Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
------.,-------_--------------LLITH…
LLITH îvfR PUNCH. FONEDDIGION,—Mae dosbarth ofddyn- ion odd iawn yn perthyn i gymdeithas, y rhai a adwaenir wrth y teitl rhodreswyr (busy-bodies). Nid oes fodd dyweud na gwneud dim wrth fodd y creaduriaid hun- anol hyn, oherwydd y maent yn edrych ar bob peth gyda llygaid rhagfarn. Hefyd, y maent yn ystyried pawb yn annhraethol !s na hwy, fel nacl oes gan neb byw bed- yddiol hawl i ddyweud na gwneud dim heb ddod attynt hwy i ofyn caniatad yn gyntaf! Fel ag yr ydym wedi sylwi o'r blaen, y mae y dosbarth hwn yn ein ba rnu yn dost, am feiddio anfon ein gclygiadau ar wahanol bethau, a pherson- au i bapyr newydd. Dywedant nad oes genym hawl i anfon yr hyn ydym yn anion—mai "barnu" ein "gwell" yr ydym, &c. Ond, attolwg, ai tybed, ynte, fod ganddynt hwy hawl i'n collfarnu am farnu "? Pwy sydd wedi eu cyn- nysgaeddu hwy ag awdurdod i farnu arall ? T—n—ddu, ebai y fian wrth yr wylan, a hithau felly eu hunan Ac, heblaw hyny, nid oes gan fy ngollfarnwyr ddigon o wroldeb i ddyfod attaf yn bresen- nol i'm cyhuddo. Na, gwell ganddynt wneud hyny wrth ereill, y tu ol i'm cefn, er mwyn bod yn gysson a'u cymmeriad fel ymosodwyr. Hefyd, dywed yr un dosbarth fy mod yn cael help gan un o ddynion cyhoeddus y He hwn, i wneyd fy llithoedd, Y mae hyny yn anwiredd noeth, gan nad ydyw ef na neb arall yma, nac oddiyma, yn fy helpu, oherwydd nid oes arnaf angen help gan neb i wneud hyn o orchwyl. Y mae genyf ddigon o allu at hyny yn annibynol ar gynnorthwy allanol. Dyna fi wedi ymostwng i gan- mol fy hun er mwyn ereill. Bellach ni a awn yn mlaen. Cafodd ein llith ddiweddaf ddylanwad neillduol ar y rhai oedd a fyno y sylwadau a hwy. Aeth un brawd bron i oifoledd, pan ddeallodd efe ei chynnwysiad, a chafodd hwyl fawr iawn, yn mhlith ei gwmni. Aethant allan i ben yr heol i floeddio a thyngu, yn enw eu tad, y difethant hwy yr offeryn a fu yn foddion i'w deffro am eu cyflwr fel bodau cyfrifol. Ond nid ydoedd hyny ond rhyw ffit o orphwylldra, wedi ei hachlysuro gan yr olwg ar y ciarluniau byw sydd yn y llith, a hyderwn y daw pawb o honynt i'w pwyll ar ol i'r ffit fyned heibio. Y mae hyn, foneddig- ion, yn profi fod eich gohebydd yn bre- gethwr dylanwadol; canys wele ei lith- oedd yn "ysgwyd"ac yn "cynhyrfu" cynnulleidfaoedd Digwyddodd un camgymeriad pwysig, yn ein llith diweddaf mewn perthynas i i awduriaeth yr englyn i'r "bont newydd." lid yr "Hen Felinydd" ydoedd ei hawdwr, fel ag yr hysbyswydd, ond rhyw- Ul arall. Ac y mae yn wir ddrwg genym i'w enw gael ei grybwyll mewn cyssylltiad a'r peth o gwbl, canys ni fynai yr hen wr er "deg punt" fod yh awdwr i'r fath englyn di-synwyr oblegid pa reswm ydoedd dyweud fod y dwfr yn rhedeg fel milgi i'r mor heli"? Dim! a hyd- erwn y bydd hyn yn ddigon o apology am yr hyfdra o gymmeryd enw yr hen wr yn ofer. Ond rnaddeued i mi am un awgrym pellach am dano, fel bardd. Yr ydym yn credu ei fod ef yn meddu ar awen natur- iol, a pharod bob amser. Cawsom allan hyny, wrth wrando arno yn gwneud am- ryw billiau pert, yn nghlyw ei gymdeithion. Pan oedd un o honynt yn ymadael, dywedai yr "Hen Felinydd" fe hyn:— Morris Roberta, Tan y Bryn, Aeth adref yu ei grysbas gwyn." Yn awr pa le ceir dwy linell a mwy o farddoniaeth na'r uchod ? Ac y mae y synwyryngryf iawn, pan y dywed fod Morris wedi myned adref gycla'i grysbas ac nid dyweud fod ei grysbas wedi myned adref o'i flaen ef! Caredigrwydd hcielionus.—Oherwydd bod allan o waith am yn agos i 5 mis, y mae dyn tlawd, yn y gymydogaeth hon, yrliwn sy'n wr priod, gyda gwraig a dau o blant, yn gorfod gwneud drawn (raffle) ar oriawr (lIxäch) sydd yn ei feddiant, a hyny er mwyn cael ychydig foddion cynnaliaeth iddo ef a'i deulu. Ac y mae pobl y gym- ydogaeth, ac ereill, yn cydymdeimlo ag ef 1 0 a'i deulu, trwy brynu tocynau- ganddo tuag at chwyddo swm y drawn. Ddydd Sadwrn diweddaf cafodd ganiattad i fyued at borth gweithfa Mri. D. W. & Co., Caer- narfon, i gymhell tocynau ar werth i'r gweithwyr, y rhai sydd uwchlaw cant mewn nifer. Ac, er ei syndod, prynasant ganddo y swm enfawr o tua 00,000 o docynau! Dyna i chwi, foneddigion, gyd- ymdeimiad oddiwrtli y gweithwyr Y mae llawer o stwr yn nghylch y gweithwyr y dyddiau llyn. "Y gweithwyr yn cael cam," y "gweithwyr yn cael eu gwasgu," &c., &c., ydyw y cry trwy yr holl wlad o'r bron, ar hyn o bryd. A gelwir ar bawb i "gydymdeimlo a hwy," trwy roddi cyn- northwy iddynt, yn enwedig os byddant ar strike am godiad yn eu cyflogau. Wei, rbaid addef y fod cael "ychwaneg o gyfiog" yn beth blasus iawn gan bob dyn, ond y mae cael rhyw faint" o gyfiog yn well na bob heb gyfiog o gwbl! A dyma oeddwn yn gyrchu atto, ydyw Ilyn,- Os aiff gweithiwr allan o waith, a thrwy hyny ddyoddef caledi, a myned mor afresymoi a gofyn am dippyn o help gan ei gydweith- wyr, hwynt hwy, yn y cyffredin, ydyw y rhai mwyaf diystyrllyd o hono. Ond y mae eithriadau da o honynt hefyd, a diolch am hyny. A mrywion. Derbyn llytliyr donioloddi- wrth hen lange, yr hwn sy'n cynnnvys sylw. adau pert ar wahanol faterion pwysig. Hefyd ei waith ef ei hun yn barddoni, &c. Ac er mwyn y darllenydd, ni a ddodwn rai dyfyniadau o hono yn y llith. Dyma fel y dechreua ei lythyr Anwyl ffrind,- Yr wyt wedi blino bellach mi wn yn dis- gwyl llythyr oddiwrtha i. Ond mi faswn wedi anfon yn ngbynt pe buaswm yn lyicio. Mi glywis dy 'fod wedi priodi 1 gwraig. Wei, gin dy fod ti mor wirion, 'does dim help." Pan elo hogia ifangc i feddwl nad alia nhw ddim byw yn gysur- us heb briodi gwraig-heb help i fyta'u torth a'u tatws llaeth, &c., dyna'r adeg y bydd i pena nhw'n boeth, a'r chwilen wedi troi ar wastad ei cliefn, ac y mae hyny yn i drysu nhw'n arw. Nid oes un feddyginiaeth rhag y clefyd heintus hwn. Yr umg Ifordd i yru y dioddefydd o'i boen fyddai ei gymmeryd o i ben clogwyn Careg Alltrem a'i ollwng i lawr yn ara' deg dros y graig i'r afon islaw, a'i adael yn y dwr a'i draed i fynu, i oeri ychydig ar ei fenydd poeth. Ac wedi iddo fod yno yn dcligon hir i sefyll ar ei ben heb gynnorthwy, tyner ef allan, a doder ef mewn bocs o bren ffawydd, a chladder ef o'r golwg yn mynwent Ramoth yn mhlith y saint trochedig, lie y caiff Lodging yn nby'r ingiaa Hyd doriad bore wawr.' Gwell fyddai gwneud hyny ag ef na'i 0 boeni ar hyd oes gyda gwraig." Dyma ddarn o farddoniaeth o'i waith, ar yr Oes Bresennol, &c. Dechreua fel liyn: Er nad wy'n fardd mae genyf fiý., I wneutliur dernyn eyd a bys, Heb aruaf chwys na chwant Am gael fy ugh) fri' gyda'r uu O'r beirdd sydd etto'u ddrwg eu ilun, Fel dyn ag eisieu tyuu'i ddaut Wel, dyma gyfnod hynod iawn Ar oes y byd, o loreu hyd iviwu Ni bu ei fatb ers talwm iawn, Mi gym'raf fy llw fy mod yn iawn, Ois d'wedaf y gwir lgjd yu IJawn, Heb gelu iia orwg ua da Mae pawb, wrth geisio bod yn gall, Yu my lied yn groes y caill i'r liali, Fel pe bai neb oud gwr y fali Yn arwaiu eu Unoedd yn uilae-n," &c. Dyma i ti, ddarllenydd, waith hen langc yh barddoni. Ni waeth beth ddywedo neb, y mae rhywbeth yn odd mewn hen langciau. Pan oedd hen langc nnwaith yn dy- chwelyd adref o farehnad Caernarfon, yn ymyl Bettws Garmon Inn, ar ddiwrnod gwresog, daeth y Temtiwr (diafol) atto, a gofynodd iddo fel hyn, Morrus, a gym- meri di lasiad o gwrw—y mae hi'n wresog iawnr a thithau yn sychedig?" Cymmeraf," ebai Morrus. A phan oedd ef a'r diafol yn myned i fewn i'r ty, ychwanegai y diafol trwy ddyweud fel hyn, Ie, ti gai ddau neu dri glasiad, ac yna ti lyudai yn iawn!" Ar hyny cauai Morrus ei ddwrn ar y diafol, a dywedai, Na ni chymmeraf yr un dyferyn, gan mai eisieu fy nghael wedi meddwi sydd arnat ti," ae ymaith ag ef gan adael y diafol mewn syndod. Yr oedd Morrus wedi bod yn ddyn meddw ac afreolus; ond erbyn hyn yr oedd wedi ymuno a chrefydd a myned yn ddyn sobr. A rhoddodd y diafol ail gynnyg arni; ond cafodd ei siomi, gan ddarfod i Morrus ei wrthwynebu yn ei wyneo. Liofruddiwyd hen langc yn ddiweddar yn Kansas, a rhyddhawyd y llofrudd ar y tir fod yr hen langc yn greadur hollol ddiddefnydd i gymdeithas. Dywedir fod yr amaethwr American- aidd, gan yr hwn yr oedd moch mor deneu fel yr oedd yn angenrheidiol cael dau o honynt i ffurfio cysgod, wedi cael ei guro gan ffarmwr arall, gan yr hwn yr oedd amryw foch mor deneu fel y deuent allan o'r cwt drwy y craciau oedd yn y ddor. Ond ymddeugys iddo o'r diwedd roddi terfyn ar eu chwareu trwy roddi cwlwm ar eu cynffonau Gwelid hysbysiad Unwaith am ddarlith oedd i gael ei thraddodi yn yr awyr agored," ac y byddai casgliad i gael ei wneud wrth y drws er talu y costau. Gofynwyd unwaith i ffarmwr a oedd ceffyl a gynnygiai ar werth yn un ofnus ? 0 nag ydyw," meddai yntau, y mae efe yn arfer treulio amryw nosweithiau ar ei ben ei hun yn yr ystabl." Dywedir nad ydyw yn angenrheidiol fod dyn yn ymdreiglo mewn fIos, neu yn curo ei ben yn erbyn y post, i chwi allu penderfynu ei fod yn feddw ond pa bryd bynag y bydd iddo adrodd yr un puth fwy nag unwaith, yna gellir cymmeryd yn ganiattol ei fod ef yn feddw. GWAS MR PUNCH.
[No title]
Yn ddiweddar, anfonodd boneddwr ieuangc ddeugain cent i New York, mewn canlyniad i hysbysiad mewn nevvyddiadur am gynllun i_ ysgrifenu heb gvvilsyn nac inc. Derbyniodd yn ol yr ysgrifen gan- lynol ar gerdyn:Ysgrifenwch gyda phensil."
Y GOHEBYDD GWIBIOL.
Y GOHEBYDD GWIBIOL. CAERDYDD.—EGLWYS IOAN SANT.-Hon yw yr hynaf yn y dref. Pe gallai siarad, cawsem hanes rhyfedd ganddi. Pan yn cerdded trwyddi, yr oedd rhyw sobrwydd anarferol yn fy mecldiannu. Y mae ei mhuriau yn frith o wyddfeini er cof am y rhai sydd yn cysgu cwsg yr hirnos fawr yn ei chysgodion- Y rhai uas gall nag awelbêr y bore, Na gwaedd ceiliog uchel gån Eu dihuno mwy. Y mae clochdy St. loan yn un o'r rhai harddaf yn y sir. Cafodd ei adeiladu gan wraig Sir Richard Beauchamp, Iarll Warwick. Ficer Caerdydd yw y Parch. David Howells (Llawdden), gynt ficer Pwllhelli-gwr o fro Morganwg, wedi cael ei eni a'i fagu yn agos i Benycoed. Y mae Mr Howells tua chanol oed; ac yn hollol adnabyddus fel llenor a bardd tlws, ac offeiriad difefl. Y mae ef yn bregeth- wr rhagorol, nid yw yn ymyraeth dim a llenvddiaeth ers blynyddoedd, y mae yn treillio ei holl amser yn ngwaith y weini- dogaeth, a gweithiwr i'r pen yw ef hefyd. Ychydig o flynyddoedd yn ol adeiladwyd Eglwys St. Andrew yn yr un plwyf, a chynnelir gwasanaeth yn yr Ysgoldy ac yn y Cathayes. Nid yn neppell o St. loan y safai Eglwys Fair gynt. Ysgubodd yr afon Taf yr hen Eglwys a rhan o'r fynwent ymaith, ac y mae gorweddfa y marwolion yn orchuddiedig gan dai! heddyw. Yn mhen hir flynyddoedd adeil- y adwyd Eglwys newydd St. Mair bresennol. Y ficer yn awr ydyw y Parch. Arthur G. Jones, gynt o sir Feirionydd. Nid wyf yn gwybod dim llawer am Mr Jones; ond clywais fod ganddo gynulleidfa ardderchog. —Galw ar fusnes yn swyddfa y Western Mail. Hon yw y swyddfa harddaf ddigon yn Neheudir Cymru ac y mae y papyr hwn yn un o'r rhai blaenaf yn y rhan hon o'r wlad. Yr wyf yn cofio yr amser pan nad oedd dim ond un papyr yn y dref, sef yr hen Ferthyr Guardian, coffa da am ei enw. Yr oedd ei wrthwynebwyr yn arfer ei alw yn Snoring Guardian. Yr oedd un amser yn un o'r papyrau sirol mwyaf parchus yn y deyrnas. Bum yn ei gynmjehioli am flynyddau. Mr Bruce Pryce, tad Arglwydd Aberdare, oedd ei sylfaenydd. Yr oedd Mr Pryce tra gallodd yn galw bob dydd Gwener i edrych dros y prawfleni; ac os byddai rhywbeth yn groes i'w feddwl, allan ag ef. Prynodd cwmpeini limited y papyr—ie, limited iawn fu eu hymdrechion drosto. Ychydig amser yn ol, gwerthwyd y copy-right. Y papyr nesaf i'r Guardian oedd y Cardiff Times—papyr Rhyddfrydol. Talodd hwn ei ffordd yn rhagorol. Y mae Mr Dun- can, fel pob Albanwr, yn ddyn o fusnes. Cyhoeddir y South Wales Daily News yn yr un swyddfa. Cychwynodd un Mr John Willett, rhaffiwr politicaidd ma wr, bapyr Radicalaidd y Reformer, ond aeth yn erbyn y wal yn mhen ychydig fisoedd. Aeth Mr Willett i'r America, ac yn mhen blynyddoedd collodd bob ymddiried mewn gweriniaeth, a cbyhoeddodd bam- phled i ddangos llygredigaeth gwerin- iaeth, a rhagoroldeb ein llywodraeth ni arni. Yr oedd ef yn dyweyd fod mwy o lygredigaethau politicaidd yn America ddeng waith nag sydd yn Lloegr. Bu- asai yn well ganddo fil o weithiau gael ei yru i'r poll gan foneddigion yn Lloegr, na chael ei yru gan rowdies gwerinol Efrog <.> b 0 Newydd. Cychwynodd cwmpeini o fas- nachwyr Rhyddfrydol a chlercod y Car- diff Chronicle, ond ni fuont yn ddigon Rhyddfrydol i'w gadw yn fyw bu farw yn ei fabandod. Cychwynodd Mr. Ward (Duncan and Ward gynt) y Cardiff News, a methodd hwn ddal ei dir. Symmud- wyd y Cambrian Daily Leader pan oedd yn nychu yn y ddarfodedigaeth yma, ond methodd awyr Caerdydd ddygymmod ag ef; enhuddodd y Western Mail ef. Bum agos ag annghoiio i'r Principality, Radi- cal brefog, dreulio ychydig o'i yrfa fer yma. Gadael Caerdydd, a hwylio ein camrau tua Dinas Powys. Ar ochr yr heol y mae yr hen long ryfel, yr Havannah, yn gor- wedd-yr hwdwch mawr. Yr oedd y Hong hon yn un o lynges yr hen Syr Charles Napier, pan aeth ef i Cronstadt. Defnyddir hi yn awr yn lie ysgoldy i ddysgu Arabiaid ieuaingc yr heolydd i ddyfod yn forwyr, yn lie troi mewn baw a lladrona. Flynyddoedd yn ol nid oedd na thy na thwlc rhwng Caerdydd a Phenarth; ond y mae yma heddyw dref hardd, eglwysi, capeli, ysgoldai, gwesttai, siopau, a gweithfeydd. Pasio Logan Pill, neu anneddle yr Herbertiaid, cangen o deulu Iatll Penfro. Cyrhaedd Dinas Powys tua chanol dydd; galw yn y "Three Horse Shoes;" holi hynt y, bardd, a clily u ed ei fod yn brysur yn ei fyfyrgell. Cyn 1 c:-¡ yell) dig amser, daeth i lawr, abu yno siglo dwylaw. hyd fon braich. Nid oeddwn wedi cael yr hyfryd- wch hwn ers blynyddoedd. Yr oedd Dewi vA/yn o Essyllt yr un o hyd, a'i briod serchus a charuaidd, "Sian fwyn ei angyles ef, a'i fab Aneurin. Yr oedd Miss Davies yn Llanwrtyd. Cael pob croesaw. Ar ol ciniawa, 'aethpwyd dros yr hen amser, a hen droion pan oeddym yn gymmydogion agos i'n gilydd. Dyn canolig o faintioli yw Dewi Wyn o Essyllt, glan o bryd a gwedd. Nid yw amser wedi cyfnewid dim llawer arno. Ganwyd y bardd yn Dinas Powys; ei dad oedd Mr William Davies, amaethydd a rhydd- ddeiliad cyfrifol, yn disgyn o deulu hyn- afol. Yr oedd yn bictiwr byw o hen Gymro coch cyfa'. "Self-made man" yw Dewi. Gweithiodd ei ffordd i emtfogrwydd trwy ymroddiad. Pan yn ieuangc, dech- reuodd gyfeillachu a'r awen. Arferai dreulio llawer awr yn ei chwmni yn Nghoed y Twncyn, pan oedd yr eos yn cathlu ei cherdd nes adseinio y fro. Nid oes llawer o feirdd yn awr wedi ennill cynnifer o gadeiriau, a bathodau, a phyrs- au eisteddfodol a Dewi Wyn. Y maent i w gweled fel trophies rhyfelwr yri addurno ei ystafel-loedd. Ennillodd gadair Treforis ar "Fuddugoliaethau y Meddwl Dynol," Eben Fardd yn feirniad, a gosododd yr enwog fardd o Glynnog ef yn y rhestr flaenaf fel bardd cadair eis- teddfod y Carw Coch, Aberdar, a chadair eisteddfod fawr Caerdydd ar y testyn Gogoniant a mawredd a gallu Brydain Fawr;" yn Nowlais ar awdl ar y diwedd- ar Syr John Guest, &c. Cyfansoddwr philosophyddaidd ofnadwy yw bardd tref Essyllt. Y mae ganddo lyfrgell ragorol, ac y mae yn ddarllenwr mawr. Ysgrifena lawer i'r Fellten, ac efe yw golygydd y farddoniaeth yn y papyr hwnw. Y mae cyfansoddi fel ail naiur iddo. Y mae un briodoledd hynod yn perthyn iddo; y mae yn hollol ddiymhongar. Nid yw byth yn ymwthio na chanmol ei hun, yr hyn sydd yn un o briodoleddau dynion gwir fawr. Y corach banner pan sydd yn canu ei gorn h-vrdd yn nghonglau yr heol- ydd. Cyhoeddodd Dewi ei weithiau yn ddiweddar, a dylasai y fath waith clasurol gael deg cymmaint o gylchrediad nag a gafodd, er ei fod yn dda. Y mae Mrs Davies yn foneddiges hynaws, ac yn llon'd ty o fenyw, gonest galon a gwyneb. Y mae yn cario ei chalon yn ei gwyneb y mae croesaw calon i bob bardd a lienor yn Ninas Powys. Mab i Dewi Wyn yw y Parch. John Davies, offeiriad Trelales, gwr Eglwysig talentog. or Yn yr hwyr cawsom fath o gyfarfod: llenyddol ac adlonol gyda Mr Richard; Rees (Ab Rhys) -pob un a'i ystori, a'r cwmni yn ddoeth a difyr. Y mae pobt Dinas Powys yn hynod am eu caredig- rwydd a'u lledneisrwydd. Treuliais lawer o flynyddoedd yma, ac ni chyfarfyddais a gwell dynion a chyfeillion na brodorion y He hwn. Y mae yr un cyfeillgarwch yn u YM t, ffynu rhyngom ag oedd bymtheng mlyn- edd yn ol. Yr wyf yn cofio am eu cared- igrwydd y boreu yr ymadawsom a'r lie, pan yr oedd yr holl bentrefwyr wedi ym- gasglu i ganu yn iach i ni, a'r dagrau ar ruddiau llawer un; ac yn wir, bu yn agos i mi chwareu y plentyn hefyd wrth eu gweled yn crio. Cyfarfyddais a llawer o gyfeillion wedi hyny, ond cyfeillion gau- oeddynt. Caiff dyn ddigon o gyfeillion pan bydd haul llwyddiant yn gwenu arno; ond gadewch i ofid a galar orddiwes dyn, nid llawer o gysur a gewch oddiwrthynt. Yr oedd yn flin genyf glywed fod cynnifer o r hen bobl wedi cael eu priddo. Prif adeilad y pentref hwn yw yr Ysgoldy Cenedlaethol. Yr wyt yn cofio yn eithaf da am y boreu pan agorwyd yr Ysgol gyntaf yn y pentref. Pa le mae y plant bochgoch a welais y boreu hwiiw ? Y mae y rhai sydd yn fyw wedi tyfu i fyny, ac yn benau teuluoedd, ac ereill wedi cael eu gwasgaru i'r pedwar gwynt, ac ereill mewn bedd yn huno yn mhell o'u bro enedigol- Nil1 oes un gloch a ddichon E. g.lw heddyw'nghyd." Ac yr wyf yn cofio agoriad yr Ysgoldy presennol,^ yr orymdaith trwy y pentref, ar offeiriad hybarch, y Parch. John Morgan yn ei blaenori yn ei wn du. Druan ag ef, druan ag ef, nid yw efe heddyw ddim ond wreck. Y mae y parlys wedi dinystrio ei gyfansoddiad, ei g6f, a'i feddwl, ac y mae ef yn awr yn ei faban- dod. Nid yw ef yn adnabod ei hen gyf- eillion. Talasom ymweliad a St. Andreas a'r persondy. Saif yr Eglwys tua rnilltir o'r pentref, mewn llanerch swynol, allan o ddwndwr y byd. Yn y fynwent hon yr huna un oedd mor anwyl genyf a fy enaid fy hun. Y mae pob gronyn bach o'r ddaiar sydd yn gorweddarno mor anwyl genyf. Wedi marw, erchyll eiriau Traetha'r galo.a fel y eledd, Wedi marw—Dafydd anwyl, G-orwedd heddyw yn ei fedd. Rhosyn ydoedd nas galiasai Ddal dan WyDtoedd Rtiagfyr blin, Pan y daeth y storom arw Cwympo wnaeth yr anwyl un. Awyr afiach daiar lwydaidd Ni chyttunai ddim &g ef Anadla heddyw awyr falmaidd Gwlad y gwawl-y (,!rydedd nef. 0 mor hawddgar ydyw heddyw Gwedd ein hanwyl Dafydd bach Ei lais yn nghanol Gwynfa ydyw- Riaint mwyn, yn iach, yn iach." Wyddoch chwi beth mae rhyw hyfrydwch mewn galar. Cafodd yr Eglwys hon ei hadferu yn ddiweddar. Gadawsom St. Andreas a'n meddyliau yn ddigon prudd, wrth ieddwl na chaem efallai byth mwy weled gwyneb yr hen beriglor gonest galon. Y GOHEBYDD GWIBIOL.