yn teimlo yn ddyledswydd arnaf tuag attaf fy hun a'r cyhoedd, hys- bysu 11 ct fu genyf law o gwbl yn, ac na chydsyniais a'r cyfryw wastraff. Mor fuan ag y deallais am yr afradlonedd an- warantedig, tybiais yn ddyledswydd arnaf, ar ran y wlad a gonestrwydd, wrthdystio yn erbyn y cyfrywr, a chyrmyg i bwngc y taliadau gael ei ail-ystyried mewn cyfarfod i ba un y gwahoddid yr oll o'r aelodau ond gofidus genyf orfod cyfaddef nad am- lygodd y pwyllgor ddigon o wroldeb i sicrhau mabwysiad y fath gynnyg rhes- ymol. Yr wyf yn ysgrifenu yr eglurhad hwn gyda cliryn raddau o anfoddogrwydd, yn ogymmaint a bod amryw o aelodau y pwyllgor yn ddynion parchus a chydwy- bodol, ac yn cydofidio a mi oherwydd y camddefnyddiad gwaradwyddus o'r gweddill arianol; ond yr wyf yn ystyr- ied hyn yn angenrheidiol mewn trefn i ryddhau fy hunan oddiwrth y cyhuddiad o gydsynio a'r fath gyflawniadau, ac er boddlonrwydd i liaws cyfeillion a ysgrif- enant attaf yn feunyddiol ar y pwngc an- nymunol hwn.—Yr eiddoch yn gywir, RICHARD EVANS. Brynteg, Llandudno. O.Y.—Wrth ystyried afradlonedd pwyll- gor Bangor, prin y gall y wlad lai na chydnabod fod pwyllgor eisteddfod fwriad- edig Conwy wedi cyflawni eu dyledswydd pan yn ymdrechu cael gan bwyllgor Pwllheli ymrwymo i ddefnyddio unrhyw weddill arianol a ddigwydd eu heisteddfod gynnyrchu at ryw sefydliad neu amcan cenedlaethol, a da genyf weled cyfeillion Gwrecsam yn gweithredu ar yr awgrym. -E. E. u tii;"
YR OES HON.
YR OES HON. FoNEDDIGION,-Yr ydym yn byw mewn canrif na bu ei cbyffelyb erioed, mae'n deioyg. Pe baem ond yn aros am foment a sylwi ar weithrediadau ein hoes, can- fyddem mai mawr yw y neillduolrwydd sydd yn perthyn iddi. Priodolir enwog- rwydd ein gwlad i dduwioldeb ein cenedl; ond y mae lie i ofni fod crefydd wedi myned yn brin y dyddiau hyn, ac os felly y mae ein mawredd i raddau yn is nag y bu. Yn lie gostyngeiddrwydd, gonest- rwydd, tangnefedd a chariad, ni cheir y n teyrnasu ond balchder, twyll, ymryson, a llid, &c. A thra y mae y cyfryw beth- au ar eu sedd amlwg yw eu bod yn alltudio pob rhinwedd o'u terfynau. Ond er yr holl annrhefn ac er mor hyll y mae peth- au yn ymddangos, gallasai fod yn waeth, a da genyf allu dyweud fod gobaith cael adferiad yn awr o'r eyflwr truenus hwn. Gallesid meddwl wrth glywed ami un yn siarad ychydig amser yn oli, wedi cael yr awenau i'w dwylaw, y buasai yr hen ddaear yma erbyn hyn yn rhyw le hyfryd iawn, ac wedi trefnu pethau, gwastadhau cyfoeth ein gwlad, &c., y buasem yn caei rhyw nefoedd bach yma ar y llawr megys. Ond wrth geisio troi yr hen fyd yma a'i wyneb yn isaf, a gwneuthur ei dngolion, y rhai a ariwyd i flinder, yn rhyw lath o dduwiau, och i'r fath anuedwycldwch y syrtliiasom. Wrth geisio ymddyrchalu aethom i lawr, ac y mae gofyn cael peth amser cyny gwelir ni yn y stad y buom ynddi beth amser yn ol. Onid yw yr holl bethau hyn a'r cyffelyb, yn nghyda'r terfysg sydd yn awr yn bodoli yn mysg y gweithwyr, y rhai ydynt ddynion ieuaingc, iacii, a heinyf yn casglu eu iiymborth o dy i dy—onid yw hyn, meddaf, yn ddigon o brawf mai benditii anmhrisiadwy oedd cael ymwared a'r fath dylwyth oddiwrth y llyw gwleidyddol. Ac onid yw hyn yn gwneud i fyny reswm digon digonol i bob dyn rhesymol i ymddidoli o blith y rhai a aberthani grefydd a phobpeth er mwyn arian?—Yr eiddoch, U. C. Newborough, Hyd. 17, 1874.
[No title]
Arhosa Due a Duges Westminster dros yr Hydref yn Mhenmaenmawr. Ennillwyd ysgoloriaeth yn Y sgul Raiiv madegol Beaumaris gan John J ones, mab Mr John Jones, Maes Porth, Llauddona. v 0 i Wrth sylwi ar brangciau diweddar y blaid, cydnebydd y Wrexham Advertiser,' newyddiadur Radicalaidd, fod Rhydd- frydwyr yn rby fynych yn hollol an- j nheilwng o'r enw."
LLITH DAFYDD EPPYNT.
A rhagrith ffals. ei step Ddwg warthrudd ar y capel. Doluriau rif y ser, -'1 Ddaw o se-ctyddol feddwi, Mae crefydd bur y N ef Yn erbyn brol a chulni. Ar ol i'r Cnwch dynu ei anadl ato, dyna Dafydd Eppynt ar ei bedion. Ebe Dafydd, nid yn fynych yr ydym yn Stgoryd ein genau, canys y mae amser i dewi ac arriser i siarad, ond gan fod y degwm i dyriu ei draed atto ynmhen tair blynedd,mae yn beth pnodol rhoddi gair o rybudd trwv gorn yr orsedd i'r Offeiriaid, Esgobion, Clochydd- ion, &c., i edrych maes arngysgod canys paham y byddant feirw o newyn ? Ond y a siarad yn sobr ddifrifol, ebe yr Eppynt, -mae yn ymdddangos fod rhyw ddynion yn treulio eu hoes mewn breuddwyd,"—nid oes ganddynt, druain, ond un llygad, a hwn bob amser yn gorphwys ar un ochr i'r ddalen. Ofer iddynt ffeithiau hanes- yddol a gweladwy o flaen en llygaid,— sef pe yr agorent eu llygaid. Rhyw am- ser yn ol, sef dan Gladstone, dygodd y Radical o Ferthyr o flaen y Senedd ysgrif -Eglwys Sekydledig, neu ddim Eglwys Sefydledig, ac mewn ty 11awn o 600 caf- wyd rhyvr 66 oil yn perfchyn i ion y gler yn ffafx yr ysgrif ragddywededig. Ond nid h-yn mo'r cwbl, canys ar yr etholiad canly, nol, a hyny dan y ballot, tatiwyd 51 o'r 661 .tyu allan fel cosp arnynt am eu traha; Oll' J. ofer cynghor ar ynfyd, canys i'r gwr 'Jdd yn sefyll ar ei ben, nid oedd ym? iddo, ef ond buddugoliaeth. Eu breuddwyd fcywyd ydyw ysbeiiio yr Eglwys o'i medd- iannau. Mam Sisera a edrychodd trwy y ffenestr, ac a waeddodd trWy y dellt, paham yr oeda ei gerbyd ddyfod? Pa- ham yr arafodd olwynion ei gerbydau ? Ei harglwyddesau dtiethion a'i hattebas- ant, hithau hefyd a attebodd iddi ei hun, Oni chawsant hwy, oni ranasant yr an- rhaith—llangces neu ddwy i bob gwr, an- rhaith o wisgoedd symudliw i Sisera, sym- udliw o'r ddeutu, cymmwys i yddfau yr anrheithwyr." Sisera, yrhwn a geir yma yn ymladd yn erbyn Israel, wele Henry Richard, yr aelod dros Ferthyr, ydyw. A mam Sisera a'i Harglwyddesau wele y 9 Jacks a/r Pethpaneliaid ydynt yn craw- cian, bragio, bolheulo, a gwagymffrostio trwy ddelit cildwrniaeth yn berwi o genfigen at wyr o ddysg sydd yn pori yn da wela diogel yn y cae degwm a roddwyd iddynt gan Dduw a'r Eglwys, a hwythau, y giwdawd wyllt, yn byw ar gardodiaeth. Dyna y Ffrangcod y flwyddyn o'r blaen yn gwneud rhuthr ar Germani ilawel, lonydd, a thangnefeddus. Awn i Berlin, øbe'n hwy, gan ymchwyddo mewn ymffrost a balchder, sathrwn Germani dan draed, rhauwn yr ysbail, llangces neu ddwy i bob un. Yr ydoedd yr ysbail eisoes, gellid meddwl wrth eu brol, yn eu dwylaw, mam Sisera yn edrych trwy y dellt, am y telegrams o faes y gwaed, y rhai a anfonid iddi' yn llawn brol a chelwydd, hithau yn ymchwyddo gan falchder yn gwaeddi" Oni chawsant hwy, oni ranasant yr anrhaith!" Druan o mam Sisera, yr ydoedd yn ddi- gon ffol i eistedd i lawr wrth y bwrdd i yfed y cawl blasus cyn i'r ysgyfarnog gael ei dal. Yr ydoedd ei siomedigaeth yn chwerw pan gorfu iddi dderbyn y gwir, yn lie rhanu yr ysbail. Yr ydoedd ei mab yn gelain ar y llawr yn ei waed, a nerth ei gerbydau gwedi eu dryllio yn gandryll am byth. Efelly yn Ffraingc ymffrostgar, yn He rhanu yr ysbail, gwnaethpwyd idd- ynt lyfu y llwch mewn darostyngiad cen- edlaethol ger bron y byd ac hanesydd- iaethau. Efelly hefyd yn yr ystyr sectyddol a. Radicalaidd yn Nghymru, gellir meddwl wrth glywed trwst brol ac ymffrost hen wrachod fod yspail yr Eglwys eisoes yn eu dwylaw. Tair blynedd, ebe y dwy fodfedd, a'r degwm a gwympir, a bydd llangces neu ddwy, yn blwyfydd, persondai, canoniaethau, degymaii, &c.J, i bob gwr o lafarwr; ond pan mae hen wrachod yn brolio ac yn ymfolheulo, mae yr Eglwys yn 61 traed dysgeidiaeth, yn ennill tir ac yn ad- feddianu y Wtad: Felly y darfyddo am dy holl elynion a bydded y rhai a'th hoffant fel yr haul yn myned rhagddo yn ei rym." Gwedi darfod i Ddafydd draethu ei araeth ddysgedig, Moses y Gof a gododd a* ei bedion. Gair yn Saesneg, ebe Moses, el: plwyn y teulu breninol, y rhai nad ydynt oil etto yn deall Cymraeg, canys, ry mae yn hysbys i'r holl fyd y darllenir Uithiau dysgedig a chlasurol Dafydd Eppynt yn fninol a difrifol T bob wythnos gan y teulu breninol. Yn y dyddiau hyny, ebe Moses, y cododd gwr ar fynyddoedd Abergwesyn o'r enw Ieuan Bendrwm, ac efe gan fyned a aeth mor belled a Llanfair-yn-muallt, ac yn heol y farchnad efe gan sefyll a safodd ar ei ben. Ac efe a gododd ei lef yn frawychus ac a waeddodd Och, ddynion! wbwb, hwchw mae y byd a'i wyneb i waered, chimneys, steeple, thepigyn hir of Bethesda Chapel, cattle, men,—-all with their feet uppermost, and about to fall to the sky. A rhyw wr o'r enw Beni y Sgubell, yr hwn wrth ei gelfyddyd oedd wneuthurwr Sgubelli, yn gweledfod y gwr a'r waedd yn peryglu ei fasnach a nesaodd at y gwr o fynyddoedd Abergwesyn, ac a ddywedodd wrtho yn Saesneg,—Why you squeak like a parchell mewn ffettan; your manner of standing interferes with my masnach, at the same time putting out his hand, caught hold of his tail and reverted his position- Yn- -Lladifi-revei,to positione-gan erchi iddo symmud ei standing a'i ddammeg i rhywle arall. Ac er mwyn argraffn y cynghor yn ddyfnach, dododd yr ysgubell ar gefn y Pendrwm mewn ffordd o gyfarch- iad 'ymadawol, Ieuan Bendrwm yn cael ei draed ac nid ei ben tano,—Ha, diawst gwyllt, be fe, and rubbing his eyes,—It was I that was on my head and not the world. Y neb a ystyrio dealled (chwerthinf uchel trwy yr orsedd). Yna safodd Dafydd y Clochydd, ar ei draed yn dwyn agwedd sobr. Dybenwa y cyfarfod ebe fe trwy ganu pennilt o eiddo fy hun improptu, mesur dwy fodfedd :— Tra bo yn Gorwydd cbwyad dew, A mochyn bach yn dwr o flew, I Bon-y-Gler y degfod fo, Efe yw Eigob mawr y fro. ) DAFYDD EPPYNT.